Abu
18
15
Geroratutako ametsa ekarri zuten euskarara Amaia Arakistain eta Uxue Agirre itzultzaileek Langston Hughes idazlearen Dream deferred poema. Literaturia asteburuan eskainitako bideoak Emailuetan eskaintzen ari gara astero, EIZIEk sarean paratu eta literaturzaleen artean hedatuz.
Abu
13
15
Makina zoriontsuak izeneko errezitaldi ekitaldia egin zuten udako gau batez Azpetian. Fabrika aurrean egin beharreko ekitaldia, eguraldiagatik San Agustin kulturgune ezin beteago batean jokatu zuten. Jose Luis Otamendiren gidoiarekin, eta inguruko irakurle, antzezle eta musikariek lagunduta, saio errepikaezina gauzatu zuten. Orain, testu guztiak sarean jarri ditugu: Xabier Gantzarainen Errezil errekan behera poema, Leire Bilbaok idatzitako Ez daukat eta Anariren letrekin egindako kantuak, antzerki moldez emandako ekitaldiak (I –II eta III) eta bukatzeko Joxe Azurmendiren Manifestu atzeratua.
Abu
12
15
Abuztuaren 12an hirurogei urte dira Thomas Mann handia hil zela. Honen kariaz Das Eisenbahnunglück eskaintzen dizuegu, Burdinbideko istripua, 1909an argitaratu zuen lan laburretako bat. Gertakari xume horixe deskribatzen digu lehen pertsonan, istripu beldurgarri baina biktimarik gabeko bat. Narratzailearen ikuspuntua hotza da, objektiboa, eta irakurleari uzten dio ondorioak ateratzeko lana. Hala egin behar genuke guk ere, egia da, baina istripua dugula hizpide, makulu bana eskainiko diogu (ezker eta eskuin) geureari: ez uste narratzailea izugarri zintzo ari denik, izugarri gaizto baizik, eta egizue kontu trena izan litekeela gizartearen isla bere egituran eta bere zerbitzarietan (baita bere bidaiarietan ere… idazlea barne!). Barka ezazue.
Abu
11
15
Hartu ez nuen bidea ekarri zuen euskarara Joannes Jauregi itzultzaileak Robert Frost idazlearen The Road Not Taken poema. Literaturia asteburuan eskainitako bideoak Emailuetan eskaintzen ari gara astero, EIZIEk sarean paratu eta literaturzaleen artean hedatuz.
Abu
05
15
Eta todo asi sen, a isan diferente Hala Bedi irratian Manex Agirre eta Gaizka Amondarainek Celosamente gordea irratsaioa egiteari ekin ziotenean. Astero literatur gaiak, elkarrizketak, irakurraldiak musikarekin uztartuz, horrenbeste urtetan.
BAP! taldeak ezaguna egin zuen Susa aldizkarian kaleratutako testua, kantu bilakatuz Zuria beltzez diskoan. Gaizka Amondarain eta Manex Agirrek irratsaiorako izenburutzat hautatu zuten, eta lau haizetara hedatu Hala Bedi eta beste irrati batzuetako uhinetatik. Lantzean behin gainera, emankizun ikuskizunen bat ere egin zuten han hemenka, azkena Zarauzko Literaturian. Eta orain zortzi urteotako irratsaio guztiak Celosamente gordeak ditugu, edozein unetan hartu eta entzuteko moduan. Musika, zinema eta literatur erreferentzien altxor kutxa bat.
Abu
05
15
Sei urteko zela ama hil eta Donostiara ekarri zuten, aitaren gurasoenera, Juan Ezenarro. Ikasle ona eta pilotari bikaina azaldu zen. Antza denez, pilotaren ondorioz elbarritu zen lepahezurretik gaztetxoa zela. Irakurtzeari eman zion orduan, idazteari. Aitak Errenterian zeukan tailerrean ikasi zuen gero Irunen bizimodua ateratzearren baliatutako espartingintza. Hainbat olerki publikatu zituen 1910 eta 1920ko hamarraldiko aldizkarietan. Hendaiara jo zuen frankistek Irun hartu zutelarik, eta bost urte eman zituen bere gain zabaldu zuen saltegiari esker, naziek zein frankistek baimena eman zioten arte Irunera itzultzeko. Bitartean, olerkigintzan segitu zuen Txori-Txiki izenarekin sinaturiko aldarri abertzale eta sentimentaletan. Baina olerkia barik, Ezenarrok hitz lauz egin zuen lan bakanetakoa eskaintzen dizuegu, Patxi Harro ipuina, izan behar zukeen pilotari profesionalaren munduan oinarritua jokoaz, emakumeaz, familiaz, euskaltasunaz ehundutako koadro morala. Idazlearen ezaugarriak zuzen islatzen dituelakoan.
Abu
04
15
Charles Bukowskiren Dinosauria, We (Borno into this) poema eskaintzen dugu aste honetan euskarari ekarrietakoen artean. Roberto Serrano eta Ekaterina Kiselek Dinosauroak gu (honetara jaioak gara) itzuli zutena Literaturia jaialdian.
Uzt
30
15
Berrogeita hamar urte, zuzen, Japoniako idazlerik handien eta ugarienetakoa hau hil zela: ipuina, nobela, antzerkia, saiakera (Gerizaren laudorioa ospetsua), zinemarako gidoiak… eta itzulpenak. Tanizakik mendebaldeko ereduak jarraitu zituen gaztetan, ezohiko gaiak eta probokazio bitxiak landuz. Baina 1923an Tokio birrindu zuen lurrikararen ondotik, Kansai eskualdera lekututa, bertako tradiziotik hasi zen elikatzen gaztetan zekarren sen ausarta galdu gabe. Sustraitasun honek ez zuen eraman abertzalekerian barrena, guztiz hotz eta urrun agertu zen 1937-1941 tartean herritarrek garatu zuten sukarraldi gerlazalearekiko. Tabu erotikoen apurtzaile, hainbatetan izan zituen arazoak zentsurarekin. Haren heriotzaren urteurrenean, Tatuaia ipuina dakarkigu, euskaraturik.
Uzt
28
15
Astero bezala, azpititulatutako poesia errezitaldia dakargu Literatur Emailuetara. Alan Seeger idazlearen I have a rendez-vous with death lana oraingoan, Joannes Jauregik Hitzordua dut heriorekin izenburupean euskarari ekarria.
Hau ere, Eiziek sarean paratutakoa .
Uzt
26
15
Donostiako familia burges ezagunenetako seme, Antonio Arzakek erraz egin zezakeen bidea aferetan edo politikan. Horrelakoetara gabe, kulturatik hartu zuen eta, ondorioz, idazle bihurtu. Hogei urtez izan zen Euskal-Erria aldizkariko zuzendari, eta hainbat artikulu idatzi zuen: euskara, kristautasuna, foruak, bakea… Literaturan, bertsozko dramak ditu aipagarri: Maritxo (1893), Zerura (1894), Joxe (1897), Sufritzen (1898), Amona (1900). Gure poesiagintzaren jarraitzaile eta kritikari zintzoa izan genuen Santi Onaindiak “luma errazekoa” eta “olerkari biguna” izan zela diosku. Iritziaren zuzena froga genezake zortziko txikiaren 7/6 lerro biak Iparraldeko moldean lerro bakarrera ekarrita eskaintzen dizkizuegun Maritxo eta Sufritzen irakurriz.
Uzt
22
15
Galiziako porrot domestikoetatik Singapurreko eraztun galduetara, Errumaniako garrasietan barrena, poesiak bidea egiten du. Leire Bilbao poeta eta, oraingo honetan itzultzaileak hiru poeta dakarzkigu, XXI. mendeko poesigintzaren hiru erakusgarri. Marilar Aleixandre galiziarraren zazpi poema; Cosmin Perta errumaniarraren sei poema, eta Alvin Pang singapurtarraren beste sei. Hiru ahots diferente, hiru ahots oso indartsu.
Uzt
21
15
Gwendolyn Brooks idazlearen We real cool poema euskarari ekarri zuten Amaia Arakistain eta Uxue Agirrek 2015eko Literaturian burututako poesia azpititulatzeko tailerrean, Demasak gu izenburuarekin Eiziek sarean paratuta bezala.
Uzt
16
15
Mirariak gertatzen ziren Sartaldeko Alemanian, Alemania zintzoan, komunisten menpe ez zegoen hartan. Heinrich Böllen Gertatu behar du zer edo zer, bere laburrean, Alemania Federalak 1950eko aldian bizi izan zuen baikortasun mugagabearen eta kontsumorako makurduraren satira da: dena dugu zoragarri lantegian, lanak ematen baitio zentzu bat, lanak bakarrik, bizitzari. Alemaniarren mirari ekonomikoa esan zitzaionaren muinean gaude, produkzioaren logikan, norbanakoa ezin liteke garatu kolektiboaren lanean besterik. Eta honek, bitxia da, bi Alemaniatako langileentzat balio lezake. Satira bat ongi ulertzeko, hitzez hitz ulertzea izaten da askotan egokiena: lanak hartzen du gure bizia, ez dakigu zer ekoizten dugun ere, baina higitu beharra dago, ekintzaren kultura da gurea… Horrek ulertarazten digu pertsonaiek ez edukitzea astirik bere herriaren iraganaz gogoeta egiteko. Horregatik ez dakite zertan ari diren, non bizi diren, zertarako.
Uzt
15
15
Ez da kabitzen botila baten barruan, munduko absenta goxoenarena balitz ere, naufragorik urrunenenari iritsiko ote zaion esperantzaz uretara jaurtia izanagatik ere. Horrela aurkeztu dituzte Eako poesia egunak aurten. Datorren uztailaren 17, 18 eta 19an ezin kabituzko egitaraua osatu dute antolatzaileek. Joxe Azurmendiren poesia aztertuz hasi, Miguel Hernandez poetaren kantuak, poesia eta bertsolaritzaren arteko zubiari buruzko solasaldia, Kapital publikoa errezitaldia, ITUskizuna, Kafkaren aulkia, Anariren aurrekari penalak edota antzerki emanaldi, solasaldi eta aurtengo poesia uztaren inguruko errezitaldiak.
Eako poesia egunetan ez da kabitzen poesia, Josu Landak dioskunez “ Ez zaizkio aski amodioa, abegia, adeia, profesionaltasuna, zaletasuna… espiritu librea da poesia berez, ez du gogoko inon kabiaraz dezaten“.
Uzt
14
15
Amiri Barakak errezitatutako Somebody Blew Up America poema Nagore Tolosak euskaratu eta sarean paratu du Eizie elkarteak bideoan.