Ots
22
10
Juan San Martinek 1966an Salvador Espriuren Cementiri de Sinera (1946) itzuli zuelarik (Sinera-ko liburua), honela idatzi zion idazle katalanak: “Ez nekien ezer zure asmo eta egintzei buruz, eta egiazki eskertzen dut; euskararen goreslea naiz eta Euskal Herria eta bere jendearen zale gartsua. Beraz, pozik ematen dut itzulpena argitaratzeko eskubidea, ohore bereziz atsegintzen bainau”. Egan aldizkarian argitaratu zen liburu hura, eta 1967an Pais Basc izenpean beste hiru poema ere bai. San Martinek 1983an Zezen larrua euskaratuko zuen, eta Koldo Izagirrek 20 poema Aresti-Ferreiro-Espriu bilduman 1988an. Gerardo Markuletak XX. mendeko Zenbait poeta katalanen antologia atondu zuelarik 1997an (Literatura Unibertsala), Espriuren 10 poema ekarri zituen, eta tartean baita ere beste zortzi hauenak: Josep Carner, Carles Riba, J.V. Foix, Joan Salvat Papasseit, Pere Quart, Joan Vinyoli, Gabriel Ferrater eta Vicent Andres Estelles.
Ots
17
10
XVI. mendeko kronika zorrotz bat egin zuen Heinrich von Kleist (1777-1811) idazle alemaniarrak Michael Kohlhass nobelan (1810), Hans Kohlhass jaunaren bizipen benetakoetan oinarriturik. Kohlhass zaldi-tratulariari bahituran kendu zizkioten abereak, bide-sari bat ordaintzeko aski dirurik ez zuelako une hartan. Baina ondoren, zaldiak berreskuratzeko bete beharreko guztiak bete arren, itzuli ez zizkiotenez, Kohlhass zintzoak ezin eraman izan zuen justiziaren urratze hura, eta bere onetik aterata izugarrikeriak egiten hasi zen, agintedunengandik jasandako kaltearen ordainetan. “Heinrich von Kleisten obra osoan ageri da gizakiak duen askatasun-egarriaren eta gizarte-ingurune zentzugabeak ezartzen dizkion zailtasun eta mugen arteko kontraesana”, gaztigatzen digu Xabier Mendiguren Bereziartuk 1993an euskaratu zuen nobelaren hitzaurrean.
Ots
15
10
Poesia astea antolatu dute Gernikako gaztetxean otsaileko azken asterako. Otsailaren 22an (astelehena) 20:00etan Amaia Jauregizarrek Azazkalak jaten liburuaren aurkezpena eta errezitaldia egingo du. Otsailaren 24an (asteazkena) 20:00etan Imanol eta Mattin Epelde, poesia, antzerkia eta musika uztartzen dituen Komuneko paperean emanaldiarekin. Otsailaren 26an (ostirala) ekitaldi sorta izango da; lehenik Gura+haize Busturialdeko literatur fantzinearen aurkezpena; ostean Bustilehorreko poemak, Jose Luis Otamendiren Erlojuen mekanika poema liburua eta Juan Azpillagak bildutako doinuak oinarritzat hartzen dituen emanaldia; eta azkenik Txuma Murugarrenen kontzertua. Otsailaren 27an (larunbata) Ana Cibeiraren Un frasco de veleno / Pozoi flasko bat errezitaldia galizieraz eta euskaraz, Xabier Montoiaren Slavoj Zizeken sudurra errezitala, eta Mikelazulokoen batbada proiektuaren aurkezpena; eta amaitzeko Rafa Ruedaren kontzertua.
Ots
11
10
Poesiazkoak izan ziren Ismail Kadare idazle albaniarraren lehen lanak, 18 urterekin hasita (Gaztaroko etorriak, 1954); hiru poema itzuli zituen Iñigok Aranbarrik 1990ean. Estreinako nobela, aldiz, 1963koa da: Gudaroste hileko jenerala, Mastroianni eta Piccoli aktoreekin Luciano Tovolik zinemara eramana. Ismail Kadareren bi eleberri ditugu euskaraz: Juan Mari Arzallusek Hiru arkuko zubia itzuli zuen (1994an) eta Arzallusek berak Antton Olanoren laguntzaz gero (1998an) H. dosierra, orain osorik sarean eskainitako hau. Bi gazte irlandar Albaniara joan dira hango elezaharrak aztertzera, ea Homero handiaren arrastorik ateratzen duten. Albaniarren eta eslaviarren arteko liskarrak ere azalduko dira nobelan, eta tartean Kosovo, noski. “Gu ikertzaileak gara” esango dute gazteek, “ez genuke Balkanetako gorabeheretan nahastu nahi”.
Ots
10
10
Jon Etxeandia (1962, Bilbo), Ataramiñe aldizkari eta argitaldariaren sortzaile eta editorea hil zen atzo, otsailaren 9an. Pabel Ortzantza izengoitiaz agertu zituen estreinakoz bere zenbait poema Susa aldizkariaren 23-24 zenbakian (1989), eta 18 urteko kartzelaldiaren ostean argitaratu zuen 2001ean Kartzelako lanak liburua, Juan Antonio Olagortak irudiz apaindua. Ataramiñe aldizkariaren lehendabiziko alea 2002an plazaratu zen.
Ots
04
10
Urtarrilaren 27an hil den J.D. Salinger idazle estatubatuarra gogoan, Egun zoragarria banana-arrainarentzat ipuina eta Zekale artean harrapaka nobela eskaintzen dizkizugu sarean. Bigarren Mundu Gerran soldadu izan baino lehen eta Parisen Hemingwayren adiskide egin aurretik ipuinak argitaratu zituen Salingerrek, baina 1948ko urtarrilaren 31n The New Yorker aldizkarian agertutako Egun zoragarria banana-arrainarentzat kontakizuna izan zen estreinako idazle kontratua sinatzera eraman zuena. Bernardo Atxagak euskaratu zuen 1987an Akademia Sekretuaren Egutegirako (Pamiela). Zekale artean harrapaka, Salingerren lehendabiziko liburua, 1951ko uztailaren 16an plazaratu zen, eta nobelako Holden Caulfield gaztearen istorioak sekulako arrakasta eduki zuen berehala. Iñaki Iñurrietak itzuli zuen 1991n (Elkar).
