Dominica 3^a
post Pentecostem.
De zelo Jesu Christi
erga peccator etc.

Erant appropinquantes ad Jesum
publicani et peccatores etc. Luc.15.

        Egungo ebanjelioa da guzis konsolagarria ni bekalakoendako. Dio ala: Zoezi ellegatus Jesusengana publikanoak ta bekatariak, aditu naies bere Majestadea. Eta murmuratzen zute eskribek ta fariseoek ziotela: Onek admititzentu bekatariak ta jaten du aieki. Jesus onak erran ziote parabola gau. Balitu zuetaik batek egun ardi, ta bat galdu aietaik, ezlidoake, utzirik lauretan ogei ta emeretziak larrean, billatzera galdu gura, aurkitu arteo? Eta aurkiturik para lezake soñetan kontent, ta etxera joan ta deiturik adiskide ta barridekoak erranlezokete: Idazie zori ona, aurkitu baitut ene ardi galduzekidana. Erraten diziet nik zuei, ala izanen dela zeruan alegranzia bekatari penitenzia iten duen batengatik, nola lauretan ogeitaemeretzi justo penitenzia-bearrik eztutenengatik. Eta zein emastekik balitu amar dratxma, ta galdurik bat aietaik, ez lezake itxeki kandela, ta garbitu etxea, ta billatu dilijent, aurkituartaño? Eta aurkituaskeros, dei lezazke adiskideak ta barridekoak, ta erran: Idazie enhorabuena aurkituas galdu nuen dratxma. Ala erraten diziet zuei, dio Jesu Kristok, aingiruen artean izanen da alegranzia, bekatari batek iten duelaik penitenzia. Onaraño da ebanjelioa. Ezplikatzeko ta atratzeko bear den fruitua, saluta zagun Ama Birjina. Abe Maria.

        Erant appropinquantes etc. Len lenik da adbertitzeko bekatari gaien urbiltze gura Jesusengana aditu naies señale ona, sendatuko direla. Adimentutik asten da kurazioa; fides ex auditu etc. (Rom.10). Ala nola señalerik gaixtoena bekatarietan baita sorreria espirituala, au da, ez aditu naia Jangoikoaren itza; nork sendatu alako sor adimentu gaixtotakoak? Orgatik erran zioten Jesu Kristok judioei, sor gaixtofikatuei: Jangoikoaren denak aditzen du Jangoikoaren itza; orgatik zuek eztuzie aditzen, zeren ezpaizarate Jangoikoaren. Orgatik Kristo berak in zuen bekala sor bateki, sartzea bere eriak arren bearrietan, iten du sazerdoteak bataiatzera doaienari, lenbiziko sartu orduko tenploan, ukitus bere lixtuareki bi bearriak diola: Ephpheta, nai baitu erran, idiki zaite adimentua (Marc.7). Nai duenak bada salbatu, presta bez adimentua aditu naies Jangoikoaren itza, diola Samueleki: Loquere, Domine, quia audit servus tuus; Jauna, erran bez nai duena, ezi aditu naiak dago bere sierbo gau (1.Reg.3).

        Et murmurabant scrivae etc. Bigarren notatzeko dena ebanjelioan da eskriba ta fariseoen murmuratze gura Jesu Kristos, zeren admititzentuen bekatariak. Beira zer tatxa! Obe zuendako, errain niote nik, ta guziendako ere, baikara guziok bekatari. Baña aiek etzire bekatari beren opinionean. Eskribak zire orduko xakintsu presumituak; fariseoak orduko errelijioso hipokritak, sanduak beren ustes; errealki bekatari, ta eznai ezaundu, eznai konfesatu beren buruak bekataritako! Eri mota-gaixtotakoak, nork sendatu alakoak? Ezeta Jesu Kristok ere, ezeta Jangoikoak ere. Prest zego Mediku dibinoa, erremedioak ere bai eskunara. Nik eztut gaitzik, dio eriak, eztut bekaturik; ia, beras, alfer dire alakoaindako mediku ta erremedio guziak. Ala zeikena libra ta salba, konfesatus bekatari bere burua, den bekala, gelditzen da bere presunzioagatik erremedioik gabe kondenaturik. (Ontara kontatu ziote Jaun dibinoak parabola gau (Luc.18): Bi gizon joan zire tenplora, bata fariseoa, berzea publikanoa. Fariseoak txutirik tieso zio ala: Jauna, esker milla, ezpainaiz berze gizonak bekala ni, ladronak, injustoak, adulteroak, ala nola publikano gau ere bai. Barutzen naiz, itentut amarrenak etc. Ah! Zer kofesioa! Publikanoa, ordea, zoko batean paraturik etze trebe goratzera ere begiak zerura, baizik golpatus bularra zio: Jauna, miserikordia ni bekatarias. Erraten diziet, au joan ze barkaturik grazian ura ez bekala etc.).

        Quia hic peccatores recipit. Irugarren notagarria da grazioso, zertas murmuratzen zuten, Jesusen onegi izateas bekatarien fabore; onek admititzentik bekatariak. O Jesus onegia, bekatarien Salbazalea, ain on, beratx, piadosoa, ezi murmuratzen baitiote geiegis! Eztiot nik murmuratuko ortas, ezi ongi dagokida niri aiek kontazen zioten tatxa. O Jesus, nor eztu salbatuko nautenetaik izan salbo? Nik eztut ikusi nior ala aborrezitzen duenik bekatua, ta ala amatzen duenik bekataria, nola berorrek. Amak amatzen du seme gaizki dagona, ta aborrezitzen du arren gaitza; baña, en fin, eztu semeak gaitza bere borondates. Baña bekatuaren gaitza berorrek ainberze aborrezitzen duena du bekatariak bere borondates, bere kulpas; eta alaere ala amatzen bekataria Jesus onak? Biz bedeikatua alako ontasuna.

        Quis ex vobis homo etc. Laurgarren notagarria egun ardi gaien parabola. Ardi gaiek dire Jangoikoaren kriatura razionale guziak; utzi zituenak larrean dire aingiruak gelditu zirenak zeruan; ardi galdua da gizagendea. Etorri ze onen billa jabea, zeren jautsi ze zerutik Jangoikoa guregatik, ta egin ze gizon. Auxe da Jesu Kristo gure artzai ona, eman zuena bere bizia bere ardiengatik. Badu zamarraik? Bai, au da gure naturaleza artu zuena. Badu makilarik? Ori da gurutzea. Badaki egiten oiu ta fixtu ardiei? Baita tiratzen ere makilas. Fixtuak dire inspirazio onak; oiuak meatxu itentuenak. Makilas tiratzea da bialtzea trabajuak, eritasunak ta naigabeak gure salbatzeagatik, amores ta on naies. Eta ala eraman bear dire ongi alako eskutik bekala; ezi ezpalitz trabajurik, nola zuzendu ardi errebelak zuzen bidera? Amargo da mundua, negarresko ballea da betea trabajus ta miserias; eta alaere apegazen gaizkio, tiratzen gaitu bere banidadeetara. Zer litzake, goxo balitz trabajurik gabe? atzenduko ginazke Jangoikoas, bizitza sekulakoas, ta on guzias. Preziso da tiratzea paloas gure Jaunak bereganazekos. Eta zer da gure billa ibilzea? Paratzea bere legea, doktrina, sakramentuak. Aurkitzea da gu akordurazea ta konbertitzea. Soñean artuginduza eraman zuelaik gurutzea gure bekatueki. Bere etxera itzulzea izan ze igatea zerura. Ango alegranzia da zeren, konbertitzen den aldioro bat, kontatzen baitute lagun bat ia an.

        Berera eldu da berze parabola ere. Emasteki garrek signifikatzen du Jangoikoaren miserikordia. Amar dratxma gaiek aingiruen bedratzi koroak, ezi bedratzi koroetan daude errepartiturik, deitzen baitire aingiruak, arkanjeloak, tronoak, dominazioneak, prinzipadoak, potestadeak, birtuteak, kerubinak ta serafinak; amargarrena gizagendea. Au galdurik billazeko itxeki zue kandela. Kandela gau da Jesu Kristo, dio San Bizente Ferrerek (Dom. 3 post Trin.s.2), ezi nola kandelan baitire irur gauza: metxa, argizaria ta argia, Kristo baitan dire berze irur: gorputza, anima ta Jangoikotasuna. Garbitzea etxea da predikatzea doktrina zerukoa; eta ala aurkiturik ta salbaturik gizona, aingiruek, dio, iten dutela festa zeruan, eta au dio bi aldis ebanjelio berean, noiz ta bekatariak iten duen penitenzia. Beras, gauza andia bide da au, ala zelebratzeuntelaik zeruan goiti, emen beiti pasazen dena. Beras, kontrako aldera, itentuelaik bekatuak, eztaike erran kausazen diotela tristura? Beras, geurei etzaigu guti inporta egitea ongi penitenzia.

        Eta zer da penitenzia? Itz berak diones, penitenzia da pena izatea, edo penatzea biotzes Jangoikoa ofendituas. Barkatzekos bekatuak, ta arima grazian paratzekos, beartu irur gauza, baitire biotzesko kontrizioa, agosko konfesioa ta obrasko satisfazioa. Egia da ezi delarik kontrizio amoroso perfektoa, barkatzen diola Jangoikoak konfesiora baño len, baña konfesatzeko intenzioareki, ezi au gabe ezta barkaziorik, ezeta ere kontriziorik. Preziso da, bada, edozein gisas intenzioa konfesatzeko, ta por konsigiente gero kunplitzea intenziogoi, au da, konfesatzea errealki, denbora delaik. Konparaziotako: Grano gaixto bat kuratzen da, lenik ondus enplastro edo gauzaeki, gero idikis lanzetas ta atras apostema ta benenoa, gero aplikatus balsamo edo erremedio, ta lokurak sendatzeko llaga. Grano gaixto benenatuak arimarendako dire bekatu mortalak. Bear da lenik kontrizioaren birtutes ondu bekala, gero atra kanpora benenoa agotik konfesatus bekatuak, gero penitenziasko obraeki eman satisfakzio ta llaga sendatu bekala. Guziau bekatariain aldetik. Berze alde Jesu Kristoren odolaren balsamo preziosoa aplikatzen dena sakramentuan, ezi ezta izan ta ez izanen sekulan barkaziorik edo salbaziorik, ezpada Jesus Salbazalearen birtutes. Bear da ere mediku aplikadezokena, au da sazerdotea, Jesu Kristoren potestadeareki emandezona absoluzioa. Ala agizen da bekatariain barkatzea ta zerukoen alegranzia.

        Ala bekatu mortalean zegon arima paratzen da Jangoikoaren grazian. Ilik zegona ta urrindurik Jangoikoaren alzineko bizten da, itsusi zegona edertzen da. Obispo sandu bati eman ziote kontu (In vit. Patr. Parra. varo), bi emastekies nola bizi ziren gaizki eskandaloreki. Etzue nai izandu egin bereala justizia, seguratu arteo egia zen. Jangoikoaren donoa zue ezaunzeko aurpegien mostraetaik arimen estadoen diferenzia, ematerakoan komekadura. Ellegatu zire bi gaiek, erreparatuzue sanduak ta ikusi zitue inguraturik erresplandorees; admiratu ze, erranbide ziotela gezurra aien kontra. Aingiruak erran zio: Egia ze erran zizutena, baña konfesatu dire ongi ta sakramentuaren birtutes paratu dire grazian.

        Alaber, mortalean dagon arima da deabruaren esklaba, ta arren pozilga bekala. Paratzeareki grazian iten da Jangoikoaren hume maitea ta Espiritu Sanduaren tenplo. Len zego infernurakoen lixtan ango markareki; gero borraturik au, eskribitzen da zerurakoen roldean Jangoikoaren markareki. Len kondenaziosko estadoan zego, gero salbazioskoan. Len berea kontazen zute demonioek, gero berendako arzen dute zeruko aingiruek. Begira ia eztuten motibo zelebratzeko alegranzias. Santa Ines de Monte Polizianoren bizian kontatzen da (Hist. Ord. Predicator.), kaballero batek iten zuela anitz limosna arren konbentuari; Sandak pagatzen zio orazioeki. Bein Jangoikoak sanda goni ikusiarazi zio infernua, eta emen zeudela deabruak prebenitzen leku bat, an su lotsagarri ta bertz andi bat, asko tenaza, garfio ta tormentazeko instrumentueki. Nai zue xakin norendako ote zen prebenzio gura. Erran zekio ezi kaballero garrendako, nonbratus bere izenas. Aflijitu ze sanda ta asi zekio negarres gure Jaunai: Da posible, Jauna, utzi bear duen alako penetan gure ongi-egille gura? Zergatik alako justizia? errespondatu zio: Zeren ogeitamar urte gebetan konfesaturik maiz, beñere ezpaita paratu ene grazian, zeren ezpaita ongi konfesatzen. Ia betetzen da plazoa joateko prebeniturik dagokion lekura, ezpada emendatzen. Sandak bereala deitu zue gizon gura, kontatu zio guzia alako itz ta demostrazioeki, ezi ark sinestaturik ta negarres beterik konfesatu zitue bere kulpak berzeetan ez bekala; eta andik guti iltze. Errebelatu zekio sandari konfesio garren medios libratu zela deabruen eskuetaik ta infernuko penetaik. O gure Jaunaren ona!

        Guziareki dauka erranik bere ebanjelioan: Nisi penitentiam egeritis, omnes etc.; ezpaduzie egiten penitenzia, guziok galduko zarate. Au dio bekatu mortalean erori direnei. De manera ezi bida dire solamente bideak gloriarako: inozenzia edo penitenzia. Inozenzia da bekaturik gabe bizitzea bataiatuas geros; au galduas geros ezta berze erremediorik baizik penitenzia. Naiz nai duenak nai duena erranik, eztaike falta Jangoikoaren itza; lenago faltako dire zerua ta lurra. Ala oiu iten zue espiritu andiareki bekatariei Santo Tomas de Billanuebak, Balenziako arzobispoak: Aut poenitendum, aut ardendum; bear da edo egin penitenzia, edo betiko penetan erretzea. Eta, bada, nior ezta gure partes salbatuko ta ez kondenatuko, geurei dagokigu, ofendituaskeros Jangoikoa, izatea kontriziosko pena amoroso bat kontino, egunorosko ogia bekala, lograturik ala Jangoikoaren grazia, gozazeko aingirueki kantatus beraren miserikordiak betiko glorian. Amen.