Uzt 28 22

Neskak, amonak eta poetisak, Tamara Kamenszainen poemetan

Gaur urtebete, uztailaren 28an, hil zen Tamara Kamenszain idazle argentinarra. Arrasto handia utzitakoak dira hark kaleratutako saiakera eta poema liburu ugariak. Irakurketari lotua ageri da etengabe Kamenszainen idazketa. Ez dira bakanak beste idazleekiko erreferentziak, eta haien obraren berrirakurtze gaurkotua. Ez alferrik, belaunaldi zaharren eta berrien arteko zubi lana egin ohi zuela errepikatu izan da maiz. Efemeridearen aitzakian, hil baino urtebete lehenago argitaratu zuen Neskak garai geldiarazietan liburuaren pasarteak eskaintzen dizkizuegu, Josu Landak euskaratuak, eta berorietan gozatzen ahal dira poetisaren dohain ez gutxi: saiakeraren eta poesiaren arteko mugalari sena, patriarkatuaren eta genero rol ezarriaren kuestionatzea, iraganaren erreibindikazioa eta unean unekoarekiko lotura, eta estilo berri baten etengabeko bilaketa, besteak beste.

Uzt 21 22

Sei poema, Gata Cattanarenak

Duela bost urte zendu zen, 26 besterik ez zuela, Gata Cattana. Protesta eta aldarrikapena, soziala eta feminista, ironiaz josten trebea zen andaluziarra, artista, poeta, rap kantaria. Haren sei poema ekarri ditu Eider Beobide Urkizarrek euskarara, Cattanaren mundu poetikoaren erakusgarri. Euskaraz lehendik ere itzulia zuen Gotzon Barandiaranek.

Uzt 14 22

Jan Skacelen poemak

Ehun urte bete dira 2022an Jan Skacel poeta txekiarra jaio zela. XX. mendeko bigarren erdialdeko poeta txekiarretan izen inportantea, itxurazko soiltasun bat dario bere poesiagintzari, baina naturarekiko hurbiltasunean eta eguneroko bizitzaren kontenplazioan badago sakontasunik. Eta kultura moraviar tradizionalaren arrastoa ere topatu ahal da. Zazpi poema ekarri dizkio euskarari Karlos Cid Abasolo itzultzaileak.

Uzt 08 22

Itoak kamioietan

2022ko udan Israelgo Armadak herritar palestinarrak hiltzen ditu. 2022ko udan mugetan migranteak hiltzen dira, kamioietan itota. Duela 50 urte, 1972ko uztailaren 8an, Israelgo Armadako inteligentzia zerbitzuek, Mossadek, Gassan Kanafani ekintzaile eta idazle palestinarra hil zuten, bonbaz. Gizonak eguzkitan eleberria argitaratua zen Kanafani, eleberria non, besteak beste, migranteak hiltzen diren mugetan, kamioietan itota. Susa aldizkarirako euskaratu zuen pasarte bat Iñigo Aranbarrik.

Uzt 05 22

Aljeriako erretira

Duela 60 urte, 1962ko uztailaren 5ean, irten ziren Aljeriatik Frantziako azken soldaduak. Euskal Herriak zuzenki hunkitu zuen gerra izan zen hura, hainbat euskal herritar joan baitzen Frantziako Armadarekin hara borrokatzera. Eta gerraren eta hango sufrimenduaren berri eman ziguten, ipuinetan, kroniketan, artikuluetan, olerkietan. Xipri Arbelbide, Jean Louis Davant (uztailaren 5ean sortua!) eta Txomin Peillenek utzi dute hango gertakizunen eta euren bizipenen berri idatzietan. Efemeridearekin, Txomin Peillenek Idatz&Mintz aldizkariaren sepatara gisa kaleratutako Ab el Kader poema eta Jean Louis Davanten Baztergabeko urratsak, Aljeriaz liburua ixten duen 10 poemako bildumatxoa sareratu ditugu.

Agenda

Efemerideak

Kritikak