Serm. 43.
De 10^º symboli articulo.
ann. 1779

Credo remissionem peccatorum.
Ex symbolo apostolico.

        1. Explikaturik Kredoaren bedrazigarren artikuloa, baita Eliza Ama sanda katolikoa, sanduen komunioa, segizen da amargarrena, baita bekatuen barkazioa. Sinestazen dugu artikulo gontan, badela Elizan medio ta erremedio, barkazeko bekatuak. Zekien bekala Jesu-Kristok, bekatuak inenginduzala mundu ontan, utzi zue erremedio aien barkazeko atrabañolen mundu gontaik. Ote da zenbait bekatu, zeñendako ezpaita erremediorik? Ez esta batere; guziendako da erremedio. Zerengatik? Zerengatik Kristoren merejimentuak baitire ia bekatu guziak baño. Aitu dugu, bada, erraten ezi Espiritu Sanduaren kontra diren bekatuak estirela barkazen ez mundu ontan, ta ez berzean. Bai, baña ori erran ze bekatariek alako bekatuen aborrezizeko duten difikultadeagatik. Eta baldin aborrezi balezkite, barkalezozke Jangoikoak? Bai ziertoki, da fedesko gauza. Ote da bekaturik barkazen estenik ez emen ta ez an? Bai, au da inpenitenzia finala; nai dut erran, ilzea urrikitu gabe bekatuas. Onendako esta erremediorik, ez Kristoren merejimentu faltas, ez, baizik bekatariaren dolore faltas, zein gabe ilzen delaik, galdua baita, zeren il ondoan ezpaita urrikizeko denbora. Nisi poenitentiam egeritis, omnes similiter peribitis, zio Jesu Kristok. Ezpauzie iten penitenzia, au da, ezpazarate urrikizen bekatues, guziok galduko zarate; baña biz urrikimentu ta izain da erremedio guziendako.

        2. Zer da bekatua? Da egitea, edo erratea, edo deseazea, edo pensazea gauza bat Jangoikoaren legearen kontra. Naut erran, ezi amar mandamentuetaik baten kontra zerbait egiten bada, ori dela bekatu; baña ez solamente egiten, baizik erraten bada solo; ez erran, ezi deseazen bada ere; ez deseatu, ezi solo pensazen bada plazer artus gauza debekatu batean, ori dela bekatu ta Jangoikoaren ofensa mortala, barin bada materia grabean; ta beniala, barin bada materia lebean. Mortala deizen da, zerengatik ilzen duen iten duenaren arima, pribazen duelarik Jangoikoaren graziatik; beniala deizen da berzea, zerengatik aisa barkazen baita. Bekatu benialen barkazeko dire Sakramentuak erremediorik oberenak, baña aski dire sakramentalak ere. Sakramentalak deizen dire bedrazi gauza gaiek: Enzutea meza, komekazea, predikuain adizea, obispo Jaunaren bedeizioa errezibitzea, Aitagurea errezatzea, Ni bekatorea erratea, ogi bedeikatu ta ur bedeikatu arzea, ta bularrean golpe ematea eskatus Jangoikoari barkazio ta miserikordia. Dilijenzia ebetaik edozeñengatik barkazen dire benialak, baldin bitarteo detestazen badire gogoas. Eta ala, ogi bedeikatu ta ur bedeikatu arzean, ta gañarako errantugun oriek egiterakoan prokuratu aborrezizea bekatu benialak, lograzeko barkazioaren efektoa.

        3. Bekatu mortalain barkazeko medioak jakiteko, adbertitu bear da ezi bi jenero direla orietan: Bata deizen dena bekatu orijinala, berzea bekatu personala. Bekatu orijinala da bekatu gura zeñeki guziok jaiobaikina, gure aita Adanengandik heredatua, guziek Adanen humeak bekala dakarraguna jenerazios, zein barkatu gabe ezpaitaike nior sartu zeruan; baña arreki soillik ilzen dena estoaie infernu kondenatuenera, baizik linbora, non ezpaitu izain berze penarik baizik ezin ikustea ta ezin gozatzea Jangoikoa. Pena da au alare ezin explika daikena. Bekatu orijinale gonen barkazeko erremedio bakarra da bataioa, ta au errezibitu ezdezakenaindako kontriziosko akta bat bataiazeko deseoareki, edo martirioa Kristorengatik. Bekatu personalak dire geurek geuren borondates itentugunak; ebek mortaleak badire ta in badire bataiatu baño len, barkazen dire dolore berdadero bateki bataiazen delaik persona. Bataiatuaskeros inikakoak barkazen dire konfesioareki, entendazen da bere zirkunstanzia guzieki; ta ezpada konfesorerik, kontrizioareki ta konfesazeko propositoareki. Bataioaren medios barkazen da ain perfektoki bekatua, ezi barkazen da kulpa ta pena guzia; ta ala, il baledi orduan bataiatuberria, joan leike zuzen zerura, sinestazen dugun bekala aur bataiatu ta arrazioaren usora ellegatu gabe ilzen direnes. Konfesioaren medios, alaber, barkazen da kulpa guzia; baña pena eternoa zor zuena len aldazen da pena tenporalan, emen edo purgatorioan pagatu bear denean txoil, ezpadu kontrizio bat ain perfektoa ezi arren kasos barka dezon Jangoikoak pena ere guzia, zenbaites dakigun bekala. Baña komunki gertazen dena da au: Zego arima bekatu mortalean ta Jangoikoaren desgrazian, mereji zue pena eternoa infernuan; konfesazen da ongi. Zer iten da? barkazen zaio bekatua, parazen da arima Jangoikoaren grazian, librazen da infernu mereji zuen gartaik ta solamente geldizen zaio zerbait pena, Jangoikoak daki zenbat, pagazeko edo emen obra ones ta penitenzies, edo purgatorioko suan; orgatik ere parazen dio konfesoreak zerbait penitenzia, ta akaso au ere esta askiko pagazeko pena guzia, ta por konsigiente, prokuratu bear da anitz ia obra on ta penitenzia egitea ta iragaztea induljenziak; ezi il baledi konfesatuta berla ia in gabe, komunki joainlizake purgatoriora pagazera falta zaiona azken marabidiraño: Non exies inde, donec reddas novissimun quadrantem, txoil, ezpadu konfesazerakoan kontrizio bat ain perfektoa ezi barka dakion guzia, erran duten bekala. Orgatik deizen da konfesioa bataio bat trabajosoa edo nekosoa. (Conc. trid. de poenitencia).

        4. Baña pensazen bada ongi bekatuaren horrorea, Jangoikoaren ofensa, ematen duen kalte inmensoa, deus esta idurituko nekoso arren barkazeagatik. Zer idurilekioke kondenatu bati konfesioaren trabajua librazeagatik pena gaietaik? Deus bekala. Eta librazen da pena beretaik edozein, bizian ongi konfesazen dena, errezibizen duelaik sazerdoteagandik absoluzioa; ezperen bear luke egon sekulakos infernuan. Obeki errain dugu, dela Jangoikoaren benefizio andia, barkazea gizon baten medios bere ofensak. Eta ala da zierto, ezi gizon delaik zu bekala sazerdotea, barkazentizu Jangoikoaren partes berain ofensak. Nork, erran ziote judatarrek Jesu Kristori, nork barka dezazke bekatuak, baizik solo Jangoikoak? Ala da zierto, ezi bere potestade ta autoridade proprios solo Jangoikoak dezazke barkatu bekatuak, baña Jangoikoaren komisios Eliza sanduan dezazkete berain ministroek, sazerdoteek ere barkatu. Aizagun Jesu Kristo Jangoikoaren Semea erraten San Pedrori: Tibi dabo claves regni coelorum, quodcumque ligaveris super terram, erit ligatum et in coelis, et quodcumque solveris super terram erit solutum et in coelis (Math. 16.). Zuri emaintizut zeruetako gilzak, zuk lotzen duzun guzia lurrean, loturik egoin da zeruetan, ta zuk soltazen duzun guzia lurrean, soltaturik egoin da zeruetan. Eta, berriz, erran ziote alaber ario gontara apostoluei, baña espezialki erresuzitatu ondoan, signifikazeko ematen zioten potestadea. Ats emanik erran ziote: errezibi zazie Espiritu Sandua. Noren bekatuak barkazen tuzien zuek, barka zenzaizkiote, ta norenak ustentu zien barkatu gabe, barkatu gabe geldizen zaizkiote. Auda potestadea apostoluek obispo jaunei, obispo jaunek sazerdoteei komunikazen diotena ordenazerakoan. Aliketa Kristo etorriartaño, niori etzizaio konzeditu fakultade gau, lenbizikoa izan ze Kristo gure salbadorea; baña nola igan bear baizue zerura Kristok, konzeditu ziote obispo ta sazerdoteei bere ministro bekala exerzita dezaten Elizan; ez solamente bein edo bi aldis, baizik noiznai duten bekatariek. Eta ala, galdein ondoan San Pedrok ia zenbat aldis barkatuko zioten bekatariei, ia zazpi aldis ote, errespondatu zio: Ez solamente zazpi aldis, baita iruetan ogei ta amazazpi aldis ere; signifikazen ziolaik ortan, ezi noiznai zetozin ongi disponiturik. Au da sinestazen duguna artikulo gontan, bekatuen barkazioa. Zer mertxedea, fielak!

        5. Zer protxatuko zigu kriatuak izatea Jangoikoaren imajinara, baldin bekatu orijinalaren kasos egon bear bagindue betikos pribaturik Jangoikoaren gloriatik? Baña orra erremedioa, bataioa. Baña zer baliatu zigu kristio izatea bataioaren kasos, in badugu gerostik anitz bekatu, baldin ezpaliz erremediorik ebendako? Orra konfesioa. Bai, ta konfesatu ondoan, berriz ta berriz erorzen bagara, nora joain gara? Orra berriz ere konfesioa, esta beingo solo, beti irauzen du birtute berean. Bai ta txur balire, edo ezaunak solamente konfesoreak, izan leike enbarazu edo trabajuain edo alkeain kasos baña orra abasto leku guzietan paratutu Jangoikoak bere ministroak estaien nior eskusa lograzetik bere bekatuen barkazioa. Bai ta seguro da barkazioa ongi konfesatu ondoan? Ain seguro nola Jangoikoa baita Jangoiko, ala erran baitu, ala monstratu baitu. Ar zazie demostrazio gau Erroman gertatu zena. Bizi ze an emasteki noble bat ezkondurik kaballero bateki, ta zustelaik abasto gauza guziak, solo falta zizaiote hume bat; erdetxi zute orazios au; ta arturik kariño sobra, deskuidatu zire Jangoikoaren zerbitzuas; ta ezaundurik kaballeroak determinatu zue bere emastearen lizenziareki erretirazea desertu batera, utzirik guzia solo zerbitzazeagatik obeki Jangoikoa: gelditu ze bere semeareki ama, ta anditu ondoan ura, añaditu ze kariñoa ere ainberze ezi allegatu ze konzebizera bere semeagandik ama gaistoa, ta añaditus bekatua bekatuari, il zue ta orzi zue ixilkias artaik jaio zen fruitua. Ala bizitzelaik galdurik Jangoikoaren begietan, baña fama onean oraño jendeen aurkintzean, agertu ze Erroman letratu bat, baize demonioa, zeñek bere jakinduria ta astuzieki agertus delito sekretoenak iragazi zue kredito andia ez solamente jende komunaren aurkintzean, baitare konsejuarenean ere. Egun bates junto zegolaik konseju guzia, erran zue zeukala deklaratu bearra gauza bat txoil inportazioskoa, zela Jangoikoaren milagro andia, nola etzuen errautstu Erroma guzia an gertatu zen bekatu baten kasos. Manatu ziote deklara zezala nork ta zer egin zuen. Orduan erran zue gaistofikatuak, urlia da egin duena au ta au. Arriturik guziak asi zire erraten nola daike ori izan matrona bat ain birtuosa, ain noblea, ta alako gauza? Baiez porfiazen zue letrado finjituak, ta arren instanzias ekarrarasten dute emastekia ta senado guziaren alzinean iten diote kargu delito gartas. Nola geldituko bide ze, aitu zuelaik bere infamia alako publizidadean, emastekia? errespondatu zue diskreto etzela ura gausa proponizeko gisa gartan, ta defendazeko ain berla; eman zezotela denbora ta señala zezotela egun bat nai zutena, itzuliko zela ematera errespuesta. Señalatu ziote eguna, atra ze emastekia, ia se be, nolako turbazioareki! Zer inen zue? joan ze berla bilazera sazerdote bat deizen zena Luis; kontatu zio bere desgrazia ta onek erran zio, nik ez dezoket eman ia, baizik barkazea bere bekatu guziak duten potestadeas; disponi bedi konfesazeko goiz gartan, ta enkomenda bedi Maria Santisimari biotz guzias. Ellegaturik eguna, konfesatu ze ongi, ta errezibiturik absoluzionea, ta enkomendaturik Maria Santisimari joan ze konsejura, non baizeude ia bildurik juezak ta puntual akusazalea, ta berze anitz jende bildu zena notiziain kasos. Paraturik erdian emastekia, manatu zio presidenteak letradoari erran zezala zer nai zuen. Orduan etzue berzerik iten baizik beiratu ta beiratu emastekiari pasmaturik bekala, erran bez, ots, zer duen onen kontra manatu zio presidenteak. Azkenean deklaratu zue etzela ura arrek zion emasteki gaistoa, baizik zela sanda bat, ta guardazen zuena Maria Santisimak. Au erran ta desaparezitu ze, utzirik guziak arriturik, ta emastekiai honra iagoreki konfesioain kasos, etc, etc,etc. (Parra tract. de Sacram. pl.19.).