Ira
30
08
Presentzia eta Ausentzia , bi atal horiez atondua dago Suzko lilia, Hedoi Etxarteren (1986, Iruñea) lehen poema bilduma. Inguruan ez egonda ere buruak bertaratzen digunaz eta ondoan edukita ere hutsa zaigunari buruz dihardu liburuak. Harkaitz Canoren hitzaurrearekin dator: “Ez dago errazkeriarik, ez dago preziosismorik poemotan –eta baldin badago, egilea bera arduratu da irakurlearen aurretik hura saboteatzeaz–. Bila dabilenaren bulkadak eta aldizkako tximistek argitutako neurtitzak dira (…) Ez dira hauek poema politikoak. Ez dira amodiozko poemak. Ez dira poema urbanoak. Baina badira”. Suzko lilia liburuko zazpi poema eskaintzen dizkizugu aurrerapen gisa, urriaren 2an (osteguna) 11:00etan Donostiako Udal Liburutegiko sotoan aurkeztu baino lehen.
Ira
26
08
1888ko irailaren 26an jaio zen AEBetako St. Louis-en Thomas Stearns Eliot, XX. mendeko literatura ingeleseko idazle garrantzitsuetarik bat. Poeta, antzerki autorea eta saiakeragilea, bere poesiak eta literaturaren gaineko ikerketek eragin handia izan zuten bere garaikide eta ondorengoengan. Bere poesia lanik ezagunenak eta, adituen esanetara, onenak, Four Quartets eta The Waste Land, euskaraz irakur daitezke, Gabriel Arestik eta Joseba Sarrionandiak egindako itzulpenetan. Jon Juaristik bildu zituen bi lanok eta berak euskaratutako Gizon hutsak eta T.S. Eliot euskaraz liburuan, Hordago etxearekin 1983an argitaratua. Hementxe duzue. (gehiago…)
Ira
23
08
Maisua eta Margarita eleberriaren egiletzat ezaguna, sobietar garaiko narratzaile eta antzerki-autore garrantzitsua dugu Mikhail Bulgakov. Kieven 1891ko maiatzaren 13an jaioa, medikuntza ikasketak egin zituen eta mediku jardun 1920ra bitartean. Fronteko eta eskualde-ospitaleetako bere mediku esperientzia hainbat narraziotan jaso zuen. 1921ean Moskura jo zuen, idazle eta kazetari jardutera. Antzerki lanak idatzi zituen batik bat, ipuin eta eleberriekin batera, eta antzoki zuzendari gisa jardun. Erregimen sobietarrarekiko kritiko, hainbat lan ez ziren bera hil eta askoz geroagora arte argitaratu, baina Sobietar Batasunean bizi eta lan egin zuen, 1940ko martxoaren 10ean Moskun hil zen arte. Maisua eta Margarita, bere maisulana, bera hil eta 30 urtera argitaratu zuen bere emazteak. Euskaraz irakur daiteke Bulgakov. Begoña Lasak euskaratu eta Barojak argitaratu zuen Mediku baten oroitzapenak liburua, hiru narrazio bilduz, 1988an. Gerora, 2001ean, Literatura Unibertsala bildumaren baitan, Txakur-bihotza euskaratu zuen Jose Moralesek, eta Ibaizabalek argitaratu. Moralesek berak Mikhail Bulgakov-i eta bere lanari buruzko argibideak eman zizkigun liburuaren sarreran. Hementxe eskaintzen dizkizuegu liburu biak.
Ira
18
08
Egunero euskaraz idatziz informatzea ofizio arduratsua baina aldi berean ederra eta liluragarria duzu. Kazetarien ohiturak eta akatsak, asmazioak eta hiztripuak agerian geratzen dira langintza horretan, eta irakurleentzat sarritan nahasgarriak edo gaizki ulertzekoak izaten dira. Iñigo Aranbarrik irakurleen defendatzaile lana egiteko mandatua jaso zuen Berria egunkarian 2004-2006 urteetan. Aranbarrik idatzitako artikuluen antologia argitaratu zuen Susak duela bi urte, Hizlandia izenburupean. Orain osorik daukazu sarean, gaurko euskal kazetaritzaren erradiografia moduko hau.
Ira
09
08
Duela 100 urte jaio zen Santo Stefano Belbon Cesare Pavese, 1908ko irailaren 9an. XX. mendeko idazle handia, handia izan da bere literatur lanak izan duen eragina. Italian, eta mundu osoan. Italiako bere idazle garaikide hainbat bezala Alderdi Komunistari atxikia, bere ibilbide pertsonala ere esanguratsua da, 42 urte zituela Torinon 1950eko abuztuaren 27an bere buruaz beste egin zuen arte. Euskaraz bada aukera bere lanak irakurtzeko. Aldizkarietan 80ko hamarkadan argitaratutako bere poemen itzulpenez gain (eta liburu kolektiboetan plazaratutako bere lan batzuk), hiru liburu euskaratu eta argitaratu dira. Lehena Elkarrek plazaratu zuen, 1984an, Xabier Mendiguren Bereziartuk itzulitako Burkidea. Ondoren, eta Literatura Unibertsala bilduman, Koldo Bigurik Muinoko etxea (Ibaizabal, 1992) eta Maite Lopetegik Bizitza lanbide (Ibaizabal,1997) euskaratu dituzte. (gehiago…)
Ira
04
08
Idazten hasitako poema liburua amaitu gabe hil zen Andolin Eguzkitza 2004ko martxoan. Bere lan koadernoari Arimaren ondoko ezkien artetik ibilki izenburua paratu zion, 1998ko urriaren 12ko iluntzean abiatua. Liburu bukatu gabe hartan 29 poema ondu zituen Eguzkitzak sei urtetan, eta eskuizkribu hura argitaratu zuen Susak 2004ko udazkenean, Juan Ramon Madariagaren hitzaurrearekin eta azalean Enrike Urrutiak margotutako erretratuarekin. Orain osorik eskaintzen dizugu sarean.
