Abe
13
18
XX. Mendeko Poesia Kaierak plazaratu zituen Susa argitaletxeak 2000 eta 2002 urteen bitartean. Koldo Izagirrek apailatuak, joan den mendeko euskal poesiaren bilduma aparta osatzen dute. Epub formatura ekarri ditugu kaierok eta Susa argitaletxearen webguneko dendan eskura daitezke orain. Lau emanalditan aurkeztuak, aurkezpen gisa Izagirrek emandako hitzaldiak XX. mendeko euskal poesiagintza ezagutu eta ulertzeko konpendio paregabea dira; horiek ere argitaletxearen webgunean irakur ditzakezu.
Abe
12
18
Beste alor batzuk landu bazituen ere (musikaria, Puto Amoak Matematiketan taldeko kide), hitzen apasionatua zen Markos Gimeno Vesga, joan den abenduaren 7an hil zena. Hitzen ertz, aurki eta ifrentzuen esploratzailea, Twitterren #hitzokei hitz-jokoaren asmatzailea, palindromoa izan zen haren pasioetako bat. Webguneko lanaz gain, 131 (aza) lana eman zuen argitara, 131 palindromoz eta hauen inguruko glosa eta komentarioez osatua. Obra ausarta, brillantea tarteka, segidan eskaintzen dizkizuegu Markos Gimenok sortutako 131 palindromo. (gehiago…)
Abe
05
18
Barrenkale-ko 43-44-45 standetan izango da Susa Durangoko Azokan. Udazkenean argitaratutako liburu berri hauek daramatzagu: Harkaitz Canoren Fakirraren ahotsa eta Yoseba Peñaren Hariak nobelak; Iñigo Aranbarriren Munduko tokirik ederrena ipuin liburua; Idurre Eskisabelen Goseak janak poema liburua; Gotzon Barandiaranen Hitzen ahairea saiakera eta Emagin elkarteak plazaratutako Ezagutzaren matazak. Eta Munduko Poesia Kaierak bildumakoak beste hauek: Yannis Ritsos, Alejandra Pizarnik, Al Berto eta Ezra Pound.
Udaberrian plazaratu genituen: Ugaitz Agirreren Tximeletak bizkarrean nobela, Karlos Cid Abasoloren Keinu konplizeak poema liburua eta Sonia Gonzalezen Erreka haizea saiakera.
Liburuok atontzen eta Literatur Emailuak plazaratzen urte osoan lanean lagundu diguzuenei eskerrik asko handi bat.
Abe
01
18
Mikel Laboak hiru ildotan sakondu zuen bere sormen lana: Herri kantagintzaren berreskurapen eta hedatzean, esperimentazioan (lekeitioak) eta idazleen testuen ahairetzean. Bere heriotzaren 10. urteurren honetan, musikatzeko aukeratu zituen testu batzuekin osatutako LP bat proposatzen dizuegu, jakinik Laboaren kantagintzak euskaldunon belaunaldi askoren imaginarioan duen eraginak mugatuegi ere bihur dezakeela, nork bere LPa duela.
A aldea
Egun da Santi Mamiña
(
Gabriel Aresti) 1966
Gaberako aterbea
(
Bertolt Brecht) 1969
Izarren hautsa
(
Xabier Lete) 1980
Herria eta hizkuntza
(
Xalbador) 1980
Martxa baten lehen notak
(
Joxean Artze) 1980
B aldea
Lizardi
(
Bernardo Atxaga) 1985
Sorterriko koblak
(
Joseba Sarrionandia) 1985
Oroitzen zaitudanean, ama
(
Joseba Sarrionandia) 1994
Gure hitzak
(
Bernardo Atxaga) 1999
Sustraiak han dituenak
(
Joseba Sarrionandia) 2005
Emari eta sakonera handiko ibaia harri batetik bestera jauzika zeharkatzeko ahaleginean irudikatu dugu Laboa. Gabriel Aresti musikatu zuen lehenik, artea artearen aldeko aldarri ozenarekin eta klase kontzientziatik euskal poesia modernitatera ekarri zuen hura, Ez Dok Amairun bidelagun izango zituen Artze eta Lete, Arestik itzulitako Brecht, Aresti aitapontekotzat izan zuen Atxaga, Atxagaren bandakide izan zen Sarrionandia. Herria da gorputza, hizkuntza bihotza, gure hitzak esan, ez daitezela gal, ez daitezela ahaztu. Nekez uzte du bere sorterria, sustraiak han dituenak. Oroitzen zaitugunean…
OHARRA: Datak kantak argitaratu ziren urteei dagozkie, ez testuak sortu zirenekoei.
Aza
28
18
Bi itzulpen-lan eman zituen argitara Idatz&Mintz aldizkariaren 64. zenbakiak, biak ere itzulpen lanetan ohiko kolaboratzaile duen Xabier Bovedak eginak. Jorge Luis Borgesen poemak, alde batetik, idazle argentinarraren obra poetikoaren ale batzuk euskaratuz; eta, horrekin batera, Marcel Schwoben Umeen gurutzada lana. Biak eskaintzen dizkizuegu.
Aza
22
18
Harkaitz Cano Fakirraren ahotsa nobela berriarekin dator, Twist argitaratu eta zazpi urtera. Osorik eskaintzen dizugu sarean, azaroaren 26an jendaurrean aurkeztu aurretik. Gainera, liburuari buruzko elkarrizketa egingo dio Leire Palaciosek egileari Literaktumen. Zer egin dohain bat daukazunean? Erabili, munduari eskaini, eta, trukean, inoren arreta jasotzera ohitu. Horixe egiten du Imanol Lurgainek bere ahotsarekin kantagintza konprometitua besarkatu eta frankismoaren kontra borrokan hasten denean. Borroka armatua, klandestinitatea, erbeste paristarra…, mundua iraultzen saiatu zen belaunaldi baten erretratua da lau hamarkadatan luzatzen den nobela hau, sortzailearen hauskortasuna, musikaren ahalmen katartikoa, bizitza bohemioa eta denboraren igaro lasterra bezalako gaiei buruzko hausnarketaz betea eta errealitateari maileguan hartutako pasarte eta pertsonaiez josia.
Aza
20
18
Aurtengo udaberrian argitaratu zen Keinu konplizeak, Karlos Cid Abasoloren poema liburua. Oraingoan, poema haietako bost, audioz grabatuta entzun ditzakezu. Bestetik, Xabier Goik egindako itzulpenean, ingelesez ere irakur ditzakezu beste sei.
Aza
13
18
Nola bizi atzoko guztiak hainbesteko pisua badu. Horra Iñigo Aranbarrik hamar ipuinotan dakarren galdera. Ezinarekin borrokan, adiskidantzaren ertzen eta sentimendu primarioen artean dabiltza ipuin liburuko pertsonaiak erantzunaren bila. Kontu kitatze bat desagertzen ari den mundu batekin, hura ederretsi gabe. “Ez dun nostalgia, garai hura ez zunan hobea”, dio pertsonaietako batek. Lehengo mundu hori oraingoarekin gainjarrita ageri da ipuinotan, giza flysch basa batean bezala. Atzorik gabe ulertzerik ez dagoen oraina, hamar kontakizun fikziozkotan. Munduko tokirik ederrena ipuin liburua osorik irakurgai duzue sarean.
Aza
12
18
Literatura beste hainbat diziplinekin elkarrizketan eta gaur egungo eztabaidei lotuta antolatu dute Literaktum jaialdia aurten ere Donostian azaroaren 13tik 24ra bitarte. Idazleekin hitzaldiak, solasaldiak eta irakurraldiak prestatu dituzte aurtengo egitarauan. Euskarazko saioak ekarri ditugu Emailuetara:Katixa Agirre Amek ez dute nobelari buruz arituko da Eider Rodriguezekin azaroaren 14an (asteazkena) 19:00etan Donostiako Elkar aretoan; Euskal idazleen ahotsak baliatuta Afoniak izeneko irratsaio berezia atondu eta aurkeztuko dute Xabier Erkizia eta Arantxa Iturbek azaroaren 16an (ostirala) 19:00etan Donostiako Victoria Eugenia aretoko klubean; Kulturari buruz arituko dira solasean Danele Sarriugarte eta Antonio Casado da Rocha azaroaren 17an (larunbata) 12:00etan Donostiako Kaxilda liburudendan; Esti Martinez Diaz de Cerio eta Peru Iparragirrek Literaturaren bide berriak hartuko dituzte hizpide azaroaren 19an (astelehena) 19:00etan Donostiako liburutegi nagusiko aretoan; Harkaitz Cano eta Leire Palacios Fakirraren ahotsa nobela berriari buruz solasean arituko dira azaroaren 22an (osteguna) 19:30ean Donostiako Lugaritz Kultur etxean; Bernardo Atxaga eta Jose Kruz Gurrutxagak Martuteneko kartzelan irakurraldi dramatizatua egingo dute azaroaren 24an (larunbata) 20:00etan Donostiako Loiolako kultur etxean.
Aza
08
18
Azaroaren zortzian 65 bost urte beteko dira Ivan Bunin (1870-1953) hil zela, XX. mendeak eman zituen errusiar idazle handietako bat eta hizkuntza horretako lehen Nobel saria, 1933an. Gainbehera egindako lurjabe familia batean sortua, eskolak baino naturak eta nekazariek erakarri zuten areago. Tolstoi eta Turgenev irakurriz aurkitu zuen bere bokazioa, eta gazterik hasi zen poemak argitaratzen, hizkuntzak ikastearekin batera: Byron eta Longfellow itzuli zituen. Hiru aldiz jaso zuen Pushkin Saria. Baserri bat nobelak (1910) ospea eta itzala eman zizkion. Frantziara exiliatu zen Iraultza Sobietikoaren ondorioz, eta atzerrian Errusia eternoa eduki zuen gogoan beti, nostalgiaz beteriko maitasun ipuinetan. Horietako bat eskaintzen dizuegu, Udazken hotza (1944).
Aza
06
18
Sarean eskaintzen dizuegu osorik Idurre Eskisabel Larrañagaren aurreneko poema liburua, Goseak janak. Inozentziaren galerak eta nortasunaren eraikitzeak ardazten dute liburua. Nor izateak dakartzan funtsezko galderak, ekinak, jarrerak, begiratzeko erak, errotze berriak eta deserrotze eta gabetze minberak. Zenbat dagoen haututik eta zenbat ezarritakotik, amore ematetik, norbere ekinetik, konformatzetik. Eta nola jazotzen zaigun hori dena mundu honetan, nola baldintzatu eta eraldatzen gaituen besteekin dugun harremanak, nola mamitzen den gure gorputz partikularrean. Jabetze edo ahalduntze esperientzia gisa ageri da bizitza poema organiko hauetan.
Urr
30
18
Yoseba Peñak bere azken nobela aurkeztuko du urriaren 30ean: Hariak. Aita aberatsaren nahiaren kontra, Zarautzera ezkonduko da Irene, eta hantxe biziko du 36ko gerraren aurreko giro nahasia. 50eko hamarkada bukaeran, oihartzun urrun bat da gerra Xexilirentzat. Han eta hemen entzundakoekin joango da osatzen gerrak kendu zionaren haria, eta senarrarekin eta ahizparekin ezagutuko du beste mundu baten aukera. Txiki fusilatzekotan direla panfletoak banatzea izango da Olatzen aurreneko ekintza politikoa. Handik gutxira hilko dute herrian guardia zibilen burua. Euskal Herriaren berrogeita hamar urteko intrahistoriari erreparatu dio Yoseba Peñak nobela honetan. Hiru belaunalditako emakumeen bidez, memoriaren transmisioan, justizian, kulpan arakatu du idazleak.
Urr
27
18
Lisipe bildumak laugarren liburua argitaratu berri du, Ezagutzaren matazak, Emagin elkarte feministak idatzia. Mugimendu feministak eta ekinbide komunitarioek azalarazi dutenez, ezagutza elkarreraginean eta elkarlanean sortzen da beti. Hala izanda ere, egitura akademiko eta hierarkikoak dira nagusi ezagutza kudeatzerakoan eta hedatzerakoan. Liburuxka honetan, gogoeta feminista kolektiboa gorpuztu dugu ezagutzaren inguruko korapilo zenbait askatzeko asmoz (prozedurak, ikergaiak, metodologiak, erakundeak…). Aldi berean, askatu gabeko korapiloak eta hari-muturrak ere ikusgarri egin nahi izan ditugu, askotariko ikerketa-jardunetan zer-nolako erronka feministak ditugun xehatu ahal izateko.
Urr
14
18
Hamar urtetik gorako ibilbidea dauka Irakurrieran irratsaioak, Bizkaia Irratiak astero eskaini ohi duena Euskal Idazleen Elkartearen ekimenez. Saio horiek batik bat sortzaileekin izandako elkarrizketetan oinarritu izan dira. Horietako asko eta asko Hitzen uberan webgunean daude eskuragarri eta, horietatik abiatuta, 103 elkarrizketa estekatu ditugu Literaturaren Zubitegian. Ehunetik gora zubi berri, literaturaz areago gozatzeko.
Horra zerrenda: (gehiago…)
Urr
12
18
Aitak hemezortzi urte zituen, amak hamabost, Ineko Sata jaio zenean. Nagasakitik Tokiora egin zuten, eta han, gurasoak bezain goiztiar, neskatoa zelarik hasi behar izan zuen jatetxeetan zerbitzari. Horrela ezagutu zituen idazleak eta unibertsitateko irakasleak. Haietako bat, Nakano Shigeharu, gidari literarioa izan zuen luzaz. Hemezortzi urte zituela hasi zen Roba (Astoa) aldizkari aurrerazalean kolaboratzen. Handik harat, Ineko Sataren lanek —nobelek eta ipuinek batez ere— pausoz pauso jarraitu zuten Japoniaren historia eta, bereziki, langile klasearen historia: autobiografia fikzionatu bat, askotan. Alderdi Komunistako kidea eta kanporatua, berriro kide eta berriro kanporatua, bizi osoan damutu zen II. Mundu Gerran azaldu zuen jaidura nazionalistaz. Gerraostean, Emakume Demokraten Klubaren sorreran egon zen. Nortasuna zeukan Ineko Satak. Emakume, langile, dibortziatu, militante, guraso… koktel sozial eta humanista ederra da bere obra luzea, errealismo sozialista aberastu bat modernismoz eta feminismoz. Urriaren 12an 20 urte beteko dira idazle handi eta ezezagun handiago hau hil zela, eta mendebaldeko hizkuntzetan atzeman ahal izan dugun ipuin bakanetako bat eskaintzen dizuegu frantsesetik ekarria, 1951n argitaratutako Zubon o kai ni (Galtza pare bat erosten), aipatu ditugun ezaugarrien eredu.
