Aza
05
06
Minimalista dela esaten dute. Sarkastikoa dela ere idatzi dute. Kjell Askildsen ipuingile norvegiarraren ipuinetan errutina, hotza, ezereza, isiltasuna, haustura ikusten dira. Ezdeusa zirudiena garrantzitsua da. Nola deskribatu Kjell Askildsen (Mandal, Norvegia, 1929) liburuetako ipuinak irakurri ez dituen bati. Ez da erraza. Aki Kaurismaki zinema zuzendari finlandiarraren filmak gustatzen zaizkienei gustatuko zaizkie Askildsenen ipuinak.
Aza
03
06
Alua mundua! blogean, argitaratutako liburu guztiak pausatzen ari da Hasier Etxeberria. Besteak beste, bertan topa ditzakezu PDF formatuan: Arrainak ura baino (1999), Karramarroaren aztarnak (1997), Inesaren balada (2002), Estatua baten historia (1987), Bost idazle (2002) edo Patri maitea (2003), beste hitzaldi, artikulu eta gastronomi liburuekin batera.
Aza
01
06
Ostegun honetan Literatur Emailuek badute zer ospatua. 2002ko urtarriletik hona ostegunero e-postaz egindako bidalketetan, 250.a izan da aste honetakoa. Zifra biribil hori ospatzeko, bost poetaren errezitala eskaintzen dizugu gaurkoan: Edu Zelaieta, Paddy Rekalde, Xabi Borda, Gotzon Barandiaran eta Leire Bilbao. Zortzina poemaz, ia ordubeteko gozatu ederra entzuteko, aurretik Susaren webguneko audioa atalean zegoen sail luzearen osagarri. (gehiago…)
Aza
01
06
Klasikoen Gordailuak gaurkoan Kontrarreformaren garaian gailendutako bi eredu katolikoren bertsioak eskaini nahi dizkio irakurleari. Batetik, Kempisko Tomas Hermerken-en Jesu Kristoren Imitazionea (1684) izeneko liburuaren hirugarren eta laugarren atalak eskaintzen dizkigu Ziburuko apaiz izandako Aranbillagak. Bestetik, Katexima labürra (1696: 1983) delakoa datorkigu Sorhoetako (egungo Sohütako) erretore Athanase Belapeirek zubereraz ondua. Idazlan biak XVII. mendearen fruitu gordin.
Aza
01
06
1856ko azaroaren 1ean plazaratu zen La Revue de Paris aldizkarian Madame Bovaryren hirugarren emanaldia, II. zatiko 8-12 atalak.
Ez dira Emma Bovaryren amodioen ingurukoak, baina, euskarara ekarritako Gustave Flauberten lan bakarrak. Trois Contes liburuko lehen narrazioa den Un coeur simple ere euskara eta plazaratu da: birritan euskaratu eta plazaratu, gainera! Bihotz apala izenburuaz, 1988an —Madame Bovary baino lehen, beraz— Kriselu argitaletxeak kaleratu zuen Karlos Santistebanek egindako itzulpena. 1996an, berriz, Erein argitaletxearen Milabidai bilduman kaleratu zuen Patxi Apalategik, Bihotz sinplea izenburuaz.
Urr
29
06
Israelgo literaturaren izen berrienetakoa da. Iraganeko auziak utzi eta postmodernitatea aldarrikatzen duen belaunaldiko adibideetako bat. Netgar Keret (Ramat Gan, Israel, 1967). Holokaustoaren ondorengo lehen belaunaldikoa. Hebraieraz idazten du. Tzinorot (Hodiak) lehen liburutik arrakastaren mamitan hazia. Enfant terrible etiketa darama: jostaria, ironia krudelaren zalea, lotsagaldua, probokatzailea… Belaunaldi berrikoa izan eta literatura berria dakar: “Israelen beti egin den literatura kolektiboa ez, literatura subjektiboa egin nahi dut”. Esperientzia indibiduala esperientzia kolektiboari gailentzen zaio bere lanetan.
Urr
24
06
Juan Luis Zabalaren Galdu arte argitaratu zela 10 urte dira oraintxe. Aitzakia horrekin bildu ditugu Zabalak liburuari buruzko solasaldietan erakutsi izan dituen argazkiak. Azkoitiko gaztetxearen eta Gazte Asanbladaren mobiden inguruan 1984, 1985, 1986 eta 1987 urteetan eginak dira, zerikusi estua dutenak Galdu arte nobelaren oinarrian dagoen giroarekin. Orduko argazkietan ikusiko dituzun gertakari batzuk nobelako pasadizo batzuen oinarri erreal zuzenak dira.
Urr
22
06
Tunisiako literaturaren berri eman dute Leila Mekki eta Hayet Raies idazleek Bilbon berriki egin den Poesia Astearen barruan. Bi ahots, bi izateko modu, bi begirada Tunisiatik. Tunisiako literaturaz hitz egin behar zuten: euren poema batzuk irakurri, kantu batzuk erakutsi, Tunisiako literaturaren berri eman. Erreferentziez, errealitateaz, idazten dutenaz aritu dira elkarrekin hizketan, elkar osatzen, elkarri hitza kendu gabe.
Urr
20
06
Zer egin ote zuen Ulisek Itakara iritsi zenean? Itsasoan eta munduko portuetan bizitako menturak kontatzeari ekin zion agian? Nolanahi dela, Itakako portuan bertan bazeuden gertatu entzungarririk bizitako garabilariak, estekariak, pilotuak, zamaketariak, arrantzaleak… Portua munduz eta istorioz betea dago, eta badu bere mitologia ere: jainkorik gabekoa, apala, borroka latzetan edertua. Koldo Izagirrek Sua nahi, Mr. Churchill? liburuan portuko heroi anonimoen hamazazpi ipuin argitaratu zituen iaz, eta hementxe dituzu osorik.
Urr
19
06
Aitaren hiletara Coruñatik Bilbora itzuli den boxeolari ohi baten ibilerak kontatzen ditu Paddy Rekaldek bere bigarren nobelan: Ragga-ragga dator gaua. Urte batzuk badira Joxan Uriartek Galizian bota dituela sustraiak; han jokatu zituen azken borrokak, gimnasio batean lan egitera erretiratuta dago, Bibi lagunarekin bizi da… Baina orain, Bilbon, ostiral sargori honetan, betiko lagunei bisita egiteaz gainera, aspaldiko kontu batzuk argitzeko eta kitatzeko asmoa du. Bien bitartean, Txirene irratian albiste saminak entzuten dira.
Urr
18
06
Bizkaiko bere etxauntzatik abiatu eta, itsasgizon, oinaztar eta ganboatarren borrokak, Lepantoko itsas-guduka eta beste hainbat abentura bizi izan zituen Matxin mungiarrak. J.L. Zutagapek idatzitako izen bereko eleberriaren protagonistak. Euskalzale aldizkarian, 1899an argitaratu ziren atalka, XXtik XXVIIra bitarteko zenbakietan, eleberria osatzen duten 21 atalak. Pillipa Zugatzaga Galartzagoitia zornotzarra dugu Zutagape sinaduraren atzean. Jesuita, Resurreccion Maria Azkueren laguna —gutunketa izan zuten, badira hainbat eskutitz Azkue liburutegian—, P. Segneriren Aita gurea (Jaungoiko-Zale, 1927) erlijio liburuaren euskaratzailetzat ezagutzen dugu, Pillipa Zugatzaga moduan, baina ez idazle gisa. Beste artikuluren bat ere badu Euskalzale-n plazaratua, eta Anjel Zelaietak ere egiten du bere aipua Gabriel Arestiren biografian, idazlearen senide urruna baitzen. Baina gehiago ere idatzi zuen, Zutagapek: XIX. mendearen hondarrean, Matxin mungiarra narrazioa, beste argitarapenik ezagutu ez eta orain Klasikoen Gordailuan osorik irakur daitekeena.
Urr
15
06
Urriaren 7an 15 urte bete ziren Natalia Ginzburg (Palermo, 1916-Erroma, 1991) hil zela. Pasa den astean, Palermo jaioterrian eta Erroman hainbat ekitaldi egin ziren Ginzburgen lana gogoratzeko.
Urr
15
06
Duela 25 urte, 1981eko urriaren 15ean, hil zen Rafael Dieste idazle galiziarra. Galiziako literaturaren berritzaileetako bat, Galizako Berpizkunde mugimenduan aritua, Espainiako II. Errepublikari atxiki eta erbestea ezagutu zuen. Dos arquivos do trasno (1926) narrazio liburua da bere lanik ezagunena. Koldo Izagirrek euskaratu zuen, Intxixuen artxibotik, eta Elkar argitaletxeak plazaratu. Osorik irakur dezakezu. (gehiago…)
Urr
15
06
Madame Bovary nobelaren bigarren emanaldia 1856ko urriaren 15ean argitaratu zen La revue de Paris aldizkarian: eleberriaren bigarren zatiko 1-7 kapituluak.
“Ene Jainkoa, zergatik ezkondu ote nintzen?” errepikatzen zuen Emma Bovaryk, bere kabutan, nobelaren lehen zatian. Bigarren zati honetan “Nola aspertzen naizen!” egingo du errepika.
Gustave Flaubert bizi izan zen garaia ulertzeko, Joseba Sarrionandiak Marginalia liburuan (Elkar, 1988) idatzitako “Idazlegoa eta iraultza” artikulua irakurtzeko gomendioa egiten dizugu.
Hamabost egun barru, jarraipena.
Urr
12
06
Parentesiak etabar poema liburua kaleratu zuen Joxean Muñozek 1984an, Hordago argitaletxearekin, eta estilo handiko poeta aurkeztu zigun. “Bristadak botatzen dituzteneko bitxia da“, zioen liburuari egindako komentarioetako batek. Poemarioa ere halaxe baita, harri-bitxia. Muñozen poesiarako sena 1992an berretsi zen, Begien bizkar kaleratu zuenean (Susa aldizkariko separata moduan argitaratua). 2002an XX. Mendeko Poesia Kaierak bilduman bere poesiaren antologia egin zuen Susa argitaletxeak. Orain osorik eskaintzen dizuguna.
