Serm. 66.
De partibus paenitentiae sacramenti.
ann. 1781

Confitemini Domino in citharâ. Psalm. 32.

        1. Erremedio exelenteenak (sic) ditu bere zirkunstanziak obserbatu bear direnak, izatekos probetxurik artas. Konfesioko sakramentua da bekatariendako erremedio exzelentea Jesu Kristok paratua, ta ainberze balio duena, nola beraren odol preziosoak, zeñen kostus fabrikatu ta depositatu baita elizako botikan, baña estiote alaere guziei probetxazen, obserbatu faltas bear diren zirkunstanziak. Ikusagun ta ikasagun konfesioaren esenzia ta parteak jakiteko erremediazen geuren arimak.

        2. Irur direla konfesioko edo penitenziako sakramentuaren parteak dio Trentoko Konzilio sanduak, baitire biotzesko dolorea, agosko konfesioa, ta obrasko satisfakzioa; ta ematen du arrazioa Katezismo Romanoak irur parte goietas diolaik, ezi nola bekatuak, zeñeki ofendizen baitugu Jangoikoa, iten baitire biotzas, itzes ta obras, orgatik dela txoil konforme aplakazeko Jangoiko ofenditua ta erdexteko barkamentua, sujetazen garelarik Elizako gilzetara, balia gaizen instrumentu gaietas beretas, zeñeki ofenditu baitugu arren Majestadea (P.2. c.5. SS. 22.) au da, biotzas, izateko bear den sentimentura, damua ta urrikimentua; agoas, deklarazeko berain sazerdoteai geuren kulpak; ta obres, pagazeko zor dugun pena, ta emateko kunplimentu justizia dibinoai kulpen ariora. Au berau dio konfirma daikela berze alde batetik gisaontan, zerengatik penitenzia edo konfesioa da ala nola ordaiñ edo errekonpensa bat bekatuengatik datorrena bekatariain borondatetik, ta paratu duena Jangoikoak, zeiñen kontra in baitire bekatuak. Orgatik da preziso alde batetik errekonpensatu naia, ta ontan prinzipalki enpleazen da kontrizioa edo dolorea, ta berze alde da preziso sujetazea konfesoreari, zeiñek errepresentazen baitu Jangoikoaren persona, paradezongatik pena kulpain ariora. (Ibid.)

        3. Irur direla, diot berriz ere, konfesioko edo penitenziako sakramentuaren parteak: Biotzesko dolorea, agosko konfesioa ta obrasko satisfakzioa, baña irur gebetan daude enzerraturik borzak, zeñeki explikazen baita geien komun, zerengatik biotzesko dolorean enzerrazen du konzilio sanduak propositoa ez ia bekaturik egiteko, ta agosko konfesioan entendazen du konzienziain examinazea in bear dena lenagotik. Orgatik klaridade iagos diogu borz direla konfesio on baten iteko bear diren gauzak: Lenbizikoa da bere konzienziain ongi examinazea; bigarrena, dolore ta urrikimentu andi bat Jangoikoa ofendituas; irugarrena, proposito firme bat ez beñere ia bekaturik egiteko; laurgarrena, bere bekatuak enteroki konfesazea; ta borzgarrena, konfesoreak ematen dion penitenziain kunplizea. Konzienziain examinazea da oroitzea bere bekatues edo memoriara ekarzea bere bekatuak konfesatubañolen errateko gero konfesioan, zein, zenbat ta nolakoak aurkizentuen bere konzienzian. Biotzesko dolorea da urrikimentu bat bekatu eginas, zeren ofenditu baitu Jangoiko andia. Propositoa da gogo ta erresoluzio firme bat ez berriz sekula ofendizeko. Agosko konfesioa da erratea bere bekatuak konzienzian aurkizentuen bekala, ziertoak zierto bekala ta dudosoak dudoso bekala, batere kendu ta batere añaditu gabe. Obrasko satisfakzioa da kunplizea ematen zaion penitenzia faltarik gabe. Emagun orai zerbait arrazio, zerengatik bear diren prezisoki borz gauza gebek egiteko konfesio ona ta lograzekos barkamentua ta grazia.

        4. Beñik bein bear da examinatu konzienzia aldaikelaik, zerengatik ezperen, nola erranentu bekatuak, zeiñetas ezpaitu prokuratu lenago oroizea? examinatu gabe edo gutiegi examinaturik konzienzia doaiena konfesazera, exponizen da erratera duen baño gutiago edo ia bekatu, ta por konsigiente egitera konfesio gaistoa. Dolorea da preziso, zerengatik nola baikoazi eskazera ta bilazera barkazioa agrabio intiogunes Jangoikoari, zeren kasos barkatu bearliguke Jaun andiak, ezpagindu sikiera dolore ta sentimentu ofendituas? Propositoa ere da preziso, zerengatik ezpaitugu orañik despeitu biotzetik sekulakos bekatuak, ezpadugu gogo, intenzio ta erresoluzio ez egiteko berriz bekaturik, nola nai dugu barkazkigun intugunak? Da preziso agosko konfesioa, zerengatik ala disponitu zue Jesu Kristok, ezi barkazekos orai bekatuak, zeiñetas kontu arturik juizio dibinoan mereji baigindue kondenazioa, presenta gai zela gerok emen bere sazerdoteain oñetan, ta manifestazogula geuren kulpa humilki, ezpadugu nai gero aurkitu konbenziturik ta sentenziaturik sekulako infernura. Da preziso obrasko satisfakzioa, zerengatik mereji bagindue infernuko pena eternoa bekatuengatik, esta arrazio barkaturik ere kulpa Jangoikoaren grazias, ustea batere pena ta satisfakziorik gabe infernukoaren trukadan. Benzait izatekos balioso konfesioa, bear dugu konfesatu alako intenzioan, ezi gauden prest admitizera sazerdotearen sentenzia ta señalazen digun pena edo penitenzia. Intenzio sin goneki konfesaturik, gero ezpaledi kunpli penitenzia, orgatik ezlizake galduko lengo konfesioa, baña in leike bekatu berri bat, ez kunplizeas.

        5. Orai eldu da ongi Dabid erregeren sentenzia gura: Confitemini Domino in citharâ, konfesazaiste Jangoikoari zitaran. Zer zitara da au? Au da konfesioko sakramentua, zeintan baitire borz gauza gaiek, ala nola zitaran edo gitarran borz boza diferenteak. Gitarra edo zitara batean kuerda bat diskonforme barin badago, galzen da armonia, naiz izanik gañarakoak ongi tenplatuak. Ala konfesioan gauza bat faltaturik prezisoetaik, esta ongi erorzen Jangoikoaren alzineko. Examinarik gabe, daikelaik egin, estaike ongi konfesatu; konfesazen ezpada den guzia, daikelaik, esta protxal dolore solla; au ere propositorik gabe eztaike entenda; eta guzia alaber penitenzian kunplizeko intenziorik gabe estaike logra. Beras, gauza goiek beaute joan konforme elkarreki faltarik gabe, egitekos soñu ona konfesioain zitaran Jangoikoaren gustora, confitemini Domino in citarâ. Alzinean bidoeie bekatuen oroizea examinatus ta pensatus bere bizimodua. Segi bez biotzesko dolore finak ofendituas Jangoikoa; onen atzetik propositoa ez bekaturik ia iteko sekula; betor gero konfesazea humilki bere kulpa guziak; ta ondorean kunplizea penitenzia osoki. Alako konfesioak inen du soñu ona Jangoikoaren adimentuan. Confitemini Domino in citharâ, et in psalterio decem chordarum psallite illi. Bi instrumentu aipazentu Dabidek, soñatu bear direnak bateo, zitara ta amar kuerdatako psalterioa. Estuzu aditu soñazen batean bi instrumentu? Zein akorde ta konforme elkarreki? Ortan dago dulzura. Baña baldin batek soñu bat, berze bat berze soña balezate, guzia lizake konfusio. Bidoeie bada konfesioa zitaran akonpañatus ta segitus amar kuerdetako psalterioa, au da, amar mandamentuena. Confitemini Domino etc.

        6. Borz gauza gaietan prinzipalenak dire dolorea ta konfesazea; eta oietaik arzen du sakramentuak bere izena, zerengatik deizen da penitenziaren sakramentua, au da, urrikimentuaren sakramentua, oroat baita penitenzia nola urrikimentua, latines deizen dena paenitentia uskaras da urrikimentua, zerengatik sakramentu garren parte esenziala baita urrikimentua. Deizen ere da konfesioaren sakramentua, zerengatik berze parte esenziala baita konfesazea bekatuak. Ebek biok konfesioan dire ala nola biotza ta burua gizon bizia baitan; baleike izan gizona, naiz ez perfekto, oñik edo eskurik gabe, baña ez biotzik edo bururik gabe; oroat diot konfesioas, estaike izan dolorerik gabe edo konfesatu gabe. Bi gebetara ordenazen dire berzeak. Joain gara batbanaka explikatus ikasteko konfesazen ongi.

        7. Orai jeneralki eman daiken adbertenzia da ezi nola ongi konfesazean baitoakigu ainberze, nola baita geren arima ta Jangoikoaren amistanza, ta nola falta baitaike zirkunstanziaren batean aisa aski, para zagula kuidado bat andia joaterakoan konfesazera, oroat nola bagindoezi atrazera geuren eskus suertea edo boleta, izateko Jangoikoaren seme kerituak, edo deabruaren esklabo aborrezituak betikos; ez goazela kostunbres ta itxuras ajolarik gabe, baizik oroat nola baliz azken konfesioa, ta il bear bagindu bekala konfesatu ta berla, ta por konsigiente, oroat, nola balidoeie bat judio edo moro izana errezibitzera bataioa, despeiturik beingoas bekatu guziak, ta aldatzera bere izatea, pensaturik ezi ia konfesatu ondoan ezkaizen izan len ginanak, baizik diferenteak. Konfesatu ze bat ala ongi, ta gero aurkitu zue bere lagun bekatuetan izana, disimulatu zue, ezaunzenespalu bekala; ta berzeak admiraturik erran zio: Bada, eznauzu ezaunzen? Ni naiz urlia lengo gura. Bada, ni ez naiz lengo gura, errespondatu zio, baizik berze bat naiz. Au konfesatu ze ongi. Zein al rebes, berze gura, zein zoeielaik konfesazera aurkiturik bidean tentazalea, erran zio: Orai ez, orai noaie konfesazera, gero konfesatu ondoan. Ah zer intenzioa ta zer konfesioa! Ez orai ta ez gero, erran bear zue. Baña anitz konfesazen dire zeremonias, segun diren guti aldazen direnak kondizioetan.

        8. Il zizaio bati bere aita, ta egunoro semeak iten zue orazio bere aitain arimagatik, utzi gabe egunik ogeita amabi urtes. Al kabo agertu zizaio aita garres inguraturik kexazera etziola laguntzen atrazeko purgatoriotik. Nola da ori, erran zio semeak, in dutelaik egunoro orazio orrengatik? Bai, erran zio aitak, egia da, baña etzaida deus baliatu, zerengatik egon zara beti bekatu mortalaren estadoan. Ez aita, ezi urteoro konfesatu naiz. Bai seme, baña gaizki, solamente zeremonias ta kostunbres, ajolarik gabe; ta orgatik etzara paratu grazian. Pensa, ogeitaamabi urtes konfesazen, ta beti gaizki, ta uste zuela seguro bere burua. Berze bates Santa Ines de Monte Polizianoren bizian kontazen da iten ziola Sandari ta bere monasterioari anitz limosna, ta eskazen ziotela enkomenda zezatela Jangoikoari. Ala iten zute, ta aldi bates zegolaik sanda orazio egiten ferborosa, ikusi zue bisionean infernua, ta an leku bat berex ta txoil dilijent demonioak prebenizen su lotsagarri baten gañean elze bat andia, ta juntazen erruedak, garfioak, parrillak, tenazak ta berze anitz instrumentu tormentazeko eginak. Galdegin zue lotsaturik sandak: Norendako prestazen da leku gau ain prisaka? errespondatu zizaio ezi urliaindako, nonbrazen ziotela kaballero beren deboto garren izena. O Jauna, erran zue zelos beterik sandak, ala sokorrizentuenaindako orren esposak ainberze desditxa? Zer motibos? Zerengatik ogeitaamar urte du konfesazen dela, baña ain gaizki, ezi beñere estu erdetxi grazia, ta ellegazen zaio plazoa etorzeko leku gontara. Itzulzen da sanda bere sentidoetara, ta berla gastigazen dio kaballero garri datorrela berla berla. Etorzen da. Zer prisa da au? Da, zeintan baitoakio bere salbazioa. Kontazen dio ikusi zuena, ta alako itz ta lotsamenturareki, ezi kaballeroa antxe berla disponitu ze konfesazeko, ta deiturik sazerdote bat konfesatu ze denbora gortako bekatu guzies ongi; ta joanik bere etxera, andik fite ilze, ta errebelatu zizaio sandari ezi konfesio garren kasos libratu zela infernutik. Kaballero bat ta debotoa ta limosneroa, ta enkomendazen zena sandain orazioetan, ta ainberze denboras konfesa ta konfesa, ta beti gaizki? O Jangoikoa, bada estu nai gal gaizen nior, ta orgatik utzi digu konfesioaren erremedioa, bigu anitz grazia oroizeko ongi geuren bekatues ta konfesazeko dolore ta proposito egiaskoeki, baitare emateko satisfazio zordugunas kulpengatik, lograzeko emen grazia santifikantea, gero gloria sekulakoa. Amen.