irailak
Api 03 03
Apirilaren 2an (Hans Christian Andersen idazlearen jaioteguna) ospatzen da Haur Liburuaren Nazioarteko Eguna, eta hain zuzen idazle danimarkarraren Ahate itsusia ipuin ezagunaren irakurraldi batekin egingo dute ospakizuna Euskal Haur eta Gazte Literatura elkartea den Galtzagorriko kideek. Egun honetarako Ana Maria Machado idazle brasildarrak prestatu du nazioarteko agiria.
Api 03 03
Sasoitxo bat isilik izan ondoren, indartsu itzuli ziren duela 25 urteko martxoan Koldo Izagirre eta Ramon Saizarbitoria Gure pertsonaia pertsonalaren pertsonaltasuna elkarrizketa-atalera. Martxoaren 19ko data zeraman Zeruko Argia-n Inazio Atxukarroren museora eraman gintuen bikoteak; eta hurrengo astean Antxon Ezeizarekin jarri zuen hitzordua. Irakurleek nabaritua zuten, nonbait, hutsunea, izen hori zeraman gutuna argitaratu baitzen Atxukarrorekiko solasa zekarren 778. zenbakian, Izagirre eta Saizarbitoriaren falta gaitzetsiz (Xabier eta Albertok sinatua zen gutuna). Lemoizko Zentralak hartu zuen azala eta artikulu nagusia; Sarrionandiaren artikulu pare bat ere irakur zitezkeen. Aberri Eguna izan zen, berriz, 779. zenbakiko azala eta mamia hartu zituen gaia. Oro har liburugintzaz eta bereziki liburuen prezio garestiaz ere bazen artikulua.
Api 03 03
Duela 20 urte, 1983ko martxoan isildu zen betirako Oh! Euzkadi aldizkaria, urte bete argitaratu barik egon ostean. 1977ko irailean Ramon Saizarbitoria eta Koldo Izagirre elkarrekin idazten hasi ziren Zeruko Argian, beraiek sortutako “Baietz astea gaizki bukatu” sailean. 1979ko maiatzean, 24 lagunek sinatutako Oh Euzkadi izeneko orri batzu agertu ziren: “Oh Euzkadi ez da herriaren aldizkaria eta ez dugu uste inoiz ere izango denik“. 1979ko ekainetik urria bitartean Izagirrek eta Saizarbitoriak “Oh! Euzkadi” izenburua darabilte Zeruko Argiako kolaborazioa berritzeko. 1980ko maiatzean Oh! Euzkadi aldizkariaren lehen zenbakia argitaratu zen Donostian, aurrerantzean hilabetekari izateko asmoarekin, Lur argitaratzailearen babesean, Juanba Berasategiren irudiez eta maketaz.
Oh! Euzkadi aldizkarien eragile nagusiak Ramon Saizarbitoria, Koldo Izagirre, Ramon Etxezarreta, Joxean Muñoz, Joxan Elosegi, Juanba Berasategi eta Gotzon Egia izan ziren. Hamasei zenbakietatik sei 1980an kaleratu zituzten, zazpi 1981ean, ale bana 1982ko otsailean eta martxoan eta azkena 1983ko martxoan.
Mar 27 03
Euzko Gogoa aldizkarian, orotara 17 antzerki lan irakur ditzakezu. Izan ere 1950 eta 1959 urteen artean euskaraz idatzi eta beste hizkuntza batzuetatik euskaratzen zen antzerkiaren gune garrantzitsua suertatu zen Jokin Zaitegik zuzentzen zuen aldizkaria. Jacinto Benavente, Jon Etxaide, Joseph Maistre, Telesforo Monzon, Antonio Maria Labaien, Eskilo, Sofokle (Jokin Zaitegik euskaratua), Etienne Salaberri eta Wiliam Shakespeareren antzezlanak (Bedita Larrakoetxeak euskaratuak) daude irakurgai Euzko Gogoan.
Telesforo Monzon Olasoren Lau kantari eta xori bat antzezlana , Antonio Maria Labaienen Jostuna (hiru aldizkaritan eskainia), Etienne Salaberriren Ohantzetik kanpo, eta Wiliam Shakespeareren Macbeth, Lear Errege (King Lear) eta Ekatxa (The Tempest) ere osorik irakur ditzakezu.
Mar 27 03
Martxoaren 27an Nazioarteko Antzerki Eguna ospatuko da mundu osoan. Urtero bat idazten du antzezle edo idazleren batek; aurtengoa Tankred Dorst alemaniarrak idatzi du (Oberlind, 1925). Bere lehen lanak 60ko hamarkadan estreinatu zituen Dorstek, eta absurduaren antzerkian koka daitezke. Bere lan ezagunena “Merlin oder das W?ste Land” da. Diderot, Moliere eta O’Caseyren obrak itzuli eta taularatu ditu. Mundu osoko hainbat hizkuntzatara itzulita topatuko duzu agiria Nazioarteko Antzerki Egunaren gunean. Gurean Urtzi Urrutikoetxeak euskaratu du 2003ko manifestua.
Mar 27 03
Joxerra Garziak aurkeztuko du Hasier Etxeberriaren nobela berria, Eulien bazka, martxoaren 28an (ostirala) 11:00etan Donostiako Udal Liburutegiko Sotoan. Damian Arruti zientzialaria (entomologoa) du protagonista, eztarrian gaitz bat duena eta hilko ote den beldur dagoena; hala ere gertakari harrigarri batek gehiago larrituko du ustekabean: zortzi zatitan moztutako emakume-gorpu bat aurkitu du Ertzaintzak… eta, itxuraz, Damianek ezaguna du. Hona hemen Susa argitaletxearekin plazaratuko duen nobelaren lehen kapitulu biak.
Mar 20 03
“Historia eta oroimena” izenburupean, Galeuscaren XX. edizioa Gernikan burutuko da, Euskal Idazleen Elkartearen ardurapean. Udazkenerako antolatzen ari dira Kataluniako, Galiziako eta Euskal Herriko idazleak batuko dituen topaketa hau, oraindik data jakinik ez badago ere. “Historia eta oroimena” topaketen helburua “herrialde bakoitzaren literaturak historiari eman dion tratamendua aztertzea izango da: dela nobela historikoan, dela folklorean zein mitologian“. Azken Galeuscan (Mallorca, 2002ko azaroaren 7tik 10era)izandako hitzaldi eta irakurketa guztiak dagoeneko irakurgai daude idazleak.org gunean.
Mar 20 03
Euskal Idazleen Elkarteak gune berritua dauka. Oraingoan elkartearen jarduna, idazle bazkideei buruzko informazioa, bibliografia eta argazkiak, elkartearen programa eta argitalpenak (Galeuzcako txostenak, Hegats aldizkaria, Kalegats agerkaria), biltzarren gaineko txosten eta datuak, literatura lehiaketen agenda eta bazkideen txokoa dauzka.
Euskal Idazleen Elkarteak gainera 2003ko batzar nagusia martxoaren 22an (larunbata) 10:30etan eta 12:20an burutuko du.
Mar 13 03
Orain dela 25 urte, 1978ko martxoan, ezagutu genuen euskal literaturako banda ezagunenetako bat: Pott aldizkariaren lehen zenbakia, Pott Bandaren Berriemailea, argitaratu zuten Bernardo Atxaga, Joxemari Iturralde, Jon Juaristi, Manu Ertzila, Joseba Sarrionandia eta Ruper Ordorikak. “Bi hitzetan adieraziko dizuegu zertan den geure konplotta. Editoriale bat egiteko bildu gara Bilbaon (…) Bitartean, hau bezalako panfletoen bitartez jakinen duzue gutaz“. Editoriala ere iragarri zuten, Gabriel Arestik itzulitako T.S. Elioten “Lau Cuartetto” liburuarekin abiatzekoa zena, baina Atxagaren “Etiopia” izan zen plazaratutako bakarra. Aldizkariak beste bost zenbaki izan zituen, eta hainbat idazleren abiapuntu izan zen. Fidel Azkoaga, Mariano Arsuaga, Jose Luis Longaron, Gonzalo Etxebarria eta Kapo izan ziren aldizkarietako marrazkilariak, eta Remigio Mendiburuk sortu zuen logotipoa. Lehen zenbaki haren faksimilea ikus eta irakur dezakezue Interneten, eta aldizkari guztiak Literatur Aldizkarien Gordailuan.
Mar 06 03
Duela 75 urte, 1928ko martxoan, Manoel Antonio poeta galegoaren De catro a catro. Follas sin data d’un diario d’abordo liburua argitaratu zuen Nós argitaletxeak. Poesia galegoaren baitan modernitateari bidea zabaldu zion liburu hori 1992an euskaratu zuten Iñigo Aranbarrik eta Koldo Izagirrek. Urte hartan bertan argitaratu zen zenbakitutako 60 aleko edizio berezi bat, Trintxerpen, Magosto festarako. Haren berrargitalpena duzue orain aurkezten duguna.
Mar 06 03
Eneko Olasagastik, Koldo Izagirreren Metxa esaten dioten agirretar baten ibili herrenak narrazioan oinarrituta Metxa antzezlana zuzendu eta egokitu du. Donostiako Antzoki Zaharrean, 2003ko otsailaren 21ean (ostirala) estreinatu eta Euskal Herrian zehar antzezten ari dira Korrika Kulturalaren karietara. Antzerki obra osoa Interneten duzu orain irakurgai.
Ots 27 03
Iñaki Uriak ez du ipuin libururik argitara eman izan. Argitalpen honetan duzu hala ere bere narrazioen bilduma: Limosnatxo bat besamotzarentzat 1983an agertu zuen “Urte guztiak dira diferente” liburuan, eta gainerako bostak Xaguxarra eta Susa aldizkarietan plazaratu ziren 1980 eta 1983 bitartean, duela hogei urte. Izan daitezela ipuinok irakurketaren plazerrerako, eta aldi berean egunotako bidegabekerien eta injustizien aurrean gure haserre adierazpena. Besarkada handi bat!
Ots 20 03
Euzko-Gogoa aldizkariaren berrargitarapen digitala osorik dago Interneten.1950. urtetik 1959ra bitarte orotara 44 zenbaki kaleratu zituen Jokin Zaitegik zuzentzen zuen aldizkariak. 209 idazlek sinatu zuen lanen bat aldizkarian, eta atzerriko 48 idazleren lanak itzuli zituzten 9 urteotan, tartean, William Shakespeare, Oscar Wilde edota Edgar Allan Poe. Joxan Elosegik Orain eta ez gero artikuluan Euzko-Gogoaren inguruko gogoeta bat eskaintzen digu, edizio honetarako bereziki idatzitakoa. Iragan astelehenetik (otsailak 17) Euzko-Gogoa aldizkaria osorik dago Literatur Aldizkarien Gordailuan.
Ots 20 03
Otsailaren 21ean 100 urte beteko dira Raymond Queneau idazle frantsesa jaio zela. Horren aitzakian, Zazie metroan, haren nobela arrakastatsuena bildu nahi izan dugu orriotara. 1996an Ibaizabalek eman zuen argitara Joxan Elosegik egindako itzulpena, Literatura Unibertsala bildumaren barruan. Liburu hartatik hartuak daude Joxan Elosegik berak idatzitako sarrera argigarria, eta baita eleberriaren 12. atala ere.
Ots 20 03
Bitoriano Gandiaga hil zela bi urte beteko dira otsailaren 21ean. Poetaren ahotsa grabatu zuen Erein argitaletxeak 1997an, “Ahotsik behartu gabe” liburuarekin batera disko bat plazaratu. Disko hartatik ekarri ditugu hamar poema, Gandiagak berak irakurriak: Elorri, Hiru gizon bakarka, Uda batez Madrilen, Denbora galdu alde eta Ahotsik behartu gabe liburuetatik bina.