Serm. 45.
De undecimo symboli articulo.
ann. 1779

Credo carnis resurrectionem.
Ex symbolo apostolico.

        1. Amekagarren artikuloa Kredoarena da aragiaren erresurrekzioa. Sinestazen dugu ontan, il bear dugun bekala gizon guziek, guziek alaber, erresuzitatu bear dugula egun bates orai tugun gorputz ta arimeki. Erresuzitazea da il bat biztea, berriz itzulzen zaikolaik gorputzari arima len apartatu zena. Da txoil preziso sinestazea ilen erresurrekzio gau, eskritura sagratuek ez solamente proponizendigutena sinestazeko, baitare konfirmazen dutena anitz arrazios, zimendu bat firmea bekala, zeintan fundazen baita gure esperanza; zerengatik dion bekala apostoluak (1. Cor. 15): Ezpada ilen erresurrekziorik, etze Kristo ere erresuzitatu beras, ta ezpada erresuzitatu Kristo, inutila da gure predikatzea, ta banoa zuen fedea. Orgatik trabajatu du anitz demonioak bere diszipulo gaistoeki kenzeagatik artikulo gonen sinestea munduan, zekien bekala ezi sinestarazi bazigu gure ilzea oroat dela nola animale irrazionaleena, ta il ondoan guzia akabaturik ezkinduela deus ia zer esperatu aiek bekala, aisa logratuko zue bizi gindeizen ilartaño animale irrazionaleen gisa segitus geuren apetituak, ta egines gustazenzizaizkigun maldade guziak; arreki engañaturik ermazeginduza arranzari falsuaren gisa, aragiaren gustoen zeboareki infernuko su leze eternora. Orgatik trabajatu dute arren kontra Jesu Kristok, apostoluek ta doktore sanduek, sinestarasteko artikulo gau anitz argumentatus ta milagroz ere bai, bizigindeizengatik dakigunak bekala erresuzitatu bear dugula: Ongi bizi dena sekulako bitzitzara ta gaizki bizi dena sekulako kondenaziora. Da, bada, arrazio trabajazea nik ere explikazean egia gau.

        2. Erran zute apostoluek aragiaren erresurrekzioa, adiarasteko arima dela inmortala, ta estela il zen gorputzareki bateo, ta solamente aragia edo gorputza dela il zen ta lur biurzen dena; ta por konsigiente, gure gorputz gau ilen dena apartazeareki arima onengandik, biztuko dela noizbait itzulzenzaikolaik unizera arima len apartatu zena. Onen progutako anitz dire ilak erresuzitatutuenak Jangoikoak testamentu zarrean ta berrian profeten, apostoluen ta bere sanduen medios, sinesta dezagungatik aiek erresuzitatu zituenak erresuzitatuko gaituela gu ere, azken juizioko egunean. Dire, alaber, anitz eskritura sagratuko testimonioak konfirmazen dutenak au berau. Testamentu zarrean zio Job sanduak: Badakit bizi dela nere erredimizalea; ta azken egunean erresuzita beautela lurretik ta berriz bestituko naiz larru gontas beras, ta nere gorputz gontan ikusiko dut nere Jangoikoa, zein ikusi bear baitut neuronek ta ez berze batek nere baitan, ta begi gebeki bereki ikusi bear dut. (Job. 19). Oroat, Danieli errebelatu zizaio bere bisione gartan, lurreko errautsean daudenetaik bazuk erresuzitatuko direla sekulako bizitzarako, berzebazuk ignominia eternorako. (Dan. 12). Oroat, Makabeoen libruan, martirizatu zituelaik Antiokok zazpi anaia gaiek beren amareki, asegurazen zire sekulako bizitzas erresurrekzioneareki, ta meatxazen ziote errege gaisto garri sekulako tormentua infernuan. (Macab. I.2. c.7) Testamentu berrian Kristok berak konbenzitu zitue saduzeoak klaroki, badela erresurrezio ta biztu bear dugula guziek egun gartan. Ta au berak anitz aldis adiarazi zue, aipatus juizioko eguna ta zirkunstanziak egungo ebanjelioan bekala (D^ª 1^ª Advert.). Guzien gain expresoki ofrezitu zue San Juanen borzgarren kapituloan erran zuelaik: eldu da ordua, noiz obietan dauden guziek aituko baitute Jangoikoaren Semearen boza, ta erresuzitatuko dire ongi in zutenak sekulako bizitzarako ta gaizki in zutenak sekulako kondenaziorako. Alaber, San Pablok berze anitz aldis ere bai, baña klaroki erran zue korintiotarrei eskribitu zioten lenbiziko kartaren 15 kapituloan ilen erresurrekzioa, erreprehenditus sinestazen etzutenak; ta azkenean dio: Guziok erresuzitatuko gara instante batean, begiain ertxiidiki batean, tronpeta garren deiera, zerengatik soñatuko da tronpeta ta ilak jaikiko dire, sekula ez ilzekotan berriz.

        3. Eta adiarasteko aun obeki, konparazios dio an berean: errain du norbaitek, nola erresuzitatuko dira ilak? Edo, nolako gorputzareki? Ta errespondazen dio: O tontoa, zuk eraikizen duzun azias esta bizten, ezpada lenik il zen; eta zuk eraikizen duzuna estuzu eraikizen gero izan bear duen gorputzareki, baizik grano solla; baña Jangoikoak ematen dio arri gorputza nai duen gisan. Ario gontara da ilen erresurrekzioa, eraikizen da korrupzionean, erresuzitatuko da inkorrupzionean. Konparazio goneki mostrazen du San Pablok, ezi Jangoikoak añadi barin badezake azian etzena, agiz obeki dezake errenobatu erresurrekzioan len zena ia gizonaren gorputzean. (Lipsin hic). Berze anitz konparazio bada, ala nola diona San Gregoriok: egun asko argia erretirazen da gure begietaik il baledi bekala ta itzulzen da biramonean erresuzita baledi bekala. Arbolak sekazen dire denbora batean ta berriz berdazen dire berze batean, erresuzitabaleites bekala etc.

        4. Arrazios ere progazen da egia gau. Lenik nola gizona konponzen baita gorputz ta arimas, delarik arima inmortale edo ilestaikena, apartaturik bein gorputzagandik, beti egon bearko zue bere lagun gau gabe, ez izatera erresurrekzioa, ta lizake naturaleza beraren kontra separaturik beti egote gura; orgatik da konforme junta daitzen berriz da betikos azken egun gartan. Bigarren arrazioa da ezi nola gizonak iten baititu onak eta gaizak gorputz ta ariman, justo da izan dezan premioa edo kastigoa ere bietan. Zenbat penitenzia ta mortifikazio pasarasten diote sanduek beren gorputzei mundu ontan? Esta bada justo, aien arimak beti gozazendau delaik, dauden beti gorputzak errautseginik, ellegatu gabe partizipazera arimen gloria, zeñen iragazten lagundu baiziote. Orgatik konbeni da erresuzita daizen, estakioten falta beren premioa. Orgatik dio eskriturak ezi Jangoikoak goardazentuela sanduen ezurrak, estela bat berere malogratuko: Custodit Dominus omnia ossa eorum, unum ex his non conteretur. (Ps. 33). Orgatik erraten ziote bere diszipuloei Jesu Kristok (Luc. 12-21): Zuen buruko billo guzi guziak kontaturik daude. Esta galduko biru bat ere. Orgatik San Pedro Alkantarak ta berze zenbaitek inzute tratu beren gorputzeki, ez emateko gustorik ta deskansurik mundu gontan, lograzeko osoa berzean. Onen seguridadeain signifikazeko guziei, Jangoikoak zenbaiten gorputzak ermanik dauzki zeruan arimeki bateo; berze zenbaitenak goardazentu osorik usteldu gabe fragrante mundu gontan. Al rebes zenbat bekatu kausazen du gorputz gaistoak bere inklinazio ta pasioneeki bekataria baitan? Esta bada arrazio, arimak sollik paga dezan pena beti, gabe legokelaik gorputza bere obian; baizik erresuzita daien noizbait gorputza ere, ta juntaturik arimareki, paga dezan arreki bateo sekula guzian. Orgatik dakigu historietaik, zenbait kondenatu direla gorputz ta ariman berladanik ta daudela infernuan ia, entenda dezagungatik ezi gaisto berzeen gorputzak ere orai emen orzirik daudenak noizbait biztuko direla, pagazeko arimekibateo pena eternoa. Irugarren arrazio da, nola ezpaita gizon perfektoa, ez sollik arima, estare sollik gorputza, baizik biok batean, ala esta lograzen felizidade txoil perfektoa deus faltatu gabe, aliketa juntatuartaño gorputzareki arima; orgatik justo da erresuzita daien gorputza, logra dezan perfektoki ta gizon perfektoak ditxa gura zeñetako kriatu baitu Jangoikoak gorputz ta arimareki (Catech. Trident. in. hoc. artic.).

        5. Eta, Jauna, gorputz gebeki bereki erresuzitatu bear dugu? Bai ziertoki, ta bakotxa bere sexoan, au da, gizona gizon ta emastekia emasteki. Eta, Jauna, suan erre zirenak, edo arraiek edo animaleek janzustenak nola eresuzita daizke? Jangoikoaren birtutes formaturik berriz osoki len ziren bekala. Aisa dezake au Jangoikoak, itz bates kriatudituenak deusetaik gauza guziak. Eta erresuzitatuko dire lengo defekto naturalak gabe gorputz perfektoareki, ta ala, len mangi, edo itsu, edo sor, edo berze gisas inpeditu izanak erresuzitatuko dire defekto goiek gabe guzis perfekto, ta oso gorputzean; zerengatik erresurrekzio gau da Jangoikoaren obra sollik, ta perfekto dire Jangoikoak sollik itentuen obra guziak. Alaber, martirak erresuzitatuko dire edeki zizkioten mienbro guzieki edeki ezpaliote bekala; solamente geldituko zaizkiote llagen señaleak erresplandeziente ia honra ta gloriatako, ta guziok erresuzitatuko gara ia beñere berriz ez ilzeko, baizik bizizeko eternoki edo glorian edo penan. Eta Jauna, noiz ta nola izain da erresurrekzio jenerale gau? akabatu ondoan munduau, trastornaturik elementuak, auts biurturik gauza guziak, atrazen delaik aingiru bat Jangoikoaren mezus, ta pregonazen duelaik oiu andi bateki: Surgite mortui, et venite ad judicium. Jaikizaiste ilak, ta zatoste juiziora. Pregon gau aituko da munduaren laur kantonetan, zeruetan ta infernuetan ere bai; ta juntatu ondoan arima guziak, justoak ta kondenatuak, zein bere gorputzareki, lengoak, oraikoak ta gerokoak, nior faltatu gabe, munduau mundu denaskerostikakoak bilduko dire erresuzitaturik Josafatko zelaiean juiziora aizera publikoki nork bere sentenzia sekulakoa, errezibizeko premio eternoa edo pena eternoa gorputz ta ariman. Salbazen dena sekulakos salbatuko da ta kondenazen dena kondenatuko da sekulakos, Jangoikoa Jangoiko den bitartaño. Ala da gizon guzien suertea, ala da azken fina munduan bere aldia in ta doazinena. Egungarrek deklaratuko du nor den ditxoso ta nor desditxatu. Orai estaike ezaun ongi mundu engañoso gontan, ta gaistoak dirudi ditxoso zeren iten baitu emen gustoak, ta onak dirudi desditxatu zeren baitamazki trabajuak, guzien komun; baña emengoa esta iraupetsu, gero jakinen da. Zer mudanzak ikusko diren! Zenbat emengo andi, goapo, suberbo ta gustoso bizitu direnak eginen diren infernuko presidario perpetuo! Ta zenbat abatitu, nekatu ta despreziatu izanak igain diren arzera korona errealak glorian! Teatro bat edo komedia bat bekala da mundu gau bere gauzetan: Onek iten du andiaren itxura, arrek desditxatuarena; au abrats, ura pobre kontazen da, ta guzia da itxura bat pasazen dena, praeterit figura huius mundi. Etzadazula erran, au da ditxoso, berze gura desditxatu orañik; etxizu guti bat, akabatuko da komedia gau, orduan errain didazu. Solamente da bakotxa zer ere baita Jangoikoaren begietan, ta substanzia dago zerbitzazean Jangoikoa, ta iragaztean berain agradoa, ta onen medios sekulako suerte ona. Ortako eman zaigu biziaren plazo gau, ta ortako etorri gara mundura. Proguan gaude orai, ta disponizen geroko estado izan beardugunera. Bizi gaitzen geroko bada, geroko, ez oraiko solamente. Erran zogun geuren buruari egunoro: N. Zertako etorri zara mundura? Zein da zure fina? Ta zerengatik gorputz gaistoak estorbazen digun geienenik Jangoikoari zor diogun zerbitzu ona erran zogun gorputzari: Ea gorputza, etzaitela izan errebel, lagun zozu arimari goardazen Jangoikoaren legea; esta arrazio zuregatik asarrazea Jangoikoa. Il beauzu goiz edo berant, ta etzara geldituko zakurren ta mandoen gorputzak bekala betikos errautsean; erresuzitatu beauzu ta erman beauzu zuk ere arimaiki bateo gloria edo pena eternoa. Idukazu, bada, orai guti bat pazienzia, agoanta zazu mundu gontan, ukazkizu zeure inklinazio ta gusto gaistoak; deskansatuko zara beingoas betikos. Ea fielak, ia ke ta etorri garen mundura, ezkaizke eskapa sekulako suerte on edo gaistotik; por konsigiente, denboran gaudelaik asegurazeko, zerbitza zagun gorputz ta arimareki Jangoikoa, ezperen urrikituko zaigu erremedioik estelaik: Eta denboraik obena enpleatuas Jangoikoaren kontra, urrikiturik orai, intenzio firmeareki enpleazeko obeki falta zaiguna, humilla gaizen gorputz ta arimas Jangoikoaren etc, etc.