Uzt 08 04

Xabier Azurmendiren Jesus

Izatearen malura (1971) eta Maiteño(1973) poemarioen ostean, 1978an beste poema liburu bat kaleratu zuen Xabier Azurmendik: Jesus. Poetaz gain historialari eta ikertzailea ere bazenak Nazaret-eko Jesus gai zuen poema liburua idatzi zuen, ikuspuntu erlijioso bai baina berezi batetik. Irrisko Sortako bosgarrena egin zuen hauxe izan zuen poesian azkena, eta gerora Patri Urkizurekin batera kaleratu zuen Santa Kruz apaizari buruzko ikerketa lan bat. 1996an hil zen. Jesus bere liburua osorik eskaintzen dizugu.

Uzt 08 04

Euskarazko etsaminak

EUTGko Letras-eko fakultatean azterketak euskaraz egin eta horren ondorioz sortutako zalaparta hartu zuten aintzat Saizarbitoriak eta Izagirrek orain 25 urteko Zeruko Argiako Oh! Euzkadi saileko komentarioan. Katedradunen batek azterketak euskaraz egin zituztenen aurka esandakoekin, atzekoz aurrera, osatu zuten artikulu nagusia. Idazle gonbidatua Pello Lizarralde izan zuten, eta tarterik ere bai orain 25 urte Madrilen hil zen Blas de Otero gogoratzeko.

Uzt 08 04

Emeterio Arreseren eskuizkribuak

Aurten 50 urte dira Emeterio Arrese hil zela. Poetaren eskuizkribu batzuk aurkitu dituzte berriki Javier Bello Portu musikari zenaren paperen artean, haren zaintzapean utzi baitzituen Arresek. Koaderno batean eskuz idatzirik datoz 31 poema, horietatik hamar Olerki berrizte bilduman (Kuliska Sorta 1952) argitaratuak, beste zenbait aldizkarietan plazaratuak, baina baita ere guretzat ezezagunak diren batzuk. David Azurza eta Joxemari Iturraldek utzi digute koadernoa, eta faksimilea egin dugu, berorren transkripzioaz.

Uzt 01 04

Kabezudoak eta jiganteak

1979ko uztaileko lehen asteko Zeruko Argiako Oh Euzkadi sailak gai bitxia izan zuen hizpide: kabezudoak eta jiganteak. Inguratzen gaituen zuzentasun-grinak orain buruhandi eta erraldoiak esatera akaso eramango gituzkeen, baina orain 25 urte bazuten zuzentasuna dela eta beste iritzi, eta praktikarik. Ale berean argitaratu zuten “Tertulia” akademiaren gutuna, horren adibide. Asteko gonbidatua Gabino Arsuaga izan zen, Txirritaz idazten.

Eka 24 04

Sua gure poesian

Ariketa txiki bat egin dugu basquepoetry.eus guneko bilatzailean; San Juan eguna dela eta, sua idatzi dugu. 33 poema irakurtzeko aukera eman digu bilatzaileak. Haika mutil poemarekin hasi (XVIII- XIX mendeetako poema anonimoa) eta Jon Benitok 2001. urtean plazaratu Hautu txikiak bidea egiten du bitarteko poemak agertuko zaizkizu.

Eka 24 04

Kendu nion buztan bat, ipini nion beste bat

Izenburu horixe zekarren orain 25 urteko San Joan egunez kaleratu zen Zeruko Argia aldizkariko (835. zkia.) Oh Euzkadi sailak, eta, hara mende laurden geroago gauzak zertan diren, estatutuaz eta estatutuaren inguruko jarrera politikoez ziharduten Izagirrek eta Saizarbitoriak. Horretaz gain, asteko gonbidatua Mikel Hiribarren izan zen.

Eka 17 04

Iratzederren Fededunen arbasoa

1920an Donibane Lohizunen jaioa, heldutasunezko poema liburua dugu Fededunen arbasoa, Xabier Iratzederrek 1977ko uztailean Irrisko Sortan karrikaratua. Egile oparoa, gure lirikan erreferentzia nahitaezkoa, azken 50 urteetan poesia idazten, besteak beste, aritu da Iratzeder. 1940ean Ezkila etxearekin kaleratu zuen lehena, Zakalar, eta geroztik dozenatik gora dira argitaratutako poema liburuak; idatzi ditu, bestalde, hainbat antzerki lan eta kronika. Poesia eta otoitzaren uztarketan jardundakoa, Fededunen arbasoa 8 ataletan idatzitako antzezlan modukoa da, poesian osatua, Abrahamen bizitzako pasarte biblikoak beneditar donibandarraren ahotsean birkontatuak azaltzen dizkiguna

Eka 10 04

Antso Erregea antzezlana

Iruñeko erregearen koroaketaren milurtekoan Hasier Etxeberriak idatzitako Antso Erregea hamalau ekitaldiko antzezlana duzu hemen, Eugenio Arraizaren histori-edukiez eta Ramon Albisturren dramaturgiaz atondua. Ekainaren 12an (larunbata) jokatuko dute, gaueko 22:00etan, Hondarribiko harresietan: 40 jokolari, 4 musikari, 2 kantari eta Narbartenea abesbatzarekin. Antso Erregea antzezlanaren liburuxka estreinaldiaren sarrerarekin banatuko dute, espainolezko eta frantsesezko itzulpenekin.

Eka 10 04

Lazarragaren transkripzioari zuzenketak

Duela aste bi argitaratu genuen Lazarragaren eskuizkribuaren transkripzioa. Handik hona, asko izan dira jaso ditugun zuzenketak eta iradokizunak. Une honetan hirurehun eta gehiago. Zuzenketok zeintzuk diren jakin gura izanez gero, PDF fitxategi honetan dago adierazia.

Eka 10 04

Irrisko Sortan Manu Ertzilla

Editore eta kultur eragile inportantea izan da Leopoldo Zugaza durangarra. Euskal letren munduan aspaldi murgildua, 1975etik aurrera euskarazko liburuak eta euskal gaien ingurukoak kaleratzen hasi zen, Leopoldo Zugaza argitaldaria izenpean. 1975etik 1979ra bitartean ia 40 liburu argitaratu zituen, horietatik lehenetakoa Mikel Zarateren Ipui antzeko alegi mingotsak. 1977an Irrisko sorta poema liburuen bilduma abiarazi zuen Manu Erzillaren Hitzik ainitz idatzi dut poemarioarekin, eta gero beste zazpi etorri ziren, 1979ra arte. Manu Erzilla bilbotarrarena eskaintzen dizugu aste honetan, osorik.

Eka 10 04

“Oh Euzkadi” esan zuten Izagirrek eta Saizarbitoriak

Koldo Izagirrek eta Ramon Saizarbitoriak, “Baietz astea gaizki bukatu” saila 1977 eta 1978an egin eta gero, 1979ko ekainean “itzuli” ziren Zeruko Argia-ko orrialdeetara. Eta artikulu-sail gogoangarria berriro ere irakurleei eman: Oh! Euzkadi saila. 1979ko ekainaren 4an argitaratu zuten lehena, eta beste hamasei 1979ko azaroaren 11n azkena plazaratu zuten arte. Artikulu sorta honetan bilatu behar da, hain zuzen ere, 1980an plazaratuko zen Oh! Euzkadi aldizkariaren ernamuina (1979ko maiatzean argitaratutako zero zenbakiarekin batera), bertan topatuko ditugu aldizkari hartan parte hartu zuten izen asko. Izan ere, euren kronikarekin batera, astero gonbidatu bat zekarren Oh! Euzkadik, gonbidatuaren testu batek ixten zuen kronika (lehehengo biak, adibidez, Urtsuaran eta Ramon Etxezarreta). Gure historian benetan bizi izan den garai bateko asteroko kronika zorrotz eta bikaina, guk ere astero emango dugu artikulua. Lehenengo biak irakur ditzakezu Emailu honetan.

Eka 03 04

Ustela Bilduma osorik

Koldo Izagirre eta Joxemari Olaizolaren bultzadaz sortu eta hazi zen Ustela Bilduma. 1977an kaleratu zen lehen liburua, Koldo Izagirreren Oinaze zaharrera, eta 1983an azkena, Jose Luis Otamendiren Azken undinaren kaira. 19 lan argitaratu zituzten, horietarik 13 autoreen lehen lana. Apustu ausarta, hala obretan nola idazle berriak plazaratzeko orduan, liburu ederrak eskaini ditu. Osorik jarri ditugu azken hilabeteetan Literatur Emailuen bitartez, eta beraz orain bilduma osoa daukazu irakurgarri (Egunero hasten delako izan ezik, hauxe izan zen bildumako berragitalpen bakarra).

Eka 03 04

Bi liburu berri euskaraz.net-en

Euskaraz.net-ek Donostiako idazle aspaldikoen liburuak berreskuratzearren aurrera daraman egitasmoak urrats berria bete du: beste bi liburu jarri ditu sarean. Lehena, Katalina Eleizegiren Garbiñe (1916), XIII. mendean girotutako antzezlana; eta bigarrena, Serafin Barojak 1875ean argitaratutako Gazi-gezak. Webeko bertsio “gaurkotuaz” gain, jatorrizko bertsioak ere jarri dituzte PDFn: hala Eleizegirena nola Barojarena.

Eka 03 04

Juanjo Olasagarreren Gaupasak

1991n plazaratu zuen Juanjo Olasagarrek Gaupasak poema-liburua, Susa argitaletxearekin. Jarraitu zaio poesiaren bideari eta haren ostean etorri ziren Bizi puskak eta Puskak biziz, non Olasagarrek lurralde poetiko oso bat definitu duen. Ez da poesia izan, ordea, landu duen genero bakarra: antzerkia argitaratua du (Hegazti errariak), kronikarik ere bai (Mandelaren Afrika), eta aurten eleberri bat kaleratu du: Ezinezko maletak. Osorik eskaintzen dizugu bere lehen liburua, Gaupasak. Liburuko poema batzuk Susa argitaletxearen webgunean entzun ere egin ditzakezu, autoreak errezitatuak.

Mai 27 04

Robert Capa eta Argazki bete berba

Maiatzaren 25ean (asteartea) bete ziren 50 urte Robert Capa argazkilaria hil zela. Gerra batean argazkiak ateratzen hil ere. Egunotan, Edorta Jimenez idazleak hainbat hitzaldi eman ditu, Robert Capa eta David Seymour Chim argazkilarien lanen ingurukoak –Kilkerren hotsak liburuan agertzen dira argazkilariok ere-.
Hitzaldietako bat Larrabetzun eman zuen, eta Linterna Gorria aldizkarian Argazki bete berba ekimena atondu dute. Capa eta Chimen bosna argazkiri testua jarriko diote irakurleek eta testuok aldizkari digitalean argitaratuko dira ostean. 1937ko gerran ateratako argazkiak dira denak, tartean Euskal Herrian egindako zenbait foto.

Agenda

Efemerideak

Kritikak