Martxoan argitaratu zuen Igor Estankonak bere bosgarren poema liburua: Moskito. Agerpen eta desagerpenean, adierazte eta ezkutatzean oinarritzen den unibertsoa da berea, lanbroak ezkutatutako poesia. Konfinamendua hasi baino bi egun lehenago aurkeztu zen liburua, eta salgai izango duzue gaurtik aurrera Euskal Herriko liburu-dendetan. Lau poema eskaintzen dizkizuegu egilearen beraren ahotsean, belarri gozagarri:
Poeta eta filosofoa, Lancram hirian sortu zen, Transilvanian, 1895eko maiatzaren 9an Lucian Blaga. Filosofiako katedraduna izan zen Cluj hiriko Unibertsitatean, eta errumanierara poesia asko itzuli zuen. XX. mendeko Errumaniako literaturan erreferente bat, lirika espresionsita batekin hasi zen, gerora bitalismora ere jo zuen. Hiru poema ekarri zizkion euskarari Joseba Sarrionandiak, hemen eskaintzen dizkizuegunak.
1920ko maiatzaren 5ean, atxilotu zituzten Buffalon (AEBak) Nicola Sacco eta Bartolomeo Vanzetti. 20 egun lehenago bi zaindari hil zituen lapurreta-ekintza leporatzen zieten militante anarkistei. Haien aurkako prozedurak, akatsez betea, oihartzun handia izan zuen, Sacco eta Vanzetti injustiziaren sinbolo bilakatuz. Kantuetara, literatura, zinemara pasatu zen haien istorioa, gertakarien unean bertan hainbat elkarte, erakunde eta norbanakoek babestu baitzituzten haien aldeko mugimenduak. Urte eta hiru hilabetera, 1921eko abuztuaren 23an, hil zituzten aulki elektrikoan. Hedoi Etxartek euskaratuak, bi poema eta kantu bat dakartzagu, Edna St. Vincent Millay, John Dos Passos eta Joan Baezenak.
1941ean jaio zen Montevideon Cristina Peri Rossi. Uruguaiko diktadura mitilitarrak debekatu egin zituen bai haren lana baita haren izena bera aipatzea ere. Bartzelonara erbesteratu zen, eta Triunfo aldizkariaren orrialdeetan idatzi zuen, baina berriro ere jazarri zuten, oraingoan diktadura frankistak, eta Parisen erbesteratu behar izan zuen 1974. urtean. Bartzelonara itzulita, geroztik bertan bizi da. Erbesteari buruzko memoriaren mapa bat dira Cristina Peri Rossiren Erbesteraturik (Visor, 2003) liburuko poemak. Ezagun egingo zaizkigu, irakurritakoak garela irudituko zaigu, jazarritako euskaldun erbesteratu askoren ahotsetan, literaturan, kantetarako hitzetan. Herrimina eta ezagutuko ez duten, ezagutuko ez dituen herrira itzultzeko beldurra, itzultzeko gogoa eta aldean daramaten minaren arteko talka. Hamahiru poema dakartzagu, Gotzon Barandiaranek euskaratuak.
Jakin-minak definitzen ditu Edwin Morganen izaera eta poesia. Bokazio handiko unibertsitate irakaslea, itzultzaile fina eta Eskoziako poeta garrantzitsuenetarikoa, aste honetan 100 urte beteko zituzkeena. 2004an lehen poeta nazional izendatu zutenean XX. mendeko LGBT historia gorpuzten zuen artista bat lehenetsi zuen gobernu eskoziarrak. Irudiak eta musikak berebiziko garrantzia dute haren lanean. Irudiak ditugu bere poesia konkretan eta kaieretan gordetako collageetan. Bestalde, musikari eskoziarrekin lan egin zuen, esate baterako azken hamarkadan belaunaldi gazte bat hurbildu zitzaion Idlewild taldearen bidez, Eskoziar fikzioa poema idatzi eta errezitatu baitzuen euren disko entzutetsuenean (In Remote Part / Scottish Fiction). Hirupoema dakartzagu, Nere Arrutik euskaratuak.
Karmele Jaio bertan egongo ez den arrenAitaren etxea liburuari buruz arituko apirilaren 28an (asteartea) 18:30ean Lasarteko irakurle taldean. Gidaria: Uxue Alberdi.
Hamabost urterekin Txiletik Mexikora joan zen familiarekin Roberto Bolaño. Baina hogei urterekin Txilera itzuli zen Salvador Allenderen eta Batasun Herrikoiaren (UP) prozesua babestera. Augusto Pinocheten estatu kolpea, 1973ko irailaren 11n, baino aste batzuk lehenago iritsi zen Santiagora. Zortzi egunez atxilotu zuten. Mexikora alde egin zuen berriz. Banakotasunik gabeko erromantizismoaren aldeko apustua egin zuen. Erromantizismo plurala, abenturazkoa, mitoa eraikitzeko galeraren eremuarena, belaunaldia bilatzen duena. Taldearen galera plurala. Negarrik eta nostalgiarik gabeko erromantizismo urrun bat. 1976 eta 2007 artean bere zortzi poema-liburu argitaratu dira. Hona ekarritako sei poemak, Hedoi Etxartek euskaratuak, Los perros románticos (Zakur erromantikoak, Kutxa Fundazioa: 1995, Donostia) liburuan argitaratu zituzten. Erromantizismo negartitik aldentzeko dute zakurtasuna poemok. Estoikoak eta kitschak dira.
Irudi harrapagaitzak maite ditu Zumetak. Ezagun bihurtu orduko, baztertu egiten dituela ematen du. Arroztasun horrek iraun ezean, ez da oihalera eramanzale, baina begi ugari utzi ditu, hala ere, bazter guztietan nabarmen. Orain hasi naiz konprenitzen zergatik. Ez gintuen bistatik galdu nahi. Aurrez ikusia zeukan nola. Ez dira begiak; periskopioak baizik.
begira ari haiz oraindik
begiak irudiz beteta,
begira ari haiz oraindik
nahiz begiak itxita.
Liburu eta diskoen argitalpenean handia da Jose Luis Zumetaren inplikazioa eta utzitako arrastoa.
Beñat SarasolaDeklaratzekorik ez nobelari buruz berbetan arituko da apirilaren 24an (ostirala) 19:00etan Tolosako irakurle klubean. Saioa telematikoa izango da. Gidaria: Yurre Ugarte.
Amets Arzallus saretik Miñan liburuari buruz solasean egongo da apirilaren 23an (osteguna) 18:00etan Eskoriatzako irakurle taldearekin. Gidaria: Mikel Antza.
