www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Sermoiak
Joakin Lizarraga
1771-1800, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Unibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

Sermo XLIX:
De communione spirituali
et visitatione Santisimi

 

        Arrazio ones arima razionala Jangoikoaren imajina ta semejanzara kriatua, ezpalez tiratu lurrerat gorputz lurresko pizuak, bear litzake egon suspiratzen, ansiatzen, anhelatzen beti bere Jangoikoagana, ala nola sugarra beti baitoaie gora gora bere zentrorat. Baña orai, Jangoikoak egindigunaskeros mertxede jausteas bera, ta paratzeas bere tronoa gure erdian tenploetan, onara bear lirazke itzuli gure arimaren deseoak, ansiak eta anheloak, ala nola baitio Dabidek 41 psalmoan: Iturrira naiak doaien bekala oreña, ala ene arimaren ansiak dire orrengana, Jangoikoa. Ene arima egarritu da Jangoiko iturri bizira naiak. Noiz ellegatuko naiz agertzera Jangoikoaren presenzian? Nere ogia zire neure nigarrak gau ta egun, erratendidatelaik egunoro: Non dago zure Jangoikoa? Ontas oroitu naiz, ta desaogatzen dut nere arima, zerengatik pasatuko naiz tabernakulo admirablearen lekura, Jangoikoaren etxeraño. (Eta 83 psalmoan dio: Zein deseagarriak orren tabernakulo sanduak, birtuteen Jauna; desmaiatzen da orren etxerako ansiaren utses nere arima. Nere biotza ta nere gorputza ere alegratzen dire Jangoiko biziarengana naiak; zerengatik txoriak aurkitu du beretako etxea, eta usa-tortolak beretako kafia, non paratu bere humeak. Nere ustes erran nai du, arimak aurkitu duela beretako egoitza ta zentroa, non sosegatu bere afektoak, ansiak eta kuidadoak, altaria tua, tua, Domine virtutum, orren aldarea, birtuteen Jauna, nere errege ta nere Jangoikoa. Zori onekoak bizi direnak orren etxean, Jauna, laudatzen berori egonen dire sekula guzietan. Zori onekoa gizona, nork ere baitu orrenganik bere laguntza; disponitutu iganbideak bere biotzean negarresko balle gontan. Jangoikoaren bedeizioareki joain da birtutes birtute ikusiartaño jaun guzien Jangoikoa Sionen. Jangoiko Jauna, adi bez nere otoitza. Gure anparazalea Jangoikoa, beira bez ta berriz beira bez bere Kristoren aurpegira, zerengatik obe da egun bat orren palazioan, ezi milla berzeetan. Naiago dut egon naiz apal nere Jangoikoaren etxean, ezi ez bizitu bekatarien palazioetan, zerengatik miserikordia ta egia nai du Jangoikoak, grazia ta gloria emanen du gure Jaunak. Estu utziko ondasunik gabe bizi direnak inozenzian. Zori onekoa esperatzen duena orren baitan, birtuteen Jauna). Guziok dire Dabiden itzak; eta alakoak dire arima noble guzienak, dioten amorioagatik Jangoikoai bakarrik, arrazio den bekala, baitaude egatu naiak beragana, eta bitarteo konsolatzen baitire gozatus maiz maiz Kristoren gorputz preziosoa bere sakramentuan. Baña amorios erretzen, deseosko egarriak itotzen daudenek, ta ezin ellega ain maiz nola nauten iturrira, diot komekatzera, zer ineunte? Onen erakustea da egungo nere itekoa. Birjin Ama dulzea, bere Jesus onaren amazaleen amazalea, ainberze ondasun ekarriziguna, bigu, alaber, gozatzeko alde guzietara anitz grazia. Abe Maria.

        Nonnai dagon gorputza, arara bilduko dire agilak, zio Jesu Kristok (Math. 24). Nik nere aldera entendatzen dut, ezi beraren gorputz prezioso dagonari sakramentuan joan direla, urbildu ta ellegatuko direla ansioso arima nobleak agilen gisa lurreko txarrerietaik despeiturik gora gora egatzen direnak zerurat. Baña ellegaturik errezibitzera gorputz dibinoa komekatzean, ongi daude gozatzen gloriako erregalorik obena. Eta maiz komekatzeareki ia gozatzen dire. Baña ezin beti, ezin kontino gozatu; naiz urbil egonik iturrira ezin beti ellega. Zer inen da? medio bat da, diona Tridentinoak komunione espirituala (S. 13. c.8). Irur komunione-gisa distingitzentu Konzilioak: Bata sakramentale-utsa, berzea sakramentala ta espirituala bateo, berzea espirituale-utsa. Komunione sakramentale-utsa da errezibitzea sakramentua graziarik gabe disposizio gaixtos; Jangoikoak goarda alako desgraziatik. Komunione sakramentala ta espirituala bateo da errezibitzea ongi disponiturik sakramentua graziareki. Komunione espirituale-utsa da errezibitzea grazia sakramenturik gabe, diot errezibitu gabe forma sagratua. Nola da ori? Gogo solles deseatus, gose biotzeskoareki Jesus sakramentatua fede bizi ta karidade ardienteareki. Au deitzen du komunione espirituala, ta jatea deseos ogi zeruko gura, zeñen fruitua ta probetxua sentitzen baititu ariman.

        O komunione estimagarria au, in daikena edozein ordus, edozein lekutan, etxean, kanpoan, elizan, nonnai, naiz okupaturik dagon bat, naiz eri, naiz ez baru, aski delarik konzienzia onareki fede bat bizia, karidade edo amorio bat egiaskoa, ta deseo fin bat unitzeko Jesus onareki, ezpaita berzerik bear. Eta gisa gontan nai duena daike komekatu egunean anitz eta anitz aldis, au da, amoriosko deseos gure Jaunagana. Benerable bates kontatzen da ezi naiz beterik zeruko faborees, bisionees ta miragarries, alaere etzelaik trebe komekatzera egunoro sakramentuareki, suplitzen zuela komekatus espiritualki ainberze, ezi bizi guzia omen ze komunione espirituale kontinoa, eta gure Jaunak mostratu zue kuadratzen zekiola. Bein elizatik kanpoan zegolarik, aiturik txintxa goratzeko gure Jauna, instante paratu ze belauriko bere amoriosko deseo gaieki bereganatzeko Jaun dibinoa, eta idiki zekio elizako paretea derepente ikus zezan ta adora zezan hostia sanda, ta berla itzuli ze ertxitzera len bekala, gelditurik solamente idikiaren marka bat prodijioaren memoriatako (Parr. de euch. pl.ult.). Berze bates kontatzen da, ezi ala erretzen ta konsumitzen zegola sakramentuaren amorio ta deseoen suan, ezi ezpazio erakutsi konfesoreak komekatze-gisa gau, iduri baizekio etzeikela bizi; eta ala komekatzen ze espiritualki egun aldis egunas, ta berze egun aldis gauas (Ibid. illud de v. Joanna â cruce, hoc de v. Agatha â cruce). Santa Jertrudis bein eri egones, etzeikelaik komekatu berzeeki bateo sakramentalki, egin zue deseos zuken obekiena, eta gure Jaunak erran zio ezi guziek baño ia grazia logratu zuela berak gisa gartan. Klaro da ezi komekatus errealki grazia ia logratzen dela ezi solo komekatus espiritualki, bardin badire disposizioak gañarakoan, zerengatik komunione errealean obratzen du sakramentuak, eta komunione espiritualean solo arimak; baña ainberze izan daike deseoaren fineza, fedearen bizitasuna ta amorioaren sua onen baitan, ezi erman dezon abantalla errezibitzen duenai sakramentua epelkiro, zerengatik Jangoikoak estimatzen duen prinzipalena da biotzaren nobleza, borondatearen fintasuna, afektoaren andia; eta jenio gau dute geienek.

        Nonnai, bada, ta noiznai komeka daike bat deseosko komunione gisa goneki, dagolarik Jangoikoaren grazian, edo prokuratzen delaik paratzea kontriziosko doloreareki; baña eskaidarik propiena da mezakoan, komekatzen delarik sazerdotea errealki, entzuten dagona komeka daike deseoareki. Nola egin erakutsiko dio bere afektoak duenari andia ta fina, estelarik bear ori baizik, esta itzik ere; baña nik ezin erakutsi itzik gabe. Diot, bada, ezi nai duelaik arimak komekatu espiritualki, daikela enplea afekto gebetan edo alakoetan. Nere Jesus dulzea, Jangoiko ta gizon egiaskoa, Jangoikoaren Ama Birjinaren Semea, arimen esposo amantea ta amablea, ene arimaren amorea, sinestatzen dut dagola orren Majestadea sakramentu gortan; bizkortu bez nere fede eria; nainuke sinestatu biziro ta seguroago ezi ikusi banez begieki egi eta fede gau iruzkia baño ziertoago dena. Eta dagola guregana etortzeagatik. O gizonaren ditxa, baitezake errezibitu berebaitan zeruetako Jauna! O nere fortunosoa, posible balitz orrek nai izatea etorri enegana! Baña ni ez naiz gauza; esta noble aski ene arima, txarra da ene biotza, ta gorputz gau lurreskoa ta inmundizias betea. Nola nai izan bear du etorri ofendituduenagana? egin diotelaik traizio bat ain traidorea? Estut plazer orri eginas desplazer. Etzue orrek mereji izatea ofenditua; eznue ofenditu bear nik bentzait, galduko banue ere bizia milla aldis. Baña guzia makur egiteko, ofenditu dut Jauna neure kaltetan. Negar inen dut bizi guzian onengatik. Ah gaizki egina! barka bezada, Jauna, eta nai badu etorri enegana, nik nainuke errezibitu, berorrek disponitzen duelaik bere ostatua. Ona nere arima, nere biotza, nere bularra, neurau guziau orren disposiziora. Betor, betor nai badu, bere pobretto gonengana, emen estu aurkituko berzerik, baizik borondate ona. O ene arimaren esposo amantea, orrek nai badu ene arima, ene arimak nai du berori; berori nai dut bakarrik, eta nai dut ia ezi mundu guzia, nai dut ia ezi gloria guzia, nai dut ia ezi kriatura guziak, ia ezi adiskideak, aideak ta buratsoak, ia ezi sandu ta sanda guziak, ia ezi aingiruak, ia ezi Ama Birjina, ezpaitezaket ia pondera. Naiago dut ezi ondasunak, ezi honrak, ezi gustoak, ezi osasuna, ezi bizia bera, ezi sekulako salbazioa. Ojala banu nik Santa Teresaren biotz noblea, sandu guzien birtuteak, Ama Birjinaren pureza ta santidadea errezibitzeko bere gustorako ostatuan etc. etc.

        Alaber, suponiturik nai duela etorri gure Jaunak guregana, ezpalitz estorburik gure aldetik, dezake batek imajina Jesus aur amorosoa bekala bere Ama Birjinaren besotan, eta Ama onak eskintzen diola bere biotzeko prenda gura, eta Jesus bera mostratzen zaiola kariñoso joanlekiokela, bera nor balitz. Zer in bear du batek, baizik apaldu bere burua autseraño, ta estimatu, ta agradezitu, ta onetsi, ta deseatu milla amores ere alako Jaun amablea ainberze apaltzen dena? Nor naiz ni, etorzeko berori neregana? Estaiela fia enebaitan, ezi oroat traizia dezaket. Aparta bedi enegandik, bainaiz gizon bekataria ni. Baña nai badu etorri, disponi benaza berorrek nola nai duen. Emen esta gauza onik, ezpadu berorrek paratzen. Nai badu etorri, nik nainuke errezibitu gogotik ere. Eta zer desea dezaket, baizik berori bakarrik? Berori duenari zer falta zaio? O nork lezaken artu, besarkatu, adoratu berori, apega dezadan bere amorioaren sua, ama dezaten biotz guziareki, arima guziareki ta indar guzieki, urtu, konsumitu, erraustu, desegin ta akabatu arteo su dulze gortan? Orrek onesten banau ni, nola estut onetsiko nik berori? Jesusek onesten ni, nik ere onesten Jesus; ai amore gonen sus, erre ta il banindedi. Arimen esposo amantea ene arimain billa eldu da; bere gana artzeagatik, Jesus, ar bez berla berla, berant da berladanik. Iduki benaza bereki, orrena naiz orai ta beti. Amen.

        Erakutsirik Jesus sakramentatuaren ganako debozioaren desagotzeko modu bat, komekatu gabe errealki, komekatzea espiritualki edo deseo sollareki; orai berze modua, baita bisitatzea maiz, ta afekto andiareki sakramentua. Maiz bisitatzea, al badaike, da arrazio ta on. Baña iten delaik naiz brebekiro, biz ferbore guziareki, bizturik fedea ta karidadea. Dezake nai duenak errezatu Santisimoaren estazioa, edo Aitagure bat, edo ia; solamente ezi beti tiratu bear da berotzera biotza, eta orgatik obe da errezu guti, ta konsideratu ongi itz bakotxa, ta biztu afektoa. Orgatik ere geien komun obe da errezatzea, baña erratea biotzetik eldu dena, bein arla, bein orla, debozioak diktatzen dion gisa. Jendeen alzinean esta konbeni egitea demostrazio berri extraordinariorik, naiz bakar dagolaik, nai badu kurtu zenbait aldis apegatus kopeta lurrain kontra erreberenzias. Gañarakoan belauriko, geldi, ixil, modesto, attento mintza biotzas; biotzas, ezpada baizik bizpiru itz, aiek sinki. Lenbizikoa beti kontriziosko akta, biztu ondoan fedea nor dagon emen. Gero nai badu nik errateunten gau: Jauna, aurki bez bere sierbo gonek grazia orren begietan, ta mintzatu natzaio naizelaik autsa ta errautsa. Gero mintza dakioke biotzeko afektoeki, bein mostratus fedea, bein esperanza, ia karidadea, ia admirazioa; humildadea beti, ta petizioak, aita bati zezoken bekala humeak, oroat, nola ikus balez begis, ario gontara edo nolanai bakotxak.

        Ona fedearen akta bat: Jauna, sinestatzen dut dagola emen orren Majestadea ain errealki nola zeruan. Sinestatzen dut, naiz izanik ain gauza andia ta erdetxi ez dezakena nere entendamentu txarrak, zerengatik orrek baitio, ta egin baitu gauza gau, eta ene Jangoikoak dezake egin ia ezi baitezake orren Joakinek entenda. Zenbatenas gutiago dezaketen entenda, firmeago sinestatzen dut; señale, au dela Jangoikoaren gauza. Ojala ain zierto ni ellega banindedi egotera zeruan, nola ori baitago emen, Jaun ona. Ona humildadearena; Jauna, emen nago ni orren presenzian astoko bat bekala, estakitela zer egin ta erran. Ona non naukan urtikirik bere oñetan seme prodigo gau; Aita, bekatu egin dut zeruain kontra ta orren kontra; ez naiz digno dei nazaten berorren seme; egin benaza bere nirabeetaik bat bekala. Ona konfianzarena: Jauna, esta jautsi debalde zerutik lurreraño; etzue debalde padezitu eriotze gura ain kruela; estago debalde orai emen. Ene arimagatik au guziau; bada, Jauna, egin bez nitas nai duena; daukat konfianza salbatuko nauela, ta admitituko, ta konserbatuko nauela orai bere grazian ta gero bere glorian. Ona admirazioarena: O gloriako Errege soberanoa, noraño jautsi den! O Jangoikoaren ta Ama Birjinaren Seme Jangoikoa Jesus, noblea, ona, ederra, amoroso, dulze, maitagarria, bere parerik estuena, nola dagon akzidente goien pean! Ain andia ta ain txipi! Ain gora ta ain apal! Ain admirablea ta ain amablea! Jauna, dagolaik zeruan kortejaturik gloriako jende eskojitu, serafin ta kerubin, aingiru ta arima noble gaien guzien goienean, nai dukela egon gure desterru triste gontan gureki, ta sufritzen asko desatenzio, ta esker gaixto! Ain ongi aurkitu ze gizoneki bizitu zelaik mortale? Jaiorik etxola batean, erreklinaturik ganbela batean bi animaleen erdian, gero iges joanik Ejiptora, ez ezaundurik ta atzendurik kasi guzien ganik, azkeneko preso eginik, golpaturik, gaizki trataturik, azotaturik ta ilik infameki gurutze batean gizonen eskus, nola balitz gizonen etsai galgarria, eta alaere plazer du gizoneki egoteas? Alaere ainberze onesten gaitu gizonok?

        Baña amorio ta agradezimentuaren afektoak izan beartiogu geienik. Jauna, pobretto gonengatik barin badago emen, emen nauka beretako. Mostrak dire onesten nauela orrek ni, bada, nik zer in bear dut baizik onetsi berori? onesten dut biotz, arima, zain ta indar guzieki. Orrena naiz orai ta beti. Ene arimaren esposo dulzea, ene amore zoragarria, iruzki eder disimulatua, estalirik badauka ere bere aurpegia, heritzen du ene biotza. Nor berori bekalakorik? Ofenditu nik berorren Majestadea ta alaere ainberze ongi egiten orrek niri? Nior estut agrabiatu nik ori adiña, ta niork eznau onesten orrek adiña. Nola estut onetsiko guziak baño ia? onesten dut ia ezi mundu guzia, ia ezi etc. Jauna, zer nai du egoteareki gisa ortan? Nere arima. Bada, ar bez duten guziareki. Guziek ofendi balezate ere, nik ez, ez, Jauna. Goarda benaza estakidan gerta admititzea traizio bat ain traidorea. Nigar egin bear dut kontino ez onetsias alako Jauna bear bekala. O edertasun ain lenekoa ta ain berria, zein berant ezaundu duten! Zein berant onetsi duten! Jauna, nork dauka preso gisa ortan? Bere amorioak gure gana. Bear gaitu agian deustako? Ez. Zer nai du, bada? Gure amorioa. Arrazio da: Jesus ene prisionero sakramentu gortan dago; zer in bear dut? Ni ere nago Jesusen amoros ero. Petizioak in beartiogu, zer nai dugun, konfianza guziareki, den bekala guzien Jauna, espezialki eska bere grazia ta gloria. Amen.

 

aurrekoa hurrengoa