Serm. 47.
Preparatione ad vitam aetern.
ann. 1779

Si vis ad vitam ingredi, serva mandata. Math. 19.

        1. Akabaturik explikatus Kredoa, ongi da errepeti zagun azken artikulo gura, bizitza sekulakoa, ta erakutsagun arren lograzearen inportanzia ta lograzeko modua. Bada bizitza sekulakoa, diote apostoluek; sinestazen dugu kristioek, ta zer ai gara? Atzentzen gara bizitza sekulakoas, ta bizi gara oraiko solamente. Guziok gabiltza nondik mantenitu oraiko bizi gau, geienak doaz pasatus denbora bilzen emengo ondasunak, honrak, gustoak ta gauzak; ta guti prebenizen sekulakoak. Ta bitarteo guziei doakigu kunplitus plazoa, guziei akabatus emengo itekoa; ta gelditurik emen iles gauza usatuzustenak, berak doaz paratus sekulako estado on edo gaistoan, ta nior esta itzulzen onat erremediatzera utsa. Badu sei milla ta ia urte dagola eginik mundu gau, ta doazila aldatus jendeak; joanes batzuk, etorris berze batzuk, ta guziak kolokatus zein bere tokian gero, edo infernuan edo zeruan; joanak ia estire aldatuko estados. Gozazen daudenak gozazen betikos, ta penazen daudenak penazen betikos. Gurea zer izain den estakigu oraño. Orai dugu iragazteko edo galzeko okasioa, orai da gure aldia, ta sarri il zen garelaik gu ere, gutas errain da, oroat, gaudela gozazen edo penazen betikos. Eta gertazen bazaigu ilzea Jangoikoaren desgrazian, sartuko gaitute infernuko suletze andi ito gartan, errezeko bizirik eternidade guzian; ta bitarteo, doazilaik pasatus munduan gauak ta egunak, udak ta neguak, ta dabilzalaik jendeak fabrikazen, tratazen, dibertizen ta jenero guzietan, orai bekala, gu egoin gara errabiazen marraxkas ta desesperazios, estelaik nior izain lastima izaindigunik ta suletze garren ataria idikikodigunik, ez, sécula seculórum. Zer urrikiak orduan bekatu eginas, baña debalde; zer damuak ez sufritu naias bizian zenbait naigabe gerokoagatik, baña berant; zer deseoak itzulzeko mundura egitera penitenzia, baña esta erremediorik. Ala egoin gara milla urtes, egun millas, infinizioat millas; ta ain berri. Lenago, lenago bear ze in kaso. Al rebes, gertazen bazaigu ilzea Jangoikoaren grazian, sartuko gaitute zeruko korte gartan, Jangoikoaren, Ama Birjinaren ta sandu guzien konpañian koronatuko gaitute errege ta erreina, ta asiko gara gozazen bizitza delizioso gura nai dugun guziareki betikos, galzeko peligrorik gabe. Ta bitarteo, doazilaik gertatus mudanzak munduan, gu egoin gara gozoan giri giri nai dugun bekala, eritasun, tristura ta naigaberik batere gabe; ta ala milla urtes, ala egun millas, ala milla millas, ala beti Jangoikoa Jangoiko den bitarteo. Zer idurituko zaigu orduan emen izanikako trabajuas garaizen geuren jenioak, ukazen aragiaren gustoak ta ajustazen legeeki?

        2. Aitu duzie bi suerte goien diferenzia? Zein ote dago zuretako, fiela? Zein ote dago neretako? Bietaik bat edo berze prezisoki izan bear dugu, ta emendik urte gutiren buruan, ta ezin eskapa batetik edo berzetik. Zein nai dugu? Klaro da. Bada, orai da iragazteko plazoa, bizian. Beras, inporta zaigu bizitzea ongi? inporta zaigu ainberze ezi guzia doaie ontara, ta kasi niork estu iten aprehensio aski inportazen duenas, ta franko ta franko bizi dire oraikoai beira solamente, ta atzendurik gerokoas; ta ilzen direlaik, ertxi orduko gorputzaren begiak idikizentuste arimarenak, ikusteko zer in bear zuten bizi zirelaik, ta nola ertxi zaioten plazoa in gabe bear zena; ta ia ezin itzuli gibela. Beras oraño joan estirenei konbeni da adbertizea prebenizeko. Aizazie, bada. Jaio orduko aurra ideazen da zertako nai luketen; gaste iten delaik ideazen da estado bear duena; gero nola bear duen pasatu bizia, nola in ondasunak, nola izan gustoak ta konbenienziak; eta lenbizikoas, zein baita iragaztea ilondoreko estado ona, nor oroizen da? Aizazie bada, ta aizagun.

        3. Parazen den bekala nirabe bat zerbitzuan urte bateko edo iagotako iragaztera bere soldata, ario gontara jaio garen guziok mundura paratu gara Jangoiko andiaren zerbitzuan bizi emanai digun denborako; soldata dago erreserbaturik ilondoreko, au da gloria eternoa. Zerbitzua dago egitean Jangoikoak manazen duena, ta ez egitean debekazen duena. Zerbitzazen badugu ongi, estigu ukatuko soldata, zeruko gloria; baña ezpadugu zerbitzazen, etzaigu faltako sekulako kastigoa. Ala delaik gizonaren izatea mundu ontan, lenbiziko kuidatu bear duguna da zerbitzazeas Jangoikoa, goardatus berain legeak; naiz kosta daiela trabaju, ezi zerbitzuak trabaju dio, ta edozein nirabeek estu zerbitzazen trabajurik gabe; ta estuelaik esperazen baizik soldata miserable bat, zenbat ia bear dugu trabajatu Jangoikoaren zerbitzuan, esperazen dugulaik soldata bat eternoa, ta berze alde zerbizazenestiotenei goardazenzaiotelaik kalabozo betiko tormentosoa? kuida bedi gorputzaren bizias, bilazeas estado ona, egiteas ta konserbazeas ondasun sufizienteak mantenizeko bizia, ta ez ia; ta au ere solamente zerengatik bizi bear baita zerbitzazekos Jangoikoa, ta ezpada bat bizi, ezpaitezake zerbitza; baña len lenbizikoa da zerbitzazea Jangoikoa, ta au ezpada egiten galdua da guzia.

        4. Jangoikoaren etxe andi gontan, munduan diot, dire anitz estado, ta guzietan zerbitza daike Jangoikoa; ta bakotxak autatu bear du Jangoikoak zeintara deizen duen, ura, solamente Jangoikoari bere zerbitzu iteko intenzioareki. Kunplitu bear dire estadoaren obligazioak, kuidatu bear da humees, izan bear da probidenzia lurreko ondasun ta gauzes, arrazioak manazenduendiña ta ez ia; guzietan oroitu bear da lenik Jangoikoa zerbitzazeas, zerengatik Jangoikoa da lenbizikoa, ta bigarrena geuren arima. Ta guzia geldizen da emen, solo ez in diogun zerbitzua edo falta. Esta inport ezpadigu emanai Jangoikoak emengo ondasun, honra ta gauzetaik, nola eman dezagun berain zerbitzatzea; ta esta deus protxal emen izatea andi, honratu edo abrats, ezpada zerbitzazen Jangoikoa. Jangoikoain alzineko esta diferenziarik, baizik nork obeki edo gaizkiago zerbitzazen duen. Erregeak estire deus, obispoak ta emengo andiak estire deus, baldin ezpadire Jangoikoaren zerbitzazaleak. Al rebes, zokottoan dagon pobrea zar zarres bestiturik ta atzendurik, baldin ongi zerbitzazen badu Jangoikoa, errege, obispo ta andia da Jangoikoaren estimazioan. Estaiela andia ta abratsa gloriatu emengo anditasun ta gauzetan, ezi ezpada ongi bizi, estio izain errespetorik Jangoikoak ez botazeko demonioen pera. Estaiela deskonsola pobrea ta atzendua deustas, ezi ongi bizi bada, estu atzenduko Jangoikoak; ain biotzean dauka nola andiena, ta emain dio premio sekulakoa. Akaso beldur izain dio abratsari Jangoikoak? Akaso despreziatuko du pobrea? Jangoikoak nior estu bear, ta arrendako esta abratsik ta pobrerik, solamente zerbitzazen duen edo estuen bere Majestadea.

        5. Orai bada, ala nola erregeren zerbitzuan estimazen baitire ongi inikako azañak premiazeko, ta gaizki eginak kastigazeko, obeki Jangoikoaren zerbitzuan eskribizen dire bakotxain ongi eginak ta gaizki eginak, batere faltatu gabe. Ta akabatu orduko emengo bizia, esta galdeiten zer izan den emen, baizik nola bizitu den ta nola zerbitzatu duen edo estuen Jangoikoa. Ta zerbitzatu badu ongi, emanen zaio sekulako gloria ta korona, naiz izan baliz ere emen txoil zarratrakoa. Ta zerbitzatu ezpadu, emanen zaio sekulako infernua, naiz izan baliz ere emen monarka. Etzazula niores deus erran, aliketa ikusiartaño zertan parazen den il ondoan; solamente konforme zerbitzazen duzun edo estuzun Jangoikoa, atra dezakezu kontua zer izain den zutas, ta ariora berzeetas. Ezi oraiko ondasun, onra, podorio, gusto, disgusto, desditxa, desonra, pobreza ta alakoek deus estute pizazen Jangoikoaren alzinean, solamente ongi edo gaizki bizitzeak, emateko premio edo kastigo sekulakoa. Aizazie bada, ia orai, ta aizagun Jesu Kristo erraten gure sekulako ongi ikusi naies: Quid prodest homini, si mundum universum lucretur, animae vero suae detrimentum patiatur? Zer protxazen dio gizonai iragaztea mundu guzia, baldin galzen badu bere arima? Aut quam dabit homo commutationem pro animâ suâ? Edo zeren truk emain du gizonak bere arima? dio Jaun dibinoak. Eta nik diot ezi frankok, ez iragazteagatik mundu guzia, ez librazeagatik bizia, baizik ondasun triste sarri utzi beartutenengatik, gusto labur berla akabazen direnengatik estutela dudazen salzeas deabruai bere arima, ezi salzen dio iten duenak bekatu mortale. Orai estute ezaunzen, estute ere pensazen, baña atrako da Jesu Kristoren errana egietan, ezi sarri ebakiko zaiote bizi miserable gau, ertxikotute gorputzeko begiak ta idikikotuste arimarenak, ikusteko zein tonteria andia in zuten bizitzeas emengo, emengo ta ez prebenituas geroko. Orduan, ikustentustelaik emen despreziatuzustenak iganik Jangoikoaren gloriara, ta berak demonioen pera, errain dute errabia ta angustia andiareki Espiritu Sanduak afirmazen duen gisan: Ebek dire len txufeatu ta burlatu ginduzanak; guk, tontoek, uste gindue erokeria ta sinpleza eben bizimodua, ta fina honrarik gabe, ta orra orai nola kontatuak diren Jangoikoaren semeetan, ta nola dauden sanduen ertean. Beras, uts in gindue egiasko bidea, uts in gindue. Ala da, ta ezin ia erremedia utsa. (Sap. 5).

        6. Tontoa da ematen duena marabidi batengatik india bat balio duena. Tontoa da emanai duena bizia diruagatik. Tontoena da emanai duena sekulakoa emengoagatik, dena dela; ta ematen da, usten delaik atzendurik Jangoikoa emengo ondasun, gusto edo gauzengatik. Ala dio Jesu Kristok, zegola abrats bat diskurrizen bere buruareki: Ea, bauzu anitz ondasun ta anitz urtetako; deskansa, jan ta edan zazu, ta erregala zaite. Erran zio ontan Jangoikoak: Ah tontoa, gau ontan atrakodie arima, ta bildutukenak noren izain dire? (Luc. 12.). Arima dugu sekulakoa, fielak, ta bakarra; ontas kuidatu bear da zerbitzatus Jangoikoa ta iragazis soldata eternoa. Galzen bauzu ondasuna, geldizen zaizu honra, galzen bauzu ondasun ta honra, geldizen zaizu bizia; galzen bauzu ondasun, honra ta bizia, geldizen zaizu Jangoikoa, geldizen zaizu arima; baña au galzen bauzu, zer geldizen zaizu? Miserere ergó animae tuae placens Deo. Izazu, bada, lastima zeure arimas edo zeure buruas, agradatus Jangoikoari, dio Espiritu Sanduak. Guziareki estuzu nai ertxitu Jangoikoaren zerbitzura, naiagouzu bizitu suelto zeure gustora bizi labur gontan, bai? Bada, nik naiago dut bizi emen arrastaturik, preziso baliz, ez agrabiazeagatik Jangoikoa. Ala bizibaniz ni, ta zeure gisa zu, ikusko dugu fite nor atrako den obeki. Aizagun Jesu Kristok berak kontazen duen exenplu gau (Luc. 16.): gizon bat ze abratsa, bestizen zena purpuras ta olandas, ta erregalazen zena egunoro galanki; ze, alaber, pobre bat Lazaro deizen zena, zegoena arren etxeko atarian guzia beterik llagas, deseazen zuena jatea abratsaren maietik erorzen ziren atapurrak, ta niork etzio ematen; solamente etorzen zizaizkio zakurrak, ta lamikazen zizkiote llagak. Gertatu ze ilzea pobregoi, ta erman zute aingiruek Abrahanen senora; ilze abratsa ere ta orzi zute demonioek infernuan. Tormentu gaietan goraturik begiak ikusi zue goiti urruti Abraham, ta arren senoan Lazaro, ta nigarres oiuin zio: Aita Abraham, izan bez lastima nitas ta igorri bezada Lazaro, bustirik urean eri punta, freska dezadan nere miau, zerengatik txoil tormentazen nago su gontan. Errespondatu zio Abrahanek: Seme, oroi zaite erman zinduzala onak zeure bizian, ta Lazarok gaizak; orai bada, au dago konsolazen ta zu tormentaturik. Bada, egon. Etzue logratu, zein guti eskazen zuen, ur tanta gura. Au da ez kontu fabulosoren bat, baizik Jesu Kristok dakarran exenplua, adiarasteko bizi direnei emengo, oroitu gabe gerokoas, zer pasatuko zaioten. Oroitu bada gizonak, oroitu emastekiak beti, badela bizitza sekulakoa, inporta dela txoil lograzea, ta lograzen dela zerbitzatus Jangoikoa, egines beraren borondatea, ez geuren naikundeak. Goartu bada, il baño len, pensatu serioki; ta naitugunas geros ongi geuren buruok, segura zagun bizitza sekulakoa, pasatus oraiko trabajua zerbitzazen Jangoikoa deskansazeko betikos bizitza sekulakoan; intenzio goneki inzkigun fede, esperanza ta karidadearen aktak etc.