Sermo XXVII:
De gratitudine
in eucharistiam â ratione

Ignem veni mittere in terram, et quid volo,
nisi ut accendatur? Luc. 12.

        Animale ta gauza zenzugabekoek erakutsi digute amorioa ta agradezimentua gure Jaunagana. Falta ze erakutsizezaguten deabruek. Baña sollik aiek dire inkapaz amatzeko gure Jauna, zeren baitire gaixto utsak, ta ona guzis gure Jauna. Aien gisarakoak dire sinestatzen bai ta amatzen estutenak. Zuk sinestatzen duzu bat bakarrik dela Jangoikoa, dio Santiagok (C.2), ongi iten duzu, demonioek ere sinestatzen dute ta beldur diote. Au dio desengañatzeko estela aski sollik fedea, deabruek ere baitute; bear dela amorioa ta agradezimentua aiek izanez dezaketena. Fedeari darraiona baita erreberenzia ta errespetoa Jaun sakramentatuai, ori deabruek ere erakus dezokete kristio desatentoei nai baute ikasi, zerengatik estire aiek ebek bekala trebe galtzera errespetoa Jaun andiaren presenzian. Kontatzen du Jakobo de Borajinek, bein sorgin baten deiera etorri zekiola demonioa mutil eder baten idurian koronaturik lorees (Ap. Andr. gr. 5. SS. 14); zegolaik arreki jolaxean, pasatzen ze sazerdote bat zeramana estalirik bularrain kontra sakramentua eri batendako. Demonioak edeki zue burutik korona, ta belaurikaturik egin zio agur andia lurreraño. Itzuli zelaik komekadura eman ondoan sazerdotea, etzue ark egin ainberze erreberenzia, baña inklinatu zue burua ta errespeto mostratu zio. Sorginak galdegin zio kausa, ta ark erran zio: egin diot aixtean ainberze agur, zeren baizema sakramentua, eta eskribiturik dago borratu ez dezaketena nik, in nomine Jesu omne genuflectur etc. Jesusen izenera belaurik zeruetan, lurretan ta infernuetan den guzia. Gero itzultzean zema utsik kaxa, non egon baize sakramentua, ta eskribiturik dago, adoravimus in loco, ubi steterunt pedes eius, adoratu dugu lekua, zein ukitu baitu bere oñes. Eta ala naiestutela bortxa inarasten didate erreberenzia. Naute ia doktrina desatentoek? bear lukete egin ziona monje bati. Zego au atenziorik gabe mezan, ta kantatzerakoan itz andi gaiek Kredoan, et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine, et homo factus est, enkarnatu ze Espiritu Sanduaren birtutes Maria Birjinaganik, ta gizon egin ze. Ark esta paratu ere belaunak lurrean. Etorri zekio demonioa ta eman zio bofetada bat zartots andiareki, erraten ziola bateo: Esker-gaitz itsusia, kurradi lurreraño, gogotik ere, ezi neregatik Jangoikoak in bazue alako fineza, egonen nuta pegaturik lurrai sekula guzian.

        Beras, ez solamente errespetoa, baitaere agradezimentua erakusten digu Jaun gonengana, zeiñek misterio gontan berritzen ta edatzen du enkarnazioaren benefizioa. Baña arrazios egun mostratu bear dugu obligazio gau. Maria dulzisima, kriatura agradezituena Jangoikoai. Arrazioreki Jangoikoak orren baitan montiatu zue ainberze grazia. Bada, auda eskatzen duguna, grazia. Abe Maria.

        Zein da gauza Jaun sakramentatuak geienenik eskatzen diguna, guk geien zor dioguna ta gutien pagatzen dioguna? Amorioa ta agradezimentua. Eskatzen diguna geienenik au da beñik bein, ezi ainberze ongi inaskeros, berzerik ezpadezake ere atra gureganik, amorioa bentzait ta agradezimentua nai du, arrazio den bekala. Galdegiten badiogu San Basilioreki, ad quid venisti? Jauna, zertara etorri da? Zer nai du? Errespuesta emanik dauka, ignem veni missere in terram et quid volo nisi ut accendatur? etorri naiz su ematera munduai, ta zer nai dut baizik itxeki daien? Su ematera? Bai. Zer su da au? Espiritu Sanduaren sua, karidadea ta amorioa Jangoikoagana. (Suaren propriedadeak dire berotzea, edekitzea eskoria ta erdoia burriñai, paratzea, naiz dela ikatza, brasa, urrea bezain gori ta ori, argitzea ta gora igatea. Ario berera karidade edo amorioaren propriedadeak; berotzen, bizkortzen ta animatzen du biotza; garbitzen du lurreko afekto txarren eskoria ta erdoietik. Argi eder paratzen du Jangoikoaren begietan, ta goraturik emengo banidadeetaik). Au da su eskatzen duena Elizak egunoro Jangoikoai itxeki dezan gure biotzetan. Ignem sui amoris accendat Deus in cordibus nostris. Auda sua zeintas baitio diolaik: Ure igne Sancti Spiritus renes nostros etc. Jauna, erre bezki gure gerriak ta biotzak, Espiritu Sanduaren suareki, plazer eman dezogun berorri gorputz kastoareki ta biotz garbiareki. Au da sua itxeki zena apostoluen biotzetan jautsi zelaik Espiritu Sandua susko mien figuran. Auda sua, zeintan baitaude erretzen serafinak Jangoikoaren presenzian, ta zein Santa Teresaren biotzean itxeki baizue serafin garrek heritu ziolaik susko dardo urresko garreki. Esta zer lotsatu aitzeas suareki konparatzen amorioa, zerengatik delarik eriotzea bezain azkar ta errua deusek garaitu ez dezakena, da alaber, dulze, gozo, deseagarria; baña agitz txur, ikustendenes. Arreki bateo estaike aurki munduko amorioa, ta ez gauzarik Jangoikoai desplazer ematen dionik; baizik ere sugarreki bat utziko da iltzera lenago ezi ofenditu grabeki gure Jauna. Eta ori esta guzia; ezi su gau artu duen biotzai solo kuadratzen zaio Jangoikoa, ez dezake atzendu guzis beñere, desaogatzen da afekto, ansia ta suspiroetan zerurat, urtzen zaio gozoro biotza negar dulzeetan, berak ez ezi, berzeek ere ofenditzea jaun bat ain ona, biziro senti du arimaraño; injeniatzen ta itentu obra on ta lan dezazken guziak Jaun garren zerbitzutan, padezitzentu beragatik trabajuak, murmurazioak, persekuzioneak pazienziareki. Eta anitz bada amorio garren sua, alegreki pasazentu trabajuak, ta naiago du izan pasatzeko, gabe baño; eta berriz munduko banidadeak, dibersioak ta alegranziak ez dezazke dijeritu. (Jauna, ori dirudi erokeria. Bai, auda erokeria zerukoa, dibinoa, miragarria, deseagarria. O nork luken! Baña altxaturik dago munduko jakintsu ta prudenteetaik, ta errebelatzen da txipittoei. Ala zor atzendu Jangoikoaren amorioaren ardo jeneroso garrek, ezi garaiturik inklinazio naturala, Jangoikoai plazer iteagatik aborrezitzen tu aisurak, gustoak, erregaloak, ta besarkatzen da trabajueki, au da, Kristoren gurutzeareki, berak pregonatu zuenaren gisara: nai duenak etorri ene atzetik, uka bedi bere naikundeai, ar bez bere gurutzea ta segi benaza.

        Emen ia aitzen nauten zenbaitei iduridakiokete sentenziatzen tugula bizitzera gustorik gabe beti Jangoikoaren amazalleak. Zer diot ontara? Bai ta ez. Lurreko gusto animale debekatuak gabe, ori bai; zeruko gusto espirituale egiaskoak gabe, ori ez; demanera ezi esta baizik aldatzea gustos. Mundukoai kuadratzen zaizkio banidadeak, danzak, triposkeriak, inmundiziak. Jangoikoarenai birtuteak, penitenziak, obra onak ta honestidade guzia. Ark nai du aisura ta pasioneen asetzea; onek nai du trabajua ta Jangoikoaren kontentu solla; ura dabila kontent infernurako bideas; au doaie alegre zerurako sendas. Zein kontentago? Zein alegreago? O diferenzia! Niri iduri zaida ala nola dabilala deabrua munduko ignorante aurren engañatzeko brindatzen eskuan daraman katuli bateki, gañetik gastanbera-bañu iduri bat, ondarrekoa guzia pozio samin fierratua; ta erosten diote sinpleek ongi kostarik, pagatzeuntela, ez gero solamente, baita emen ere. Testigo honra galduak, desastreak, negarrak, konzienziaren inkieturak, tristurak, ikaradurak. Jangoikoak berriz emen brindatzen du trabajueki, korona ondorean, baña bitarteo bere amorioaren tragoeki bizkortzen ta erregalatzen du de manera, ezi edozeñek dezazke pasa, ta batzuek guti sentiturik, ta berze batzuek alegreki ere. Orai entendatzen dut Kristoren bi erran gaien bateratzea. Bein dio: Ertxia da bidea daramana bizitzara; berze bein: Nere bustarria da suabea, ta karga arina. Eta klaro da bere bide, bustarri ta kargan entendatzen dela bere legea; baña esta ain klaro nola daiken bateo izan ertxi edo latz, eta bateo suabe ta arin. Nik ala uste dut; ertxi ta latz naturale gaistoaindako, onaindako pasagarri, ta karidadearen medios suabe ta arin. O karidadearen indarra! O Jangoikoaren amorioaren almibar miragarria, zeñeki negarrak dire dulze, trabajuak suabe ta eriotzea bera gozo. Aitu dut jardukitzen norbait daiken ellega persona bat deseatzera ta alegratzera iltzeas; baña ebidenteki ainberze martir, birjin ta sanduen exenpluek mostratzen digute baietz. Zer da inport errepugna dezan naturaleza eriak bere ganik? garaitzen du, ordea, graziak, triunfatzen du Jangoikoarenganako amorioak. Gustoen gain ginderduka, Jangoikoarenek edo mundukoek zuten ia. Badu zer ikusi! Estagoke gozoro ta kontent bekataria, ezpada ezaundu faltas; eta Jangoikoaren amazalleai, berriz, zer etzaio izanen gustoso, gustoso zaikolaik eriotzea bera? Egia da, au dela amorio andi espezialaren efektoa, baña guzietan bear dena ta iten duena da admititzea eriotzea, bearbada, ez desplazer emateagatik Jangoikoai).

        Baña barratu naiz sobraxe; itzuli gaitzen amorio eskatzendigunera Jaun sakramentatuak: Su ematera munduai etorri naiz, dio, ta zer nai dut, baizik itxeki daien? Non ia misterio gontan baño errespiratzen, despeitzen ta barratzen du amoriosko su dulze gau biotzetara, nai baliz egin kaso? Eta nola daike utzi in gabe kaso ainberzeko fineza, delaik ezaumentu? delaik fede? Kristio fiela, ezpadizu errobatu biotza, ezpadizu itxeki amoriosko sua Jaunonek jaiorik aur ta erreklinaturik ganbela batean, estare loturik kolumna batean, estare ilik gurutze batean zuregatik, nola ez sikiera orai dagolaik erreduziturik hostia txipi batera iruzki dibinoa guzia? Guzia amoriosko sua? Ala dio San Krisostomok, beterik dagola maigoi su espirituales, ta altxaturik dauzkiela or bere amorioaren sugarrak (S. de S. Filog.). Ala Santa Franziska Romanak ikusten zue kustodian ala nola labe bat sugarretan. Ala dezakegu konsidera guziek, presentatzen digula bere bularra idikirik sartu nai gaituela bere biotzean. Et quid volo, nisi ut accendatur? Eta zer nai du, baizik itxeki gure biotzetan berearen amoriosko sua? Ah! Nork lezaken ongi ezaundu gauza, ezleike baizik itxeki amorioan ta agradezimentuan. Gure Jauna neregatik ala sakramentuan! Eta ni ain epel beraren presenzian! Ez ikustea begis da kausa gure epeltasunaren; delarik egia ezi estalirik egotegoi beroi dela bere amorioaren artifizioa amorostu bear gaituena, beras, ia, ezi balego bere majestade ta argitasun guziareki agerrian, ezgindeizke ellega, ezkindezoke beiratu ere. Orai egiten du milagro andi kontino bat estaltzeas bere errañuak ta grandeza, ala nola errege andi bat tratatu naies artxaiko pobre bateki joan balekio bere etxolara utzirik insignia errealak ta paraturik zamarra bat, etzeien lotsa artxaikoa ellegatzeko, mintzatzeko ta besarkatzeko ere errege. Aituestena majestade lurrekoes, ikusazie Majestade goienean; estalirik ta disfrazaturik gure arimen naies! Arimen esposo amantea, estalkigoi zergatik daukan estida erranen, ene Jauna, zergatik? Nere arimain billa eldu da bere gana artzeagatik. Zertan dago? Berla arbeza, berant da berladanik. Kontu, nere fielak, dagola gure biotzen atarian disimulaturik, errege dei ta dei, ecce sto ad ostium et pulso (Apocal. 3). Ona ni, dio, atarian deies. Norbaitek aiturik ene boza, idikitzen badida ataria, sartuko naiz bera gana, ta afalduko dut berareki, ta berak nereki. Arima nola esta idatzartzen galdegitera berere, nor da? Zer nai du? Aizazu, praebe fili mi, cor tuum mihi (Prov. 23). Idazu niri zeure biotza, nere humea. Au dio zeruko ta lurreko Jaun ta Jabeak. Estu bear, klaro da; baña in lezake ia, bear balu? Eta deskuidatuko naiz ni, eta nior emateko? Baña bai, askok estiote idiki nai ataria; estute nai bere esposotako Jesus. Kodiziosoak dio: Nik naiago dut iragazi zerbait, ezi ez komekadura. Luxuriosoak dio: Nik naiago dut inmundizia, ezi ez hostia gura. Alferrak dio: Nik naiago dut aisura ta dibersioa, ezi ez sakramentua. Banoak dio: Nik naiago dut munduai ongi iduritzea, ezi ez Jaun sakramentatuaren amoria. Ala diote ez mies, baizik obres; eta ala erxten diote biotzaren ataria ta usteunte kanpotik esposo dibinoa, estutelaik kasorik egiten beraren finezes, estiotelaik amoriorik ta agradezimenturik.

        Eta zuk, ene arima, zer diozu ikusirik Jaunonen karidade geiegia gure gana, ta amorioa amorioareki pagadezogula eskatzendigulaik? Zer erran beauzu baizik ziona San Agustinek (Confes. 1.10). Quid tibi sum ipse, ut amari te jubeas â me, et nisi faciam, irascaris mihi, et mineris ingentes miserias? Nor edo zer naiz ni, Jauna, orren aldean, manatzeko orrek niri onetsi dezatela berori, ta ezpadut egiten, asarratzen baita ene kontra ta meatxatzen bainau miseria andieki? Parvane ipsa est miseria, si non amem te? Ez onestea bera, da agian miseria txipia neretako? Orrek zer kalte du nik ez onesteas? Agian nere orrenganako borondatearen menean dago orren grandeza? Agian nik ez onetsiagatik izain da pobre edo beartsu Jangoikoa? Ah! Neretako sollik da kaltea ez onesteas ta probetxua onesteas; baña probetxu edo kalte, agian esta aski orrek manatzea? Agian estu berorrek mereji? Agian estut nik obligazio? Kriatura guziek bedeika, o porfia Jaun andia, baña gizagendeak lenean bear du eraman amorio ta agradezimentuaren bandera, zerengatik gizonagatik in baita gizon Jangoikoa, gizonagatik il baita gurutzean, ta gizonagatik baitago sakramentuan. Gizonaren premiotako dago Jangoikoa zeruan, gizonaren lagun egin ze bizi zelaik munduan, gizonaren prezio il zelaik, ta gizonaren erregalo ta konsolu dagolaik aldareko maiean. Ditxososko gizona, zein sartu zaion Jangoikoai biotzean! Dabidek ikusirik artxaiko len bere burua, ta gero errege Jangoikoaren grazias, zio: Nor naiz ni, Jauna, dignatu baita goratzera ni onaraño? Zer dezoke erran Dabidek berorri ainberze mertxedeen ondorean? (2 Reg. 7) Eta zerengatik Dabidek ofrezitu zion Jonatasen seme bati, Mifibozet deitzen zenai, inen ziola miserikordia ta janen zuela ogia beraren maiean beti; erran zio ark: Jauna, nor naiz ni, dignatzeko berori beiratzera ni bekala tzakur il bati? ikus bez gizonak bere burua goraturik, ez errege, baizik Jangoikoaren etxeko aide ta bere proprio-gisa jatera beraren mai errealean. Ikus bez Jangoikoa apaldurik izatera bere arimaren erregalo, ta proprioki esposo. Esta arrazio izatea bentzait biotzesko amorio ta agradezimentu andia Jaun alakoai? ez naiz admiratzen San Felipe Neris kontatzen denas, ezi Jaunonenganako amorioaren utses ezin kabitus biotza bularrain barnean zabaldu zekiola autxirik eta goraturik bi kostilla. Ez naiz admiratzen San Luis Gonzagas, beti baizego buruko mines Jangoikoaren amoriosko suaren indarres, eta ezpaizezake aparta gogoa bera ganik instante bates ere, manaturik ere, nai bazue ere. Ez naiz admiratzen San Estanislao Kostkas, paratzen baize sutan komekatualdioro, preziso baize bustitzea bularra ur otzes, alaere errenditzen baize amoriosko desmaio dulzeeki. Ez naiz admiratzen Santa Magdalena Pazzis ibiltzeas zoraturik bekala transitos transito, ta errateas aurkitzen zituen guziei: Arima, amatzen duzu amorea? amatzen duzu amorea? Soñatzeas ezkilak, oiuka egoteas dorretik: ama zazie amorea, ama zazie amorea. Amorea deitzen zue Jesus bere esposo amorosoa. Ez naiz admiratzen berze sanduen ta sanden ansies Jaunonengana, egin naias, padezitu naias ta il naias Jaunonengatik, ilere baitire zenbait solo amorioaren gaitzas. Admiratzen naiz gure epeltasunas, nola dugulaik fede bera, estugun karidade bera. Aiek, ordea, zire sanduak, erraten dugu exkusatako. Eta zer? Estugu guk Jaun bera? Ezkaude etxe berean? Estugu jaten ogi bera? Estugu obligazio bera? Estugu nai premio bera? Edo etzeukate arrazio onesteko jaun bat alakoa? Edo iten ziote mereji duen baño ia? Edo gureganik estu mereji ainberze? Guri estigu egiten mertxede bera? Ta mostratzen amorio bera? Bada, zer ai gara gu eskergaitz txarrok? Ezpada ainberze egitea ta padezitzea Jaunonengatik, bentzait biotz sollas iten dena onestea, agradezitzea! O gure arimen esposo amantea, nola ixurtzentuen bere amorioaren ondasunak pagatzenestiotenei sikiera afektoareki? Erratenestiotenei esker milla ere? Guk dakigu mereji duela orrek onestea, ta guk dezakegula onetsi, dela arrazio, dela obligazio, berorri plazer, geuren buruei probetxu inen diogula, ta alaere estugula onetsiko gauza guziak baño ia? Zer biotzak dire ebek? Edo zer onesten dugu ori ezpada? Jauna, nor litzaken orren adiskide onetsizaleetaik bat? Nork luken aien biotzaren nobleza? Bada zierto, niork ere, niork ere estida niri egin orrek adiña ongi. Niork eznau onetsi ainberze; bada, lege guzies dut obligazio onesteko nik ere berori guziak baño ia. Senar-emaste elkar ongi onetsiak prisionero ermanzuste Ziro erregeren soldadoek; presentarazirik erregek bere alzinean senarra, galdegin zio zer emanen zuen libratzeagatik bere esposa. Ark errespondatu zio emanen zuela bizia. Erregek izan zue piedade ta biak utzi zitue libre. Galdetu zio gero senarrak emasteai, zer iduritu zekion erregeren Majestadeas, palazioas ta grandezas. Errespondatu zio emaste fielak: ez dezaket erran deus, ezi estut erreparatu deustan, zerengatik nere begiak, atenzio ta afekto guziak eramantu ofrezitu denak iltzera enegatik (Ap. Claus p.2. cath. c.4) Ez ofrezitu, baizik eman du bere bizia gure arimen esposo amanteak guregatik; eta kautibo ta prisionero bekala dago oraño gure amorios. Esta arrazio paradezazkigun begiak, biotzak, atenzio ta amorio guzia berabaitan? Arrazio baño ia da, Jauna; baña esta aurkitzen gauza onik gure baitan, ezpadu orrek paratzen. Su ematera munduai etorri dela dio, ta estuela berzerik nai baizik itxeki daien. Eman bezo sugoi ene biotzai itxeki daien noizbait. Zein goizik orrek ni, ta zein kontino onetsi nauen! Zein berant nik, ta zein nekes onesten duten berori! Gauza zoragarria da esperanza solla dezakela orrek onetsi ni bekalako bat! Eta zierto izaki onetsiko nauela onesten badut nik berorri! onesten dut, bada, ene Jaun onetsigarria; nainioke egin plazer guzietan. Au biz ene bizia, ene kontentua, ene honra ta ene gloria. Amen.