Ots
20
03
Euzko-Gogoa aldizkariaren berrargitarapen digitala osorik dago Interneten.1950. urtetik 1959ra bitarte orotara 44 zenbaki kaleratu zituen Jokin Zaitegik zuzentzen zuen aldizkariak. 209 idazlek sinatu zuen lanen bat aldizkarian, eta atzerriko 48 idazleren lanak itzuli zituzten 9 urteotan, tartean, William Shakespeare, Oscar Wilde edota Edgar Allan Poe. Joxan Elosegik Orain eta ez gero artikuluan Euzko-Gogoaren inguruko gogoeta bat eskaintzen digu, edizio honetarako bereziki idatzitakoa. Iragan astelehenetik (otsailak 17) Euzko-Gogoa aldizkaria osorik dago Literatur Aldizkarien Gordailuan.
Ots
13
03
Euzko-Gogoa aldizkariaren berrargitarapen digitala egin du Gipuzkoako Foru Aldundiak. Jokin Zaitegiren zuzendaritzapean, hasieran Guatemalan eta ondoren Miarritzen kaleratu ziren 44 zenbakiak jarriko dituzte Interneten, osorik. Irakurleak testu guztiak hala-nola orrialde guztien irudiak (faksimileak) eskura izango ditu. Otsailaren 17an (astelehena) aurkeztuko dute Donostiako KMn, baina hemen dituzu aurrerapen gisa bi: 1954ko irail-urriko zenbakia,eta 1959ko urtarril-otsailekoa.
Lehenengoan Gabriel Arestik argitara emandako lehen bi poemak aurki ditzakezu, eta Oscar Wilderen Reading Baitegiko leloa, Bingen Ametzagak euskaratua. Baita Orixeren Guatemalako agurra, Jon Miranderen artikulua irlanderari buruz eta Andima Ibiñagabeitiaren itzulpen lan bat, Virgilio-ren Unai-kantak.
Hainbat poetaren lanak topatuko dituzu bigarrenean: I. Olabeaga, Otsalar (Juan San Martin, Udalaizpe (Jokin Zaitegi), Miren-A (Miren Arrate Ibargutxi), Nemesio Etxaniz; artikuluak —Etienne Salaberry, Gotzon Garate, Eusebio Erkiaga— eta antzerkia, Eskiloren Prometeu burdinetan.
Urt
16
03
“Gustauko jakun Txaman kontzeptuen edertasunaz idazten hastie, Mugarrapeko izkribu galdu batzuen alkartziaz, ala kaleko berben indderraz” esanez aurkezten da Durangoko Txaman literatur fantzinea. 2002ko udagoienean lehen zenbakia kaleratu eta dagoeneko edizio bat baino gehiago egin behar izan diete tabernetan banatutako zuri-beltzezko fotokopia aleei. Edizio berriak koloretako fotokopietan paratu dituzte, euro erdian.
Abe
12
02
Zenbaki berria argitaratu du Txistu y Tamboliñ aldizkariak Interneten, Txistu y Tamboliñ… eta dietan jarrai izenburuarekin. Bost ipuin, poemak, itzulpen labur ugari, bidai-kronika… eta editoriala, honelaxe hasten dena: “Euskal Bonba Atomikoa egiteko, materiaren funtsera joan behar dugu. Eta zer daukagu?“.
Abe
12
02
Putz aldizkariak 18. zernbakia argitaratu du: “Komunzuloko kontuak” izenburupean, egoki ilustratutako monografikoa dakar. Eta gainera, Putz aldizkariaren Apokaliftin elkarteak, Eneko Barberenaren “Igogailuak, Dow Jones eta beste droga batzuk” lehen ipuin liburua argitaratu berri du (21 narrazioz). Bestalde, Ostiela! aldizkariaren 27-28 zenbaki bikoitza agertu da; “Etxebizitza: espekulazioaren egoera, okupazioaren aukera” monografia dakar. Eta gainera, egundaino argitaratutako aleetako zenbait eduki jaso dituzte cd batean.
Aza
28
02
Euskal errepresaliatu politikoen literatur koadernoak izango dira “Ataramiñe” agerkariak. Lehendabiziko zenbakia abenduaren 2an (astelehena) 19:30etan aurkeztuko dute Bilboko La Bolsa etxean. Liburu eitea hartu du lehen “Ataramiñe”k, poema eta narrazioekin. Idazle hauen lanak irakurriko dituzu: Mikel Ayllon, Iñaki Ojeda, Jon Mirena San Pedro, Zorion Zamakola, Harriet Iragi, Jokin Urain, Karmen Gisasola, German Urizar, Joseba Arregi, Julen Larrinaga, Josu Ormaetxea, Joseba Garmendia, Idoia Lopez Riaño, Piston Turbinaga, Peru Alvarez, Jon Gaztelumendi, Enrike Letona, Iñaki Gonzalo, Iñaki Rekarte eta Xanti Iparragirre.
Urr
10
02
1937ko urriaren 11n agertu zen Espetxean aldizkariaren lehen zenbakia, Santoñako El Dueso kartzelan euskal presoek egina. 1941eko apirila bitartean 11 zenbaki sortu zituzten (4-6-8 orrialdekoak); estreinako bi zenbakiak Santoñan eginak, hurrengo bostak Bilboko Larrinagan, eta azken laurak Burgosen. Ia denak eskuz idatzi eta eginak izan ziren (azken hirurak Burgosko kartzelako inprimategia klandestinoki erabilita). Zenbaki bakoitzak bost bat kopia izaten zituen. Denera 61 artikulu eta poema argitaratu ziren aldizkariotan, 30 euskaraz eta 31 espainolez, izenperik gabeak. Aldizkariaren arduraduna Juan Ajuriagerra izan zen, eta idazleak: Luki Artetxe, Ander Arzelus “Luzear”, Sorazu, Lazkano… Inprimaketa eta kopien egileak: Pepe Verdes, Pio Hernandez, Joxe Mari Correa Goitia, Azkarate… Marrazkiak: Lucarini (eskultorea), Etxebarrieta, Uriarte… 12. zenbakia ere prestatua zuten, baina ez zuten burutu; testu haiek Verdes sendiak gorde zituen. Espetxean aldizkarien faksimilea Sabino Arana Fundazioak argitaratu zuen 1992an, eta ahituta dago edizioa. Iturria: Arantza Arzamendi (Espetxean 1937-1942 erakusketako liburutik, 1998).
Urr
10
02
Dakigunez, bost aldizkari ezberdin argitaratu izan dira ETAko presoen kartzelaldiaren historian; denak eskuz idatzi, kopiatu eta eginak, eta ezkutuan banatuak. Sorian egin zen lehendabizikoa, “Aga” izenekoa 1979-1980 urteetan (laupabost zenbaki); Puerto de Santa Marían “Intxaurraga”, 1982-1983 urteetan (bizpahiru zenbaki); eta beste hirurak Herrera de la Manchan, 1985ean hasita: “Martxan” (1-moduloan), “Kixmi” (2-moduloan) eta “Halankarri” (3-moduloan). Aldizkari haietako zenbait pasarte irakurgai eman zituen Susa aldizkariaren 23-24 zenbakiak 1989an.
Ira
19
02
Hegats aldizkariaren 30. zenbakia aurkeztu zuen Euskal Idazleen Elkarteak irailaren 11n Bilbon. Atal berri bi izango ditu Hegatsek hemendik aurrera: txosten monografikoa eta elkarrizketa bat. Salbador Garmendiari egin dio elkarrizketa Maite Gonzalez Esnalek; eta prosa zientifikoari buruzkoa da monografikoa, Eibarko iazko jardunaldietako bost hitzaldiz, idazle hauek sinatuak: Inaki Irazabalbeitia, Joxerra Etxebarria, J. Felix Tobar, Kepa Altonaga, eta elkarrekin Marian Iriarte, Jose M. Elortza eta Jesus M. Ugalde. Literatur bideak atalean ageri dira: Ibon Sarasolak euskaratutako Ausias Marchen Zazpi poema eta Josu Jimenez Maiaren Semearen hatsa narrazioa. Iruzkinetan Tere Irastortzak idatzi du Mikel Zabalaren Euskaldunak matxino (Matxinadak ulertzeko gida) liburuaz.
Ira
12
02
Debate ugari izan da gure literaturan XX. mendean. Iñigo Aranbarrik eta Koldo Izagirrek egindako “Gerraurreko literatur kritika” liburuan (Labayru-1996), adibidez, gauza ederrak jakingo dituzu. Baina aste honetan beste bat ekarriko dugu akordura, duela 40 urtekoa. Igela aldizkariaren lehenengo zenbakia Parisen argitaratu (1962ko otsaila) eta hurrengo Enbatak (Baiona) artikulu bat plazaratu zuen kritika eginez. Igelaren 2. zenbakian (1962ko maiatza) Afrika Baionan hasten artikuluarekin erantzun zuen Txomin Peillenek. Enbatak berriro ekin zion eztabaidari, 1962ko irailean “Amélioration d’Igela” izenburuarekin. Eta Igelaren 4. zenbakian (1962ko urria) jarraitu zuen joan-etorriak, Txomin Peillenek eta Jon Mirandek elkarrekin sinatutako Igelak azken hitza bere idatzita.
Abu
15
02
Txistu y Tamboliñ… y este coño es mío izenburuarekin agertu dute zenbaki berria, paperezko argitalpenaren ordez orain Interneten bitartez. Txistu y Tamboliñ aldizkariak zazpi zenbaki eman zituen 1983tik 1993ra, eta harrezkero ez da besterik izan egundaino. Ale berriak Gioconda berezi bat dakar lehen orrialdean, aurreneko Txistu y Tamboliñen azaldutako poster huraxe bera hain zuzen ere. Poemak, narrazioak, atsotitzak, testu klasikoak (Jean Martin Hiribarren) irakurriko dituzu, eta zinema gidoi bat ere bai. Garai batean ohi zuten bezalaxe, euskarazko eta erdarazko lanak bilduko ditu literatur aldizkariak.
Abu
01
02
Maiatz literatur aldizkariak 20. urteurrena zenbaki berri batekin ospatu du. Antton Lukuren “Lurra” antzezlana eta ohiko idazle eta olerkarien sorkuntza lanak bildu dituzte: Eñaut Etxamendi, Peio Jorajuria, Mattin Irigoien, Luzien Etxezaharreta, Koldo Ameztoi, Jean Louis Davant, Itxaro Borda, Hasier Etxeberria eta Aurelia Arkotxaren testuak irakurriko dituzu. Eric Dicharry idazlearen itzulpenak eta, bereziki, Peio Jorajuriaren lehen olerkiak nabarmendu ditu Luzien Etxezaharreta editoreak. Maiatz elkarteak datorren urrian antolatuko ditu Baionan urteroko solasaldiak.
Uzt
18
02
Ehun orrialdeko aldizkaria argitaratu du Apokaliftin elkarteak: Putz 15-16, ale bikoitza. Lau elkarrizketa dakartza: Patxi Irurzun, Belen Mijangos, Leopoldo Maria Panero eta Paddy Rekalderekin; azken honek Bukowskiren “Hau da Dylan Thomas hil zuena” eman du euskaraz. Ipuin eta poemen egileak, besteak beste: Manex Agirre, J.A. Roca, Enrike Letona, Pablo Sastre.
Eka
27
02
Gil de Paulesek egindako Zuku Festa aldizkariaren ondoren, testu erotikoak maite dituenak badu beste agerkari monografiko bat: “Pornolore, Larrugintzako Eskuliburua”. Honetan ere leku zabala daukate argazkiek, eta idatzizko eduki gehienak narrazioak dira (21 ipuin eta 2 poema). Jon Aranoren “Yopu zoriontsuak” hitzaurreaz aurkezturik dator, bi oharrez lagundua: “Aldizkari pornoetako parodia” eta Juan Martin Elexpururen apologia bat. Ipuinek ia beti dakarte aipurik: Jean Baudrillard, Catherine Tavel, Anais Nin, Charles Bukowski, Lou Reed, Guillaume Apollinaire… Azken orrialdean elkarrizketa: Iñaki Olaizolarekin, Pittilin Gorri dendakoa.
maiatza
16
02
Literatura galegoak zaletu asko ditu gurean, eta Literatur Aldizkarien Gordailuan zenbait testu irakur ditzakezu. Pott aldizkarian Mendez Ferrinen Roi Sordo poema (1978ko azaroan). Susan Militantearean amets urdinak ipuina (Mendez Ferrin / Bego Montorio). Ttu ttua aldizkarian Historia do rock and roll (Anton Reixa / Joanes Urkixo). Anton Reixa berari elkarrizketa luzea egin zion Susak 1990eko uztailean. Celso Emilio Ferreiroren poemak Korrok eta Kandelan; Korrok aldizkarian Harrizko gau luzea eta Kandelan Neno orfo con cabalos ao fondo eta Credo Jon Iñaki Lasak euskaratuak.
