www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Sermoiak
Joakin Lizarraga
1771-1800, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Unibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

Serm. 93.
De damnis indignae communionis.
ann. 1781

 

Qui manducat et bibit indigné, judicium
sibi manducat et bibit. 1. Corint. 11.

 

        1. Erranik azken platikan San Pablok diona, disponidadiela ongi gizona, probet autém seipsum homo, ellegatzekos komekatzera, baita ere pintaturik nolapait indignoki komekatzen denaren maldadea, orai zerbait gisas apuntatu nainuke mereji ta segituko zaion pena sakrilejio goni. (Ortako kuadrazen zaida parazea emen iru jenero komunione erakustentuenak Trentoko Konzilio sanduak: Komunione espirituala, komunione sakramentala ta komunione bateo sakramental ta espirituala. Espiritualki solamente komekazen da, noiz ta ezpaita errezibitzen sakramentua, baña deseos ta amorios suplizen baitu biotzak ansiatus estuena errizibitzen agoas. Au deizen da komunione espirituala, deseo soillekoa. Sakramental ta espiritualki bateo komekatzen da, noiz ta errezibitzen baita errealki sakramentua, ta bateo arren grazia ere bai, zeren baitoaie ongi disponiturik arima; orduan deizen da komunione sakramentala ta espirituala bateo. Komekazen da sakramentalki sollik, noiz ta errezibitzen baita errealki sakramentua, baña ez arren grazia, zeren baitoaie gaizki disponiturik edo bekatu mortalean; orduan deizen da komunione sakramentale soilla, baita oroat nola komunione sakrilegoa, zeintas baitardukagu (Trident. Sess. 13. c.8). Aizagun onen gain San Buenabentura: Bekatuan dagonak errezibitzen du sakramentua, baña ez sakramentuaren efektoa, zein baita Kristoren grazia ta arren unione amoriosko gura; jaten da gustoas, baña estu alimentazen arima; iresten da abrotanoa bekala mellarik gabe ta estu bitzten arima, estare unizen ta bat egiten berareki, baizik, antes bien, okasioain utses alakoa Kristok botazen du bereganik ala nola gorputz il ustel bat, jan dezaten animaleek; ala arima desditxatu gura entregazen du Satanasi atormenta dezan, segun dion eskriturak Judases, satanas sartu zela arren baitan bokado gura artu orduko. Itz ebetan pintatu da zerbait komunione gaistoaren kastigoa. Goazen explikatus). (Bonav. in praepar. admiss. 14).

        2. Ezpaliz baizik ez errezibitzea graziarik komunionean, lizake asko desgrazia; iturrira joan ta itzuli deus gabe? Sartu bere barnean sua, ta ez sentitu berotasuna? Gloriako tesoro guzia bereki, ta deus ez gelditu? Jangoiko guzia ostatatu berain etxean, ta ez baliatu korradoates? Ez logratu arren grazia? Desditxa da andia, baña pasagarri idurilekiokete ajolakabeei. Gaizkiago ordea agitzen da, ezi joan bekatuan ta añadizen ta firmazen da sakrilejioas; joan etsai Jangoikoaren, ta etsaiago itzulzen da; beneno egiten du triakas, bizitzaren ogian topazen du eriotzea, gloriako prendadenagandik atrazen du kondenazioaren marka, zeruko giltzareki idikitzen du infernua. Mors est malis, vita bonis. Aizagun San Pablo: Qui manducat et bibit indigné, judicium sibi manducat et bibit, jaten duenak Kristoren gorputz preziosoa eta edaten duenak arren odol preziosoa indignoki, jaten ta edaten du juizioa beretako; au da, bere kondenazioa, diones San Krisostomok. Estakiola iduritu, Jesu Kristori solo iten diola desprezioa; bere buruari ere iten dio dañu andia, errepara dezan nola ellegazen den bere kalteagatik sikiera, ezpa zizaio ere deus Kristoren desprezioas. Baña errepara zagun itz aietan: Komekatzen dena indignoki, bera da iresten dena kondenazioa. Estugu ikusi alako reorik oraño bere buruari botazen dionik ilzeko sentenzia; juezak botazen diote guziei, berek nai estutela bortxa; baña emen, arimagaisto komekatzen denas berak, berak bere eskues arzen du ta bere agos iresten du kondenazioa, ala nola arraiak iresten baitu hamua zatikatukotiona erzeak ta edekiko diona bizia. Baña bada ia ere zertan erreparatu; ez solamente iresten du nolanai kondenazioa, baizik ere jaten ta edaten du, nai du erran, alimentazen dela bere perdizioneas, sarzen zaiola entrañetan, unitzen ta aragitzen zaiola, desuerte ezi da kondenatu bat bizia; arren ezur, aragi, entraña ta sentido guziak dire madarikatuak. Dabid profetak madarikatzerakoan ingrato bat gaizki komekatzen dena bekalakoa, dio: Ongi egin nik ta gaizki itzuli dida, aborrezizen nau onetsi bearrean (Ps. 108. v.4). Maldizioa nai izandu, bada, etorko zaio; estu nai izan bedeizioa, bada, urruti egoin da arrenganik (v.16); bestitu da maldizioas ala nola tresenas ta sartu zaio entrañetaraño ala nola ura, ta ezurretaraño ala nola olioa; itzuli bekio egunoro jaunsten duen tresena bekala, ta zeñidorea bekala zeñeki beti zeñitzen baita. Baña komekatzen den indignoari, ez solamente bestimentak ta zeñidoreak bekala ingurazen dio kondenazioak, baizik itzulzen bekala zaio bere substanzian, janario jaten duena bekala; desuerte ezi ala komekatu dena, infernuko markareki bekala ezauntzeunte aingiruek ta demonioek, ta beirazeunte ala nola sentenziatu bat ia notifikatu ondoan sentenzia dagona infernuain pokalean ez erori, bai erori; bulkatu nai dutelaik guziek, solamente espera zeunte in dezoten keñu bat juez soberanoak, judicium sibi manducat. Ikusazie ezuten obe, joaterakoan komekatzera ertxi baliote aingiruak agoa ezin idiki zezaketen gisan, itzulzeko gibela komekatu gabe, agitu zizaion bekala mutil bati Akitanian. Ikusazie ezuten obe, erraterakoan sazerdoteak: Domine non sum dignus, apartatu bazuste andik demonioek arrastaka lurrain kontra, naiz iskiritu ta nigar in zezaten, agitu zizaion bekala emasteki bati joan ondoan komekatzera ixildurik bekatu bat konfesioan (Claus. p.3. cath. conc. 46). Jangoikoaren milagroa da nola estiren geldizen ilozturik an berean, ta estiren grada gaiek aurkizen beterik iles.

        3. Ezpadire gertatzen kastigo gebek agerrian ain maiz, esta mereji faltas, da kastigatzeko osoki berze munduan ta botazeko sakrilegoain gain bateo Jangoikoak bere iraren ugaldea, bildus bildus doaiena emen: Tesaurizas tibi iram in die irae. Mostrazen da au aisa eskriturako testimonioeki. Testamentuaren arka etze baizik figura bat eutxaristiarena, ta karroan zeramatelaik, zeren saiestu zen guti bat, arrimaturik Ozak, edatu zuen eskua detenitzeko etzeien erori; bera antxe ilotzturik utzi zue Jangoikoak bere temeridadeagatik. Kontazen du ebanjelioan (Math. 22) parabola bat, nola errege batek zelebrazen zituen bere Semearen bodak ta konbidatu zituen anitz. Ia jarri ondoan guziak, sartu omen ze errege ikustera, ta ikusi omen zue an gizon bat bodetako soñekorik gabe; joan arrengana ta erran omen zio: Adiskidea, nola izan duzu atrebenzia sarzeko onara bodetako soiñekoa gabe? Mututurik gizonoi, manatu zue erregek erman zezatela loturik eskuioñetaik leku ilun batera, non nigar in bearko zue ta ortzen karraska. Boda gebek signifikazeunte Jesusen desposorioa arimaiki komunionean; konbite gonek signifikazen du eutxaristiako janario dibinoa. Errege garrek errepresentazen du Jangoiko omnipotentea; konbidatuek kristio fielak; bodetako bestidurak arimain grazia ta garbitasuna; gizon molde gaitz joanzenarrek indezente, signifikazen du komekatzera doaien atrebitu desalmatua bekatu mortalean ta Jangoikoaren desgrazian. Paraturik dago mai erreala, presente dago errege andia, alerta bere ministro zerukoak, doaza ellegatus konbidatuak, ta jarris, zu ere bai, dakizulaik daramazula arima graziaren gala gabe; sor ezpazara ai dezakezu oiu iten dizuna orai ere: Nola etorri zara onara bodetako adornua gabe? Solamente falta da mana dezoten bere ministroei bota zaizaten loturik infernuko suletzera. Ezpadu egiten au lanze bere artan, da zerengatik bizten ta andizendagon zuretako sua infernuan errabiarasteko sekula guzian. Bitarteo tratazen zaitu bere etsai madarikatu, erreprobo, Judasen laguna bekala naiz utsten bazaitu ere ellegatzera beregana. Errepara zazu berzela.

        4. Ellegatu ze Judas ere ematera Jesusi apa falsu gura ta erratera: Agur maestru Jauna. Etzio ukatu bere aurpegi dibinoa Jesus onak, baña bitarteo erran zio: Adiskidea, zertara etorri zara? apa baten medios salzen duzu Birjinaren Semea? admititu zue aiskide baliz bekala, baña ortan berean justifikatu zue bere kausa ta despeitu zue Judas, desauziatua bekala. Estakit pinta daiken obeki, komekatzera doaien indignoaren akzionea ta erresulta. Ellegazen delarik ia mai gartara alakoa, erraten du Jesusek artas Judases bekala: Ecce appropinquat qui me tradet, ona non urbilzen den entregatuko nauena; ta berai erraten dio ixil ixila: Aiskidea, zertara etorri zara? Apa gonen medios saldu bear nauzu gisaontan? usten da ala ere errezibitzera ta sarzera biotz gaisto gartan, baña bateo apartazen du arrengandik bere aurpegi amorioskoa; urbil egonik errealidades, urruti dago borondates; laburzentio auxilioak, estio frankeatzen ain abasto argitasunak ta inspirazioak onerako, ta gizonoi ia ilundurik entendamentua, gogorturik biotza, doaie galdus ajola, deskuidatus Jangoikoas ta bere arimas, saltatus bekatuetaik bekatuetara lotsa gutireki, Jangoikoaren eskutik utzia bekala Satanasen manura, ta ala doaie fabrikatus bere perdizioaren sarea, komunione sakrilegotik asi ta, juizioa jan zue, segitzen da perdizioa. Sartu bearrean Jesuseki ariman osasuna, grazia ta onki guzia, Jesuseki despeizen da on guziaren iturria ta sarzen da Satanas tirano bekala arzera gilzak, manatzera, egitera ta desegitera nola nai duen. Post bucellam introivit in eum Satanas, bokado gura artu ondoan sartu omen ze Satanas judasen baitan, ta au atra ze berla Satanasen esklaboa bekala, et exivit continuo, egitera arren manua ta akabatzera Jesusen traizioa ta entrega ajustatu zuena. Gaistoa ta galdua joan ze gizona komekatzera ta gaistoago ta galduago itzuli da. Balsamoak konserbazentu gorputz freskoak ustelzen asi estirenak, baña ustelzen asiak ia ustelzentu. Iruzkiak argizaria beraxten ta urzen du, baña loia gogorzen ta errauts egiten du. Ario gontara komunioneak bizia ematen dio onai, eriotzea ta perdizioa gaistoai, mors est malis, vita bonis; komunione gaistoa da exkomekazio birtuale bat bekala, zeiñen medios apartazen baita Jesu Kristoren aldetik arima erreproboa bekala infernurako markareki; eta au da berze pena bat.

        5. Señale klaro bat dela bat predestinatua zerurako, da atratzea ona gaitzetik, ala nola erleek konbertizen baitute samiña esti dulzean; badakigu, dio San Pablok, gauza guziek onerako zerbitzazen diotela maitazen dutenei Jangoikoa, aiei, zein ere deizen baitire sanduak elekzioaren konforme. Scimus quoniam diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum etc. Beras, erreprobo infernurako dagonain señalea da gaitza atrazea onetik, ala nola armirmauek dulzea itzulzen baitute beneno samiña. Ala iteunte indignoki komekatzen direnek atrazen baitute bizitzaren alimentutik eriotzea, salbadoreberagandik kondenazioa. Zer bake edo zer sosegu izan beaute alakoek mundu ontan ere? Dakitelaik sartu dutela beren barnean juez sentenziatu beartuena, iretsi dutela juizioa? Bada, berze munduan zer pena izain da sobra alakoendako? Errege mundukoei in badio batek agrabio bere personan, estela aski kastigatzea tormentu exkisitoeki bera bizirik, il ondoan ere idikizentute obiak, errezentuste ezurrak ta aizerazen tuste arren autsak, deklarazeko ira diotena. Zer estu inen bere ultrajazaleeki Jesu Kristok, duelaik, erregeek ez bezala, potestade mendekazeko eriotzetik alzinago infernuan, naiz arima, naiz gorputza, naiz biak? Esta zer fiatu ez kastigatuagatik berla; ezpada emendazen doaie atesoratus Jangoikoaren ira deskargazeko golpes batean guzia iraren egunean, tesaurizas tibi iram in die irae. Iras beterik daude zeruko guziak ikusteas bekatariain ortzen ertean ta estomagoan indignoki beren Jaun andia. Iras beterik daude aingiruak beiratzeas zakur bati emanik aien bianda erregalatua. Iras beterik dago Maria Santisima beirazeas bere entrañetako fruitua ta bere bularreko esneas azirikako ogi dibinoa arima gaisto batean. Iras beterik Aita ta Semea ta Espiritu Sandua sakrilegoain kontra, zeren ez kontentaturik ilzeas Kristo gurutzean bekatuengatik, oraño guruzifikazen baitu bere biotzean bekatuen itzees kruelak. Deskargatukoute guziek egun bates ira guzia arren gaiñean asi ta ez akabazeko sekula guzian. Zeuroi ta guziok asarrazen gara berdugo Kristoren tormentazale gaien kontra, zeren ain inhumanoki portatu ziren Jaun inozente onegiareki; bada, egiaren konforme den gauza da, pagatukoutela pena berbera errezibizeuntenek arima gaistoareki, nola itze gogorres josi zutenek guruzeareki, dio San Juan Krisostomok, non est vero dissimile Domini corpus inpurâ mente suscipientes eamdem subire vindictam cum his qui clavis ipsum disciderunt (Hom. 61 ad pop. Antioch.). Orai, bada, estaien gerta gaizki komekatus pribatzea Jesusen grazia, amorio ta besarka dulze ematendiotenartaik oneri; estaien gerta reo gelditzea arren gorputz odol preziosoen; estaien gerta botazea geuren gain Jangoikoaren maldizioa, exkomekazio ta despedida; ta en fin, estaien gerta biziaren maiean jatea eriotze ta kondenazioa, idiki begiak, biztu fedea, garbitu konfesioan arima lograzeko emen grazia ta gero gloria etc.

 

aurrekoa hurrengoa