Serm 63.
De formâ, materia etc.
ann. 1781

Quodcumque solverit super terram, erit solutum et in coelis. Math. 16.

        1. Zein tristea, ta zein estado tristean dagon persona gura, zein ere progaturik erregeren traidore baitaukate preso, loturik esku, oin, lepoa ta gerruntzea burriñasko katea fuerteeki, esperazen sentenzia, eramateko tormentu ta eriotzera. Ala dagolaik, ellegazen zaio bat erregek esku emanik, erratera ezi nai badu ezaundu kulpante bere burua kulpante, ta konfesatu duela kulpa, soltatukodizkiola kate guziak, atrako duela kalabozotik, libratu tormentu ta eriotzetik, ta ermako duela erregeren palaziora gozazera erregeren konpañian ta maian delizia errealak. Kulpante naiz, erraten du presoak, izandu naiz erregeren traidore, andia da nere kulpa, mereji dut edozein pena, ta solamente erregeren ontasunagatik esperazen ta eskazen dut grazias barkazio. Bai? Bada, libre zara, erraten dio erregeren mandatariak; ta bereala soltaturik kate guziak, zato nereki, erraten dio; ta erran ta egin, atrazen du kalabozotik ta beira daudelaik goardiak, arriturik guziak, guzien ertetik, niork estorbazen estiola, eramaten du erregeren palaziora; ta besarkazen duela erregek admitizen du bere humea bekala, bestizen du tresena erreales ta jarrarasten du bere humeen ertean gozazeko aien pribilejioak ta deliziak, lentxago traidore zena ta preso, ta tormentaturik ilzeko zegona. Non gertatu da ori, Jauna? gertatu da ta gertazen da espiritualki egunoro Eliza sanduan. Jangoikoaren traidorea da edozein egin duena bekatu mortale; preso dago katea fuertees, ta sentenziaturik infernuko tormentuetara ta sekulako eriotzera. Baña konfesatus bere kulpa, Jangoikoaren mezus soltazen du irur itzes konfesoreak, ta iten du Jangoikoaren adiskide ta hume, zerurako dretxoareki, ezperen izan bear zuena infernuan presidario perpetuo, il zen beti akabatu gabe iles beñere.

        2. Bego, bada, suponiturik bekatuak direla katea espiritualak daukatenak preso loturik eriotzearen kalabozoan arima tristea, etxideten solamente gorputzetik apartazea, exekutazeko artan sentenzia. Jangoikoaren mandataria da konfesorea, zeñi erran baizaio Jangoikoaren partetik: Quodcumque solveris super terram, erit solutum et in coelis. Zuk soltazen duzun guzia munduan, soltaturik izain da zeruan ere. Itz geben konforme da teologoek deizen dutena konfesioaren forma, baitire absoluzionearen itzak: Ego te absolvo â peccatis tuis etc. Zeñek signifikazen baitute au: Nik soltazen zaitut edo librazen zaitut zure bekatuetaik Aitaren ta Semearen ta Espiritu Sanduaren izenean. Amen, ala da. Eta esta itzebeki solamente deklarazen libre edo suelto dagola bekatuetaik, zerengatik au erratea kondenatu zue Trentoko Konzilioak errorea bekala (s. 14. c.6), baizik ere Jesu Kristoren Ministro bekala, ta bekatarien Juez Jesu Kristoren partes ematen du sentenzia ta obrazen du erraten duena baldin sines erraten badu, ta aurkizen bada konfesazen dena baitan bear den dolorea, propositoa ta gañarako disposizioak. Eta esta inport konfesazendenaindako, dagon edo estagon konfesorea grazian, nola duen bear den potestadea ta zirkunstanziak, zerengatik konfesoreen bekatuek ez dezakete estorba absoluzionearen birtutea; ala nola izanik ere bekatari, bataiazen badu, bataiaturik geldizen da ongi aurra; konsagrazen badu, oroat egiten da sakramentu aldarekoa; ta ala gañarakoak, zerengatik sakramentuek estute bere birtutea ta efikazia pendiente ministroaren ontasun edo gaistotasunetik, baizik Jesu Kristoren birtute ta itzetik, zein beti da igoal, nornaiek administra dezan sakramentua. Ta orgatik, bataia nazan edo absolbi nazan edozeñek, oroat da neretako, dela on dela gaisto, nola duen potestade ta zirkunstanzia bear direnak berze alde. Ta ala, absolbizen banau konfesore aprobatuak, ta potestade ta zirkunstanzia bear direneki, bera izanik ere bekatari ta gaisto, beretako iten du dañu usazean bere potestadea estado gaistoan; baña neretako esta ortaik dañurik, ta ain ziertoki barkazen zaizkida bekatuak arren absoluzioneareki, nola absolbibanindeza San Pedrok berak. Ta orgatik estu balio ia konfesore justo ta sanduak ematen duen absoluzioneak, nola bekatari ta gaistoak ematen duenak, suponiturik duela berze alde ordenaren ta jurisdizionearen potestadea igoalki, zerengatik konfesorearen itzen medios obrazen du Jangoikoak.

        3. Franzian izan omen ze emasteki bat ain galdua bizio desonestoan, ezi ez solamente gizonkieki, baitare amanzebatu ze demonio berareki, zein baizetorkio figura humanoan. Zenbait urtes bizitu ze gisaontan, pensa nola, zuelaik alako konsortea! Aliketa Jangoikoaren ontasunak erremediatu naies ardi galdu gau, disponitu zuen arteo zoeien Fr. Oton, San Franziskoko errelijiosoa, predikazera Orleansen. Predikatu zue konfesioaren birtuteain gaiñean ain ferboroso, ezi aiturik emasteki garrek, biotza mogiturik esperazera zerbait, bilatuzue errelijiosoa; agertu zizkio bere arimaren llagak, galdeiten ziola ia bazen arrendako erremediorik. Bai por zierto, solamente konfesazeareki absoluzionearen medios barkatua izain zara, erran zio errelijiosoak. Orduan emastekia paraturik belauriko, negarresko itsaso bat eginik, konfesatu ze. Errezibitu zue absoluzionea, ta deskargaturik bekala pizu andi batetik joan ze txoil kontent etxera, non demonioak prokurazen zue inkietazea arroitus, oius ta meatxus, zeren utzi zuen; baña ia beti urrutitik, zerengatik estu demonioak indar ia gizonen kontra, baizik berek ematen diotena bekatueki. Ematen zio kontu pasazenzizaionas konfesoreari, ta onek konsolazen ta erakusten zue bear zuen guzian. Rabioso demonioa ikusteas garaiturik bere burua, erran zio azkenean emastekiari: Etxon etxon, orai etor zaizkion Fr. Otoni kartak, joateko emendik; gelditukoaiz bakarrik, ta nere podorioan; estun izain nork baliatu. Mezu goneki joan ze laisterka ematekia Fr. Otonengana triste, ta erran zio konfesoreak, Andrea, nik absolbitu dut, edo Jangoikoak? Bada, Jangoikoak absolbitu badu, ta ez Fr. Otonek, zer beldur du? Ni joanagatik, Jangoikoa geldizen da orreki, ta amaparatuko du utzi gabe, ezpadu berorrek usten. Izan bez konfianza arren baitan ta irri egin bez demonioaren meatxues. Itzulirik etxera erran zio aparezitu zizaion gaistoari: Esta Fr. Oton absolbitu nauena, baizik Jangoikoa; au egoin da nereki beti, ta libratukonaik iregandik. Errespondatu zio infernaleak: Madarikatua i ta erakutsidinena errespuestagoi; au erran ta desaparezitu ze, ez itzulzeko berriz. (Andrad. Itin.)

        4. Konfesioaren materia bekala dire konfesazen denaren aktak, baitire dolorea, erratea kulpak ta satisfakzioa. Dei daizke ere konfesioaren materia bekatuak, ala nola suaren materia baitire egurrak, zein errezen ta konsumizen baititu suak; ario gontara zeren konfesioaren sakramentuak konsumizen edo desegiten baititu bekatuak, ebek dei daizke konfesioaren materia. (Cath. Rom. SS. 13. hic). Konfesioaren sujetoa deizeuntena teologoek da sujeto ta obligaturik dagona konfesazera. Onen gañean aizagun erreberenziareki Trentoko Konzilio sandua erraten ala: (Ses. 14. c.1.) Barin baliz kristio bataiatu guzietan ainberze agredezimentu (sic) Jangoikoagana, ezi mantenilezaten konstante bataioan Jangoikoaren mertxedes errezibitu zuten grazia, orduan ezleike bear berze sakramenturik bataioas landara bekatuen barkazeko. Baña zerengatik Jangoikoak, abrats miserikordian, ezaunzen baitu gure frajilidadea, aiendako ere, zeiñek bataioaskeros entregazen baitire bekatuaren kautiberioan, ta demonioaren potestadean, utzi du bizitzaren erremedioa, au da, penitenziaren, edo konfesioaren sakramentua, zeñen medios aplikazen baizaiote Kristoren pasioaren benefizioa erori direnei bataioas geros. (Item. 2.). Nai izan zue Kristo gure Jaunak ezi kristioak ta bere familiakoak, in zituenak bere mienbro beingoas bataioan, baldin gero mantxazen badire bekatu mortalareki, garbi daizen; ez ia berriz bataiatus, ezpaitaike au niolatere kristiandadean, baizik presenta daizen kulpante bekala konfesioaren tribunalean, libra daizen bekatuetaik ez bein solamente, baizik urrikiturik doazin guzietan, sazerdoteen sentenziaren medios. Da, bada, ain preziso salbazekos konfesioa bekatari direnendako bataiatuas geros, nola bataio bera bataiatuestirenendako oraño.

        5. Ontaik atrazen da klaro, ezi solamente kristio bataiatua bekatu egin duena bataioas geros, dela konfesioaren sujetoa. Orgatik ere deizen da konfesioa bigarren ola naufrajioas geros, ta orgatik ere deizen da bataio jenero bat trabajosoa, (Ib. c.2) zerengatik Jangoikoaren justiziak ere dirudi eskazen duela, modu bates admitizea bere graziara bataiatubaño len bekatu in dutenak ignoranzias; ta berze gisas, bein libratu ondoan bekatuaren ta demonioaren kautiberiotik, ta errezibiturik Espiritu Sanduaren donoa, atrebitu direnak mantxazera Jangoikoaren tenplua ta kontristazera Espiritu Sandua. (Ib. c.8). Au berau klaroki ageri da Kristoren mintzaze moduan, eman zitiolaik Elizari ta onen ministroei potestadeak barkazeko bekatuak, deizeareki zeruko gilzak. Tibi dabo claves regni coelorum. Zerengatik ala nola ezpaitaike bat sartu leku ertxi batean arren gilzak dituenaren asistenzia gabe, ala nior estaike sar zeruan, ezpadiote idiki zen ataria sazerdoteek, zeñi fiatu baizizaizkio ango gilzak. Berze gisas, deustako ez lirazke gilza gebek Elizan, al baleike sartu zeruan berze nondikbait, idiki gabe atariak ango gilzadunak. Au entendatu zue ongi San Agustinek, erran zuelaik: Estaiela nior fia errateareki: Nik iten dut penitenzia sekretoan Jangoikoaren alzinean. Jangoikoak, barkatu bear didanak, daki nik iteuntena biotzean. Beras, debalde erran zue Kristok: Zuek soltazen duzien guzia lurrean, soltaturik egoin da zeruan. Beras, debalde entregatu zire gilzak Elizai. Guziau dakar katezismo Romanoak. (SS. 43.).

        6. Zer adines dagon kristioa obligaturik konfesazera estaike txustoki determinatu urteetaik. Beñik bein ellegatu gabe ezaumentura, estu obligazen konfesioak. Asenta daikena jeneralki da, ezi noiz ta ellegazen den persona ezaunzera ona ta gaistoa, ta egiten den kapaz bekatu egiteko, orduan sarzen dela konfesioaren obligazioa. (Ai dakitenes ia bekatu mortaleak ere egiten, ta estakitenes konfesazen! Ta ai estiotenes erakusten!) Gañarako bakotxain nezesidadeas landara, dago kristioa obligaturik Eliza Ama Sanduaren manus konfesazera benzait bein urtean (Catech. Rom. hic. SS. 42.), baitare eriotzeko peligroan, baitare komekatubañolen senti dena bekatu mortalean. Ots, bada, in bada bekatu, edo konfesatu, edo kondenatu; aut paenit. kendum aut ardendum (Exempl. Andrad.)