Serm. 34.
De 4^o symboli articulo.
ann. 1779

Passus, sub Pontio Pilato, crucifixus, mortuus,
et sepultus. Ex symbol. Apostolico. S. Joannes.

        1. Explikaturik Kredoaren artikulo irugarrena, baita Jesu Kristo Jangoiko Aitaren Semea izan zela konzebitua Ama Birjinaren entraña sanduetan Espiritu Sanduaren obras, jaio zela Birjina Maria baitatik, segizen da laurgarrena, baita pasatu zuela pasio doloresko Ponzio Pilato juezaren manuaren azpian, guruzifikatu zutela, il zela, orzi zutela. Kristoren jaiozetik berla aipazen dute apostoluek Kredoan berain pasio ta eriozea, delarik zierto etzela il jaio ta berla, baizik bizitu zela ogei ta amirur urtes, ta irur ilabetes. Baña kontazekos Kristoren bizi guzia, sobra luzatuko ze kredoa, non solo aipazen baitire misterio prinzipalenak; orgatik estute paratu Kredoan Kristoren biziko pasajeak, ezpaitire ain prinzipalak, ta berze alde kontazenbaituste laur ebanjelariek. Brebeki pasatukotut nik orai jakin dezazien.

        2. Belenen jaio ta zorzigarren egunean zirkunzidatu zute aur dibinoa lege zarraren konforme, ta paratu ziote izena Jesus, zelebrazen duen bekala Elizak; zirkunzisio egunean, jaiozearen oktaban. Amirugarren egunean etorririk orientetik, Errege Magoek adoratu zute errege guzien Errege bekala, zelebrazen baitu Elizak egun gartan deizendugunean Erregeen eguna ta Epifania. Berrogeigarren egunean, lege garren konforme atra ze elizara Ama Birjina Jerusalena ta presentatu zue aur dibinoa, zelebrazen dugun bekala egun berean, kandelera ta purifikazioa deizendugunean. Gero, nola judioen errege Herodes turbatu baize, ustes eldu zen berai edekizera korona, erresolbitu ze edekizera Jesusi bizia maioletan; baña Jangoikoak baizekie Herodesen intenzio gaistoa, abisatu zue aingiru baten medios San Josef eskapa zeien bere esposa ta aur dibinoareki Ejiptora. Ta ala egin zue, jakin gabe Herodesek, zeñek ezin aurkitus aur dibinoa, etzekiongatik eskapa, manatu zue il zezkitela Belen bereko ta aldamenetako aur guziak bi urte bete ezitustenak; ta ala egin ze, erregazen zutelaik lurra kruelki aur inozente gaien odolas, zeñen martirioa zelebrazen baita inozenteen egunean, zegolaik bitarteo aur dibinoa libre Ejipton (zazpi urteak arteo bere Ama Santisima ta San Josefen konpañian).

        3. Il ondoan Herodes, abisatu zue San Josef Jangoikoaren aingiruak (Math. 2) itzul zeiela bere esposa ta Jesuseki Israela; itzuli ze ta erretiratu ze Nazaretko ziudadera, Maria Santisimaren sortuetxera, non enkarnatu baize Jaun dibinoa lenago; ta ziudade ta etxe gontan bizizirade irurak. Eta guti dardukate ebanjelariek Kristoren aurzutu ta mutilzutuas; solamente dio San Lukasek (2), zoeiela anditus ta indar artus, beterik jakindurias, ta Jangoikoaren grazia zegola arren baitan. Eta zoezila berain guratsoak urteoro Jerusalena, bazkoa egunean. Eta amabi urtetakoa zelaik Jesus, joan zirelaik Jerusalena festa gartara, akabatu ondoan egun solemne gaiek itzulzerakoan berak, gelditu zela Jesus Jerusalenen erreparatu gabe guratsoek, eta ustes eldu zen aideen konpañian, pasatu zutela egun bateko bide; ta zebilzala berain bila aide ta ezaunen ertean. Eta ezin aurkitu zutelaik itzuli zirela Jerusalena berain bila. Eta gertatu ze ezi iru egunen buruan aurkitu zute tenpluan jarririk doktoreen erdian aien aizen ta aiei galdegiten, eta guziak omen zeude pasmaturik berain prudenzia ta errespuestes. O zer exenplua ikustea Jangoikoaren Semea Jesus, tenpluan aizen ta errespondazen doktrina! Alkezaiste ignoranteak, alke ta pereza duzienas aizeko ta errespondazeko doktrina. Etzue Jesusek ikastekorik zerengatik guzis infinitoki jakinsua ze Jangoikotasunas, ikasi gabe letrarik emengo eskolatan, segun erran zuten gero judioek: Nola daki onek letrarik, estuelaik ikasi? (Joann. 7.) Etzue ikasi ta bazekie guzia Jangoiko bekala, alaere akudizen du doktrinara, emateko guri tonto suberboei exenplu.

        4. Aurkitu zutelaik an bere Ama Birjinak ta San Josefek, admiratu omen zire ta erran zio Amak: Seme, zerengatik egin duzu ala gureki? Ona zure Aitau ta ni penas beterik erabili gara zure bila. Errespondatu ziote: Eta zerengatik erabili dire ene bila? Etzekite dela preziso ni enpleazea nere Aitaren gauzetan? Au erran ta joan omen ze aieki Nazareta emen zegokiote sujeto ta obediente. Ona berze exenplu admirable bat humeendako. Jangoikoaren Semea Jesus dago sujeto ta obediente bere Amari, ta ia dena, San Josefi ere bai, zein ezpaize errealki berain Aita; eta izain da hume kristiorik aitetamei desobedienterik? Bada, ia ke ta ontan garen, ai bezate berze exenplu bat. Ilzen zegolaik guruzean Jesus, aldakan baizego bere Ama Santisima, itzulirik burua onengana erran zio San Juanengatik: Ona zure Semea; eta San Joanengana itzulirik erran zio: Ona zure Ama; enkargazen ziolaik ontan berain kuidadoa, ia ke ta ilzen zen bera. Orra bada, azken atsetan du Jesusek kuidado bere amas; zer hume zarate zuek aborrezizen ta despreziazentuzienak zeurenak? Etzazela erran, alakoak barin bazarate, zaratela Jesusen eskolakoak, Kristoren diszipuloak ta kristioak. Baña itzul gaizen Nazareta.

        5. Estute deus aipazen ebanjelariek Jesusen urrengo bizimoduas ta enpleguas, aliketa sarzen asiartaño ogei ta amar urtetan, noiz bataiaturik San Juan Bautistaren eskus Jordango ugaldean nezesidaderik gabe, kunplizeagatik justizia guzia, ta gero joanik desertura ta barutu ondoan berrogei egunes ta gaues deus jan gabe, ondorean asi ze barrazen bere jakinduria dibinoa mundua barna, predikatus ta erakutsis guziei zeruko bidea, ta obratus milagro andiak ta benefizio pasmagarriak guzien erredenptore ta salbadore bekala, ta kontazen duten gisa laur ebanjelariek; ta azkenean bete ondoan jaiorik gizon ogeita amirur urte ta zenbait ilabete, gertatu ze Kredoain laurgarren artikuloak diona: pasatu zuela pasio doloresko Ponzio Pilato juezaren manuaren azpian, guruzifikatu zutela, il zela, orzi zutela. Zein itz gutis zenbat dion!

        6. Latinean itz bates signifikazen du Kristoren pasio guzia errateareki passus, padezitu zuela. Añadizen da sub Poncio Pilato, ta uskaras Ponzio Pilato juezaren manuaren azpian, adiarasteko nor zen jueza ta presidentea Jerusalenen orduan sentenziatu zuena Jesu Kristoren pasioa ta eriozea; ura ze, Tiberio enperadorearen ordes, gizon bat deizen zena Ponzio Pilato. Onek eman zue bortxas bekala, baña eman zue sentenzia Kristoren kontra, zekielarik etzuela kulparik batere preso dibinoak, konfesatu zuelaik publikoki etzuela aurkizen kausarik edekizeko bizia, garbitu zituelarik bere eskuak erakusteko bekala etzela partizipante inozente ta sandu garren eriozean. Baña, o Pilato, zer inporta da garbizea eskuak urareki, mantxazen badu arima Jangoiko-Gizonaren odolareki? Añadizen da erioze jeneroa errateareki crucifixus, guruzifikatu zutela; erioze egiaskoa errateareki mortuus, il zela; ta ilaria, errateareki sepultus, orzi zutela. Baña egungo aski dugu pasio doloresko pasatu zuena. Explikatu bear da nork padezitu zuen, nola, norengatik, zer motibos ta zenbat, al badaike.

        7. Nork? Jesu Kristok, Jangoiko-Gizon denak batean; Jangoikotasunes Aita eternoaren Seme, gizontasunes Ama Birjinaren Seme denak, kulparik izan etzuenak ta izanetzukenak. Nola? artu zuen gorputz ta ariman, edo gizontasunean padezitu zue Jangoiko-Gizon den Jesu Kristok; ortako artu zue gizontasuna, orgatik in ze gizon, padezizeagatik, ezi Jangoikoa da inpasible, ez dezake padezitu. Ta ala, ezpaze in gizon, ezuke padezitu; baña ezpaze bateo izan Jangoiko, ez ginduzke erredimitu. Ze, bada, Jangoiko ta gizon zerengatik Jangoiko sollak etzuke padezitu eriotzea ta gizon sollak etzuke garaitu eriozea, ta salbatu mundua. Norengatik? Gizonen jenerazioagatik. Onek zeuka ofenditurik Jangoikoa, asarraturik bere kriadorea; ertxirik zego orgatik zerua; ta etzeike nior sartu idiki gabe ataria; ta etzeike idiki eman gabe Jangoikoari satisfakzio sufizientea; ta etze nork eman gizonetan zerengatik Jangoikoaren ofensak estaizke ordaindu, askitatu ta satisfazitu gizon sollen obra ones. Orgatik etorri ze Jangoikoaren Seme Jangoikoa, ta gizon eginik berak egin zue gure bekatuen penitenzia, pagatu zue gure kulpen pena, ta padezitus satisfazitu zue justizia dibinoai gure partes ta guregatik. Zer motibos padezitu zue? Lenbiziko motiboa izan ze Jangoikoaren ontasun infinitoa, zeñek ezpaizio barkatu bere Seme proprioari, baizik entregatu baizue gu guziengatik. Aingiruak bekatu eginik, gizonak ere eginik, etzue nai izandu erridimitu aingirua; bai ordea gizona, bere karidade exzesibo digunagatik: Propter nimiam caritatem suam, qua etc. Bigarren motiboa Jesu Kristo bera, zein ez bortxas baizik bere borondates ofrezitu baize padezizera guregatik: Oblatus est quia ipse voluit; ezi nai ezpazue izan, etzute judio ta demonio guziek ukituko bilo batean. Motiboebek izan zire Jangoikoaren aldetik gure ones. Berze motibo bat izan ze Judas, saldu zuena; berze bat judioak, Pilatosi entregatu zutenak; berze bat Pilatos bera, sentenziatu zuena; berze bat ministro ta soldadoak, exekutatu zutenak Kristoren pasio tormentosoa.

        8. Baña motiborik prinzipalena, indirektoki, zearrez, izan zire gure bekatuak, ezi ebek ez izatera, Jangoikoak etzue entregatuko guregatik bere Semea; Seme bera etze etorriko padezitzera; Judasek, judioek, Pilatosek ta ministro gaisto gaiek infernuko deabru guzieki etziokete deus egin. Gure kulpak, bada, dire lenbiziko motiboa Jesu Kristoren pasioain; mereji zute gure sekulako kondenazioa, baña gure ditxas ain gure fabore izan ze Jangoiko ona ofenditurik ere, ezi ezpaizue dudatu bere etsaiengatik padezitzea artu zuen gizontasunean. Orgatik Elizak, arriturik bekala, Bazkoa bezperan zirioain bedeizioko prefazioan, erratentu itz notable gebek: Etzigu deus protxatu mundura jaiozeak, ezpazigu protxatu erredimitu izateak, garen bekala, Jesu Kristoren pasioas. O berorren gureganako piedadearen dignazio admirablea, Jauna. O karidadearen amazea aski estimaestaikena sekula! Erreskatazeko esklaboa, entregatu zue bere semea. O ziertoki nezesarioa Adanen bekatua, Kristoren eriozeareki borratu dena! O kulpa ditxosoa ta afortunatua izan duena erredenptore bat alakoa ta ain andia! Orai ze erratea zenbat padezitu zuen, baña berze egun bateko utzagun. Oraiko aski motibo dugu maitazeko Jangoikoa ta aborrezizeko bekatua, zerengatik au da berdugo lenbizikoa kausatu ziona Jesu Kristori pasio doloreskoa. Bada, egitea ia bekaturik zer da baizik aborrezizea bekala Jesu Kristo, ta konfirmazea ta errenobazea motiboa padezizeko, ezpalu padezitu aski bekala? Esta gauza pasmagarria, dio San Buenabenturak, pensazea Jesus gu esklabo xoilengatik padezizen ta il zen alako eriozeas, ta ez ilzea bat penas ta amorios? Ain gogor dugu biotza, dio San Bernardok, ezpaita beraxten axuri inozente garren ainberze odoles? senti zagun bekatu egina bera denagatik etc, etc, etc.