Mai
18
06
Autoreen idazlan guztiak sareratzeko ahaleginekin jarraituz, Agustin Kardaberazi dagokio oraingoan sortu-itzuli-moldatutako guztia agertzen hastea. Ildo horretatik, hernaniarrak Klasikoen Gordailuan zituen obra ospetsuen zerrenda, argitaratu eta argitaratu gabe utzi zituenekin aberastuko da gaurko eta hurrengo emanaldiotan. Bihoaz, bada, lehen labealdi honetan bost lan esanguratsu: Kristabaren bizitza-1 (1744), Kristabaren bizitza-2 (1760), Aita S. Ignazio Loiolakoaren ejerzizioak (1761), San Ignazioren ejerzizioen laugarren partea (1765) eta Kristauaren doktrina (c.1762).
Mai
18
06
2004an plazaratu zen Xabi Borda idazlea Birika zatiak liburuarekin, Susa argitaletxean. Poemario sotila, hainbatetan zatiak zirujau labanaz moztuak izan direla ematen du. Indar handiko espresio txikietan aritu zen Xabi Borda. Osorik irakur dezakezu.
Mai
18
06
Juan Luis Zabalaren koaderno literarioa da Inon izatekotan liburu berria, 1985etik 2006ra bitartean idatzitako gogoetak, oharrak, artikuluak, poemak, ipuinak biltzen dituena. Donostiako Udal Liburutegiko Sotoan aurkeztuko du maiatzaren 23an (asteartea) 12:00etan, Jon Benito lagun duela. Liburuko ipuinak eskaintzen dizkizugu aurrerapen gisa. Zabalak, bestalde, liburuari emandako izenburu berarekin blog bat abiatu du joan den astean.
Mai
14
06
Uslar Pietri, Arturo izenez, orain dela ehun urte sortu zen Caracasen, Venezuelan. Datozen egunotan haren obra ekarriko dute gogora bere jaioterrian antolatutako saioetan.
Mai
11
06
1831ko apirilaren 30ean jaio zen Indalezio Bizkarrondo Bilintx. Urteurrenaren karietara, Donostiako Euskara Patronatuak argitalpen berezia egin du, Bilintx. 175 urte direla eta…, olerkariaren hamazazpi bertso-sail ezagun argitaratuz Mattinek edizio eta bertso horiei propio eginiko marrazkiek lagunduta. Liburua on-line dago, hala marrazkiak nola testuak ikusgai, Euskaraz.net-en. Auspoa sailean kaleratu zen Bilintxen Bertso ta Lan guziak liburua ere irakurgai dago gune horretan, eta Klasikoen Gordailuan ere aurkituko dituzu Bilintxen Bertso guztiak.
Mai
11
06
1955eko urrian San Franciscoko Six Galleryn irakurri zuen Allen Ginsbergek Ulua (Howl) poema. Horren ostean, Lawrence Ferlinghetti editoreak oharra bidali zion Ginsbergi, hainbat urte lehenago Ralph W. Emersonek Walt Whitmani Belar-hostoak (Leaves of grass) irakurri eta gero bidalitako oharra errepikatuz: “Ibilbide handi baten hasierari diosala egiten diot”. Ferlinghettik esaldi bat erantsi zion: “Noiz eskura nezake eskuizkribua?”. Handik gutxira jaso zuen. Izan ere, 1956an, duela 50 urte, City Lights argitaletxeak plazaratu zuen Howl eta beste poema batzuk bilduma. Estatu Batuetakoak Administrazioak edizioaren zati bat bahitu egin zuen obszenitatea egotzita, eta auzitara ere eraman zituzten egilea eta editorea. San Franciscoko lehen irakurraldiaren urteurrenaren karietara, 2005eko udazkenean, Susa argitaletxeak Ulua plazaratu zuen, Harkaitz Canok euskaratuta.
Mai
04
06
XX. mendeko Euskal Literaturan egile zein aztertzaile gisa azaldutako lau izen nagusiren artikulu bilduma interesgarriak eskaini nahi ditu Klasikoen Gordailuak gaurkoan. Lehendabizi, eta irizpide kronologiko hutsari jarraituz, Kirikiño paregabearen iruzkinak eta iradokizunak datoz Edo geuk edo iñok ez (1913-1928: 1984) izeneko bilduman. Bigarrenik, Lauaxeta handiaren ipuinak eta gai anitzeko artikuluak sareratu dira Azalpenak (1931-1935: 1982) eta Azalpenak eta beste 1932 (1932: 1991) bildumetan.
Oroitarazteko dira, halaber, Enrike ZubiriManezaundi nafarraren ipuin eta kazeta-artikulu zaporetsuak, haren Artikulu bilduma (1928-1936: 1990) jasotzen direnak. Azkenik, gaurko eskaintzari amaiera duina emateko, Piarres Lafitteren literatur lanak aurkituko ditu irakurleak haren Euskal literaturaz (1934-1967: 1990) izeneko bilduman.
Mai
04
06
“Kartzelatua, debekatua, isilarazia. Indonesia XX. mendean hartu duten okupazio japoniarrak lehenik, Herbehereetako kolonizatzaileek gero. Eta diktadurak: Sukarnorenak eta gero Suhartorenak (…).Horren aurrean zer? Erresistentzia politikoa, aske izan beharrari fideltasuna eta bokazio literarioa”. Halaxe aurkeztu zigun Jon Benitok Pramoedya Ananta Toer idazle indonesiarra, herri hark XX. mendean eman duen idazle inportanteenetako bat, bere heriotza zela-eta egindako prentsa-artikuluan. Javan jaioa 1925an, 81 urte zituela hil zen 2006ko apirilaren 30ean. 81 urte horietarik 14 preso pasatu zituen Buruko irlan, eta han idatzi Buruko Saila izenaz ezaguna den tetralogia. Hainbat hizkuntzara itzulia, euskaraz ere irakur daiteke. Txalaparta argitaletxeak Pramoedya Ananta Toerrek Bukit Duriko presondegian 1949an idatzitako Iheskaria eleberria plazaratu zuen, 1994an, Jose Emilio Txoperenak itzulia. Hementxe duzu.
Api
27
06
Txernobilgo zentral nuklearreko istripuaren 20. urteurrena bete den honetan, apirilaren 26an, sarera ekarri nahi izan ditugu 1997an eta 1998an Eguzki taldeak ingurumena eta literatura uztartuz kaleratutako bi ipuin liburu: Ipuin berdeak eta Ipuin berde berriak. Hainbat autoreren narrazioak biltzen dira: Harkaitz Cano, Koldo Ameztoi, Juan Luis Zabala, Itxaro Borda, Pako Aristi, Amaia Lasa, Joxean Agirre, Patxi Zabaleta, Xabier Amuriza, Edorta Jimenez, Xabier Arzelus, Rafael Castellano, Joxemari Carrere, Antxon Gomez.
Api
27
06
Koldo Izagirreren Teilatuko lizarra argitaratu berriko sei kantu alemanez ekarri dizkigu Gabriele Schwab-ek. Lehen ere Schwabek alemanez emanak zituen Izagirreren Non dago Basques’ Harbour liburuko bost. Baina baita ere ia 100 euskal poema basquepoetry.eus gunean: Etxepare, Oihenarte, Etxahun, Iparragirre, Otaño, Orixe, Lizardi, Lauaxeta, Mirande, Gandiaga, Aresti, Urretabizkaia, Sarrionandia, Borda, Aranbarri…
Api
25
06
Gaur aurkeztuko du Igela argitaletxeak Gianni Celatiren (Sondrio, Italia, 1937) Le avventure di Guizzardi (Guizzardiren abenturak), Parlamenti Buffi (Erretolika irrigarriak) trilogiako lehen liburua, baina hiruetarik euskaratzeko geratzen zen bakarra. Udazkenean ikusi zuten argia La banda dei sospiri (Denak hasperenka) eta Lunario del paradiso-k (Paradisuko almanaka), biek Igela argitaletxean, Pello Lizarraldek eta Fernando Reyk itzulita. Reyk euskaratu du elkarrizketa hau ere.
Api
20
06
Susa argitaletxearekin kaleratutako hiru liburuetan unibertso poetiko oso bat eratua du Juanjo Olasagarrek, batez ere azken bietan —Bizi puskak (Susa, 1996) eta Puskak biziz (Susa-Elkarlanean Fundazioa, 2000)— eraikitako territorioarekin. Lan horren antologia bat XX. Mendeko Poesia Kaierak bilduman argitaratutako alean irakur daiteke. Hemen daukazu osorik.
Api
20
06
Juan Inazio Iztuetaren Gipuzkoako dantza gogoangarrien kondaira (1824) izeneko liburua dator gaurkoan Klasikoen Gordailuaren atal etnografikoa hornitzera. Bestalde, munduko erlijio nagusien aurkezpen katolikoa dakarkigu J. Martin Hiribarrenek Eskaraz egia (1858) liburuan, euskal irakurleari lehen aldiz Konfuzio, Buda, Brahma, Zoroastro, Isis eta Osiris bezalako pertsonaien berri eskainiz. Egile beraren Napoleon Lehena (1856) poema luzea dakarkizugu, Bonaparte Printzeari oparitutakoa. Amaitzeko, bi lan labur sareratu dira: Hiribarrenen Iruñeko bestak 1845 (1845) izeneko bertso-bilduma (antitaurinoa, besteak beste: Utz ordu dire zezenak,/ Espainolentzat eginak:/ Ni banintz erregetarik,/ Ez liteke zezenarik. //Horrek ez du espainola/ Izituren berehala;/ Ez dut hekien gusturik,/ Halere naski nererik./ Dena den, adio bethikotz/ Etzarete neretakotz,/ Josteta hirriskutsuak,/ Barbarian asmatuak!) eta apaizak soldadutzara behartzen zituen legaren aurkako idazkia, Arnaud Abadiak ondua: Aphezak soldado (1890).
Api
18
06
Aita-semeen arteko harremanak aztertu ditu Kenzaburo Oe-k Atarashii hito yo mezameyo liburuan. Protagonistak K. izena du. Europan zehar bidaia bat egiten ari da. Idazlea da. Idazle arrakastatsua. Familia Japonian du. Bera Europan dago, eta familia Japonian: elkarrengandik urrun daude. Bidaiako geltoki batean William Blaken poemak biltzen dituen liburu bat erosten du. Blaken liburuak bidea egiten lagunduko dio, ez Japoniara artekoa bakarrik, bizi-bidaia baizik.
Api
13
06
Sabra eta Xatilako errefuxiatu kanpamenduetako sarraskia izan zelarik, Lau orduz Xatilan testua idatzi zuen Jean Genetek, hain zuzen ere 1982ko irailean Beiruten zegoen idazleak. Palestinarren aurkako erasoaren 20. urteurrenean testua on-line jarri genuen, 36 zenbakiko Literatur Emailuan. Susa argitaletxeak 1988an argitaratu baitzuen, Mikel Antzak euskaratua, Lau orduz Xatilan, Zaindaritza zorrotza antzerki-lanarekin batera. Izan ere, Jean Geneten obraren zati inportante bat antzerki testuek osatzen dute: Les bonnes; Le balcon; Les négres; Les paravents. Orain, idazlearen heriotzaren 20. urteurrenean (1986ko apirilak 15), osorik eskaintzen dugu Zaindaritza zorrotza.
