abenduak
maiatza 05 05
Urte batzuk narratiban murgilduta eman eta gero, 2003. urtean poesiara itzuli zen Pako Aristi. Oparitu zioten libreta hori batean poemak idazten jardun zuen hainbat denboraz, eta argitara eman Susa argitaletxearekin. Poema soilak, alderdi formalari baino edukiari emanagoak, Aristiren munduaren eta gogoeten erretratu eta kritika zorrotza —batzuetan biluzia— eskaintzen digute. Osorik eskaintzen dizugu.
Api 28 05
Imentzioaren pergamuak poema liburuarekin ezagutu genuen Juan Ramon Madariaga, 1989an Bizkaiko Foru Aldundiaren Olerki saria irabazi zuenean, eta hasiera indartsu hark izan du segidarik, izan duenez. Gure azken urteetako poesiaren zutabe sendoetako bat dugu, 2003an Susarekin plazaratu zuen Izozmendiak liburarekin zazpi poemario kalean dauzkala. Horiez gain, 1993an kaleratu zuen Neguko antzarrak narrazio liburua. Bere azken lana, Izozmendiak eskaintzen dizugu osorik, eta 8 poema idazlearen ahotsetik entzuteko moduan.
Api 21 05
Interneten dauzkagun Andima Ibinagabeitiaren izendapenak berritu ditugu, ezingo dugu egin paperean daudenetan. Hain zuzen ere, 2000n plazaratu zuen Susa argitaletxeak Andima Ibinagabeitiaren gutun bilduma, Patri Urkizuk bildu eta prestatua. Erbestetik barne-minez (Gutunak 1935-1967) gutun-bildumak euskal munduko eragile oso inportante bat aurkezten digu, gerraosteko giroan hizkuntza eta kulturari bultzada ematen kemen handia izan zuena, maiz bide ofizialekin bat egin gabe. Osorik eskaintzen dizugu liburua.
Api 14 05
Joxerra Agirre, Endika Lakart, Debra Woolf eta abarren mundua, Bizi puskak (Susa, 1996) poemarioan aurkeztu zigun unibertsoak segida izan zuen Puskak biziz poema-liburuan, 2000an Susa argitaletxeak eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioak kaleratua. Pertsonaiek bizia emandako territorio oso bat erakutsi zigun Juanjo Olasagarrek. Osorik irakur dezakezu orain Puskak biziz, eta halaxe dago Ezinezko maletak ere, 2004an Susarekin kaleratu eta Espainiako Kritika Saria jaso berri duen eleberria. Beste jenero eta pertsonaiak izan arren, neurri batean unibertso bera konpartitzen duen liburua. Puskak biziz poema liburua irakurriz gainera, idazleak errezitatutako zenbait poema entzungo dituzu gainera.
Api 07 05
Karol Wojtilaren oso bestelakoa da Jon Miranderen idazkietan irakurtzen dena. Antitesia, esan genezake. Paristar zuberotarraren poemek idazleak bizi eta sortu zuen munduaren ikuspegia ematen digute, haren kezka eta jarduerena, haren irakurketa eta sentipenena. 2002an plazaratu zuen Susa argitaletxeak Jon Miranderen poemen antologia, XX. mendeko Poesia Kaierak bilduman.
Mar 31 05
Ez zen urtarrilaren lehenarekin, Iraultzaren efemeridearekin batera joan Kubara, martxoan baizik. Koldo Izagirre idazlea. Eta Kuban bidaiatu zen, Kuba geografikoan, historikoan eta literarioan, eta bere iragazi propiotik pasatuta, haren kronika ekarri zigun 1995ean, Susa argitaletxearen eskutik: Ez duk erraza, konpai!
Mar 24 05
Bihar helduko natzaizu / goiza urratzera / gaua orraztera ene eskuekin / Bihar helduko natzaizu / pena ehizatzetik / laztan ikastetik zure behakora. Bihar gabe, aspaldi iritsia da Jose Luis Otamendi irakurleengana. Zainetan murrailak bere hirugarren poema liburua izan zen, Susa argitaletxearekin 1987an argitaratua. Orain osorik eskaintzen dizugun liburu honetako poema batzuk gainera, entzun ere egin daitezke, idazlearen ahotsetik.
Mar 17 05
Joxe Azurmendik 1971n eman zuen argitara Hitz berdeak liburua, ordura arte idatzi zituen poemen bilduma. Urte berean argitaratu zuen Hizkuntza, etnia eta marxismoa saioa, eta bi horiekin hasi zuen segida luzea izan duen argitaratze bidea. Pentsamenduaren munduan ibili bada ere, literatura ez du sekula utzi, literatura pentsa-mendu/mundu horretan elementu oso inportantea izan baita. Baina poeta gisa ere lekua irabazi zuen Joxe Azurmendik Hitz berdeak lanarekin. 2000. urtean Poesia Kaierak bilduman kaleratu zuen Susak Joxe Azurmendiren poemen antologia bat, orain osorik aurkezten dizuguna.
Mar 10 05
1933ko martxoaren 12an hil zen Xabier Lizardi. Euskal literaturan, batez ere poesian, nahitaezko erreferente bihurtu zen Lizardi, eta bera da XX. mendearen lehen zatiaren ikur nagusienetakoa. Antzerki-lanik ere ondu zuen, eta bere artikulugintza ere nabarmentzekoa da, hitz lauz egindako lanak, Madrilgo Gorteetatik edo euskarazko egunkariaren alde egindako artikuluak, kasu. Bere poesiaren antologia kaleratu zuen Susak 2000.urtean, XX. mendeko Poesia Kaierak bildumaren baitan. Hementxe duzue.
Mar 03 05
Duela mende bat, 1905eko otsailaren 26an, hil zen Marcel Schwob idazlea. Chavillen jaioa 1867an, idazle fina eta azterlari zorrotza, liburu eder zenbait egin zituen, eta azterketa kritiko oso interesgarriak (François Villoni buruz, kasu). Euskal idazleak hurbildu dira haren obrara, eta 1986an, Baroja etxearekin, Mimoak lana euskaratu zuen Mikel Lasak. Hurrengo urtean, 1987an, Urrezko maskaradun erregea lana argitaratu zuen Pamielak, Periko Diez de Ultzurrunek itzulia. 2002an, azkenik, Bizi alegiazkoak kaleratu da Literatura Unibertsala bilduman, Ibaizabalek argitaratua, Juan Garzia Garmendiak itzulia (liburu horretako ipuin bat euskaratu eta argitaratua zuen Erein etxearekin, Ipuin gogoangarriak obran). Izan du harrerarik, beraz, idazle sinbolistak gurean. Hiru lanak eskaintzen dizkizuegu, osorik.
Mar 03 05
Aurten beteko da Estepan Urkiaga Lauaxetaren jaiotzaren mendeurrena eta izango da ospakizun bat baino gehiago —Sabino Arana Elkargoak berriki aurkeztu du idazlearen liburutegiaren katalogoa—. Egokiera ona da, beraz, laukiztarraren literatur-lanak irakurtzeko (edo berrirakurtzeko). Susa argitaletxeak kaleratutako XX. Mendeko Poesia Kaierak bilduman bada, noski, Lauaxetaren poemen antologia.
Ots 24 05
1985eko otsailaren 22an, orain 20 urte, zendu zen Bartzelonan Salvador Espriu, XX. mendeko Kataluniako idazle handietako bat. Narradore, antzerkigile eta poeta, bizi izan zuen garaiko erretratua egin zuen bere literaturarekin, bere ahotsa bere komunidadearenean txertatua. Bere poemak, 1965 ezkeroztik, euskaraz irakur daitezke. Sinerako liburua eta Zezen larrua osorik (Juan San Martinek euskaratuak), eta beste zenbait literatur aldizkarietan edo antologietan bilduak. Hementxe eskaintzen dizkizuegu denak.
Ots 24 05
Oraindik ere Konstituzioaren inguruko erreferendumaren oihartzunekin dabilela, Europak hainbat alderdi ezkutu ditu, eta horietako bat erakutsi zigun Pablo Sastrek 2002an, Leuropa eleberrian. Susak eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioak kaleratua, Tximi eta Sakiren ibilerak irakur ditzakegu, Marokon eta Euskal Herrian. Hizkuntza bixi erakargarri batean idatzia, liburu bikaina eman zigun Sastrek. Osorik irakur dezakezu orain.
Ots 17 05
Arthur Millerren heriotza da azken egunotan irakurgai izan duguna, idazle estatubatuarra pasa den 2005eko otsailaren 17an hil baita. XX. mendeko antzerki-autore inportanteenetako bat, haren lan ezagunena, Saltzaile baten heriotza, Xabier Galarretak euskaratua dago. 2001ean plazaratu zuen Hiria argitaletxeak, eta orain osorik dakarkizuegu.
Ots 03 05
1995eko otsailaren 4an, orain dela 10 urte, zendu zen Patricia Highsmith idazlea. AEBetako Texasen jaioa, 1912an, Arrotzak tren batean (1950) eleberriak egin zuen ezagun, lehenengoz, eta gerora izen handia eman Tom Ripley pertsonaiak. Ripleyren jokoa eta Ripley trebea eleberriak, hain zuzen, euskaratuak dituzte Maria Garikanok eta Asun Garikanok, eta Igela argitaletxeak kaleratuak 1995 eta 1999an. Eleberrigile trebe honen euskaratutako lehen lanak ez dira horiek, ordea. Koro Navarrok Poliki, poliki haizetan (Slowly, slowly in the wind, 1979) narrazio bilduma euskaratu baitzuen 1988an, Elkar argitaletxeak argitaratua. Bost narrazio erakargarrik osatua, misterioa bezala pertsonaien arima protagonista diren bost narraziok osatua, osorik eskaintzen dizugu.