Abe
18
03
Joan den ostiralean hil zen, 86 urte zituela, Fadwa Touqan poeta palestinar handia. Nabulusen jaioa eta hantxe zendu dena, “pesimista, erromantikoa, oldartua”, definitzen du Itxaro Bordak. Poesia intimista batetik abiatua, bere herriaren eta bizitzaren ibilbideaz bat, erresistentzia kantatzera jo zuen, palestinarra eta emakumea zela beti ardatz izanez. Euskaraz Itxaro Bordak jarri zuen bere poema bat, Itsasora itzultzea, 1988ko udan kaleratu zen Maiatz aldizkariko 16. zenbakian, poeta palestinarrei eskaini zien atal batean. Hementxe duzue.
Abe
18
03
“Eta hortik leihotik, argixe sartzen dan lez, argixe urten be eitten da” esanez hasten zaigu Txaman aldizkariaren 4. zenbakia. Oso osorik sarean jarri dugun aldizkari honetan Kale Kantoitik ohiko sarrerarekin batera beste 20 poema eta testu aurkituko dituzu, fotokopietan banatzen den literatura. Berriki, Durangoko azokaren karietara 5. zenbakia kaleratu dute eta hori ere aurki jarriko dugu sarean.
Abe
18
03
Aste honetan osorik eskaintzen dizuegun liburua poema-liburu bikaina da: Joxe Azurmendiren Hitz berdeak. Liburu mardula, bost partetan zatitua, Azurmendiren garai eta estilo desberdinetako poemak biltzen ditu, Bitoriano Gandiagaren aurkezpenak argitzen duenez; 60ko hamarkadako ibilbide poetiko oso bat jasotzen du obrak. 1971n argitaratu zuen Arantzazuko argitaletxeak, eta Gandiagarenaz gain Juan San Martinen hitzaurrea ere badakar. XX. mendeko ahots oso inportantea ezaguzteko aukera paregabea.
Abe
18
03
Argitalpen berri bi egin ditu Susak Amukoak sailean: Jon Benitoren Orbel zaku bat poesiazkoa (Xabier Gantzarainen irudiekin) eta Jon Alonsoren Umoreari buruzko gogoeta hitzaldia. Amukoak bildumako liburuxkak ez dira salgai izaten, soil-soilik Susaren web-dendan libururen bat erosten dutenek hartzen dituzten opariak baitira, idazleek irakurleei egindako opariak alegia. Alonsoren eta Benitoren berri hauez gainera, aukeran dituzu Zabala, Otamendi, Jimenez, Izagirre, Gantzarain, Cano, Borda, Aristi, Urain eta Aranbarri idazleenak ere.
Abe
11
03
100. Literatur Emailua duzu aste honetakoa, eta berezia izan dadin saiatu gara. Entzutekoa den Emailua da hau, disko baten moldekoa. Sei poetaren errezitala duzu ia ordu beteko grabazioan, 48 poema denera. Pako Aristik, Jon Benitok, Igor Estankonak, Juan Ramon Madariagak, Miren Agur Meabek eta Kirmen Uribek zortzina poema irakurri dituzte zuretzat, Zarautzen azaroan Jexuxmai Lopetegi musikariak jasoak. Poema bakoitza bi formatutan daukazu, aukeran: Real Player eta MP3.
Badakizu, bestalde, entzuteko poema multzo handia duzula lehendik Susaren webguneko audioa atalean: Gabriel Aresti, Bitoriano Gandiaga, Koldo Izagirre, Joseba Sarrionandia, Jose Luis Otamendi, Xabier Montoia, Edorta Jimenez, Iñigo Aranbarri, Itxaro Borda, Andolin Eguzkitza, Rafa Egiguren, Gabriel Korta, Jon Arano, Joakin Balentzia, Juanjo Olasagarre, Andoni Tolosa, Xabier Aldai eta Harkaitz Cano.
Abe
04
03
Durangoko Azokan Susa argitaletxeak lau stand izango ditu (Goienkalea 41-44), horietatik bat osorik XX. Mendeko Poesia Kaierak bildumari eskainia. Bestalde, idazle hauek izango dira Susan: abenduaren 5ean (ostirala) Jon Alonso (Hodei Berdeak), abenduaren 6an (larunbata) Pako Aristi (Libreta horiko poemak), Edorta Jimenez (Kilkerren hotsak, Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan), Hasier Etxeberria (Eulien Bazka) eta Juan Ramon Madariaga (Izozmendiak). Abenduaren 7an (igandea) Edorta Jimenez eta Juan Ramon Madariaga.
Susak Iñaki Uriaren ipuin bat eramango du opari Azokako bezeroentzat.
Abe
04
03
Duela 150 urte, 1853ko abenduan, eman zuen argitara Jean Martin Hiribarrenek bere lanik ezagunena, Eskaldunak, 5.000 bat bertso-lerroz osaturiko poema. Azkainen 1810ean jaioa, hainbat lan idatzi zituen, euskaraz eta frantsesez, apaiz lapurtarrak. Hiru argitaratu zituen: Eskaldunak obraz gain, urte bereko Montebideoco berriac, Ameriketarako emigrazioaren aurkako kantuak, eta 1858ko Escaraz eguia, erlijioaren historia bat. Euskal Herriaren garai bateko agerpen osoa izan nahi duen poema luzea, osorik irakur dezakezu hemen.
Abe
04
03
Ingelesera Stephen Moran-ek itzulirik jaso ditugu Juanjo Olasagarreren bi poema, eta Elizabeth Macklin-en eskutik Kirmen Uriberen bost poema. Constantin Roman-i zor diogu Kirmen Uriberen “Maiatza” errumanieraz jarri izana. Rikardo Arregi Diaz de Herediaren bi poema gehiago ditugu orain alemanez, Berit Skock-ek emanak. Frantsesez, bestalde, Itxaro Bordaren %100 basque nobela argitaratu berri du Editions du Quai Rouge Baionako argitaletxeak; lehen bost kapituluak eskaintzen dizkizugu. Hauek eta beste hainbat itzulpen irakurriko dituzu hemen klik eginda
Aza
27
03
2003ko azaroaren 25ean bete da Sabin Arana Goiriren heriotzaren mendeurrena. Politikako, gramatikako, historiako eta bestelako idazkiez gain, poemak ere idatzi zituen Arana Goirik, 33 haren lanen biltzaileek diotenez. Bere olerkien lehen bilduma Koldo Eleizaldek egin zuen eta 1919an eman argitara, Editorial Vasca-n, Olerkijak izenburuaz. 1980an, Sendoa argitaletxeak Arana Goiriren Obras Completas kaleratu zuen, eta bertan publikatu ziren poema guztiak, hala Eleizaldek jasotakoak nola bildu gabe utzi zituenak. Edizio horretan jaso bezala dakartzagu guk hona, Arana Goiriren olerki guztiak. 1982an, azkenik, Santi Onaindiak Arana Goiri’tar Sabin olerkari eman zuen argitara. Arana Goiriren poema guztiak dakartzagu, beraz, eta baita Koldo Eleizaldek 1919an egin zuen hitzaurrea eta Santi Onaindiak bere liburuan idatzitako sarrera.
Aza
27
03
Juan Duñabeitia eta Ernest Hemingway elkarrekin ageri diren argazki batekin dator Edorta Jimenezen liburu berria: Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan. Duñabeitia marinela, Untzain abadea, Ibarluzea anaiak eta Areitio pilotariak, Pako Garai eta beste batzuk dira liburuko protagonista nagusiak; baita ere bidenabar: Jose Antonio Agirre, Jesus Galindez, Manu Sota edo Antonio Irala. FBIren barruan Basque Intelligence Service zer zen jakingo duzu, agiri sekretuak, gutunak, gertakari bitxiak… 36ko Gerra, gerraren jarraipena exilioan eta Karibea, horra Edorta Jimenezen ikerketa eta abenturazko liburuaren ardatzak.
Aza
20
03
Berria egunkaria sortu eta jarraian igandero narrazio bat irakurtzen hasi ginen. Anjel Lertxundik Wagner ekainaren 29an plazaratu ostean, Edorta Jimenezek Galdara kosmikoa, Itxaro Bordak Kurlo hegaletan, Pako Aristik Postaletan idatzitako ipuina, Felipe Juaristik Autobusa, Iban Zalduak Margolariarena, Gerardo Markuletak Señorita Espe eta andereño Itxaro, Harkaitz Canok Ogiaren konkista, Patxi Zubizarretak Ileak bainuontzian, Javi Cillerok Newscastle-ko tximinoak, Juan Kruz Igerabidek Izar ona, Juan Luis Zabalak Bizikleta andregai eta Xabier Mendiguren Elizegik Haur bat jolasean argitaratu zituzten igandeetako Hitzalean gehigarrian.
Aza
20
03
Maiatz literatura aldizkariak urteroko solasaldiak antolatu ditu Baionako Elkartetxean (Pannecau karrika 47) azaroaren 25, 26 eta 27an. Azaroaren 25ean, (asteartea) 19:00etan Txomin Peillenek “Mende Joanaz” 50 urtez idatzi olerkien bilduma aurkeztuko du. 19:45etan hurrupaldia egin ostean, 20:00etan Piarres Aintziarten hitzaldia eta ondotik eztabaida Etienne Salaberri heletar filosofo eta kazetariaren inguruan. Eguna bukatzeko 21:30etan poesia errezitala Hondarribiko Aritz eta Irungo Pakurekin.
Azaroaren 27an (osteguna) 19:00etan Danielle Albizuren liburua “Lau sasoi, lau ipui” aurkeztu eta hurrupaldia egin ostean 20:00etan mahai ingurua izango da “Idazlea eta Ikusgarria: sortzaileen lekua ikusgarri antolatzaileei begira” gaiaren gainean. Koldo Amestoy, Itxaro Borda eta Pantxix Bidart arituko dira kalakan. Eguna eta ekitaldiak amaitzeko 21:30etan Koldo Amestoy eta Pantxix Bidartek emanaldi berri bat eskainiko dute.
Aza
20
03
1982ko irailekoa da Jon Iñaki Lasaren estreinako liburua, Alizia eta biok. Ustela Saileko azken aurrekoa, 18.a, poema-liburua da Lasarena. Iganaldia izenburuko hasiera-poemaren ondoren, “Alizia eta biok” izeneko saila dakar, zazpi poemarekin; eta gero “Ametsak direla? Fantasia dela?” izenburuko sailaren baitan gainontzeko poemak. Joxean Muñozek egina da azala.
Aza
20
03
Aste honetan omenaldia jaso du Juan San Martin idazle eta kultur-eragile eibartarrak, eta horrekin bat, haren jarduera bat ekarri nahi izan dugu webgunera: poesia itzulpena. Prosa liburuez gain, poesia asko idatzitakoa da Juan San Martin Otsalar, eta asko eta ona euskaratutakoa. EHUk kaleratutako Giro gori / Tiempo ardiente (1954-1977) liburuan bildu ziren 1998an Juan San Martinen poemak. Artikulu argigarria idatzi berri du Joxe Azurmendik eibartarrari buruz. Itzulpenak ere asko egina da; guk hona haren lanaren atal bat ekarri nahi izan dugu: Olerti aldizkarian Bertolt Brecht idazle alemanari itzuli zizkionak.
Aza
13
03
Poema liburua da poesiak harturiko aste honetako Emailuan osorik eskainiko dizuguna. 1990ean jalgi zen idazleen plazara Andoni Tolosa Morau. Ordura arte komikigintzan ezaguna (Mattin-ekin batera Argia aldizkarian ale eder askoak emana), gerora musikaren bidetik jo du. Baina tartean liburu hau utzi zigun, Satorrak, poemaz betea, erdi ezkutuan erdi itsuan baina jardunean ibili dabilenaren intuizioz osaturiko poemez betea.
