Ira
09
04
Ideia Zabaldu Tour zen, osorik, 1995ean Negu Gorriak taldeak Europan zehar egin zuen biraren izena. Taldeak jada tokia lortua zuen euskal musikagintzaren eremuan, eta ez soilik musikarenean, eta euren kantu eta aldarrikapenak Euskal Herrian ez ezik Europan zabaltzeko bira luzea egin zuten. Garbiñe Ubeda kazetaria haiekin joan zen, haiek bizitakoak bizi zituen, eta liburu batean jaso argazkiz hornituriko kronika bizi batean, kontzertuak bai, baina haien ingurukoak ere jasotzen direla, eta Europan bisitatzen dituzten tokien eta hango mugimenduen berri ere jasotzen dela. Osorik daukazu orain.
Ira
09
04
1979ko irailaren 10ean hil zen Agostinho Neto, Angolako idazle, iraultzaile eta estatu-gizona. Idazlea gaztetandik lotu zitzaion bere herriaren askapenaren aldeko borroka politikoari. MPLA taldeko sortzaile eta buru, 1975ean Angolak independentzia lortu zuenean Agostinho Neto hautatu zuten lehendakari. Hainbat hizkuntzatara itzulia, euskarara Urtzi Urrutikoetxeak ekarri berri du lehendabizi, Linterna Gorria aldizkariaren 3. zenbakirako euskaratu baitzuen Afrikako negarra poema. Orain, Literatur Emailu honetarako, Koldo Izagirrek, Bego Montoriok, Mikel Elorzak eta Iñigo Aranbarrik bere hainbat poema euskaratu dituzte. Hemen dituzu denak.
Ira
02
04
Irailaren 27an 75 urte beteko ditu Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegik. Bere ibilbide literario, pentsamenduzkoa, politikoa eta beste aztertuko dituzte Donostian astebetez. Irailaren 3an (ostirala) eguerdiko 12:00etan Euskararen aldeko borrokan bere azken liburua aurkeztu ostean, irailaren 7an (asteartea) 19:30etan “Literatura eta pentsamenduzko ibilbideaz” arituko dira Markos Zapiain eta Koldo Izagirre. Hurrengo egunetan berriz, “Politikazko ibilbidea” eta “Hizkuntza gaietako ibilbidea” aztertuko dituzte. 8an (asteazkena). Aste honetako ekitaldi guztiak Donostiako Udal Liburutegiko sotoan izango dira. Argitaldaria: Elkar.
Ira
02
04
Nobela-rapsodia generoaren baitan sartu zuen Jon Alonsok Euskal karma bere liburua, umorearen prismatik gure kulturari egindako begirada zorrotza. Ez zen lehenengo aldia generoen mugei ihes egiten ziela, 1998an fikzioa eta saioa bikain bildu zituen Camembert helburu liburura. Eleberriak, baina, egiten badaki (Katebegi galdua, 1995, eta Hodei berdeak, 2003), eta saioak ere bai: Idiaren eraman handia eta Agur, Darwin, eta beste arkeologia batzuk. Jose Saramagoren Lisboako setioaren historia ere ekarria du euskarara. Goza dezakezu orain Alonsok guztioi egindako keinuez, eta jaurtitako geziez, Euskal karma liburua irakurriz.
Ira
02
04
Orain 25 urte, 1979ko abuztuaren 31n zendu zen Celso Emilio Ferreiro, literatura galegoaren XX. mendeko ahotsik gorenetako bat. Bere garaiko seme, poesia sozial-errealistaren eremuan ezaguna baina beste hainbat alor jorratutakoa, euskarara 1984an ekarri zen estreinako aldiz, literatur aldizkarietan. 1984ko maiatzean Korrok aldizkarian, 3. zenbakian, Harrizko gau luzea bere poema ezaguna argitaratu zen, eta Kandela aldizkariaren 2.ean Jon Iñaki Lasak Neno orfo con cabalos ao fondo eta Credo itzuli zituen. 1988an, Euskal Idazleen Elkartearen ekimenez eta Galeuscaren baitan, Ferreiroren 14 poema euskaratu zituen Jesus Etxezarragak, Gabriel Aresti eta Salvador Espriuren antologia batekin batera hiru hikuntzatan prestaturiko edizio batean argitaratu zirenak, Ereinek argitaletxearekin. 1991n, azkenik, eta Galiziako Letren Egunaren karietara, Joseba Sarrionandiak itzulitako poemekin egindako Poemas naufragos elebiduna kaleratu zuen Susak —eta bertan Celso Emilio Ferreiroren Itsaso aurrean etzunik poema—, eta bere aldizkariaren 27. zenbakiaren separata gisa banatu. Poema guztiak jarri ditugu irakurgai, eta baita Ereinen Antologia libururako Xose Maria Alvarez Caccamok egindako hitzaurrea.
Abu
26
04
Laura Rodriguez eta Eneko Zuloagak katalanera itzulitako Arestiren zazpi poema bidali dizkigute. Basquepoetry atarian ere badituzu Arestiren bost poema katalanez, Toni Strubellek itzuliak. Bestalde, 1988 urtean Galeusca zela-eta Erein argitaletxeak Espriu-Ferreiro-Aresti antologia txiki bat plazaratu zuen hiru hizkuntzatan; hemen Arestiren zazpi poema (Josep Daurella).
Abu
26
04
Toribio Altzagaren beste lau antzerki lan jarri dituzte aste honetan euskaraz.net-en: Axentxi eta Kontxexi eta Etxeetan elkarrizketa labur eta biziak, Bost Urtean bi ekitaldiko antzezlana eta orain arte argitara eman gabe zegoen Tantarrantan jostirudia.
Abu
26
04
Itsasoan sartu ditut eskuak / gure herriaz pentsatzeko / hoztasunez / eta kaioak / hodei jaten ari ziren / triste. Hala dio Jose Luis Otamendik Poza eta gero liburuan, 1990ean Susarekin kaleratutako poemarioan. Eskuak itsasoan sartu eta gure herriaz pentsatuz, emaitzak poesia moldean eman izan dizkigu. Azken undinaren kaira eta Egunsenti biluzia Ustelarekin kaleratu eta gero, 1987an Zainetan murrailak plazaratu zuen Susarekin, eta segitu du: Poza eta gero 1990ean eta Lur bat zure minari 1995ean. Bost poema liburu eta horiekin osatutako mundu poetiko oso baten osagarri, narrazioetan murgildu zen 1999an, Euri kontuak liburuarekin. Euskal idazle handietako bat, Poza eta gero poema liburua eskaintzen dizuegu aste honetan osorik.
Abu
19
04
Joan Perez de Lazarragaren eskuizkribuaren transkripzioarekin abiatutako web guneari, bilatzailea gehitu diogu egunotan. Euskarazko testuetan egiten du bilaketa, eta berau burutzeko hainbat aukera eskaintzen ditu: hitza edo lema, hitzaren hasieran edo bukaeran, hitz osoa edo zatia, eta abar. Bilaketak egungo grafian egin behar dira, adibidez: "itxi", "zorroz" edo "jakin". Erabiltzaileen zuzenketen eta iradokizunen esperoan.
Abu
19
04
Uda oparoa euskaraz.net-en, liburuen sareratzeari dagokionez. Batetik, Toribio Altzagaren Andre Joxepa Tronpeta sorgin ipuinaren bertsio digitala. Gerra aurrean jendaurrean antzeztu bazen ere, orain arte argitara eman gabe zegoen. Bigarrena, Kaietano Sanchez Iruren Bizi bedi euskera bertso bilduma da. Izen horrekin 1893 eta 1916 urte bitartean prentsan argitaratutako bertsoak bildu dituzte, hainbat gairen arabera sailkatuta. Abuztuaren 24an 88 urte beteko dira Sanchez Irure idazle donostiarra hil zela.
Abu
19
04
1911n gaur egun Lituania den Szetejnien jaioa, 2004ko abuztuaren 14an hil da Cracovian Czeslaw Milosz idazle poloniarra. Poeta handia, 1980an Nobel saria jaso zuen. Euskarara gutxi ekarria izan da, baina apur bat bai. 1984an Pamielak karrikaratutako Alkohola poemak libururako haren bi poema euskaratu zituen Tere Irastortzak. Maiatz aldizkariaren 9. zenbakian, berriz, 1985ean, beste poema bat argitaratu zen. Eta Literatur Gazeta-k Nobel saria jaso zuenean eginiko hitzaldia plazaratu zuen, Eduardo Zabalak euskaratua. Testuok eskaintzen dizkizuegu. Hauez gain, Czeslaw Milosz-i buruz irakur daiteke Literatur Aldizkarien Gordailuan. Koldo Etxabek Literatur Gazeta-ko 6. zenbakian idatzitako artikulua, Poloniako Literatura izenekoa, edo gaztelaniaz argitaratutako poloniarraren poema liburu bati J.M.L.k eginiko kritika, Pamiela aldizkariaren 7. zenbakian plazaratua.
Abu
19
04
Dagoeneko bibliografia luze bezain interesgarria egina du Itxaro Bordak. Bere azken liburuek bezala, 1980an plazaratutako idazlearen lehen lanak oso kontuan hartzekoak dira, egilearen panoramika osoago baten berri ematen baitigute. 1984an Basilika eleberria, Bizitza nola badoan poemarioa eta Emakumeak idazle saioarekin hasita, 1986an kaleratu zuen Susa argitaletxearekin bere bigarren poema liburua, Krokodil bat daukat bihotzaren ordez. XX. mendeko poeta ezinbesteko baten ahotsa sendotzen zihoan, 1988ko Just love poema liburuan baieztatu ahal izan zenez. Krokodil bat daukat bihotzaren ordez eskaintzen dizugu aste honetan osorik.
Abu
12
04
Euskal Idazleen Elkarteak idazle eskola jarri zuen abian iaz. Lehen ikasturtearekin aldizkari bat plazaratu dute Idazle eskolan ibilitakoek: L luma berrien eleak (2004ko ekaina). Liburu kritikak, narrazioak, poemak, gogoetak eta elkarrizketa bat batzen ditu 76 orriotan. Idazle berrien lanak dira guztiak, eta 3 €tan jarri dute salgai.
Abu
12
04
Astiro baina astero, iazko apiriletik abiatuta, liburu bat edo bi osorik paratzen dugu Literatur Emailuen bitartez. Liburutegi honetan 125 titulu dituzu dagoeneko; horien artean badira 75 euskal idazle, eta erdal idazleak 30 inguru. Irrisko Sorta (1977-1979) eta Ustela Saila (1977-1983) bildumak osatu samar daude. Saiatuko gara deskatalogaturik edo ahiturik dauden liburuak eta bildumak ekartzen.
Abu
12
04
Libreta horiko poemak liburuko zortzi poema ingelesez igorri dizkigu Jain Alkortak. Susaren webgunean zortzi erdara ezberdinetara egindako itzulpenak dituzu: ipuinak, nobelak, poemak. Aurrerantzean ere aintzat hartuko ditugu bidaltzen dizkiguzuenak.
