abuztuak
Uzt 17 03
Jon Benitoren poesia liburua, Aingurak erreketan, irakur dezakezu osorik aste honetan. Bere lehen liburua, indarrez eta freskotasunez beteriko poemekin plazaratu zen idazlea Susa argitaletxearen eskutik. Liburuari egindako kritikak ere aurkezten dizkizugu. Datorren astean: Jon Casenaveren Itsu-mandoka liburua, Ustela Sailean, 16. zenbakiaz, 1981ean argitaratua.
Uzt 17 03
Euskaldunon Egunkariaren itxierak elkartasun uholde handia ekarri zuen berarekin. Idazle eta literaturazaleen aldetik ere hainbat ekimen jarri ziren martxan. Hauetako bat, martxoaren 9an Bilboko Kalderapekon hainbat idazlek eginiko irakurtaldia. Sonia Gonzalez, Laura Mintegi, Andolin Eguzkitza, Aritz Zubiate, Iñaki Friera, Toti Martinez Lezea, Gari Berasaluze, Lourdes Unzueta eta Igor Estankona bere testuak irakurri zituzten. Errezitaldi hartako testuak lehen aldiz gaztesarean argitaratu dituzte.
Juan Kruz Igerabide, Jose Luis Otamendi, Miren Agur Meabe, Hasier Etxeberria, Xabier Mendiguren Elizegi, Patxi Zubizarreta, Jose Luis Padron, Toti Martínez de Lezea eta Patxi Irurzunen testuak topatuko dituzu orri berean.
Uzt 17 03
Pierre Topet Etxahun, Barkoxeko olerkaria, “vogan” izan zen orain 50 urte, 1953an. Pierre Bordazarre Etxahun Irurik Etxahun pastorala ondu zuen (Barkoxekoa vogan zela Bordazarrek berak erran zuen 1979an Zeruko Argia-ri emaniko elkarrizketa batean; Argiak 1999. urtean kaleratutako Gure Mendea liburuan irakur daitekeena). Eta Piarres Larzabalek ere 1953an plazaratu zuen Etchahun antzezlana, Gure Herria aldizkarian. Antzezlan hau irakur dezakezu hemen, 1953ko urtarril-otsaileko zenbaki hartan kaleratutako bertsioan.
Uzt 10 03
Aste honetan osorik eskaintzen dizugun liburua nobela bat duzu, Unai Iturriagaren Berandu da gelditzeko. Zuria Beltz musika taldeko Mikel baxu-jolea du protagonista, Bilbo Zaharrean bizi dena Dionisos deitzen dioten irakaslearekin. Datorren astean: Jon Benitoren Aingurak erreketan poema liburua
Uzt 03 03
Lekeitioko Kale Antzerki jaialdiak aurrerantzean beti poema bat izango du goiburu moduan. Aurten Gabriel Arestiren Beti paratuko naiz gizonaren alde hautatu dute. Uztailaren 11tik 13ra bitartean burutzen da Lekeition Euskal Herriko Kale Antzerki jaialdia.
Uzt 03 03
Justin Crumbaugh adiskideak Harkaitz Canoren Norbait dabil sute-eskaileran liburuaren “Sismografia” ataleko lau poema ingelesera itzulirik igorri dizkigu. Hortxe dauzkazue: “Late breaking news”, “Poetry is fiction (and a horn)”, “12 old sardines for immediate consumption” eta “The moment”.
Uzt 03 03
Jose Luis Otamendiren Lur bat zure minari poema liburua duzu aste honetan osorik eskaintzen dizuguna, Susak 1995ean argitaratua. Gainera, liburuko zazpi poema Otamendik berak errezitaturik entzun ditzakezu, eta nahi izanez gero beste hamalau ere bai “Zainetan murrailak” eta “Poza eta gero” liburuetakoak. Datorren astean: Unai Iturriagaren Berandu da gelditzeko nobela.
Uzt 03 03
1803ko uztailaren 5ean jaio zen, Ingalaterrako East Derehamen, George Borrow. Elkarte Bibliko protestantearentzat lanean jardun zuen Europan eta Euskal Herrian, eta gure berri eman zuen bere lanik ezagunenetako batean: The Bible in Spain. Euskarak erakarri zuen eta 1838an Evangelioa San Lucasen Guissan eman zuen Borrowk berak argitara, Oteiza medikuak euskaratutakoa. Ijito-munduan aditua, ebanjelioa calo hizkuntzan ere argitaratu zuen. Hizkuntza asko ezagutzen zituena, The Bible in Spain liburuan, pasarte solteez gain, euskarari eta euskaldunei eskainia da 37. kapitulua. Berau irakur dezakezue hemen, jatorrizko ingelesezkoa, eta baita kapitulu horren eta beste pasarte batzuen gaztelaniazko itzulpena, Justo Garatek egina eta Revista Internacional de Estudio Vascos-en 1929an argitara emana.
George Borrowri buruz artikulua kaleratu zen Oh Euzkadi aldizkarian, eta berari buruz Julio Urkixok ere jardun zuen Vascófilos ingleses izeneko artikulu batean, 1934an RIEVen plazaratua.
Eka 26 03
1903ko ekainaren 25ean jaio zen, duela 100 urte, George Orwell idazlea. Hala bizitza nola obra ezagutzeko modukoa duena, autore honi buruzko erreportaia argigarria kaleratu du Berria egunkariak, Emilio Lopez Adanen eta Juan Martin Elexpururen iritzi-artikuluez hornitua. Abereen etxaldea eta 1984 ditu obrarik ezagunenak Orwellek, eta lehena dago euskarara ekarria, hain zuzen Juan Martin Elexpuruk itzulia. Elkar argitaletxearekin kaleratua, 1982 ezkeroztik hainbat berargitalpen izan ditu. Nolanahi ere, itzulpen-moldaketa bat estreinako 1981ean argitaratu zuen Hordagok, Tximista sailean, Abereeneko iraultza izenburuaz. Imanol Unzurrunzaga izan zen itzulpen-moldaketaren arduraduna.
Horretaz gain, Jakin aldizkariko 32. zenbakian, 1984koa hain zuzen, Joxe Azurmendiren artikulua irakur daiteke: 1984: Orwell, idazle enpeinatua.
Eka 26 03
Duela 25 urte argitaratu zen Joxe Austin Arrietaren lehendabiziko liburua: Bidaia / Termitosti. Horixe duzu aste honetan osorik emana. “Bidaia” eta “Termitosti” izeneko bi narrazioak Juanba Berasategiren irudiez apaindurik agertu zituen Ustela Sailak 1978ko udaberrian. Datorren asteko liburua: Jose Luis Otamendiren Lur bat zure minari.
Eka 26 03
1978ko ekainean plazaratu zuen Bernardo Atxagak Etiopia liburua. Egilearen beraren argitalpena, Pott Liburutegiko liburu bakar bihurtu zen. Berehala sona handia hartu zuen lanak, eta 1978ko Durangoko Azokan liburu salduenaren saria jaso zuen. Gure literatura modernoko ikur, bost urte geroago Ereinek berrargitaratu zuen, egilearen hitzaurrerik gabe eta poema pare bat erantsita. Bi ediziootako azalak, lehenengoko hitzaurrea, lau poema eta egin zaizkion hainbat kritika edo azterlan irakur ditzakezu hemen.
Eka 19 03
Bilbo Zaharra euskaltegiak Euskal kulturaren ajeak eta literatura foroa antolatzen du 2001etik. Zortzi idazleren hitzaldiak izan dira egundaino, eta horietatik seirenak Interneten dauzkazu irakurgai: Bernardo Atxaga, Ramon Saizarbitoria, Koldo Izagirre, Anjel Lertxundi, Pedro Alberdi eta, oraintxe berriki, Itxaro Borda.
Eka 19 03
Iñigo Aranbarriren Emon biar yako nobela duzu aste honetan osorik emana, 1994an Susak argitaratua. Julen Azkue editorea da protagonista, 60etan, Zentsuraren zaindaritza zorrotzak estu hartua daukan gizona. Datorren asteko liburua: Joxe Austin Arrietaren lehendabizikoa, “Bidaia / Termitosti”, Ustela Sailak plazaratua..
Eka 19 03
Euskaldunon Egunkariak 1993tik aurrera argitaratutako Hitz lau saila argitaratu du Euskal Editoreen Elkarteak. Xabier Letek, Anjel Lertxundik, Koldo Izagirrek eta Ramon Saizarbitoriak kaleratu zituzten 34 artikuluak bildu ditu liburuak, eta guk orain lehen lau artikuluak eta Martxelo Otamendik eginiko hitzaurrea eskaintzen dizkizuegu. Hilaren 18an Donostian aurkeztutako liburuarekin ateratako sosak itxitako egunkariko langileen alde izango dira. Liburukoez gain, Hitz lau sailak izan zuen bigarren aroko artikuluak ere irakurgai dituzue www.egunero.info helbidean.
Eka 19 03
1948an abiatutako Egan aldizkariak, Euskalerriaren Adiskideak elkartearen literatur agerkariak, urrats nagusia eman zuen duela 50 urte, 1953an: zenbaki osoa (bakarra atera zuen urte horretan) euskara hutsez plazaratu zen. Eta hala jarraitu zuen Aingeru Irigarai, Koldo Mitxelena eta Antonio Arrueren zuzendaritzapean. Duela 50 urteko zenbakiak hiru lan zekartzan: Aingeru Irigaraik idatzitako Piarres de Axular artikulua, Nemesio Etxanizen hamaika poema eta Xabier Lizardiren Ezkondu ezin ziteken mutilla antzezlana. Hirurak eskaintzen dizkizugu hemen. Bitxikeria gisa, jakin ezazu 1953an Egan aldizkariaren salneurria 4 pezetakoa zela, 14 pezetakoa izanik urte osoko harpidetza.