Api
19
05
Ramon Llull saria irabazi berri du, Per un sac d’ossos nobelarekin. Iragana etengabe aztertu behar dela uste du idazleak. 1936ko gerra, berriz ere nobela batean. Legionario bat, promesa bat eta mendekua. Gerra eta gerra ostea, frankismoa. Garaileak eta garaituak. Horiek Lluis-Anton Baulenasek (Bartzelona, 1958) idatzitako azken lanaren gakoak. Baina ez da nobela historiko soil bat. Badu intrigatik, badu ikerketatik, badu iluntasunetik, badu abenturatik.
Api
19
05
Txetxenia ezagutzen dugu? Egunkarietan dakartenaz gain, ezer gutxi. Ez musikaririk, ez dantzaririk, ez artistarik ezagutzen dugu. Geografiarik? Bi ibai nagusi ditu: Terek eta Argoun. Grozni, Ourous-Martan, Bedeno, Chatoi dira hiririk garrantzitsuenak. Orain, hiri fantasmak. Tanke errusiarren desfileak, mendietako gerrillariak. Ia beste ezer, ez bada sarraskiaren antzokia dela. Gerra oso presente dago idazle txetxeniarren lanetan. Hona hemen hango literaturara hurbiltzeko saio bat.
Api
14
05
Irunen sortu zen 1875eko apirilaren 13an, duela 130 urte, Joxe Mari Lopetegi, Hego Euskal Herriko errepublikanoen bertsolaria. Amikuzeko Arruetan hil zen, Behe Nafarroan 1942ko ekainaren 2an. Lopetegik bere garaiko prentsan, Irungo agerkarietan batez ere, argitara eman zituen bertso sailak.
Joxan Elosegik, berriki liburu batera bildu ditu bertso sail hauek eta argitara eman Joxe Mari Lopetegi Errepublikanoen bertsolaria izenburupean, Paper Hotsak argitaldariak plazaratuta.
Bere jaiotzaren 130. urteurren honetan, eta Errepublika aldarrikatu zuten egunarekin bat eginez, errepublika gaitzat idatzi eta kantatu zituen bertsoak hautatu ditugu, hemen paratzeko.
Api
14
05
Joxerra Agirre, Endika Lakart, Debra Woolf eta abarren mundua, Bizi puskak (Susa, 1996) poemarioan aurkeztu zigun unibertsoak segida izan zuen Puskak biziz poema-liburuan, 2000an Susa argitaletxeak eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioak kaleratua. Pertsonaiek bizia emandako territorio oso bat erakutsi zigun Juanjo Olasagarrek. Osorik irakur dezakezu orain Puskak biziz, eta halaxe dago Ezinezko maletak ere, 2004an Susarekin kaleratu eta Espainiako Kritika Saria jaso berri duen eleberria. Beste jenero eta pertsonaiak izan arren, neurri batean unibertso bera konpartitzen duen liburua. Puskak biziz poema liburua irakurriz gainera, idazleak errezitatutako zenbait poema entzungo dituzu gainera.
Api
14
05
Euskal literaturaren lehen agerpenetik –Lingua Vasconum Primitiae (Bernard Etxepare,1545)- 1936ko gerrak ezartzen duen mugara arte ekoitzi diren euskarazko literatur testuak batzen ditu Klasikoen Gordailuak. Gordailua, testu horiek denak batu ditugun lekua delako. Ez gordeta edukitzeko, ordea. Irakurtzeko, erabiltzeko, ezagutzeko testuak dira, eta hala balia daitezen da gure asmoa.
Klasikoen gordailuan bi ahaleginen batuketa dago: Patxi Salaberri Muñoa idazle eta irakasleak egin eta zuzendu zuen Euskal Testuen Gordailua eta Susa literatur argitaletxeak abian jarritako Armiarma literatur ataria. Bien batzetik sortu da Klasikoen Gordailua; gure argitaletxearen ekimenez eta Patxi Salaberriren zuzendaritzapean.
Euskal literaturako testu klasikoen gordailua apirilaren 14an (osteguna) 20:00etan aurkeztuko dugu Gasteizko Goiuri-Villasuso jauregian, gonbidatuta zaude.
Api
12
05
Baztanen bizi da, eta azken hamar urteotan hogei liburu eta ehunka artikulu kaleratu ditu. Azken sei hilabeteetan, hiru: Liquidación por derribo (Alberdania) egunerokoa, Piloto de la muerte (Espasa) nobela eta La isla de Juan Fernandez liburua berriki. Proiektu asko ditu esku artean, hainbat lanekin ari da: 36ko gerran Nafarroan girotutako eleberri batekin, adibidez. Argitaratutako liburuen eta egiteke dituen liburuen artean harrapatu dugu.
Api
07
05
EH! Literaldia 2005 antolatu dute liburuaren egunaren karietara —Sant Jordi eguna ere ospatzen dute— Bartzelonako euskal etxekoek. Jon Elordik emango duen literaturari buruzko ikastaroaz gain, zenbait poesia emanaldi eta liburu aurkezpen bat ere izango dira Bartzelonan. Xabi Bordak Birika zatiak liburuan oinarritutako errezitala egingo du apirilaren 15ean (ostirala) 20:00etan. Poemekin batera Aitor Bengoetxea Ondarruk prestatutako bideoa emango dute. Bartzelonako emanaldi honen karietara, Bordaren 8 poema katalanez jarri ditugu Susaren webgunean.
Kirmen Uribe bere aldetik apirilaren 22an (ostirala) 22:00etan izango da Euskal Etxean poemak errezitatzen.
Martxelo Otamendi Egunkariako zuzendariak Plouen Mentides liburua aurkeztuko du apirilaren 23an (larunbata), Lorea Agirrek idatzitako Euria ari du Egunkariaren itxieraren kronikaren katalanezko itzulpena.
Api
07
05
Karol Wojtilaren oso bestelakoa da Jon Miranderen idazkietan irakurtzen dena. Antitesia, esan genezake. Paristar zuberotarraren poemek idazleak bizi eta sortu zuen munduaren ikuspegia ematen digute, haren kezka eta jarduerena, haren irakurketa eta sentipenena. 2002an plazaratu zuen Susa argitaletxeak Jon Miranderen poemen antologia, XX. mendeko Poesia Kaierak bilduman.
Api
07
05
Loiolara egindako bisitaz gain, bestela ere iritsi zen Karol Wojtila euskararen eremura 1980ko hamarkadan. Ez baita telebista Wojtilak agertzeko hautatutako medio bakarra. Santi Onaindiak euskaratu zituen poloniarraren hainbat poema, eta Olerti aldizkarian argitara eman. Literatur Aldizkarien Gordailuan irakur ditzakezue, edo, nahi izanez gero, Euskal Bertso eta Olerkien Hemerotekan.
Api
05
05
Ia sei urte dira Claudio Rodriguez (Zamora, 1934-Madril, 1999) hil zela. 65 urte beteko zituen bizirik balitz. Liburu bat ari zen idazten. Titulua ere bazuen liburuak: Aventura. Haren seigarren liburua izango zen, baina amaitu gabe geratu zen: hamaika poema zeuzkan eginda. Hamaika; ez gehiago.
Api
05
05
Porton (Portugal) jaio zen 1971n. Kazetaria eta idazlea da ofizioz. 1996an hasi zen idazten. Hainbat genero landu ditu: kronikak, argazki liburuak, haur literatura… baina batez ere ipuinen eta nobelen bidez egin du lekua. Gaztelaniara itzulita eman du argitara berriki Txalaparta argitaletxeak Marmeloren lanik ezagunenetako bat: Las mujeres deberían llevar libro de instrucciones nobela edo, egileak berak dioenez, saiakera nobelatua. Genero horixe du gustukoena azkenaldian.
Mar
31
05
Idazleen blogak ezagutu ditugu: Xabier Mendiguren, Markos Zapiain, Julen Gabiria. Eta orain literatur aldizkari gisara antolatutako blog bat sortu da: Volgako Batelariak. Rikardo Arregi, Juanjo Olasagarre, Ibon Egaña, Anjel Erro eta Iban Zalduak bultzatutako ekimena da. Apirilaren 6an (asteazkena) 21:00etan aurkeztuko dute Gasteizko Gora tabernan.
Mar
31
05
Mugaldekoak poema-liburua kaleratu zuen 2004an Edu Zelaietak, eta hasiak dira bere poemak beste hizkuntza batzuetako doinuak ezagutzen. Bost poema —Batzuetan; Koldarrak eta ausartak; Iturriak; Kartografoa naufragioan; Lerro berdea— itzuli dizkiote hiru hizkuntzatara: gaztelania, katalana eta esloveniera. Lehenengo biez Jordi Serra arduratu da, gaztelaniazkoan egileak berak lagunduta; eta Marjeta Prelesnik Drozg-ek egin du eslovenierazko itzulpena.
Mar
31
05
Ez zen urtarrilaren lehenarekin, Iraultzaren efemeridearekin batera joan Kubara, martxoan baizik. Koldo Izagirre idazlea. Eta Kuban bidaiatu zen, Kuba geografikoan, historikoan eta literarioan, eta bere iragazi propiotik pasatuta, haren kronika ekarri zigun 1995ean, Susa argitaletxearen eskutik: Ez duk erraza, konpai!
Mar
29
05
Berriki Parisen egin duten liburu azokan errusieraz idatzitako literatura ohoratu dute. Omenaldi horren aitzakian, Errusiako literaturako hainbat klasiko berrargitaratu dituzte frantsesez. Klasikoak ez ezik, berriak ere bai. Argia ikusi duten liburu horietarik bat da Marina Tsvietaievaren (Mosku, 1894-Jelabuga, 1941) biografia: Vivre dans le feu : Confessions (Broche, 2005). Ez da ezezaguna gurean; Tere Irastortzak itzuli ditu haren poema batzuk.
