Aza
11
04
Azaroaren 15a (astelehena) Idazle presoen nazioarteko eguna dela eta, Durangon bi ekitaldi burutuko dira. Ataramiñek aurtengo liburua aurkeztuko du eta ostean idazle presoen inguruko poesia eta testu errezital bat antolatu du Euskal Pen Klubak. Presoen testuak irakurtzen izango dira Paddy Rekalde, Laura Mintegi, Lutxo Egia, Asier Serrano eta Eider Rodriguez. Ekitaldiok Plateruena Kafe Antzokian burutuko dira arratsaldeko 20:00etatik aurrera.
Kataluniako Pen Klubaren webgunean idazle presoen inguruko informazio eta ekimen ugari topatu ditugu. Nazioartekok Pen Klubak ere batzorde berezia du idazle presoen gaia lantzeko, eta bere azken txostenetako batean Euskaldunon Egunkaria itxi ostean bizitako egoera aztertzen dute.
Aza
11
04
Parisko Avenue Marceau 11. zenbakian izan zuen erredakzioa Euzko Deya agerkariak 1937-1940 urteetan, eta hantxe baita ere Eusko Jaurlaritzak egoitza eta, beraz, bulegoa Telesforo Monzonek. Arteako Abertzaletasunaren Agiritegiko Iñaki Goioganak Koldo Izagirreri karpeta bat zabaldu dio: Euzko Deyako korrespondentzia. Gutunen artean mekanografiaturiko bederatzi poema azaldu dira, ez datarik ez sinadurarik, baina estiloak eta gaiek adierazten dute Telesforo Monzonenak zirela. Zortzi inedito dira. Ziur aski hauek izango dira idatzi zituen lehendabiziko poemak. Koldo Izagirrek zehaztapenak egingo ditu hitzaldi batean: Donostiako Doctor Camino Liburutegian azaroaren 17an (asteazkena) 20:00etan, Monzonen jaiotzaren mendeurreneko ekitaldien barnean.
Aza
04
04
Eleberri indartsu batekin etorri zitzaigun 1999an, Susa argitaletxearen eskutik, Harkaitz Cano: Pasaia blues. Komando bat, polizi-ikertzailea, argazkiak, boxeoa, iraganaren itzala, harremanak… osagarri askorekin bilbatutako ehuna eskaini zigun idazleak. Bigarren eleberria zuen hau, hiru urte lehenago Beluna jazz argitaratua zuen, baina ordurako ez zen izen arrotza, eta hainbat arlo jorratuta zetorren: poesia (Kea behelainopean bezala), narratiba re (Telefono kaiolatuak), zutabegintza… Beluna jazz oraindik orain gaztelaniaz argitaratua izan delarik (Jazz y Alaska en la misma frase, Seix-Barral), Pasaia blues nobela eskaintzen dizugu orain osorik.
Aza
04
04
75 urte betetzearekin batera, omenaldiz omenaldi ibili da Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi, azken liburua kaleratu zuenean lehenbizi eta Koldo Mitxelena Kulturunean antolatutakoak ostean. Azken ekitaldi hauen karietara, webgune itzela paratu diote Interneten. Bere biografia, berari buruzko testuak, ohar bibliografikoak, bere lanen zati eta iruzkinak, idazle eta pentsalariari buruzko azterketak, elkarrizketak… denetarik batu dute bertan.
Aza
04
04
1854ko urriaren 20an, orain dela 150 urte, jaio zen Charlevillen Arthur Rimbaud. 20 urte betetzerako idatziak zituen literaturaren historian tokia egin dioten lanak, eta gerora bere beste lanek —Verlainerekiko harremanak, Afrikako bidaiek, arma trafikoak eta abarrek— puztu zuten mitoa. 37 urte zituen hil zenean, 1891ko azaroaren 10ean. Mikel Lasak ekarri du, batez ere, Rimbauden lana euskarara. 1991n Denboraldi bat infernuan liburu seinalatua plazaratu zuen, eta Poemak kaleratu 1993an, poetaren antologia bat. Liburu biak Erein argitaletxeak kaleratu zituen, biak ere edizio elebidunak.
Literatur aldizkarietan ere agertu izana zen, Mikel Lasaren beraren itzulpenak 1987ko Literatur Gazetan, eta Joakin Balentziak euskaratutako Egunsentia, Korrok-en kaleratua. Lasak berak bi liburuetako egindako hitzaurreetan autorearen berri zehatza ematen zaigu. Aste honetan Poemak eta Denboraldi bat infernuan eskaintzen dizkizuegu.
Urr
28
04
Gero eta liburutegi digital osatuagoa dauka euskaraz.net guneak. Oraintsu Bartolo Ayerberen Gaintza jaioterriko eta gero bizileku izan zuen Altza-Loiola inguruko oroitzapenak biltzen dituzten bi lan osorik jarri ditu euskaraz.netek liburu digitalen atalean: Nere mundualdia eta Zaharrak berrituz. Atal berean irakur daiteke ere Joxe Ayerbe, Bartoloren semearen, Alako batean bertso bilduma.
Urr
28
04
1979ko urriaren 28an, Zeruko Argiaren 849. zenbakiarekin, Oh Euzkadi sailak ez zuen Koldo Izagirrek eta Ramon Saizarbitoriak idatzitako artikulua eskaini. Zenbaki horretan idazle gonbidatua soilik izan zuten, Maripi Solbes, eta halaxe egin zuten hurrengo bietan ere. 850.ean Juan Jose Lasa eta 851.ean berriro ere Maripi Solbes, eurek espresuki izenburua jarritako Oh Euzkadiko azken gonbidatua-n. Hortxe, 1979ko azaroaren 11ko zenbakian, amaitu zen sail interesgarri eta aberats hau. Aste honetan, sailaren despedida gisa, soilik idazle gonbidatua izan zuten azken hiru ale horiek eskaintzen dizkizugu.
Urr
28
04
Abuztu amaierako Emailuan adierazi genuen bezala, 1999an jauzi garrantzitsua egin zuen bere literatur ibilbidean Jose Luis Otamendik. Bost poesia libururen ondoren, XX. mendeko euskal poesigintzan izena errotua jada, narratibarako jauzia eman zuen eta Euri kontuak plazaratu Susa argitaletxearekin. Ipuinak dituzu kontu hauek, lirismoz blaituak bai, baina narrazio petoak. Osorik irakur ditzakezunak.
Urr
28
04
Elur egunak gurean ez-ohikoak eta bereziak izaten diren gisan, Pablo Sastreren Elurretan hotsak nobela besteak ez bezalakoa da. Andoaingo ehun lagun inguru ekarri ditu, eta elur egun bitan herri oso bat da protagonista: andoaindarrak. Nobela mintzatua deitu dio Pablo Sastrek, jendeen solas hariei jarraiki jositakoa baita: antzerki edo dokumental moduko bat, baina aldez aurretik inork entsegurik egin gabe jokatua. Sei ekitaldietatik bi irakurriko dituzu Susaren gunean.
Urr
21
04
EAJk estatutuarentzat baiezkoa eskatuz hasitako kanpainari gogor ekin zioten Saizarbitoriak eta Izagirrek, bai eskatzeko erabilitako leloa bereziki. Artikuluan Basarriren “bordatxoak” ere izan zuen tartea. Eta ez zuten erabat askatu Federiko Krutwigek botatako hitzen haria, Oteizak esandakoekin alderatuz. Konbinazio arras interesantea. Zeruko Argiaren 848.arekin emandako Oh! Euzkadin Jon Casenave izan zuten artista gonbidatua.
Urr
21
04
Euskal literaturako izen handietako bat, poesiari heldu zion Orain liburuan (Susa, 1998) Itxaro Bordak. Zazpi urte zeramatzan azken poema liburua egin zuenetik (Bestaldean, Susa); Amaia Ezpeldoi detektibearen trilogia argitaratu zuen tarte horretan. Eta 1998an Orain ekarri zigun, bere poema libururik helduenetako bat, non formalki ere berezia den Deep Northern atalak indar izugarria erakusten duen. Osorik irakurri dezakezu poesia liburu hau.
Urr
21
04
Ametzagaiña taldeak eta Susa argitaletxeak Bertso eta Olerkien hemeroteka osatua jarri dute armiarma.eus atarian. Lan hau Julen Urkizak hasitakoaren jarraipena da eta euskaraz idatzitako eta idatziko diren bertso eta olerkiak bildu, sailkatu eta gizarteratzeko gunea da. Orain arte bildutako 46.000 erregistroetatik %20k badu erantsia, jada, bertsoa edo olerkia, 9181 orain arte.
Lan honetan Susa argitaletxeak autoritateak finkatzeko ardura hartu du eta baita produktua ostatatzekoa ere, armiarma.eus atarian. Proiektu honek Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntza izan du, eta hiru urtetako lana dago proiektuaren muinean. Oraindik osatzen eta gehitzen joango den proiektu honek, jendearen partehartzea bultzatu gura du.
Urr
21
04
Joxe Azurmendi poeta bezala baino saiogile eta filosofo moduan da ezagunagoa. Idazle aparta hala ere. Hitz Berdeak poesia liburua 1971. urtean kaleratu zuen Arantzazuko EFA argitaletxearekin. Geroztik saiakerari emana izan da luzaroan. Orain aurkezten dizkizugunak alemanera itzulitako 68 poema dira. Azkena, Azurmendiren poemarik ezagunena; Manifestu atzeratua-Verspätetes manifest.
Urr
21
04
L’ultimo fucile izenburuaz eta Roberta Gozziren itzulpenarekin plazaratu berri du Milanoko Tranchida argitaletxeak Edorta Jimenezen Azken fusila nobela (1993-Susa). Idazlea Italian da nobela aurkezten: astelehenetik ostegunera bitartean bost hitzaldi egin ditu Milanon, eta bana bihar Bergamon eta larunbatean Erroman. Tranchidak Edorta Jimenezi argitaratzen dion bigarren nobela da, iaz agertu baitzuen “La voce delle balene” (“Baleen berbaroa”, 1997-Txalaparta).
Urr
14
04
1854ko urriaren 16an, orain dela 150 urte, jaio zen Dublinen Oscar Wilde. Narradore, poeta, saiogile eta antzerkigilea, literaturaren historian tokia eginak dira bere obra eta haren oinarrian diren bere bizitza eta bizitzarekiko bere ikuspuntuak. Euskarara asko eta aspaldidanik ekarria izan da Oscar Wilde. 1927an Joseba Altunak Verdes Atxirika argitaletxearekin Ipuñak liburua plazaratu zuen (Literatur Emailuotan eskainia duguna 2002ko abenduan ), eta gerora asko argitaratu dira. Literatur Aldizkarien Gordailuan ere topa daitezke haren lanak, horien artean Reading baitegiko leloa, Bingen Ametzagak euskaratu eta Euzko Gogoa aldizkarian emana. Literatur Emailu honetan Oscar Wilderen bi antzerki lan eskaini nahi dizkizuegu: Salome, Inazio Mujikak euskaratu eta Baroja etxeak 1987an kaleratua, eta Fidel izan beharraz, Antton Olanok euskaratua, Ibaizabalekin Literatura Unibertsala bilduman 2000. urtean kaleratua.
