Mar 11 04

Izuen gordelekuetan barrena

Enbata baten modukoa izan Joseba Sarrionandiaren lehen liburuaren plazaratzea: Izuen gordelekuetan barrena. 1980ko Azkue literatur saria irabazi zuen lana, poemarioa argitaratu zenerako espetxeratua zegoen Sarrionandia, eta Carabanchelgo kartzelatik egin zuen hitzaurrea, liburuaz eta bere orduko bizimoduaz argigarria dena. Bere hurrengo poesi lanekin hala estilo nola planteamendu aldetik diferentea da liburu honetan landutako poemagintza; nolanahi dela, poemarioa giltzarria da autorearen bilakaeran, eta baita euskal literatur panoraman ere. Osorik irakur dezakezu orain Sarrionandiaren lehen liburu hau.

Mar 04 04

Jautarkolen Ipuiak

1953an argitaratu zituen Luis Jauregi Jautarkol-ek bere Ipuiak, Itxaropena argitaletxearen Kuliska Sorta bilduman plazaratuak. Poesi lanagatik ezaguna, prosa ere landu zuen. Honetaz gain, beste ipuin libururik ere argitaratua zuen: Egizko edertasuna ipuin luzea 1923an, eta Ipuiak 1924an. 1924koaren berredizio antzekoa da hau, lehen ipuina aldatuta. Oso ipuin elizkoiak dira, “dotrinatzaileak” direla ere esan liteke, baina badute bitxikeriarik. Hiru ipuinok eredu herrikoian idatziak, berrizalekerietatik urrun, bigarrenak 1914ko Europako Gerla Handia eta Ipar Euskal Herriko baserriko bateko semea ditu protagonista. Ez da Hegoaldeko idazle batengan oso ohikoa. Hiru narrazioz osatua, beraz, hementxe duzu osorik Jautarkol-en Ipuiak.

Mar 04 04

Mikel Zarateren Bilbo irribarrez

Mikel Zarateren barre egiteko 42 ipuin labur batu zituzten Bilbo irribarrez liburuan, Bizkargi argitaletxeak 1980an kaleratutako horretan. Ipuin bakoitzak, labur-laburrak batzuk, eta luzetxoagoak besteak, Javier de las Heras artistaren irudi bana dauka. Hitzaurrea Kirikiñori hartutakoa da, eta oraingo hauteskunde girorako be aproposa, beharbada. Datorren astean: Ipuin antzeko alegi mingotsak.

Mar 04 04

Santi Onaindiaren Olerti osorik Interneten

Santi Onaindiak Milla euskal olerki eder liburua argitaratu zuen 1954an, eta lehenago 1951. urtean Karmengo Amaren Egutegia (artikulu, poema, kantu eta bestez 130 orrialde ingurukoa), ondorengo bost urtetan ere azaldu zena. Azken horretatik eratorria da Karmel aldizkaria, eta honexen gehigarri gisa argitaratu zuen Santi Onaindiak Olerti aldizkariaren lehen zenbakia 1959an Zornotzako Larrean. Ia osorik poesiari emana izan zen Olerti, hiruhilekoa, 1969ra bitartean 28 zenbaki ekarri zituena, harik eta 1970ean Espainiako Gobernuak argitalpena debekatu egin zuen arte. Gerora berriro argitaratzeari ekin zitzaion 1995an azkena publikatu arte. Orain, ia 10 urte beranduago guztiak (38 aldizkari orotara) Interneten kontsultatu, irakurri eta inprimatzeko aukera dago Literatur Aldizkarien Gordailuan (Susa argitaletxearen lana izan da, Bizkaiko Foru Aldundiarekin batera burutua) .

Ots 26 04

Hego haizearen konpasean

Poema-liburu aparta dakarkizugu aste honetan: Hegoa haizearen konpasean, Mikel Arregirena. Kriseluk 1975eko irailean argitaratua, indar handiko poeta plazaratu zen liburu eder askoan. Juan Mari Lekuonaren hitzaurrea dakar, eta bertan nabarmentzen da Arregiren “nortasun poetikoa, sorkuntzarako ahalpida eta hizkuntza poetiko bizi-bizia”.

Ots 26 04

Mikel Zarateren Bizipenen bultzadaz

Mikel Zaratek argitaratu zituen poesia liburuetatik bigarrena da Bizipenen bultzadaz. Hasiera eta amaieraren artean, Atsekabezko bizipenak, Atseginezko bizipenak eta Ametsezko bizipenak batu zituen. Ederra ere bada Bitoriano Gandiagak egin zion hitzaurrea, literatur egilearen lanaz berba egiten duen gogoeta. Datorren astean: Bilbo irribarrez.

Ots 26 04

Zaldi Ero idazleekin

Berrehun argazkiko erakusketa duzu Zaldi Ero idazleekin webgunea, Miel A. Elustondok aurkeztua. Literaturarekin lotura duten jendeak agertu ditu: nagusiki idazleak, baina baita ere itzultzaileak, editoreak, kantariak, aktoreak. Lekuentzat ere gorde du txokorik, adibidez: Lauaxeta fusilatu zuten horma edo Arestiren hilobia. Argazki gehiago ekarriko ditu udaberrian, batzuk testuez lagunduak.

Ots 19 04

Larrea Dorretxeko jaunaren eskuizkribua

Juan Perez Lazarragaren eskuizkribua, 1560ko hamarkadan idatzia, eskuratu eta formatu digitalean argitaratu dute. Adituen arabera, Ernazimentu garaian erabiltzen zen letra moldea eta idazkera baino antzinagokoak dira testuarenak. Gai profanoak agertzen dira: amodiozko koplak, bertsoak eta gisakoak. Eskuizkribua osorik sarean jarrita dago.

Ots 19 04

Txistu y tamboliñ aldizkariaren 5.a

Txistu y tamboliñ aldizkariak zenbaki berria argitaratu du. Paperezko edizioa aspaldi utzia (Literatur Aldizkarien Gordailuan osorik eskuragarri), Durangaldeko koadrilak 2002ko ekainean berrekin zion argitaratze lanari, Interneteko edizioan orain, eta hauxe duzu bosgarrena. Ohi bezala, poemak, artikuluak, hemeroteka… aurkituko dituzu.

Ots 19 04

Mikel Zarateren Utopiaren fantasian

Liburua inprentan zen Mikel Zarate hil zenean, eta handik lasterrera kaleratu zen Utopiaren fantasian liburua, Kriselu argitaletxeak plazaratua. Testu laburrez osatutako lana, utopia, hainbat utopia desberdin dituzte ardatz liburua osatzen duten testuek. Hitzaurrea Luis Haranburu-Altuna editoreak egina da (1979ko aberri egunean idatzia, hitzaurrearen amaieran nabarmentzen denez). Datorren astean: Bizipenen bultzadaz.

Ots 19 04

Koldo Izagirreren Gauzetan

Testua zein jenerori dagokion erabaki aurretik harrapatuko zaitu testuak berak. Hitzak gauzetan jarri zituen Koldo Izagirrek, baina ez zen gauzez ari. Gauzen bitartez ari zen. 1979ko irailean plazaratu zuen Gauzetan liburua Koldo Izagirrek, Ustela Saileko bildumaren baitan. Sei sailetan, sei gauzatan banatutako hogeita gehiago testuz gozatzeko aukera paregabea. Osorik irakur dezakezu Izagirreren liburua, Ramon Sanchez Lasaren azal eta marrazki eta Joxan Artetxeren marrazkiez apainduta datorrena.

Ots 12 04

Arestiren Bilbon oinez

Gabriel Arestiren poesiak Bilbo gogoratzen digu. Bilbon ere gogoan hartu daiteke Aresti, edo hori da behintzat datorren larunbatean otsailak 14, Literatura Eskolakoek egin asmo dutena. Goizean Koldo Izagirrerekin batera Gabriel Arestiri buruz aritu ostean, arrasti partean ibilbide bat egingo da. Arestiren jaiotetxea, inguruko kaleak, bere omenez daudenak, lagunen lanak… ezagutuko ditu bertaratzen denak. Ibilbidearen mapa, tokiak eta argibideak Interneten daude eskuragai. Hitzordua: Kalderapekon arratsaldeko 17:00etan.

Ots 12 04

Mikel Zarateren Higidura berdez

Lehen poesia liburua du Higidura berdez Mikel Zaratek, Irun hiria saria irabazita Gipuzkoako Aurrezki Kutxak argitaratua. Lizardi, Lauaxeta eta Aresti omenduko ditu liburuan. Hiru zatitan banatua dago: Gelan, baserrian eta hirian eta horrela Mikel Zarateren lana bera islatzen da bertan; ikasketak, Lezama eta Bilbo. Hitzatze esanguratsua du liburuak: Eraman ezazu haizetara,/ eraman ezazu eguzkitara,/ eraman ezazu baserrira/ eta hirira,/ ikastoletara,/ etxeetara,/ irratira,/ telebisiora…,/ edonora./ Baina ez sartu,/ mesedez,/ faborez,/ inongo bitrinatan;/ ez lurperatu/ sekulan santan.
Datorren astean: Utopiaren fantasian.

Ots 12 04

Pako Aristiren lau poema erdaraz

Josebe Alkortak Pako Aristiren “Libreta horiko poemak” liburuko bi poema paratu ditu ingelesez. Bestalde, galegoz eta espainolez bana jarri du Pako Aristik berak: Sen romance eta Reconversión industrial. Susaren webgunean zazpi-zortzi hizkuntza ezberdinetara itzulitako poemak irakurriko dituzu.

Ots 12 04

Daniel Garbizuren Espaloietako ginola

1980ko apirilean karrikaratu zen Daniel Garbizuren Espaloietako ginola. Ustela Saileko hamahirugarrena, poema-liburua duzu Garbizurena. Hogeita bi poema bildu zituen Garbizuk liburuan, eta Jabier Etxenikeren irudiez ata azalaz apaindu. Osorik daukazu orain irakurgarri.

Agenda

Efemerideak

Kritikak