Dominica 6
post Pentecostem.
De septem panibus
in via ad vitam

Misereor super turbam, quia ecce
jam triduo sustinent etc. Marc.8.

        Egungo ebanjelioa kontatzen du San Markok ala. Zegolaik anitz jende Jesus onareki, ta etzutelaik zer jan, deiturik bere diszipuloak Jaun dibinoak, erran ziote: Konpasione dut jende gontas, ia irur egun eneki direla, ta ezpaitute zer eman agora; eta bialzen baitut barurik beren etxera, angabetuko dire bidean, ezi batzuk urrundanik etorriak dire. Errespondatu ziote bere diszipuloek: Nondik da posible sustentatzea ainberze jende leku soil gontan? Jaun dibinoak galdetu ziote: Zenbat ogi tuzie? Aiek: Jauna, zazpi. Bere Majestadeak manatu zue jar zeien jendea lurrean; ta arturik zazpi ogiak, graziak emanik partitu zitue ta eman zizkiote bere diszipuloei eramateko jendeai, ta paratu ziote. Bazuste, alaber, arrai txipi ta guti batzuk; ebek ere bedeizioa emanik pararazi tiote alzinean. Eta jan zute, ta ase zire, ta goratuzuste sobratuetaik zazpi esporta, zirelaik jan zutenak laur milla bekala, ta despeitu zitue. Au da ebanjelioa. Entendazeko geuren protxutan arimaren alde, saluta zagun Ama Birjina, logra dezagun grazia. Abe Maria.

        Admira lenik orduko jende gaien ansia gure Jaunaren atzean segitus deserturaño, atzendurik gorputzaren sustentuas, ezin apartatus beraganik irur egunen buruan ere (batzuek debozios ta karidades beragana, aditzeagatik beraren itz dibinoak; berze batzuek nezesidades, logratzeagatik osasuna, bista, mintzoa etc.; berze batzuek kuriosidades, ikusteagatik zenbait milagro; berze batzuek agian malignidades, dio San Bizente Ferrerek (S.1. Dom.7ª post fest. Ss. Trinit.), arrapatzeagatik itz batean edo berze. Eta laur milla gaiek, dio sandu berak, zirela kontatu gabe aurrak ta emastekiak, baizire agian doble ta erredoble). Admira, alaber, Jesusen onegi, beratx, amorosoa guzien fabore. Niork etzio eskatzen jatera; bere diszipuloek ezeta aipatzen ere; eta bere Majestadea, guzien Aita ona bekala, beterik konpasiones, oroitzen da egiteas piedade ta miserikordia bearrean daudenei. Erakusten zaigu Jesu Kristoren jenio noble jenerosoa, ta beraren konforme izatekos kristioak bear duena izan bere proximoeki, miserikordia ta limosna. Auxe da bere humeen insignia; au daramana berea kontatuko du; au eztaramana despeituko du berzeren bekala. (Jauna, errain du pobreak, nola nai du guk in dezagun miserikordia ta limosna, ezpadugu geurendako bearradiña? Ezta nior iruzkiaren pean ez dezakenik egin miserikordia ta limosna zer edo zer gisas, nai badu. Beñik bein izatea biotzean lastima ta konpasione beartsuas, nork ez dezake? Ori bai, diote guziek, biotzean bai; bada, limosna da ori ere. Baña biotzean barin bada, mostratuko da obratan; ezperen gezurra da badela biotzean. Obra miserikordiaskoak errepasatus, gorputzarenetaik lenbizikoa da erien bisitatzea ta asistitzea. Ori nork ez dezake, nai badu, pobreenak ere? uste dut nik asko pobre aurkitzen direla anparoik gabe bear orduan, zeren berek eztuten egin nai dezaketena berzeeki. Egin zozu berzeari nai duzuna in dezazuten zuri. Bigarrena, goseak dagonai jatera ematea. Irugarrena, egarriak dagonai edatera ematea. Laurgarrena, biluxien bestitzea. Borzgarrena, kautiboen erreskatatzea, badezakete askok, nai baute; berze askok ezpadezakete, zenbatek ez dezakete. Seigarrena, pobre ta peregrinoei ostatu ematea. Ta zazpigarrena ilen orzitzea? Goazen obra miserikordiasko arimaren edo espiritualeetara. Lenbizikoa, eztakienai erakustea, askok dezakete. Bigarrena, konseju bear duenai ematea. Irugarrena, utsiten duenai korrejitzea, nor da ez dezakenik? Bada, laurgarrena, injurien barkatzea. Borzgarrena, tristeen konsolatzea. Seigarrena, proximoen faltak pazienziatan eramatea. Zazpigarrena, ilen ta biziengatik Jangoikoari otoitz egitea. Ebek guziok, guziek dezazkete nai baute, ta beaute nai izan, logratzekos beretako gure Jaunaren miserikordia.

        bialtzen baitut barurik etxerat, angabetuko dire bidean, zio Jesus onak; eta ala zazpi ogis, emanik bere bedeizioa, egin zue milagroa asetzeas jende gura guzia, pasatzeko bidea aisa. Bide gau da bide duguna eternidaderako. Nola pasatu ongi, ezpa gaitu sustentatzen Jesus onak? Baña lastima dut ene pobrettoes, dio Jaun dibinoak, usten baitut barurik, angabetu, erori ta galduko dire bidean sekulakos. Orgatik gure amores, gure salbatu naies egiten du egunoro milagro gura; zazpi ogis sustentatzen du bere kristiogendea. Ogian entenda sustentu bear den guzia pasatzeko bizi gau sekulako bizitzaraño. Zazpi ogi gebek zein diren, noaie orai explikatzera, estimatzeko ta baliatzeko. Lenbizikoa, ogi korporala; bigarrena, ogi naturala; irugarrena, ogi espirituala; laurgarrena, ogi sobrenaturala; borzgarrena, ogi dibinala; seigarrena, ogi sakramentala; zazpigarrena, ogi finala. Goazen ia explikatus bat banaka.

        Lenbizikoa, ogi materiala edo korporala, au da, gorputzarena, eta ontan entendatzen da gorputzaren sustentatzeko bear den guzia. Nork ematen digu au, ezpada Jaun ta Aita dibinoak, zeñi erraten diogun Aita gurean, eman drazaguzu egunorosko ogia egun eta beti? Nork ekarrarastentio lurrai fruituak, aleak, animaleak eta gauzak, ezpada gure Aita onak sustentazeko gu? Nork, berak ezpada, du habilidade gari pikorra lurrean erori ta ilaskeros, formatzeko andik belarra, andik kana, andik burua, andik ainberze gari pikor? Nork, berak ezpada, dezake berdarazi aiena, ekarrarazi panpano, osto, lore ta matsa? Oroat diot berze arboles eta plantes. Eta orra, delarik au ain milagro andia, nola zazpi ogis sustentatzea ainberze milla, eztugu ala admiratzen, ez estimatzen, ez eta ere agian erreparatzen komunkiro, zeren iten baitu kontino, bear ginduelaik orgatik estimatu ia. Portatzen garela dio Frai Luis de Granada benerableak, ala nola hazienda beltzak, zein, dagokioten bitarteo altsaia arbola gañetik botatzen janaria, baitaude aiek arbolain pean jan ta jan murruxkas, goratu gabe buruak ikusteko ongi iten diotena. Ala Jangoikoaren eskus eldu zaigu kontino jaten, edaten, bestitzen duguna; ta memoriaik ere ez emanzaleas! Kontent ezpagindez ofendi bera berak emanikakoeki! Ezaundu, bada, ta estima Jaun ain ona, eztena nekatzen emanes merejieztugunei ere, ta otronzeetan bedeika maia ta eman graziak kontino, Jesu Kristok erakutsi zigun bekala bere exenpluareki.

        Bigarren ogia da ogi naturala, au deitzen dut nik gure biziaren konserbatzea kriatu gaituenak, ezi ezta aski bizia irauteko jatea solamente ta edatea, ezi kuida ezpalez kontino, uz balez bere eskutik instante bates gure biziaren erloju gau, geldi leike, akaba leike instante berean. Eztuzie erreparatu nola pendolain gisara pulsoa dagon pulsatzen kontino? Nola gauden kontino aspiratzen ta errespiratzen atsa barnera ta kanpora? geldi bedi ordu bates edo gutiagos ere, adio gure erlojua, adio gure bizia. Nork segiarazi naiz enpeñaturik munduko podore ta habilidade guzia? Nor da, bada, bizten gaituena? Nor ematen diguna aizea ats arzeko? Nor da paratu duena an goiti, ta ibiliarasten duena kontino iruzkiaren irringola eder gura argitzeko guri, berotzeko ta berze asko on egiteko? Utzirik orai berze infinizio bat fabore itentigunak, ta infinizio bat peligro debekatzentuenak, sustentatzeko gure biziaren bidrio gau autxi gabe asko denboras. Txoil itsuak gara, ezpadiogu anitz amore ta beldur Jaun soberano garri, zeñen menean gauden ia ezi amaren menean aurra sabel barnean dagona. Zierto mantenitzea bizirik bere ofendizalea, ar desditxatua Jaun andi garrek, da ezin pondera, ezin erran daiken mertxedea. Zer kosta zekio mendekatzea ar desditxatuas? Kentzea bizia; ez ori ere. Aski luke ez ematea. Ta ematen dio ala ere, ta mantenitzen dio. Ez dezoke paga ar desditxatuak, emanik ere pulsaldi adiña atsaldi ta istante adiña esker milla milla.

        Irugarren ogia da ogi espirituala arimarena, au da Jangoikoaren itza, diones Kristo berak: Non in solo pane vivit homo etc. Eztela ogis solamente bizi gizona, baita ere Jangoikoaren agoko itzas. Itz gontan entenda Jangoikoak bere Elizai errebelatution egi eta fede guziak. Ezkindekie lurrekoek nola kuadratu Jangoikoai, nola mantenitu arima bizirik ta bizkor Jangoikoaren grazian, nola logratu bizitza sekulakoa; erakutsi digu Jangoikoak berak mintzatus len bere aingiruen, bere sierbo ta profetaen medios, gero bere Seme Jaun Jesu Kristoren personan, orai bere ebanjelio, eskritura sagratu ta ministroen medios. Ia badakigu Jangoikoaren grazias zer sinestatu, zer eskatu, zer obratu, zer errezibitu bizitzeko ta ilzeko ongi. Ia badakigu nola libratu bekatu mortalearen eriotzetik, nola erdetxi barkazioa, nola garaitu demonioa, mundua ta aragia, nola erremediatu bizioak ta pasioneak, suberbia, kodizia, luxuria ta gañarakoak, nola sufritu ta konsolatu trabajuetan, nola amatu Jangoikoa, nola egin sandu ta fortunoso betikos. Esker Jesu Kristoren doktrinari; ogi ona da au; orgatik zio Jesu Kristok: Ene itzak dire espiritu ta bizitza (Joan 6). Orgatik San Pedrok erran zio berai: Jauna, norengana joain gara, ezpada orrengana? Bizitza eternoaren itzak ditu berorrek (Ibid.). Itz bizi geben birtutes egin dire anitz sandu, anitz mantenitu dire birjin, garbi, eder; anitz il dire martir glorioso, anitz bizi dire konstante bizkor Jangoikoaren grazian erori gabe bekatu mortalean. Beira ia eztiren arimaren ogi ta sustentu ona.

        Laurgarren ogia da ogi dibinala, au da, Jangoikoaren inspirazioak arimain barnean, Jangoikoaren deiak ta biotzaren ukimentuak; argi ta su ematea gure espirituai onerako. Ia ezaunarasten digu Jangoikoaren bidea; ia sarzen digu infernuaren beldurtasuna; ia inzitatzen gaitu ta afizionarasten onera; ia paratzen digu pena amoroso bat ta negargale bekatuengatik; ia ematen digu arimo ta indar ez erorzeko tentazioan; ia, inspiratzen digu gana ta gusto, debozio, konsolazio ta alegranzia sanoa biotz barnean mantenitzeko grazian. Balego bat desganaturik ta erdi ilik, akorri balez norbaitek sustanziaren bateki, ala, dagolarik askotan gure arima erdi ilik, triste, nagi, angabeturik onerako, Jangoikoaren Espirituak bere inspirazioeki bizten ta bizkorzen du; ezperen, ezkara gauza errateko ere Jesus, ez eta izateko ere pensamentu on bat. Orgatik, barin bada gu baitan mogimenturik onera, guzia da Jangoikoaren inspirazios. Ia, beras, ezten arimaren ogi ta sustentu dibinala!

        Borzgarren ogia da ogi sobrenaturala, au da grazia santifikantea, arimaren bizitza propia, on guzien zaña, bizitza sekulakoaren prenda, zeñeki doaiena da admititua glorian faltarik gabe. Jangoikoaren grazian ez, baizik desgrazian ilik ta urrindurik bekala Jangoikoaren alzineko dago arima dagona bekatu mortalean; ta orgatik deitzen da bekatu mortala, zeren ilzen baitu iten duenaren arima. Il gau biztea bereganik, dela inposible, klaro da; biztekos biztu bear du Jangoikoak, ofenditua denak. O! Milagro andia da Jangoikoak nai izatea biztu arima il dena bere kulpas! Milagro andia da gloriako Jaun erregeak artzea bere grazian lurreko ar desditxatua, beraren ofendizalea! Bada, konserbatzea bat bere grazian, goardatzea erorzetik mortaleetan, au baita graziaren grazia! Ezi niori eztio zor obligazios; bere borondates iten du ta grazias, eta orgatik ere deitzen da grazia. Zer litzake gutas, ezpaligu nai barkatu ta goardatu bere grazian? Galduak ginazke sekulakos bigarren eriotzean, baita kondenazioa. Grazia, beras, ogi ona da, ta ogi erregalatua.

        Seigarren ogia da ogi sakramentala ta sobresustanziala, au da aldareko sakramentuan ematen den ogi bizia, zeruko ogia, aingiruen ogia, erregalo erregalatua gusto on guziak dituena bere baitan, Jesu Kristo bera, ogi dibinoa oratu zena Ama Birjinaren entrañetan Espiritu Sanduaren obras, azi zena beraren bularretako esne birjinalas, ta erre zena gurutzeko eriotze ta pasioaren labean. Aingiruek eta sanduek gozatzen dutena berbera glorian aspertu gabe, gustoaren utses eternidade guzian, eman zaigu bideaskoei bere eskus, bere amores. An, ordea, gisaturik ango gisa, emen emengo gisa; an agerri, emen estalian; an gloriako gustos betetzentuela, emen gure disposizioaren ariora. Konparazios, ogi materiala ta naturala dei badaike ala nola irin komunes egina, ogi espirituala irin-flores egina bekala; ogi dibinala ta sobrenaturala esneskoa bekala; sakramentale gau nola deituko dugu? Jesu Kristoren dibinidade ta humanidade, podore ta amore guziaren erregalo erregalatua. Zer gusto, zer probetxu ematen duen ezin daike explika.

        Zazpigarren ta azken ogia da ogi finala, au da fin ona, biziaren ongi bukatzea, Jangoikoaren donoen korona; dono andi gura, deitzen duen bekala Elizak (Trid.), ezpadu ematen Jangoikoak, ezin izan gizonak, zeren ezi geurenganik ezpagaizke egon txutirik momentu bates, nola gaizke manteni azken punturaño? Eta artaik egoki pendiente eternidadea! Inkonstanzia da gizonaren faltas, baña perseberanzia Jangoikoaren grazias. Egia da komunkiro San Agustinek errana: Qualis vita, finis ita. Bizia nola, fina ala. Fiela da Jangoikoa, ezpaitu permitituko izan gaitzen tentatuak sufriala baño ia, dio San Pablok (1.Cor.1), ta inen duela bear dena tentazioan. Jangoikoas fiatu bear gara, baña geuren burues ezin fia. Eskarmentuak gure frajilidadearen tugu denbora ta leku guzietan. Aingiruak erori zire zerutik; Adan ta Eba paraisotik; Judas apostolu izana amabietaik bat Jesu Kristoren konpañian, familian eta maian, andik ere eraman zue deabruak. Santidadearen dorre gora goratuak ikusi dire urraturik erorzen infernuraño. Zer izain da gutas, jaiki erori gabiltzanes? Jauna, lastima bedi gutas, ezpaitugu zereki sustentatu geuren flakeza, ta ustenba gaitu barurik, ezkaizke ellega, faltatuko dugu obenean. Jauna, edo ezdezala permiti agidakigun tentazio andirik, edo sustenta gaiza bere grazia andiareki, ogi finalareki. Persegitzen zue Jezabel erreinak Elias galdu naies; zebila iges Profeta desertuak barna. Nekaturik etzinze lurrean, ta etsiturik bekala eskatzen zue il zeien. Loak arturik, idatzarri zue aingiru batek Jangoikoaren mezus: Ea Elias, jaiki ta jan zazu, ezi bide luzea duzu oraño. Idatzarririk ikusi zue aldakan sutopil bat; au jan, ta onen indarrareki bizkor ellegatu ze Jangoikoaren oianeraño, dio Eskritura Sagratuak (3. Reg. 19). Inzagun geuren aldetik zerbitzatzeko gure Jaunari, ezi Nausi ona dugu; ezkaitu utziko galtzera. Itentu milagroak ere seguratzeko bereak. Ala gu ezpagina sobra errebelak ain Nausi onari. San Polikarpo zar benerablea nai zue apartarazi tiranoak Jesu Kristorenganik; blasfema zezala erraten zio ark. Baña sanduak errespondatu zio ederki: Lauretan ogei ta sei urte du serbitzatzen nagola Jesu Kristori, ta bitarteo beñere eztida egin gaizkirik, baizik anitz ongi; nola nai du orrek orai uka dezaten nik ta blasfema dezaten ene Jangoiko ta nausi Jauna, ainberze fabore in didana? Orgatik konsziente eman zue bere bizia. Ditxosoa ura, ta ditxosoak gañarakoak pasatu dutenak fiel konstante bide gau Jangoikoaren zerbitzutan; eztute urrikirik, ia seguraturik betikos daude gozatzen nauten guzia eternidadeko glorian.

        (Perseberanzia konstantearen exenplu anitz, bizi luze trabajus betean paratutigu Jangoikoak, gaudengatik firme onean. Guzietaik bat aizagun. San Antonio Abadea emezorzi urtetaik alzina bizitu ze monje penitenzian ta santidade andian. Ia zegolaik lauretan ogei ta amar urtetan, Jangoikoaren permisios gogoratu zekio ote zen nior berak adiña denboras zerbitzatu zuenik gure Jauna. Bazela bat errebelatu zio, ta bear zuela joan arren billa eremu gaietan. Berla biramonean asi ze joaten zar benerablea nora etzekiela, fiaturik Jangoikoan. Luze da kontatzea guzia, solo erraintut prinzipalenak. Irugarren egunean aurkitu zue San Pablo bere kueban. Besarkaturik elkar, ta salutaturik beren izenes, erran zio San Pablok: Ona non duzun billatu duzuna ainberze trabajureki; ona gorputz gau ia zarrain utses erorzera doaiena, ta auts biurtzera. Berze konbersazio zenbait pasaturik, galdetu zio San Antoniok nola izan zen arren etorzea ta egotea leku gartan ainberze denboras. Kontatu zio San Pablok nola amaborz urtetako adinean erretiratu zela kueba gartan, non aurkitu zuen palma bat ta iturri bat; kuadraturik lekuas gelditu zela an sustentatus palma garren fruituas, ta bestitus arren ostoes, apartaturik munduko jende ta gauza guzietaik, baña konsolaturik Jangoikoaren faborees. Eztio berak, baña pensa zuek zenbat trabaju zen preziso pasatzea gizon batek leku soil gartan bakarrik uda ta negu, gau ta egun gabeturik gauza guzies! Ala dagolaik kontatzen, etorri ze otsorrai bat an ta utzi ziote alzinean ogi bat. San Pablok erran zio San Antoni: Biz bedeikatua gure Jauna sines piadosoa, sines miserikordiosoa, biali baitigu bazkaria. Iruogei urte du ekarzen didala ogi-erdi bat; egun zure ongi etorriareki dakarra doble. Graziak emanik jan zute ogi gartaik biek, eta edan zute iturritik; gero pasatu zute gaua orazioan. Biramonean San Pablok erran zio: Banekie, Antonio, bizi zinala desertu gebetan; ofrezitu zida Jesu Kristok etorko zinala ene bisitatzera, ta orai biali zaitu orzitzeko ene gorputza, ordu baita doaien ene arima ene Jaunagana. Emen asi ze negarres San Antonio, etzezala utzi, baizik eraman bereki biaje gartan. Konsolatu zue San Pablok errateareki utzi zeiela Jangoikoaren eskuan ta zoeiela konbentura ekarzera San Atanasiok eman zion mantua inguratzeko arren gorputza. Au zio, ez zergatik zekion deus orzitzeas nolanai, baizik etzezan senti ainberze arren iltzea. San Antoniok, ez egoteareki presente. Arriturik au aditzen zionas, itzuli ze prisaka, ta konbentuan galdetzen ziotenei nondik eldu zen, errespondatu ziote: Ai ni bekatarias, baitut errelijiosoaren nonbrea solamente. Ikusi dut Elias ta San Juan Bautista desertuan, eta egiaz San Pablo paraisoan. Eta arturik manto gura, atzendurik sustentuas ta guzies itzuli ze bide beras prisaka beldurrak il zekion bitartean, nola agitu baize, ezi joaterakoan ikusi zue Sanduaren arima igaten zerura beterik glorias. Gero, ellegaturik, orzi zue gorputza leku berean bi leonek aztaparres in zuten zulo batean; eta arturik herenziatako San Pabloren tunika, palmaren ostos egina, esporta baten gisara eraman zue bereki, ta jai andietan paratzen zue gala andia bekala. Ilze San Pablo egun ta amirur urtetan; biziturik lauretan ogeita emezorzi bizimodu gartan. Eta San Antonio egun ta borz urtetan. Exenplu animatzeko sanduak perseberanziara, ta alkaizun guretako. Bigu Jangoikoak grazia ellegatzeko nolapait bere glorian. Amen.