Serm. 79.
De aliis argumentis ad non reticend.
ann. 1781

Surgam et ibo ad patrem meum, et dicam ei;
Pater, peccavi in coelum et coram te. Luc. 15.

        1. Ebanjelioan kontazen da ezi seme prodigo gura joan zena bere aitagandik urruti, alkabo itzulirik berebaitan, erresolbitu zela itzulzera bere aitagana, ta konfesazera bere kulpa arren oñetan; ta ala egin ta logratuzue barkamentua, grazia ta semetasunaren konbenienzia len bezanbat edo ia. Baña erreparatu bear da bere itzultze garren prinzipioa ta modua. Zegolaik desterraturik ausente berzengandik, konsumiturik ondasun guziak, beterik miserias, hazienda belzen goarda, baña aun ebek baño goseago, ai! erran zue, zenbat nirabe daude nere aitaren etxean dutela abasto ogia, ta ni emen il zen goseak! jaikiko naiz ta joain naiz nere aitagana ta konfesatuko diot: Aita, bekatu egin dut zeruain ta orren kontra; ez naiz digno dei nazaten berorren seme. Et dicam ei, Pater peccavi in coelum et coram te. Historia goneki nai izan zigu Jesu Kristok adiarazi bekatariain konbersionea Jangoikoagana, ta nik ere segitus konfesioaren asuntoa, nai dut egun monstratu garaitu bear dela konfesazeko alkea, sikiera bekatari berain miseria presente ta sekulakoen kasos, ezpaliz konfesatzen; ta felizidadeen kasos, konfesazen baliz; ta lenik aisatu bear diot konfesatzea bekatu berain aldetik, zeren franko alakoak ta andiagokoak eginik, orai baitire sandu, zeren in zuten konfesio osoa ta ona.

        2. Jangoikoaindako bekaturik andiena ain aisa da borrazeko instantean, nola armirmauain sare bat urrazeko: Ori badakite, baña konfesoreai uste dute kausatuko diola arri zio andia. Ote da kulparen bat sekula adituestena munduan? Ez por zierto, zeruan daude anitz kometitu zutenak alakoa, dena dela. Da itsusia ta alkaizungarria desonestoain utses? San Bonifazio bat len adultero izana, Santa Maria Ejipziaka, Santa Pelajia ta berze asko orai sandak, len bekatari publiko izanak, zenbat inpurezas zikindurik garbitu zire konfesioan? Da fedeain kontra, sorginderia, demonioaiki tratu gaistoa edo alakorik? San Marzelinok, Aita Sandu izanik, ukatu zue fedea beldurrak; San Zipriano, Santa Anastasia izan zire sorginak, ta orai daude zeruan barkatu ondoan konfesioain medios. Entregatu da demonioari arima firmaturik bere odolas? Borraturik konfesioaiki asko alako leizentugu libruetan. Desesperazio zenbait, edo odio rabiosoren bat artu da biotzean Jangoikoain kontra? Au da bekaturik andiena, baña anitz dire barkatu izan direnak konfesioaiki. Guzien ertean bat San Franko de Sena, zein izanik ladron, blasfemo, desonesto, jokari ta perdido bat, ellegatu ze ernegazera Jangoikoas, zerengatik jokuan aldi bates galdurik zuen guzia, errabioso Jangoikoaren kontra erran zue eskua ermanik begietara: Nork naitida jokatu ebek? Zerengatik errenunziazen dut emanzizkidanes; ta alaere konfesaturik ongi ellegatu ze izatera Jangoikoaren agradokoa, sandua ta milagrosoa, ta ala berze anitz. (Baña exenplu ona dugu Salamankako merkatari batean gertatu zena joan den jendamendean (Parra de poenit. pl.20). Galdurik onek ondasun, konzienzia ta arima jokuan; artu zue ainberzeko odioa biotzean Jangoikoaren kontra, ta ala mendekazen ze al zuken maldizio, ta blasfemieki. Eta etzeiengatik geldi itz soilletan, erresolbitu ze egitera alzuzken bekatu jenero guziak, enormeak, horrendoak, extraordinarioak, solamente ofenditu naiak ia ta ia Jangoikoa. Ortako erosi zue libru bat, zeiñetan ikasi zezkien pensatuetzuzken bekatuak; demonio bat ze aragiskoa, ta desafiazen zue Jangoikoa kastiga zezan. Ala, pasaturik denbora puska bat konfesatu gabe, aiturik agrabio andia iten zaiola Jangoikoari konfesatzean ixildus zenbait bekatu, determinatu ze ortara ere. Joan ze intenzio gorreki, ta belaurikaturik konfesoreain oñetan inkieto biotza, turbaturik guzia detenitzen ze itzen ertean. Konfesoreak ustes alketzen ote zen errateko zenbait bekatu, asi ze animazen ponderatus Jangoikoaren miserikordia barkazen duena edozein bekatu, nola den dolore berdaderoa. Posible da, Aita, erran zio arrek, izan daikela ia Jangoikoaren miserikordia nere bekatuak baño? Badaki nolakoak diren nere kulpak? Estitut aitu oraño, erran zio konfesoreak, baña zierto nago ezi direnak direla, doblaturik ta erredoblaturik milla millon aldis, estirela Jangoikoaren miserikordiain aurkintzean ia ezi su txinar bat itsasoain erdian. Orduan, ia urturik arren biotza negarretan, erran zio zer intenzios etorri zen; ta ia aldaturik, nai zuela konfesatu ongi, señala zezola egun bat, noiz ai zezaken espazioreki. Señalatu zio, ta ellegaturik konfesatu zue, zenbat montio bekatu! Baña kontrizio andiareki. Errezibitu zue absoluzioa, ta sarturik gero errelijione batean bizitu ze irur urtes ejiten (sic) penitenzia ta ondorean ilze opinione andian).

        3. Estire erraten exenplare gebek, añadizeko bekatariei atrebenzia bekatu egiteko, baizik emateko konfianza konfesatzeko egin direnak. Ta oneki juntazagun berze arrazioa, baita desditxa lastimagarria dagonarena konfesatu gabe alkes, akaso solo bekatu bakanen bat. Erran dezake prodigoarrek bekala: Quanti mercenarii in domo patris mei abundant panibus, ego autem hic fame pereo! Zenbat nirabe nere Aitaren etxean, zeruan, daude orai nauten guziareki, ta ni emen akabaturik miserias konfesatu ez naies! Biz kostoso agertzea bere kulpa sazerdote bati, naiz bai; diot ezi baietz, kostoso dela; baña zer du zer ikusi kostu gonek kostu ta trabaju izain direnen aldean konfesatu faltas, orai ta gero? Bekatu okultazenduenura izanen da lanza bat bekala atrabesaturik biotzean. Esta sosegurik, esta konsolurik, esta plazer osorik, ura daukan bitarteo konzienzian. Ikusten da Jangoikoaren desgrazian, galdurik obra on guzien irabaziak, malograturik sakramentuak, ezin irabazi induljenzia bat sikiera, ta guziak baliazen direlaik elizako gauzes bere probetxutako; arrendako deus esta protxal, debalde enzutentu mezak, debalde predikuak; da kristio iduris, ta dabila kristioeki nasteka kristioen funzionetan, ta berak daki dela otsorrai bat bekala usoen ertean Jangoikoaren begietan, ez dezokela deustas kuadratu, non ta esten konfesazen ongi. Disimulazen du aldiska, baña estaike ase biotza zeren kongojain kausa goseak dago barnean. Ikarazen da aipazeas infernua, zeintaik ezpaitaike eskapa; tristazen da adizeas zerua ere, non baitaki estela lekurik arrendako konfesatu faltas; nornai il daien, punzazen dio biotzean beldurtasunak: Ai ilzen banaiz, galdua naiz. Edozein destenplanza dela, ia uste du datozila Jangoiko justoaren ministroak arren eske. Konfesa daien, aumentazen zaio tristura, baitaki estaikela deus barka, ezpada erraten guzia. Ala segi segi ta beñere ezin sosega. Ah! Estire konfesio gaistoak kuxina onak lo iteko deskansaturik konzienzia gaistoan. Desengaña, ezi agin dañatua atraartaño itzuliko da oñatzea. Asko gaiz kurazentu denborak, baña ixilzen delaik bekatua, zenbatenas doaien denbora ia, ia aumentazen da arimain gaiza ta konzienziain karga; ia andizen da biotzean frinkaturik dagon aranzea. Arzai bates kontazen da ezi deskuidaturik atrazeas aranze bat petxoan sartu zizaiona kasualidades, gero ongi pagatu zuela deskuidogoi, zerengatik aranzegoi eginik zañak aragian anditu ta barratu zizaio gorputz guzia barna ainberze ezi guzia ze oñaze: Ezin lo egin, ezin jaiki, ezin mogi. O atra bazue len! O al baluke atra aun orduan! Bekatua usten bada bein alkes konfesazeko, geroago ta alke ia dakar, ta doaie aumentatus sakrilejioak. O zenbat obe zen konfesatua lenbiziko aldian añaditu gabe sakrilejioen horroreak! Baña gero da preziso ez solamente konfesatzea ura, baitare berritzea bitarte gortako konfesio guziak, berriz deklaratzea oietan konfesaturikakoak. Beras obe da len baño len botazea pozioa arimatik. Instante bates pasazen da konfesazearen trabajua, ezperen bizi guzia da pena kontinuoa; eta daikela autatu infernuko bizitza bat, ez pasazeagatik instante bateko trabajua! (Flandesen gizon batek etc. Parr. pl.17. poenit^a.).

        4. Baña goazen aberiguatus. Gogo du ez konfesatzeko sekula, edo an gero noizbait? Gero noizbait egin bearbada, zerengatik ez orai? Si aliquando, cur non modo? oiuiten du San Agustinek. Geroago ta ia andituko da alkea, añadituko dire estorbuak, ta beti gelditzen da agerzeko obligazioa, ezin dispensa niork. Bada, berriz diot: Si aliquando, cur non modo? Baña barin badago erresolbiturik ilzera konfesatu gabe, gertatuko zaio kondenatzea ixiltzeagatik, zeikelaik libra errateareki instante batean: Eta orai zertas duen beldur, ori beroi gertatuko zaio, ta añaditurik anitz, zerengatik sazerdote garrek berak zeintas alketzen baize, jakinen du, ta ontas landara jakinen dugu guziek; ta nola kondenatu den ere bai ez manifestazeagatik, zeikelaik aspaldian ta sekulako egon sepultaturik ta atzendurik, baldin konfesatu barin baze artas. Zer burlak inentioten demonioek, ta zer damua izain duen orduan berak, ikusteareki asko ta asko bekatu andiagokoeki doazela zerura, zeren konfesatuzusten; ta bera infernura ixilduagatik emen, berdin publikatuzen dena an ia konfusiotako. Konsidera despedida irremediable gura sanduetaik, Ama Birjinagandik, Jangoikoagandik sekulakos. Zenbat lagun, zenbat ezaun, zenbat ere ezaun gabeak ikuskotu gaistoago, bekatariago izanak, doazela alegre boladan zeruetara, ta bera amarraturik sarzeuntela infernuko kalabozoan, ez ainberze bekatu berzeengatik, nola konfesazeko alke tonto irrazionaleagatik. Ah! Baldin preso guziei eman balekiote libranza konfesatzeareki bati bere kulpa, zein fite ustu leizken karzelak ta kalabozoak; ta nola esta eginen, infernuko karzeletik libratzeagatik, barin bada fede? Osunako dukea joan ze presidarioetara aldi bates dibertizeagatik aieki. Galdezen ziote batai ta berzeai motiboa, zergatik zeuden presidioan, ta batek errespondazen zue: Ni, Jauna, nago kulparik gabe informazio gaistos; berzeak: Ni, Jauna, desgrazias; berzeak: Ni, Jauna, lagun gaistoengatik; ta ala guziek zoezi exkusatus. Alkabo batek erran zio: Jauna, ni nago emen arrazio andiareki, zerengatik txikitzututik eldu nitza errebel ta desobediente, eskapatu nitza guratsoengandik ta bizi guzia enpleatu dut ladronkerian, pikardia, trabesura ta gaistakerietan; orgatik bota nindute onara. Orduan dukeak erran zue: Bada zoaza zu libre emendik; esta ongi dagon alako gaisto bat ainberze onen ertean. Ura libratu ze konfesatus bere kulpa, ta berzeak gelditu zire presidioan konfesatu faltas. Ah nolako sapitea! Ah jakin bazute! Bada, orai badakigu fedes, konfesatu gabe estaikela salba ta kondenazen dela baliatu gabe deusek ere, ta konfesatzeareki lograzen dela grazia ta gloria. Gloriagatik estaike soporta instante bateko alkea? Korona zerukoagatik estaike pasa konfusio pixka bat? Karlos Franziako errege Filiporen semeak tratazen zue ezkontza Siziliako erregeren alaba Klemenziareki, baña nola onen aita baize guti bat maingi, beldurrak, alabak ere ote zuen defekto bera ta disimulatzen ote zuen, lenbiziko kondizioa paratu ze utzi bear zela errejistrazera medikuetaik. Alkegorritu ze lenbizian prinzesa honesta aizeareki alako pretensioa; baña gero, ikusirik zoekiola Franziako korona pasatzean alke pixka bat, utzi ze errejistrazera, solo erdexteagatik korona. Ta zer korona? Lurrekoa, aizeskoa, ia pasatu dena, zeintaik ia ezpaitu deus izan ezpalu baño. Zenbat arrazio iagoreki pasatu beauzu konfesatzearen alke brebea, logratzeagatik zeruko korona eternoa? Etzara erresolbituko? Beras, ikusteunzulaik zeure begis ladronak, murmurazaleak, desonestoak, gizonilzaleak, maldizienteak, blasfemoak, sorginak ta perdidoak bandaka doazila erremediatus konfesatzeareki ta lograzeuntela Jangoikoaren grazia ta gloria, zu geldituko zara bakarrik ta desauziaturik akaso bekatu batengatik, solamente ez garaizeagatik alke irrazionalegoi? erresolbi zaite, prodigoa bekala errateunzulaik: Ah zenbat nirabe nere aitaren etxean daude nauten guziareki, ta ni emen beterik miserias nere buruko aprehensio fatuoagatik! jaikiko naiz ta joain naiz nere aita konfesoreagana ta errain diot: Au ta au egin dut. Infernuko penetaik librazea ta zerua logratzea doakizu konfesatzean zure kulpa, ta berdin badaki Jangoikoak, berdin apuntaturik dauka demonioak, ta estaike atzenaratzi baizik konfesatzeareki, ta zeuroi ere etzaizke serenatu baizik medio gortas; bada, konfesatu, iake estuen nai Jangoikoak barkatu berze gisas. Bila zazu konfesore satisfaziokoa, etzaunzen etzaituena ta ikusi ere etzaizkena, estalazu nai bauzu aurpegia, ta lenbiziko itzean erran zozu kulpa gura, zeintas alketzen zaren. Au ere ez? Bada erran zozu sikiera: Jauna, alketzen naiz erratera. Orreki konfesore prudenteak emaneinzu bidea ta libratuko zara beingoas betikos. Guziau ala izanik, guziareki errebelatu zio Jangoikoak Santa Teresari, geienak, espezialki emastekietaik kondenazen direnak, kondenatzen direla ixilzeagatik bekatuak konfesioan (Andrad. itiner. grad.20. ss.XV). Ah orai balute erremedio joan direnek! Orai an publikazeunte oius beren bekatua, ta debalde; ta publikatu da ia juizioko egunean, ia konfusiotako. Kendu, kendu aprensio fundamentu gabekoak parazentuenak buruan enemigoak; idiki agoa, botazeko benenoa, ia keta egin den kulpa. Demonioak len etzue nai baizik eroriarazi kulpa gartan, ta orai estunai berzerik baizik okultarazi egin dena, irriegiteko gutas ta gure tonterias; da otsoa bekala, arrapatzen duelaik ardia, lenbizikorik erxten baitio txintxurria. Baña arimo, fielak, enemigoaren bortxas bear dugu konfesatu humilki egin duguna arren tentazios, ez dezan kanta biktoria; gisaontan bere armeki autxiko diogu burua demonioai, emain diogu geuren buruai erremedioa, aingiruei kontentua, Ama Birjinai plazer ona ta Jangoikoai gloria. Inzkigun fede etc.