www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Sermoiak
Joakin Lizarraga
1771-1800, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Unibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

Sermo XXIII:
De confidantia
in Jesu sacramentato

 

Venite ad me omnes, qui laboratis etc.
et ego reficiam vos. Math. 11.

 

        Nola estigu eman guzia emateareki bere Semea Jangoikoak? dio San Pablok (Rom. 8), baita erratea guzia eman digula berareki. Bada, bera dugu presente aldareko sakramentuan perenne, admititzen gaitu emen guziok ta noiznai dugun, eta ia dena, deitzen gaitu amoroso: Venite ad me omnes, Zatoste ene gana guziok, qui laboratis et onerati estis, neketan ta kargaturik zaustenok, et ego reficiam vos, eta nik erremediatukozaistet. Orai nik nere buruareki diskurritzen dut ala; bada, esta gezurra daukagula tenploan berbera deitzen dena Jesus salbazalea, jautsi zena zerutik, jaio zena Belenen, bizi zena Nazareten, predikatu zuena Palestinan, il zena Jerusalenen. Esta gezurra gelditu dela ongi egiteagatik munduai, ta dagokigula konbidatzen egin naiak. Esta gezurra len adiña podorio ta amorio duela orai ere, etzaikola txikitu eskua, ta ez urritu biotza. Diot bada nik orai, nola da ainberze miseria arimen ta gorputzen oraiko gure denbora triste gebetan? Nola estire erremediatzen? Nola estire orai ikusten len bekala Jaunonen marabillak bearrorduetan? Erratea estirela bear orai da atxekia falsua, ezi zertako eskatzen da ezpada bear? Erratea ezpide dela konbeni da atxekia komuna estaltzeko geuren falta, ta anitz aldis esta egia. Erratea ez dezakela da blasfemia. Erratea estuela nai da Jaunonen gain botatzea geuren faltak. Zertan ote dago, bada? Ez eskatzean ta ez ongi eskatzean; ezi ongi eska baledi, orai ere emanen luke ain ongi nola len. Gure Jaunau eman naiak dago, sinesta, balitz nork eskatu ongi. Testigo dire azken denbora gebetako sanduak, San Ignazio, San Xabier, San Franzisko Borja, San Pedro Alkantara, San Felipe Neri, Santa Teresa, Santa Magdalena de Pazzi ta berze anitz, agian bizi direnetaik ere zenbait, logratzen zutenak nai zutena jaun onenganik, aski baizute paratzea belauriko aldare-alzinean, berla inik grazia. Santa Teresas oroitzen naiz obeki, nola leitu berria baitut beraren bizia, nola akuditzen zuen Jaunonengana propioki esposak esposoagana bekala, espezialki iragazteko arimak. Ikusten bazue persona entendamentu ta letradun bat kuadratzen zekiona, berla bere esposoagana, Jauna, au ona da gure adiskidetako, iragazi bez, berla sandu eginik. Bada bere fundazioetan nola asistitzen zio? Oroat lurreko auxilio, diru, alimentu bear zituenetan? De manera ezi Jaun dibino gonek erran zio: Zuk nere esposa bekala kuida nere gauzes, nik kuidatuko dut zurees. Biz alako arimak ta ikusko dire alako finezak. Zer diot alako arimak? Nik dakit merejiestutenei ere ematentiotela eskatuak gogotik; ain ona ta eman naia nola baita! Zer litzake onak bagina medianoki berere? Baña sinesta, nere fielak, asko beterik miseria espiritualees, ongi aurkiturik beren miserieki, esta oroitzen ere jaun ontas ia ezi balego ilik, esta eskatzen ere. Batzuk, berriz, miseria beretan edo oroat tenporaleetan azkenik Jaunau, ta nola ezpaita ikusten begis, estiote eskatzen negarres, gogotik, kontino, itz bates, ez ongi. Ez ongi eskatzea daike agi asko berze faltagatik, egun sollik konfianzarena erremediatu nainuke, al banezake, erakutsis bear dugula iduki konfianza seguroa Jaun sakramentatua baitan, ain nola balebila bizirik ta ikus bagindez. Orrek, Ama dulzisima, sentitzen duena gure konfianzaren gutia bere Seme Jaun sakramentatua baitan, dakien bekala zenbat nai duen ta dezaken ongi egin, bigu gauza gonen ikasteko ta obratzeko grazia. Abe Maria.

        Ebaren hume desterratuak negarresko balle gontan, nola da ainberze ai, negar ta miseria, daukagulaik eskunara erremediazalea? Gorputzari dagozkionetan daike erresponda agian estela konbeni; baña berze askotan, eta bentzait arimari dagozkionetan zer daike erresponda? Nik diot estela nai gogotik libratu, zerengatik edo ezpaita eskatzen, edo gaizki eskatzen baita. Gaizki eskatzeas edo dilijenzia gañarakoak in faltas, edo arima garbitu faltas, edo atenzio, intenzio ta debozio-faltas ez naiz arritzen, zertas arritzen naizen da gaizki eskatzeas konfianza-faltas kristio fiel sinestatzen dutenek sakramentu gonen egia; ezi fedea salbo, konfianza estaike falta, de manera ezi fedeai ain segurki darraio konfianza, ezi ia biok bat bekala daizke konta. Ala San Pedrori urain gañean joaterakoan Kristorengana, asi zelaik beldurtzen ta ondatzen ta klamatzen, erran zio Jaunak: O fede gutitakoa, zergatik dudatu duzu? Baize oroat nola erratea, konfianza gutitakoa. Ain zierto da izanaskeros fede izanen dela konfianza. Nola, bada, falta daike konfianza gau Jesus sakramentatua baitan? Faltatus fedea, ta ez berze gisas. Ala barin bada, gauden ixilik; zertako gastatu lixturik ta atsik, ezpada federik? Ezi kristioen sazerdote naiz ni, ta mintzatzen naiz fede dutenendako. Badakusat asarratuko direla, erraten badiogute federik estutela; eta ez dezaket berzerik erran konfianzarik estutenei. Baña azkeneko errain didate bautela konfianza ere. Etzagula porfia onen gañean; baña ikusirik pobre zan, desgrazian, eritasunean, tristuran ta espezialki arimaren bearretan edo estela eskatzen Jaun sakramentatuai, edo azkenik eskatzen dela, edo epel, nagi ta alfer bekala, ageri da, ez dezakete uka duten konfianza, barin baute, daukatela il ila, bada, nik ere ez dezaket baizik erran fedea ere ilkara dutela. Beras, nere lan guzia biz egun biztea fedea, animatzekos konfianza.

        Ots, bada, fielak, sinestatzenduzienak dagola Jesu Kristo sakramentuan ain errealki nola zeruan, sinesta biziro dela ura berbera deizen dena ta dena salbazalea, ura berbera, zeintaik baitio Ebanjelioak atrazen zela birtutea ta sendatzen zituela guziak (Luc. 6). Ura berbera, zeintas baitio San Pedrok estela berze nioren baitan osasun edo salbaziorik, beras landara (Act. 4). Ura berbera, bere agos erran zuena: eman zaida potestade guzia zeruan ta lurrean (Math. 28). Ura berbera, zeintas baitio San Pablok, bialdu zigula Jangoikoak bere karidade geiegiagatik guregana (Efes. 2). Ura berbera, zeintas baitio mezako Kredoan, jautsi zela zeruetaik gu gizonengatik ta gure onagatik. Ura berbera seguratzen diguna onesten gaituela gu berak ala nola bera bere Aitak (Joan. 15). Eta duda eldu bazaize ote duen podorio ta amorio bera misterio gontan, aizazie San Juan diola: Azken ordua ellegatzen zekiolaik, zekiela Jesusek guzia zeukala bere eskuan, ta beti onetsiginduzanok onetsiginduzala azkenerat ezin iagos; au da fundatzean sakramentu gau (13). Zer ai gara, bada, pobre miserias beteok ellegatzeko ondasun guzien iturrira, Jangoikoaren etxe ta atarira, idikirik baitago, ta ataripokalean bera ondasunes beterik eman naiak, zulaturik eskuak, idikirik bularra dei ta dei kontino, venite ad me, zatoste enegana. Zatoste; nora? Ez urruti, baizik aski urbil ta aisa aski tenploraño. Norengana? Neregana, bainaiz zuen Aita miserikordiaskoa ta konsolazio guziaren Jangoikoa, ongi kostarik progatudizietena amorioa. Nor deitzentu? Erregeak naski, ta gizon andiak? Omnes, guziok, qui laboratis, trabajutan zaratenok, et onerati estis, ta kargaturik zaustenok. Zertas? Miseries. Zeñes? Arimaren ta gorputzarenes. Eta zer emanen digu? Et ego reficiam vos, eta nik erremediatukozaistet. Ain egia da au nola ebanjelioa; bada fede barin bada, nola esta izanen konfianza?

        aipatu zuelaik Kristok misterio gau biziaren medizina bekala, zenbait diszipulo apartatu zekizkio; San Pedrori berze zenbaiteki erran ziote Jaunak: Nauzie zuek ere joan? San Pedrok ongi zekien bekala errespondatu zio guzien partes: Jauna, norengana joain gara? Baize erratea bekala gero erran zuena: Esta nora joan, esta berze nioren baitan osasunarik, baizik orren baitan. O kristio ignoranteak, delaik trabaju, naigabe ta alakorik arimaren edo gorputzarenik, dabiltza ingur ingur medio guzien billa andik eta emendik, ta bitarteo estirela oroituko ere guzien erremediazaleas? Estiot estaitzela para medio justoak; diotena da estaiela atzen lenbizikoas, baita Jaunoni eskatzea. Eta zer errain dugu baliatzen direnes eritasunean berexki dilijenzia superstiziosoes edo sospetxaskoes? Alako osasuna bezain nainuke gabea. Protxun dakiotela zenbait aldis irabaziak. Eritu ze Okozias errege Israelgoa, ta biali zitue mandatariak konsultatzera Belzebub Akarongo Jangoiko falsua, ia bazeiken atra eritasun gartaik. Elias Jangoiko berdaderoaren mezus atra zekiote bidera, ta erran ziote, esta agian Jangoikorik Israelen joateko Akarona? Bada, au dio Jangoikoak: Esta jaikiko igan den goatzetik errege. Au bidoeie erranik itenestutenendako kasorik daukatenas sakramentuan, ta medio alaxekoak paratzentustenendako. Numquid non est Deus in Israél? Esta agian Jangoikorik Israelen? Konfianzarik esta, diot nik. Emen orai oroiturik gauza bates kasi eldu zaida negargale, oroiturik diot anitz sinpleen beldurras eri daudelaik errizibitzeko sakramentuak, nola kausatzen baliote eriotzea eman bear diotenak bizia, nola sarzen delaik Jaunau ataritik sar baledi atzetik eriotzea. Modu ona da au izateko konfianza! Beldurrak datorkioten biziaren autorea, nola ezpaliz obe il bearbada il berorreki, ene Jesus amablea. Baña orren errezibitu edo inbokatu faltas badaike agi iltzea ilen etzena errezibitu edo inbokatu barin bazue garai onean. Nere arimaren esposo dulzea, ori izanen da nere bizian, ori nere eriotzean, ene anparo, konsolu ta erremedio guzia. Aurki bez grazia pobretto gonek orren begietan.

        Jauna, baliatzen gara sandues geuren bearretan, bella arara, bella onara. Estiot edeki nai gauzai nik bere balioa; bellek anbat balio dute, zenbat den arimaren afektoa ta irabazia. Badezakete ere deus guti balia, ta kalte eman ere bai, iten direlaik kuriosidades edo banidades edo ibili naies. Baña ez, estela ala. Alaere zenbat obeago da oroitzea ixil ixila, ta errekurritzea Sagrarioan altxaturik dagon Jesusengana baita sanduen sandua? Ta ortako in bella apartatzeko bekatu gartaik edo galbide gartaik, kentzeko bizio gura, prokuratzeko birtute gura, egiteko obsekio gau ta berze gau? Alako guti. Sanduei eskatzea on da, zenbat obeago sanduen prinzipioai ta buruai? Nirabeak dire aiek, adiskideak ta bitartekoak Jaunonen aldean, esta obe nausia bera? Arramas arrama ibili, ta kasorik ez biziaren arbolas? Onak dire sanduak, baña esta alako sandurik nola Jesus sakramentatua. Estado ta ofizio guziek dituste sandu bereak, nola Aita Sanduek San Silbestro, San Gregorio ta berze anitz; obispoek San Martin, San Anbrosio ta berze anitz; sazerdoteek San Jeronimo, San Felix ta berze anitz; errelijiosoek beren fundadoreak, ta errelijioneko sanduak; erregeek San Fernando, San Kasimiro, San Luis etc. Teologoek San Agustin, Santo Tomas etc. Filosofoek San Dionisio, Santa Katalina etc. Estudianteek San Luis Gonzaga etc. Abogatuek San Ibon; medikuek San Kosme ta San Damian; musikoek Santa Zezilia; eskolako maestruek San Kasiano; eskribanoek San Anselmo, San Marin; kapitanek San Maurizio; soldadoek San Sebastian; nekazariek San Isidoro; pintoreek San Lukas; arranzariek San Pedro; eixtariek San Eustakio; zillargilleek San Eloi; zurginek San Josef; egunzaleek San Sebero; txastreek San Gutmaro; zapetainek San Krispin; zelagilleek San Gualfardo; ikazgiñek San Alexandro; arzaiek San Simon, pobreek San Serbulo, ezkonduek sandu bereak, alargunek estado gontakoak, birjinek birjinak. Ortas landara tugu nork bere izeneko sanduak, ta geuren debozioskoak. Enkomenda gaitzen aiei ordu onean, baña lenik eta azkenik guzien koro nai, zein baita Jesus gure patrono, medianero ta Aita obena ta bakarra.

        Sandu guziek direnagatik Jangoikoaren adiskide, edozein grazia erdexteko dire; alaere edo gure aprehensioagatik, edo experienziagatik uste dugu duela batek grazia ontako, berzeak artako, nola buruko-minen kuratzeko San Jermano, begietakominen Santa Luzia, aginetako minen Santa Apolonia, bularretako minen Santa Ageda, txintxurrikoen San Blas, atsain Beda benerablea, odol joateain San Jeronimo, gotain San Gregorio, ezurretakoen San Urbano, kostadoko oñazeain San Mauro, biotzeko minain San Albano, San Amadeo, Santa Teresa, disenteriain San Bernardino, errabiain San Bernardo ta Santa Kiteria, humoreen San Babil, terzianen Santa Eufemia, kolikain San Adelredo, hidropesiain San Eutropio, etikain San Anselmo, perlesiain San Serbulo, apoplejiain San Andres Abelino, maldeijadain San Teofanes ta San Pio B., sarnain San Lazaro, ta ala gañarakoen. Alaber, sorginderien kontra San Benito, duendeen kontra San Ignazio, lotsain kontra San Bartolome, suain kontra San Floriano, pesteain kontra San Sebastian ta San Roke, animaleen gaitzen San Leonardo ta San Anton, denborain San Fermin, lurreko fruituen San Pedro M., tenpestadeen Santa Barbara. Baña ausarki edozein sanduri daike enkomendatu edozein nezesidadeetan, edozeñek erdetxi dezoke nai duena on bada, gogotik eskatzen bazaio. Non usten dut guzien Ama Santisima? Barin bada gauzarik Jangoikoak emanez dezakenik, bada bere Amak logra ez dezakenik. Baña niori agrabiorik in gabe diot guzien gañetik dela Jesus sakramentatua, ezi guziek beaute eskatu ematekos, baña sakramentuan dago eman bear duena eskatu gabe niori, zerengatik or dago Jesu Kristoreki Aita ta Espiritu Sandua.

        Guziek erraten diogute: Ora pro nobis, otoitz egin bez guregatik, baña Jaunoni, miserere nobis, izan bez miserikordia gutas. Berze abantalla bat du guzien gañetik Jaun sakramentatuak, ezi sanduak daudelaik zeruan andik aditzen gaitute noiz nai duen gure Jaunak, eta munduan solamente tugu aien imajinak, edo gorenas errelikiak eta gorputz ilak. Baña sakramentuan ez imajina, ez errelikia, ez gorputz ila, baizik Jesus bera bizirik daukagu, ta aditzen gaitu plazer duelaik bere Majestadeak. Zer diot? Kasi erran dut, guk plazer dugulaik, guk nai dugun guzietan; ezi orgatik alzinatzen da konbidatzera: Venite ad me omnes, zatoste enegana guziok. Biz, bada, ordu onean debozio sanduei, biz konfianza aien baitan, baño ia ta ia Jaun sakramentatua baitan. Zer da au, fielak? Anitz estimazio erregeren adiskideei, ta ain guti errege berai? Agian esta obea guziak baño? Agian estago aski llano? Agian estago gure naiak? Agian da emanez dezakenik? O! Solamente nainuke beira dezagun fedeareki ala nola begieki, bizi zelaik mortale, eskatzeko eskatuko gindion bekala orduan, ikusirik iten zuena bear-jenero guzietan. Ortako joan bear nue aipatus beraren ongi-eginak, ta zein aisa, azitzeko gure konfianza; baña utziko dugu berze aldiko.

        Oraiko aski da errana dugula sobra motibo izateko orren baitan konfianza guzia, ene Jesus salbazale bakarra poderosoa ta piadosoa. Nor ori bekalakorik? Nork indida niri orrek adiña? Ah! Ni nor banitz, izan nezake nauten guzia orren baitan. O nere biotzaren zentroa, nere afekto guzien enplegua, nere bear guzien erremedioa orai ta beti, ta nere gerokoaren esperanza bakarra. Norengana joain gara? Orrengana itzuli ta biur ibili bear dut, ezi estut nora joan, orrek usten banau, eta orrek ezpadida ematen, niork estida emanen, ta estut nai ere emandezadaten orrek naiestuena. Nai izan bez idukitzea ni bere etxekoa bekala, Jaun andiak pobretto bat bekala karidades, solamente berorren begietan grazia nainuke. Anitz da eskatzeuntena, ni bekalako bat goratzea izatera alako Jaunaren adiskide gauza dindekabe desbardina da; baña gisa berean da orren Majestadea apaltzea onaraño, bada, konfianza dut apaldu denak ainberze goratuko nauela ni ere bizitzera bere grazian orai ta gero bere glorian.

 

aurrekoa hurrengoa