Mar
20
03
“Historia eta oroimena” izenburupean, Galeuscaren XX. edizioa Gernikan burutuko da, Euskal Idazleen Elkartearen ardurapean. Udazkenerako antolatzen ari dira Kataluniako, Galiziako eta Euskal Herriko idazleak batuko dituen topaketa hau, oraindik data jakinik ez badago ere. “Historia eta oroimena” topaketen helburua “herrialde bakoitzaren literaturak historiari eman dion tratamendua aztertzea izango da: dela nobela historikoan, dela folklorean zein mitologian“. Azken Galeuscan (Mallorca, 2002ko azaroaren 7tik 10era)izandako hitzaldi eta irakurketa guztiak dagoeneko irakurgai daude idazleak.org gunean.
Mar
20
03
Euskal Idazleen Elkarteak gune berritua dauka. Oraingoan elkartearen jarduna, idazle bazkideei buruzko informazioa, bibliografia eta argazkiak, elkartearen programa eta argitalpenak (Galeuzcako txostenak, Hegats aldizkaria, Kalegats agerkaria), biltzarren gaineko txosten eta datuak, literatura lehiaketen agenda eta bazkideen txokoa dauzka.
Euskal Idazleen Elkarteak gainera 2003ko batzar nagusia martxoaren 22an (larunbata) 10:30etan eta 12:20an burutuko du.
Mar
13
03
Orain dela 25 urte, 1978ko martxoan, ezagutu genuen euskal literaturako banda ezagunenetako bat: Pott aldizkariaren lehen zenbakia, Pott Bandaren Berriemailea, argitaratu zuten Bernardo Atxaga, Joxemari Iturralde, Jon Juaristi, Manu Ertzila, Joseba Sarrionandia eta Ruper Ordorikak. “Bi hitzetan adieraziko dizuegu zertan den geure konplotta. Editoriale bat egiteko bildu gara Bilbaon (…) Bitartean, hau bezalako panfletoen bitartez jakinen duzue gutaz“. Editoriala ere iragarri zuten, Gabriel Arestik itzulitako T.S. Elioten “Lau Cuartetto” liburuarekin abiatzekoa zena, baina Atxagaren “Etiopia” izan zen plazaratutako bakarra. Aldizkariak beste bost zenbaki izan zituen, eta hainbat idazleren abiapuntu izan zen. Fidel Azkoaga, Mariano Arsuaga, Jose Luis Longaron, Gonzalo Etxebarria eta Kapo izan ziren aldizkarietako marrazkilariak, eta Remigio Mendiburuk sortu zuen logotipoa. Lehen zenbaki haren faksimilea ikus eta irakur dezakezue Interneten, eta aldizkari guztiak Literatur Aldizkarien Gordailuan.
Mar
06
03
Duela 75 urte, 1928ko martxoan, Manoel Antonio poeta galegoaren De catro a catro. Follas sin data d’un diario d’abordo liburua argitaratu zuen Nós argitaletxeak. Poesia galegoaren baitan modernitateari bidea zabaldu zion liburu hori 1992an euskaratu zuten Iñigo Aranbarrik eta Koldo Izagirrek. Urte hartan bertan argitaratu zen zenbakitutako 60 aleko edizio berezi bat, Trintxerpen, Magosto festarako. Haren berrargitalpena duzue orain aurkezten duguna.
Mar
06
03
Eneko Olasagastik, Koldo Izagirreren Metxa esaten dioten agirretar baten ibili herrenak narrazioan oinarrituta Metxa antzezlana zuzendu eta egokitu du. Donostiako Antzoki Zaharrean, 2003ko otsailaren 21ean (ostirala) estreinatu eta Euskal Herrian zehar antzezten ari dira Korrika Kulturalaren karietara. Antzerki obra osoa Interneten duzu orain irakurgai.
Ots
27
03
Iñaki Uriak ez du ipuin libururik argitara eman izan. Argitalpen honetan duzu hala ere bere narrazioen bilduma: Limosnatxo bat besamotzarentzat 1983an agertu zuen “Urte guztiak dira diferente” liburuan, eta gainerako bostak Xaguxarra eta Susa aldizkarietan plazaratu ziren 1980 eta 1983 bitartean, duela hogei urte. Izan daitezela ipuinok irakurketaren plazerrerako, eta aldi berean egunotako bidegabekerien eta injustizien aurrean gure haserre adierazpena. Besarkada handi bat!
Ots
20
03
Euzko-Gogoa aldizkariaren berrargitarapen digitala osorik dago Interneten.1950. urtetik 1959ra bitarte orotara 44 zenbaki kaleratu zituen Jokin Zaitegik zuzentzen zuen aldizkariak. 209 idazlek sinatu zuen lanen bat aldizkarian, eta atzerriko 48 idazleren lanak itzuli zituzten 9 urteotan, tartean, William Shakespeare, Oscar Wilde edota Edgar Allan Poe. Joxan Elosegik Orain eta ez gero artikuluan Euzko-Gogoaren inguruko gogoeta bat eskaintzen digu, edizio honetarako bereziki idatzitakoa. Iragan astelehenetik (otsailak 17) Euzko-Gogoa aldizkaria osorik dago Literatur Aldizkarien Gordailuan.
Ots
20
03
Otsailaren 21ean 100 urte beteko dira Raymond Queneau idazle frantsesa jaio zela. Horren aitzakian, Zazie metroan, haren nobela arrakastatsuena bildu nahi izan dugu orriotara. 1996an Ibaizabalek eman zuen argitara Joxan Elosegik egindako itzulpena, Literatura Unibertsala bildumaren barruan. Liburu hartatik hartuak daude Joxan Elosegik berak idatzitako sarrera argigarria, eta baita eleberriaren 12. atala ere.
Ots
20
03
Bitoriano Gandiaga hil zela bi urte beteko dira otsailaren 21ean. Poetaren ahotsa grabatu zuen Erein argitaletxeak 1997an, “Ahotsik behartu gabe” liburuarekin batera disko bat plazaratu. Disko hartatik ekarri ditugu hamar poema, Gandiagak berak irakurriak: Elorri, Hiru gizon bakarka, Uda batez Madrilen, Denbora galdu alde eta Ahotsik behartu gabe liburuetatik bina.
Ots
13
03
1978an izandako “Escritor vasco / Euskal idazlea” eztabaidaren azken atala dakarkizuegu aste honetan. Hierro egunkarian argitaratutako mahai-ingurua, Zer egin? aldizkariko artikulua, eta “Narrativa vasca actual: antología y polémica” liburuko beste testutxo bat, José Luis Merinok idatzia. Antologia hori handik urtebetera argitaratu zen eta zati handi bat eskaini zion aipatu polemikari.
Ots
13
03
Alfonso Daniel Rodriguez Castelao literatura galegoko maisua omenduko dute otsailaren 15ean (larunbata) 12:00etan Bilboko Txurdinagako parkean. Hil zela 53 urte bete dira (1950eko urtarrilaren 7ko iluntzeko hamaikak bost gutxitan) eta urtero omentzen dute Euskal Herrian bizi diren galiziarrek. Euskal Herriko Galiziar Etxeen hermandadeak antolatutako ekitaldi honetan Xose Estevez pasaitar galiziarrak Cantiga galeuscana do chapapote irakurriko du jendaurrean. Lore eskaintza egingo diote ostean, bere omenez eraikita dagoen oroitarriaren parean.
Castelao museoak eta bere biografia eta bibliografiak idazle galiziarra ezagutzeko aukera eskaintzen digute. Euskaraz ere baditugu Castelaoren lan batzuk. Susak lau liburu argitaratu zituen 1986an: Zirtzilak – Kristalezko begiak Koldo Izagirrek euskaratua, Gauzak eta Betiko biak Ramon Etxezarretak itzuliak eta Beti Galizan Bego Montoriok. Koldo Mitxelena Kulturunearen webgunean ipuin bat ere topatu dugu, Koldo Izagirrek jardunaldi batzuetarako apailatua.
Ots
13
03
Euzko-Gogoa aldizkariaren berrargitarapen digitala egin du Gipuzkoako Foru Aldundiak. Jokin Zaitegiren zuzendaritzapean, hasieran Guatemalan eta ondoren Miarritzen kaleratu ziren 44 zenbakiak jarriko dituzte Interneten, osorik. Irakurleak testu guztiak hala-nola orrialde guztien irudiak (faksimileak) eskura izango ditu. Otsailaren 17an (astelehena) aurkeztuko dute Donostiako KMn, baina hemen dituzu aurrerapen gisa bi: 1954ko irail-urriko zenbakia,eta 1959ko urtarril-otsailekoa.
Lehenengoan Gabriel Arestik argitara emandako lehen bi poemak aurki ditzakezu, eta Oscar Wilderen Reading Baitegiko leloa, Bingen Ametzagak euskaratua. Baita Orixeren Guatemalako agurra, Jon Miranderen artikulua irlanderari buruz eta Andima Ibiñagabeitiaren itzulpen lan bat, Virgilio-ren Unai-kantak.
Hainbat poetaren lanak topatuko dituzu bigarrenean: I. Olabeaga, Otsalar (Juan San Martin, Udalaizpe (Jokin Zaitegi), Miren-A (Miren Arrate Ibargutxi), Nemesio Etxaniz; artikuluak —Etienne Salaberry, Gotzon Garate, Eusebio Erkiaga— eta antzerkia, Eskiloren Prometeu burdinetan.
Ots
06
03
Duela 25 urteko Gure pertsonaia pertsonalaren pertsonaltasuna elkarrizketa-atalean, Saizarbitoriak eta Izagirrek ikastolako bost gaztetxo eraman zituzten Zeruko Argiako orrialdeetara: Mikel, Antxon, Joxan, Pello eta Sabintxo. Argazkiak ere baziren, baina begiak estalita. Aldizkariko zenbaki hartan, Perturren desagerketari buruzko datu berriak izan ziren gai nagusia, eta Joseba Sarrionandiaren ipuin labur batzuk eta Koro Navarroren liburu kritika ere aurki zitezkeen.
Ots
06
03
Donostiako XIX. mende amaiera eta XX. mende hasierako egileen testuak batu ditu Donostiako Euskararen Patronatuak euskaraz.net gunean. Toribio Alzaga, Martzelino Soroa, Ramon Artola, Pepe Artola, Bitoriano Iraola eta Antonio Arzak idazleen lanak jasoko ditu. Oraingoz, Toribio Alzagaren lau testu (“Neskazar”, “Amantxi”, “Aterako gera”, “Biozberak”) Bitoriano Iraolaren “Au poza senti det eta beste bertso asko”, Ramon Artolaren “Ipuiak edo kontutxoak I eta II” eta Antonio Arzaken “Idazlan-sorta” bildu dituzte herri literaturaren txoko honetara.
Ots
06
03
Aurreko astean helarazi genizuen1978an izandako “Escritor vasco / Euskal idazlea” eztabaidaren lehen artikulu-multzoa. Oraingoan beste hainbat egileren iritziak gehitu dizkiogu: Elías Amezaga, Martin Ugalde, Ramón Buckley eta Jon Urrujulegi. Datorren astean argitaratuko dugu sail horretako azken emaitza.
