Alfred de Musset
hil zela 150 urte
1857ko maiatzaren 2an hil zen, orain 150 urte, Alfred de Musset idazlea. Idazle erromantikoa, poesia, antzerkia eta narrazioak landu zituen Contes d’Espagne et d’Italie liburuarekin ezagun egiten hasi zen idazlea. Ez dira Musseten lan asko euskarara ekarriak izan direnak. Gabriel Arestik itzuli zituen hiru poema, eta Egan aldizkarian argitara eman 1967an. 1991n, berriz, Juan Kruz Igerabidek euskaratu zuen Zozo zuriarena (Histoire d’un merle blanc) narrazioa, Ereinek kaleratua Alvaro Matxinbarrenaren ilustrazioek lagunduta. Narrazioa eta poemak eskaintzen dizkizugu.
Familia oneko semea, 1810eko abenduaren 11n jaio zen Parisen Alfred de Musset. Zuzenbidea, medikuntza eta hainbat alorretan saiatu ostean, ikasketak utzi eta laster jo zuen letretara. Frantziako lehen erromantikoetarik bat kontsidera daiteke. Espainia eta Italiako ipuinak argitaratu eta ospea lortu zuen arren, Nuit vennetienne antzerki-lanaren porrotak eraginik izan zuen autorearengan.
Antzerki lanak idatzi zituen, jokatuak baino irakurriak izateko gehienbat, nahiz eta bere hainbat lanen estreinaldiak egin zituen Théâtre Française-ak. Narrazioaren alorrean, berriz, ipuina izan zen gehien landu zuena —eleberri bakarra idatzi zuen, Confession d’un enfant de siècle—. Poemak dira, hala ere, Alfred de Musseten literatur lanik behinenak, idazlearen sena hobekien erakusten dutena. Mugimendu erromantikoko figura, bizitzan zehar izan zituen gorabeherak islatzen dira bere poemetan (George Sandekin izan zuen harremana, Italiako bidaia batean etena; bere osasun makala…), hala nola Frantziako erregimen erregezalearen erakundeetan egin zuen lanak —hainbat postu eta merezimendu jaso zituen 1848 aurreko monarkia eta geroko II. inperio garaian—.
Ahaztuxe, Parisen zendu zen, 47 urte zituela, 1857ko maiatzaren 2an.
Gabriel Arestik Musseten hiru poema euskaratu eta argitaratu zituen Egan aldizkariko 1967ko zenbakian: Andaluza, Barberinaren kantua eta Gogoratu!, azken hau Mozarten musikaren gainean egindako olerkia.
Ipuin xarmagarri, soila dena, Zozo zuriarena, berriz, 1991n plazaratu zuen Ereinek Auskalo sailean, Juan kruz Igerabidek euskaratua. Bere itxurazko soiltasunean, Mussetek bizi izan zuen garaiko gizartearen kritika ere bada ipuina. Arrakasta handi samarreko antzerki lan bat prestatu zuen, 2000. urtean, Théâtre du Nord-Ouestek narrazio hau oinarri zuela.
Alfred de Musseten obrak, poemak batik bat, irakur daitezke Interneten. Hauexek guneak:
Bibliografia:
- À Mademoiselle Zoé le Douairin 1826
- Un rêve, L’Anglais mangeur d’opium 1828
- Premières poésies 1829-1835
- Contes d’Espagne et d’Italie, La Quittance du diable, Une nuit vénitienne 1830
- La Coupe et les lèvres, Namouna 1831
- Spectacle dans un fauteuil, À quoi rêvent les jeunes filles 1832
- Fantasio, Les Caprices de Marianne, Rolla, André del Sarto, Gamiani ou deux nuits
- d’excès 1833
- On ne badine pas avec l’amour, Perdican, Camille et Perdican, Lorenzaccio 1834
- La Quenouille de Barberine, La Nuit de mai, La nuit de décembre. Le Chandelier 1835
- Il ne faut jurer de rien, Lettre à M. de Lamartine, Faire sans dire, La Nuit d’août, La
- confession d’un enfant du siècle, 2 volumes, 1836
- Poésies Nouvelles 1836-1852
- Chanson de Barberine 1836
- Un caprice, La Nuit d’octobre, À la Malibran, Emmeline, Les deux maîtresses. Lettres
- à Dupuis et Cotonet 1837
- Le fils du Titien, Frédéric et Bernerette, L’Espoir en Dieu. Dupont et Durand. Margot 1838
- Croisilles 1839
- Les deux maîtresses, Tristesse, Une soirée perdue 1840
- Souvenir, Nouvelles (“Emmeline”, “Le fils du Titien”, “Croisilles”, “Margot”)
- 1841
- Le voyage où il vous plaira, Sur la paresse, Histoire d’un merle blanc, Après une
- lecture 1842
- Pierre et Camille, Le secret de Javotte, Les frères Van Bruck 1844
- Il faut qu’une porte soit ouverte ou fermée, Mademoiselle Mimi Pinson 1845
- Nouvelles (“Pierre et Camille”, “Le secret de Javotte”) 1848
- Louison, L’Habit vert, On ne saurait penser à tout 1849
- Poésies nouvelles, Carmosine 1850
- Bettine, Faustine 1851
- La Mouche 1853
- Contes 1854
- L’âne et le ruisseau 1855
- Les filles de Loth