Dominica 11.
post Pentecostem.
De surdis et mutis

Adducunt ei surdum et mutum etc. Marc. 7.

        Egungo ebanjelioan kontatzen du San Markok, ekarri ziotela Jesus onai bat sor ta mutu, eskatus para zezola bere eskua. Eta apartarazirik jendeaganik paratu zizkio bere eriak arren bearrietan, ta lixtus ukitu zio mia Jaun dibinoak. Eta goraturik begiak zerurat eman zue suspiro bat, ta erran zio, ephpheta, nai baitu erran, idiki zaite. Ta istante idiki zekio adimentua, ta lazatu zekio mia, ta mintzatzen ze ongi, ta manatu ziote ez niori errateko. Baña zenbatenas ia manatzen zioten, ia publikatzen zute, ta ia admiratzen ziote, ziotela: Guzia egin du ongi; sorrei adimentu eman diote, ta mutuei mintzo. Au da ebanjelioa; entendazeko saluta zagun Maria Santisima. Abe Maria.

        Sor ta mutu materialki zela gizon gura da klaro, (baña Jesusen suspiratze garrek, eta berze dilijenzia gaiek mostratzeunte). Signifikatzen duela berze sorreria ta mututasun gaixtoagoko bat, baita arimarena. Sorreria spirituale gau da fede ta obedienziaren falta, ez aditu naia egi eta fedeak, Jangoikoaren itzak, ta inspirazioak. Mututasun espirituala da ez idiki naia agoa egiteko orazio ta konfesazeko. Sor izateari darraio mutu izatea; ta ala dena niork ez dezake salba, ezpada Jangoiko denak. Sor gebek onerako baute orgatik adimentua txintxo gaitzerako, aditzeko serpientearen txistuak, itz eta inspirazio beneratuak. Mutu gebek agoa suelto dute mintzatzeko gaixtakeriak. Daramate adimentuan ta mian deabrua debekatzen diotena aditzea ta mintzatzea bear bekala salbatzeko (Sor ta mutu gura etze berez joan Jesusengana, berzeek eraman zute; sor ta mutu espiritualak ez leizke erremedia sekulan, ezpalezazke eraman bere gana Jangoikoak bere eskus, edo berzen eskus). Baña lastimagarri dena guzien gañetik da baita anitz esku apartarasteko Jangoikoaganik perdiziorat, ta guti itzularasteko Jangoikoagana. Eta aisago delaik gaixtatzea gaixto batek amar on, ezi amar onek ontzea gaixto bat, zer izanen da direlaik amar, ogei ta ia gaixto gaixtazeko on baten aldean? Zer inen du sor ta mutu denak oraiko munduan? Segi segi gidari galduen atzean, ta guziak joan eroris infernuko lezean. Vae mundo â scandalis.

        Jangoikoaren denak aditzentu Jangoikoaren itzak, erraten ziote Jesusek judioei, ta orgatik zuek eztituzie aditzen, ezpaizarate Jangoikoaren. Da egi eta fedea ezin falta daikena; ta arrazioak ere, ta experienziak ere erakusten du. Munduak xoratzen, demonioak engañatzen, aragiak itsutzen, lagunek inzitatzen, okasioek ta peligroek konbidatzen gaitzera, bereganik gaizki inklinaturik, nola daike izan salbo? Or dago Jangoikoa salbatuko duena, aditu nai badu; baña ezpadu aditu nai, ia etzaio gelditzen erremediorik onerako niondik, guzia da gaitzerako bereganik, berzeenganik, alde guzietaik. Zori onekoa sano dagon arima, garbia, ona, sandua, libre Jangoikoaren ta munduaren begietan. Beatus vir qui inventus est sine macula. Nor da ori, ta laudatuko dugu; quis est hic, et laudabimus eum. Jangoikoaren jendakitik da, logratuko du Jangoikoaren bedeizioa. Baña emagun dagola bat gaizki suberbiaren hidropesias, kodiziaren etikas, luxuriaren lepras, gularen tripako minas, iraren inflamazioas, inbidiaren ikterizias, perezaren perlesias, estropeaturik espiritualki ta ezindurik onerako, mutu, itsu, ta guzis gaizki, oraño ere baldin ezpada sor, barin badu adimentu ona, badaike erremedia, ta erremediatuko da; baña ezpadu adimentu ona, desauzia daike. Inik dauka tratu eriotzeareki, pakto infernuareki. Kontatzen du kardenale Jakobo de Bitriakok (ap. Parra p.3 pl.7), nekazari bates alako oposizioa zuela Jangoikoaren itza aditzera, ezi niork etzuke joanazi elizara, zekielaik doktrina bazela, ta ustekabetzean an zegolaik, asten baze predikurik, ura atrazen ze guzien eskandaloreki. Bizimodua ta kostunbreak zitue ariora, nola lur landu gabeak baitakar asuin, kardu, lar ta belar gaixto. Ellegatu zekio eriotzea, eramanik ortzizera, ta azkenean orzitzeko erraten baita orazio bat, Non intres etc. Erraterakoan, guziak beira zeudelaik, Kristoak atrarik itzeetaik eskuak tapatu zitue bearriak. Lotsarriturik guziak, ixildurik kantua, erran zue sazerdoteak: Badakizie guziek oposizio zuena miserablegonek aditzera Jangoikoaren itza, orgatik gure Jaunak tapatzentu bere bearriak eztituela aditu elizako orazioak onen faboretan. Ikusteunzie. Bada klaro ageri da eztuela Jangoikoak nai onen arima, ta utzi diola deabruai erman dezan, erman dezala gorputza ere. Ta ala atra zute elizatik kanpora tzakur bat bekala.

        Egungo sor ta mutu gura eramanik Jesusengana, Jaun dibinoak lenik apartarazi zue jendeaganik, mostrazeko bear dela apartatu okasio ta peligroetaik arima eria sendatzekos, zeren ezi bakarrik obeki ezaunduko du bere gaitza, obeki oroituko da Jangoikoas, obeki konfesatu ta nigar inen du bekatues, ta libre egonen da kutsatzetik. Suspiro bat egin zue Jaun dibinoak mostratzeko sorreria ta mututasun espiritualaren gaitzaren andia, ta sendatzekos bear dela klamatu biotzeko suspiro ta otoitzeki Jangoikoagana; eztaien agi, ala nola berak eztuen nai izan aditu Jangoikoaren boza, ta konfesatu bere kulpa, Jangoikoak ere ez dezan ukatu bere adimentua ta grazia. Bazuke deus alakorik gabe sendatu Jaun guzis poderosoak, baña adiarazi nai zigu mertxedearen andia; sarzean eriak bearrietan bialtzea biotz barnera espiritu sanduaren doaiak, inspirazioak, ta auxilio dibinoak, argitus entendamentua, mogitus biotza. Lixtus ukitzean mia komunikatzea xakintasun ta grazia desahogatzeko biotza afekto onetan, Jangoikoaren amore, laudario, esker milla, deseo, proposito, petizio ta prinzipalkiro konfesatzean bere kulpak ongi.

        Guzien gañetik da notatzeko errate gura manatus Jaun soberanoak, ephpheta, idiki zaite adimentua aditzeko, ta agoa konfesatzeko. Zeremonia gau lixtuareki usatzen du elizak Jesu Kristoren gisara bataiatu bear denareki lenbiziko sarze delaik tenploan, mostratzeko aditzetik datorrela fedea ta fedearen konserbatzea, ta fedearen konforme bizitza. Predikatzen bein zegolaik Kristoren majestadea miragarriro Jangoiko bekala, emasteki batek jendearen artetik goraturik boza erran zue: Zori oneko sabela eraman zuena berori, ta bularrak azi zutenak. Errespondatu zue Jaun dibinoak: Zori onekoak dire antes bien aditzeuntenak Jangoikoaren itza, ta goardatzeuntenak. Zer ia erran daike? Orgatik pobre gura libratu zeneko sorreriatik, libratu ze mututasunetik. Aditu zuen istantean asi ze mintzatzen ongi. Ala nor ere libratzen den arimaren sorreriatik, nor ere den Jangoikoaren itzaren adizale ona konbertituko da biotzean, ta mintzatuko da ongi konfesioan lograzeko erremedio ta salbazio guzia. Mintza bedi, Jauna, zio Samuelek, ezi aditzen dago berorren sierbo gau (1 Reg.2). Nindego, dio Dabidek (ps. 118). Nindego agoa zabaldurik, ta atsa erretiraturik aditu naies berorren manamentuak. Ene ardiek aditzeunte nere boza, dio Jesu Kristok; eta duenak bearri aditzeko aditzeko (sic), adi bez (Math. 11 hoc; illud Joan 10). Ezta bizi gizona ogi solles, baitaere Jangoikoaren agoko itz guzies, erran zio deabruari (Math. 4). Orgatik ala nola apetitu ona izatea baita osasunaren señale, ta kontra ez izatea, ala ez aditu naia Jangoikoaren itza señale mortala da, ta aditzeko afizionea señale ona bizi dela ta bizkor arima, edo bentzait bizkortuko dela. San Agustinek dio ausarki eztela señale andiagorik batere predestinazioaren, nola aditzea gustoreki Jangoikoaren itza (1 de predes. c. 25 ap. Claus. p. 3. cath. c. 67). Testigo ona da sandu bera, zein zebilalaik erroreen ilunbetan, akuditus bere Ama Santa Monikaren konsejus aditzera San Anbrosio, ala predikatzean nola konbersazioan, ellegatu ze ezaunzera zuzen bidea, ta izatera elizako argi exzelentea. Testigo ona da San Juan de Dios, zeñek aiturik bein Juan de Abila benerablearen prediku bat, aldatu ze alako maneran, ezi berladanik mostratu zue santidade andia logratu bear zuena, ta paratu zue egun berean zimendu firmea. Testigo San Franzisko de Borja, zeñek aditurik benerable bera berze aldi bates, utzirik munduko grandeza egin ze Jesu Kristoren sierbo humila, ta andiago santidadeas, ezi ez izan zen ta izan zeiken guzia munduan. Testigo San Antonio Abadea, San Franzisko ta berze infinizio bat, zein aditus ta pensatus ebanjelioko sentenziak, heriturik biotzean ala nola susko saeta batzueki amorostu zire Jangoikoas, ta bizitu zire lurrean zerukoak bekala. Baña nork kontra banaka Jangoikoaren itzaren prodijioak? Aski da erratea au duela bere Majestadeak medio prinzipalena egiteko bere sanduak. Fides ex auditu. Aditus sinestatzen da, sinestatus obrazen da, obratus salbatzen da. Azkenean eztaien gaizki entenda, bego adbertiturik ez solamente dugula adimentu buruan aditzeko itz materialak agotik datozinak, baita ere biotz barnean adizeko Jangoiko beraren itz dibinoak, baitire inspirazioak, zeñeki bere Majestadeak predikatzen dion bakotxai biotzera bakantasunean milla modus ta maneras. Oh! Ezkaitzela izan sor itz barnekoebetara, ezi despreziatzea ebek da despreziatzea predikari dibinoa Jangoikoa bera. Etzitue despreziatzen San Franziskok, zeiñek sentitu orduko gogorazio on bat, gelditzen ze, xegatzen zue, estimatzen ta probetxazen zue. Jangoikoak digula probetxatzea guri ere lograzeko bera bere glorian.