Sermo in Dominica in albis.
Praescripta medicamentorum
seu receta ad perseverantiam

Quorum remiseritis pecata ...tur eis. Joan.20.

        kontatzen du egungo ebanjelioak nola erresuzitaturik Jesus paratu zekioten erdian diszipuloei, zeudelaik ertxirik atariak, ta erran zioten: Bakea zuei. Au erran ta mostratu zizkiote eskuak eta bularra. Jauna ikusteareki alegratu zire diszipuloak. Erran zue bada, berriz: Bakea zuei. Ala nola biali nauen ni ene Aitak, bialzenzaistet nik zuek. Au erran ta eman ziote ats ta erran ziote: errezibi zazie espiritu sandua, noren bekatuak barkatzentuzien, barkatuak dire, ta norenak detenitzen, detenituak. (Etzego an orduan Santo Tomas, ta erranik lagunek ikusi zutela Jesus, etzego sinestatzekotan ikusi gabe berak. Zorzi egunen buruan, guziak arreki zeudelaik, sartu ze Jesus idiki gabe ataririk, ta erran zue: Bakea zuei. Berla Santo Tomasi: Astazkizu ene llaga-kuntzean zeure eskus, ta sinesta. Sanduak orduan: o ene Jauna ta ene Jangoikoa! Jesusek: o Tomas, zeren ikusi nauzun sinestatu duzu; ditxosoak ikusi gabe sinestatu dutenak. Orra ebanjelioa. Nota daizke asko gauza gorputz gloriosoaren dotea sarzean noranai estorburik gabe. Jesus onaren kuidado amorosoa berees; emate gura potestade barkatzeko bekatuak. Fedearen laudatzea ikusi gabe; ta guzien gañetik gure Jaunaren ona ta amolsua guzieki). Baña egungoan aipatuduenaskeros, orra bekatuen barkazeko potestadea, potestade Jangoikoarena, proprioki, baña komunikatzen diotena bere sazerdoteei. Galdeiten baizute murmuratus judioek: Nork dezake barka bekaturik, ezpada sollik Jangoikoak? Erresponda, niork ez, berak ezi berez; baña beraren komisios bai ordenatuek ortako. Ala nola erregeri inikako traizioak, bere Majestadeak dezazke barka berez, nai badu; baitare beraren ordes bisorraiak, erraten balio oni: Zuk barkatzentuzunak izain dire barkatuak. Ori dugu emen.

        Suponiturik ia Jangoikoaren grazias barkatutigula sakramentuaren medios, sendatu garela ariman, paratu garela beraren grazian, goazen tratatus perseberanziaren gain. Erran ziona Jesus dibinoak ogei ta emezorzi urtes perlesiaturik egon zenai, ta sendaturik ...ai istantean: Orra, sendatua zara; etzazula ia egin bekaturik urrengo... Eztakizun agitu gaizkiago. Beira, goartu errekaidatik, izan ... Ta sendo konstanteki. Ortako emagun egun zenbait errezeta. Saluta zagun lenik Ama Birjina. Abe Maria.

        Asi ongi ta bukatu gaizki da Judas apostolu traidore garren desditxa. (admititu zue Jesu Kristok bere apostolutako. Egon ze ura Jesu Kristoren eskolan ta konpañian zerbait denboras, aitu zue beraren doktrina, gozatu zue beraren presenzia, jan zue ogia beraren maian, ikusi zitue beraren milagroak, ta beraren potestades egin ere zitue zenbait berak. Zer baliatu zekio guzia, ezpada ia kondenaziotako bere konstanzia-faltas?) Ala, naiz barkaturik paratu zaren Jangoikoaren grazian, zer balioko du, ezpaduzu irauten? Bekatuetaik konfesiora, konfesiotik bekatuetara ingur ingur erabilzea, da inpioen perdizioa: in circuitu impii ambulant. Perikonak ta perikak palo guzietara iteuntenak, ia Jangoikoaren ia deabruaren; terzianari aldaketariak, naiz sano-iduri, eztire sano errealki. Egun sendatu, biar berriz heritu, beldur naiz zure bizias. Orra sendatua zara, dio Jesu Kristok, goarda erorzetik berriro, eztakizun agi gaizkiago. Plazer dut zure mejorias, baña beldur dut errekaidas. Goarzeko, ona zenbait medio edo errezeta, batzuk arimain barneko aldetik, berze batzuk kanpoko aldetik. Goazen attenditus ongi geuren arimen amoreagatik.

        1. Barneko aldetik lenbizikoa da ezaumentu ona, au da ala nola argia ikusteko onaren ona ta gaizkiaren gaitza. Ditxosoa ongi ezaunzen duena. Baña nola bakotxak baitu bere entendamentua ia edo gutiago, ta arreki bearko pasa, ala nola bista labur duena baliatzen baita begiordes edo anteojoes, billatus argi kanpotik, ta beirabeira egones ikusteko ongi, ala ariman ezaunzeko ongi, da lenik eskatzea argi Jangoikoai, ta pensatzen egotea espazioreki egietafedeak. Gure habilidade, xakintasun, iteko, ditxa ta felizidade andiena ta bakarra dela ona izatea Jangoikoaren begietan, bizitzea arren grazian ta amorean. Kontra, berriz, desgrazian bizitzea, izanes gaixto bat, dela tonteria, ta desditxarik andiena: (bear dugula izan edo Jangoikoaren edo deabruaren, ta gure eskuan dagola autatzea. Jangoikoak proponitzen digula orai trabaju pixka bat bulzaturik bere grazia onareki, ta anitz konsolazioeki; deabruak ofrezitzentigula emen anitz gusto, falsu ordea, gerokoa postrea ixil, baitire pena eternoak. Jangoikoa obeditzen dutela aingiruek, ta gizagendearen flore floreak len ta gero, ta doazela bildus zeruan betiko. Deabrua segitzeuntela jendeen farraskek, emen laur eguntako gusto iduriengatik penazeko eternidadean. Balego gure eskuan izatea errege edo erregina, inala inen ginduela ortako; eta gure eskutan dagola izatea glorian errege ta erregina koronatuak betiroko); bizi gau dela labur, ilzea segur, kontuak ertxi, sentenzia segi. Gloria edo infernua betikos, nola azaroa emen, eraizioa ario gartara an. Zer in bear du ezaumentu ona duenak, baizik kuidatu zerbitzatzeas Jangoikoa?

        2. Da ere abantalla ezauntzea zertan dagon zerbitzatzea Jangoikoa, engañatzen direlaik asko, ustes dagon errezatzean ta debozioetan. On da ori ere, baña eztago ortan sustanzia, baizik egitean Jangoikoaren borondatea edo bere Majestadeak nai duena. Guk nondik dezakegu xakin zer nai duen Jangoikoak, ezpada mintzazen? mintzatu da, utzi du manifestaturik bere borondatea amar mandamentuetan ta Eskritura Sagratuan. Eben guardatzea da Jangoikoai zerbitzatzea. Oneki bateo dire on debozioak ta errezuak; ebek ura gabe eztire protxal. Da ala nola ematea mia Jangoikoai, biotza deabruai, Jangoikoai azalak eta kaskillak, deabruai mamiak. Zerbitzatzea eztaikela kunpli zerbait trabaju gabe da klaro. Baña zer trabaju-gisa? (nork bere ofizio lurrekoarenak? Ebek ere pasatu bear dire, baña bidanabar bekala ta ezin berzeas, mantenitzeko gorputza Jangoikoak eman diguna. Baña arimarenak biz beti len. Zaiaren bilzale ta irinaren barrazale, oiuiten ziote Benerable Juan de Abilak ai direnei beti gorputzaren, atzendurik arimas. Gorputzarena da zai, arimarena irin). Zer trabajatu bear da? Errepugnatzean pasioneei, suberbiai, kodiziai, luxuriai, gulai, irai, inbidiai, nagitasun ta epeltasunai, garaizeko mundua, demonioa ta aragia, preziso baita goardazeko Jangoikoaren legea. (Trabajugoi da guruze gura ziona Jesu Kristok: nai duenak etorri ene atzetik, uka bedi bere naikundeei, ar bez bere gurutzea ta segi benaza. Gurutze gorreki joan dire ta joain dire zerurako direnak Kristoren atzetik prozesio luzitua). Klaroxago; bear da trabajatu ez iteko gaizkirik ez obras, ez itzes, ez biotzes, ta egiteko ongi, obligazio den bekala. Au berau berze gisas: Trabaja izateko ona persona, ez suberboa, ez kodiziosoa, ez luxuriosoa, ez gulosoa, ez asarrea, ez inbidiosoa, ez alfer nagi ajolakabea, baizik guzia kontra, ajustatus Jangoikoaren gustora arimarenak: Memoriak, pensamentuak, afektoak, ta gorputzarenak: Begiak, adimentua, mia, akzione, pausu ta mogimentu guziak. Lan andixkoa dirudi, baña Jangoikoaren graziareki ta usatzeareki aisatzen da: (baña beti da preziso kuidado, bizi garen bitarteo, ezi egun anitz da, ta eskaida ta tentazio, ta aldarte asko, ta aisa aisa erorzea mortaleren batean dela agerrian, dela estalian, deskuidatzen balitz pixka bat. Ai ene Jesus! Eta ezta erremediorik, eroriaskeros? Bai Jangoikoaren grazias, ta da deskitatzea penitenzias).

        3. Bigarren medioa barneko aldetik da borondate ona izatea, au da, arima ona. Ala nola ez erizeko ain aisa gorputza, baita sano ta robusto izatea, (erituko da alaere noiz edo noiz, espezialki iten baitu exzesoak, baña kuidado ia bear du erikor denak. Ala da arimetan, ain diferente baitire nola aurpegiak. Bat da suber, bano, presumitu, berzea humil bere izates; bat berekoi, eutxia, biotz ximurra, berzea liberal beratxa; bat garbi, kasto aingiru bat bekala, berzea kontra. Bat guzia tripa, berzea kortes. Bat asarre mendekoso, berzea manso oneroa; bat beti nondik inen duen ongi, berzea kontra. Orai bada, nori fortunatu zaion arima ona, mantenituko da grazian aisago; baña deskuidatzen bada, bein edo bein eroriaraziko dute munduak, demonioak ta aragiak; eta kostunbre gaixtoa azitzen bada, inen da ain gaixto nola edozein. Sobra experienzia lastimagarri ikusi da, nola inklinazio onetako personak itzuli diren bekatari itsusiak, axuriak otso, usoak otsorrai, ardi onak hazienda beltz, aingiruak deabru. Ala ezi nior eztaiela deskuida mundu gaixto gontan). Baña nork senti duen inklinazio ta pasione ia bereganik gaizki gontara edo artara, in bez ia indar bere aldetik ez errendizeko, ta garaitus garaitus pasionea, doaie kuratus, ta azis kostunbre ona, ta aisatus birtutea, ta ondus persona. Ikusi ere dire experienziak, nola guti guti joan diren erremediatus jenioak, ta otsoak itzulis axuri, otsorraiak uso, ezi Jangoikoareki bateo guzia da posible naiduenaindako gogotik.

        4. Ortako irugarrena barneko aldetik da erresoluzio ta gogo firme baliente bat emendatzeko, ontara doaien bekala gure iteko ta irabazi guzia betiroko. Santo Tomas doktore aingiruai teologia ta xakintasun guziaren iruzkiari galdegin zio bein bere arrebak: Zer in bear dut salbazeko? Nai izan, errespondatu zio sandu xakintsuak; adiarazis ala, guzia inen duela nai duenak gogotik). Guziek diote nautela salbatu ta zerura joan, baña ez artu nai ararako bidea. Ori da nai ta eznai nola perezosoen goizetan xaiki naia, otz dagolaik; ots, goazen xaikis, banoaie, ta geldi. Soldado kobardeak ere nailuke biktoria, baña peleatik eskapa. Ori ezta nai izatea gogotik. Anima animosoak naitu Jangoikoak, zio Santa Teresak, erresolbi daitzenak asi ta segitzera Jangoikoaren bideas demonioaren, aragiaren ta mundu guziaren bortxa. Len lenik egin erresoluzio ez admititzeko bekatu mortale denik, naiz galdu asko gauza, naiz pasatu trabaju, naiz murmurazio, naiz irri, naiz persekuzio. Gero egin klaroki on dena, nioren beldurrik ta errespetoik gabe; ez in kasorik zer iteunten berzeek, baizik zer bear duzun egin Jangoikoaren leges. Anitz mono ta mona dire leku gebetan. Zer iteunte monoek? Egon beira zer iteunten berzeek, ta imitatu. Ala etc. Beira Jangoikoai, ta kuida beti kuadratzeas bere Majestadeai, ta exenplu ona eman jendeei.

        5. Laurgarrena barneko aldetik da eskatzea edo orazio egitea Jangoikoai, in gaituenak gizon, in gaitzan on. Iago da izatea on, ezi gizon. Eta, bada, ezin egin gara geurok gizon, ain guti in gaizke on. Ni gabe deus onik ezdezakezie egin, dio Jesu Kristok; ala nola zarmenduak aiena gabe ezpaitezake eman fruiturik bereganik, ala zuek ere ez ni gabe. (Zerbait ongi in badugu, edo in badute anitz ongi sanduek, libratu badire egitetik asko bekatu, ezta zer ortas presumitu; ez guri eskerrak, esker Jangoikoaren graziai, Jesu Kristo dela medio). Dezakete agian begiek ikusi argirik gabe? Edo gorputza daike bizi atsik artu gabe? Bada, ain nola argia ta atsa da preziso Jangoikoaren grazia bizitzeko arima grazian. Prinzipalki kastidadeas dio klaro xakintsuak (Sap.8): ikasi nue ez nindeikela izan kasto, ezpadu ematen Jangoikoak. Eta Job sanduak zio: Nork dezake egin garbi konzebitua dena azi likitsetik? Sollik berorrek, Jauna (Job.14). Eta San Pablok zio: Gizon desditxatua ni; nork libratuko nau gorputz eriozko gontaik? Jangoikoaren graziak, Jesu Kristo dela medio. Orgatik da preziso diona errefranak: Otoi Jainkoari ta eutxi kabikoari; nai du erran, egin bere aldera ta eska Jangoikoai, ezi begiak erxten badire, ezta aski argia sollik ikusteko, ta aizea ere ez sollik, ezpauzu ats artzen. Eska, bada, maiz ta sinki: o Jauna, kriatu nauena ta kristiatu, salba benaza. O Jesus, nai badu, banazake salba. Espezialki tentazioan bear orduan suspira biotzes: Jauna, goarda benaza, ez nuke nai ofenditu orren Majestadea, ez nazala utzi tentazioan erorzera etc. Orazioai indar emateko lagunak dire penitenziak, mortifikazioak, limosnak. Ori litzake eskatzea obra oneki.

        6. Borzgarrena barneko aldetik da obeditzea Jangoikoaren bokazioari edo deiari estado arzean, ezi abantalla andia da salbazeko azertatzea estado ta bizimodu gura, zeintarako destinatu duen bakotxa guzien Jaunak; ala nola kontrako estadoa artzea utseginik baita enbarazu bizi guziko; ezkondu bear zena iten bada sazerdote, edo kontra; sartu bear zena errelijioso gelditzen bada Babilonia gontan, kontra oroat; nork eztakusa neke-gaitza? Jauna, nola xakin zein estadotarako nai duen bat gure Jaunak? Egin ortako bere otoitzak, penitenziak, limosnak, enpeña Maria argiaren Ama, ezi paratuko dio biotzean Jangoikoak zer zaion obe; ta baditu elizan bere ministroak konsejatzeko. Goazen ia señalatus kanpotik bear direnen errezetak.

        1. Lenbizikoa, ertxi etxeko atari ta leioak bearrorduetan, eztaien sar pestea ta kutsatu ta il arima. Zer etxe diot? Zer atari ta leio? Zer peste? Arimaren etxea da gorputz lurresko gau. Atari ta leioak onen sentidoak: agoa, adimentua, begiak. Beneno ta pestea zeintas dagon kutsaturik ta korronpiturik mundua, dire itz, ta exenplu, ta zebo galgarriak. Ebeki sarzen da eriotzea arimara leioetaik, intravit mors per fenestras nostras, aditus bearries, ta ikusis begies bearreztirenak, doaie kutsatus, iles, galdus arima. Perdiziorako bidea ona non duzien gradas grada: lenbiziko grada ikustea edo aditzea gaizki; oni darraio pensatzea; oni darraio gusto ematea; oni darraio konsentitzea biotzean; oni darraio egitea gaizkia; oni darraio kostunbratzea; oni darraio ajolakabetzea; oni darraio sendagalla izatea gaixtakerias; oni darraio ezin berzea; oni desesperazioa; ta oni kondenazioa. Ellegatzen da ontara asko aldis pasatu gabe ainberze grada, baña komunkiro aditzea ta ikustea da asiera. Ori gabe ere badu bakotxak asko eritasun bereganik; zer izain da añaditus kanpotik? Joan erreparatus nola doazen galdus gastettoak, ta ikusko da dionaren egia, zer erremedio? Goartzea al guzi.. Ikustetik ta aditzetik gaizki.

        2. Bigarren errezeta, kentzea suari sukaiak, auda, apartatzea bekaturako zebo, bide ta okasioetaik, baitare alferkeriatik, baitare lagun gaixtoetaik. Ez fia erranes, au ezta bekatu, ura iteunte berzeek, guziek baute arima, ta alako atxekiak. Nor fiatzen den ia, erorzen da lasterrago. Beldur dena goardatzen da. Dibersioak izatekos, biz dezenteak, honratuak, neurrituak modu, garai ta zirkunstanzia guzietan. Lagunak biz obenak elkar ontzeko, ezperen, apegatzen dire kondizio gaixtoak aisago ezi sarna ta edozein gaitz kutsusko. Aparta, aparta al guzian gizonkiak emastekietaik, emastekiak gizonkietaik; naiz munduak erakus dezan kontra, experienziak gaizke desengaña; pasionea da sobra, ta deabrua eztago lo. Errefran antiguaskoa da ebanjelio labur bat bekala: Gizonkia da sua, emastekia istupa, eldu da deabrua ta asten da fuka.

        3. Irugarren errezeta, aditzea ongi ta maiz Jangoikoaren itza, ta joatea berritus propositoak onzeko ia. Leitzea, alaber, dakienak libru sanduetan; eta eztakienak, baita dakienak ere, Jesus guruzifikatuaren imajinan. Letra klaro ederrak dire llaga gaiek erakusten digutenak Jangoikoaren ona ta amorea guregana, ta gure obligazioa, ta bekatuen gaizkia. Debozio goneki junta Maria Santisimaren debozioa, ta aingiru goardiakoarena, ta nauzun sandu ta sandaena, ezi guziak nola alegratzen baitire gure onas, daude edatzen beren eskuak guri dei ta dei faboratu naies igateko dauden lekura.

        4. Laurgarrenaren errezeta, maiz ta ongi konfesa-komekatzea, ezi sakramentu gebek dire graziaren ta salbazioaren instrumentuak eta kanaleak. An obratzen du beti Jesu Kristoren odolaren balsamo preziosoak, aumentatzen dio grazia grazian dagonai, ta eztagonai ematen dio, baldin ongi disponiturik ellegatzen bada. Azken miseria litzake itzultzea iturri gartaik mejoriaik gabe, edo gaizkiago zegon baño joan baño len. Ori agitzen da eztelaik disponitzen ongi. Orgatik ez solamente erran dut maiz konfesa-komekatzea, baizik maiz ta ongi. Goartu eztaien egin zeremonia-utses, edo itxurapenes, edo kostunbres epel epela, baizik aldioro ansia berriareki penaturik gaizki egines, ta ondu naies. Nola errain dut obekienik? Konfesa komeka gaitzela aldioro ilzeko bekala. Junta oneki paratzea nork bere buruai penitenziak falta itenduenetako, utzi bear duela txokolatea edo ardoa egunartan, onenberze Kredo zabaldurik besoak, edo auspeska etc. Eta kunpli erremisiorik gabe.

        5. Ez ia luzazeko, borzgarren ta ..ken errezeta biz bizitzaren erlojua, au da, eramatea ongi ordenaturik egunak, asteak, ilabeteak, urteak; asentatus zer in bear duen egunoro, zer asteoro, zer iloro, ta zer urteoro. Bakotxak dezake disponi beretako iduri zaiona obeki. Baña ona zer in daiken jeneralki. Egunoro egunaren primiziak ofrazeko Jangoikoai, idatzarri ta len lena oroitzea Jangoikoas, eman esker milla biotzas, zeren ellegarazi duen bizirik egun gontara. Eskatu barkazio ofendituas; egin obren ofrezimentua, nola nai, gogoak erakusten dion bekala, itzik gabe oroat. Nai badu ala in dezake: Ene Jangoiko Jauna, nik berorren kriatura bekala, amatzen, estimatzen, adoratzen dut orren Majestadea. Ofrezitzen diot neure persona, neure obra, itz, pensamentu, afekto, ta gauza guziak, neure bizi guzia, iltzea ta eternidadea berorren gloriatan. Amen. Bida bere grazia andia, ez dezaten ofendi deustan. Daike erreza zenbait Aita gurea. San Bizente Ferrerek enkargatzen du erratea Kredoa goizoro ta arratsoro. Alaber, enkomenda Ama Birjinari, aingiru goardiakoari, eguneko sandueri. Baña ez beñere atzendu armatzeas ur bedeikatuareki ta gurutzeareki, zeñatus espazio ta debozioreki. Eta egin agur andi bat Jangoikoai belaurikatus ta kurtus burua lurreraño: Jauna, nik adoratzen dut gogotik, bida otoi bere bedeizioa. Egunas santiguatu etxetik atratzean, edozein lanen astean. Ofrezitu Jangoikoaren izenean bere lanak. Dezakenak on litzake egitea bisita bat sakramentuai, ez dezakenak ori, biali biotzetik goraintziak bekala afekto onak. Jan edan orduetan egin maiaren bedeizioa ta graziak. Noranai doaien ta dagon, iduki presente gogoan Jangoikoaren Majestadea, baitago leku guzietan; akostunbratu egitera maiz afekto onak biotz barnean, espezialki amoreskoak: Jauna, nik amatzen ta estimatzen dut nere biotz guziareki, arima guziareki, entraña ta indar guzieki gauza guziak baño ia; ia ezi ondasunak, ia ezi gustoak, ia ezi osasuna ta bizia etc. Arratsoro beiraaldi bat konzienziara ia nola pasatu den eguna, ta egin kontriziosko akta, erran Kredoa, zeñatu ur bedeikatus bera; ta goazearen inguruan ere onda ur bedeikatus ematea espiritu gaixtoen kontra, nola erakusten duen Elizak, ta Santa Teresak (in vit). Alaber, zein gauza ederra egunoro errosarioa familiareki, edo bakarrik. Asteoro dezakenak enzun Jangoikoaren itza ta doktrina, baita arimaren esnea ta alimentua. Iloro konfesatzea bekatuak biotzeko penareki, baita ala nola lixua egitea. Komekatzea ezta ain preziso, prezioso bai, baita komunikatzea, besarkatzea ta erregalatzea Jesus onaren gorputz odol preziosoeki. Urteoro zein on litzaken lixua jenerale bat, edo konzienziaren garbialdi bat urte guzikoa. Ario gontara ordena zazu biziaren erlojua azken orduraño. Gero gloria. Amen.