Anastasio Albisuren
nobela poliziakoa
Apirilak 14 dituela bete dira hogei urte Anastasio Albisu hil zela. Saturraranera umetan, gero Gasteizera, apaiztearren: hemen aurkitu bide zuen euskaraz idazteko giroa, Manuel Lekuona irakasleak sortutako zirkuluan. Antzerkirako lanak egin zituen bereziki. Hegoaldean garaikide izan zituen idazle gehienen ibilbidea dugu Anastasio Albisurena: diktadurak ekarritako isildu beharra urte luzez, eta berriro idazteko eta aldizkarietan argitaratzeko aukerak azaldutakoan berrogei urte lehenagoko koordenadetatik ezin irtena. Anakronikoak gertatu zitzaizkigun gaiez, estiloz eta hizkeraz idazle apurtu haiek. Ipuin eta antzerki laburrez gain, badu Albisuk arnasa luzeagoko lan bat, tituluan Nemesio Etxanizen Katuin zuloa (1927) akordura ekartzen duen Erreka zuloan (1956) izenekoa, gure “mendiko literatura beltz arrosarioduna” esan genezakeen multzo txikian kokatzen ahal duguna: gorpu bat, baserritarrak, lekaimeak, fedegaldu damutua, kontrabandistak, erretore jaun eta jabea… Horixe aste honetan.