Garagarzaroaren 24.an
San Juan Bautistaren jaiotzea,
ta iltzea

        1. S. Juan, Bautista deitzen dena, zeren bataiatu zuen Jesu Kristo, beraren alzindari, ta berzergusu zena, ta Kristo bera zela uste zutena Judutarrek, sandu bat andia Jangoikoaren alzinean, zeintas erran zuen, emastekietaik jaio direnetan ezta jaio andiagorik S. Juan Bautista baño: ezauntzeko zerbait, erragun zerbait arturik ebanjeliotik ta Autore grabeetaik. Izan ze Zatxariasen ta S. Isabelen seme izana beren zarzutuan. Bere Aita ze sazerdote lengo legearen: eta zegolaik ofratzen inzensua Jangoikoaren ohoretan, agertu zekio Aingeru bat Aldarearen eskuieko aldean, erraten ziola, etzaitela lotsa, Zakarias, ezi aditua da zure orazioa; eta zure bizikide Isabelek emanen dizu seme bat deitu bear duzuna Juan, eta arren jaiotzeas askok izanen dute gozo ta alegranzia, zeren ezi andia izanen da Jaunaren alzinean; ardorik ta sidrarik eztu edanen, eta bere Amaren sabeletik ia atrako da beterik Espiritu sandus: eta Israeldar anitz konbertitukotu beren Jangoiko Jaunagana, eta bera beraren alzinean joanen da Eliasen espiritu ta birtuteareki, konbertitzeko buratsoen ta humeen biotzak, ta sinestagaitzak ezaumentura, prestatzeko pueblo bat perfektoa Jaunaren. Errespondatu zio Aingiruari Zakariasek, nondik xakinen dut ori? ezi ni zarra naiz, ta nere bizikidea adinetakoa. Erran zio Aingiruak. Ni naiz Gabriel nagona Jangoikoaren presenzian, ta biali nau, ematera zuri berri gebek. Eta orra geldituko zara mutu ezin mintzatus kunpli daitzen eguneraño, zeren eztuzun sinetsi nik erranak kunplituko direnak bere denboran. Atra ze ura tenplotik mutu ezin mintzatus, keñus ezi. Andik sei ilabete izan ze Jesu Kristoren enkarnazioa edo gizon egitea Ama Birjinaren entrañetan Espiritu sanduaren birtutez, anunziatu ziolarik Aingiru berak S. Gabrielek Maria Santisimari, nola izanen zuen seme bat deitu bear zuena Jesus andia eta Jangoiko andiaren semea: eta galdeginik donzella soberanak, nola eginen zen ori, ezaundu gabe gizonkirik, Aingiruak seguratu zue eginen zela Espiritu sanduaren obras, Jangoiko andiaren birtutez: ta sinestarazteko obeki, añaditu zue, orra zure aidea Isabel ere, naiz zar izanik ta antzu, dago humeareki sabelean, ta seigarren ilabetean ia: zeren ezi Jangoikoarendako ezta deus inposiblerik. Konzebiturik bada Ama Birjinak milagrosoki bere seme Jangoikoa gizon Martxoaren ogeitabortzgarrenean, andik egun guti joan ze prisaka bisitatzera Isabel gura, zeñen etxean egon zen irur ilabete guti gorabera, jaio zen arteo S. Juan: eta ala orgatik agian zelebratzen da Ama Birjinaren bisitazioa Garillaren bigarrenean, baña agitu ze arara ellegatzea Martxoaren azkenean, edo Aprilaren astean. Sarturik an Maria Santisima mintzatu zeneko diosalea emanes, saltatu ze kontentus Juan bere Amaren sabel-barnean, ta bere Ama ere bete ze Espiritu sandus: eta orduan uste da santifikatu zela lenik Juanen arima. Jaio ze bere denboran, eta bildu zire aideak eta ezaunak ematera zori onak Jangoikoak in zioten miserikordia andiagatik. Zorzigarren egunean nai ziote paratu Aitaren izena Zakarias; Amak ezetz, baizik deitu bear zela Juan. Erranten ziote, aiko guzian etzela nior ala deitzen zenik. Aitari adiarazi ziote ia nola nai zuen deitu zeien. Eta arrek eskribitu zue, bere izena da Juan. Eta guziak admiratu zire. Eta bereala mia lazaturik libre asi ze mintzatzen bedeika ta laudatus Jangoikoa. Eta famaturik ori guzioi admiratzen zire jendeak, ziotela, zerik izanen ote da aur gau? ezi Jaunaren eskua da oneki.

        2. Azi zela S. Juan eremuan Jangoikoaren gizona bekala kubilaren batean, zierto, noiz joan zen ezta seguratzen, bai bizitu zela an penitenzia andian, estalis gorputza kamelloen biloes inikako tresena bateki, ta gerriko bat animale-larrus, mantenitus kanpoko langostaegi, ta erlaztanen ezti amargoareki. Beterik ogeita amar urte, Jangoikoaren manamendus atra ze desertutik berze munduko gizon bat bekala, Jesu Kristoren alzindari ta pregonari, prestatzeko bidea Jaunaren, predikatus penitenziaren bataioa bekatuen barkaziotako. Eta erraten zue, nork erakutsi dizie libratzen geroko iratik? Eginzkizie penitenziako fruitu dignoak, ta ez erran, Aita dugu Abraham, ezi erraten diziet, poderoso dela Jangoikoa egiteko arri gebetaik Abrahanen humeak. Bada ia aizkora paraturik dago prest arbolearen ondoan. Fruitu onik eztakarran arbolea ebakiko da, ta sura botako da. Nik bataiatzen zaiztet ures penitenziarako: baña ene atzetik etorriko denak, ni baño fuerteago baita, zeñen oñetakoak lazatzeko ere ezpainaiz gauza ni, ark bataiatuko zaizte Espiritu sanduas ta suas; bere eskuan dauka sardea, ta aizeratuko du bere eulkia; eta garia bilduko du bere granerora, ta lastoak eta agotzak errekotu itzali eztaiken suan. Honratzeko S. Juanen bataioa, joan zekio Jesu Kristo bera bataia zezan. S. Juanek etzue utzi nai, erraten ziola, ni orrenganik bear naiz izan bataiatua: eta berori eldu da enegana? Jesus onak erran zio, utzazu orai, konbeni da kunpli dezagun on den guzia. Orduan utzi zue, ta bataiatu zue.

        3. Ainberzekoa ze opinionea Judutarrek zutena S. uan Bautistas, ezi pensatu zute ote zen Jesu Kristo bera. Orgatik biali ziozte sazerdoteak ta Lebitak galdegitera, ia nor zen. Eta konfesatu zue, ta etzue ukatu, ta konfesatu zue ez nai zela ni Kristo; ala kontatzen du berze S. Juanek. (c. 1.) Galdegin ziote iago, bada zer? Elias da berori? Ez naiz Elias ere. Profeta da berori? ark, eztare. Aiek, nor da bada? eramateko errespuesta biali gaitutenei. Zer dio bere buruas? S. Juanek, ni naiz boza klamatzen duenarena desertuan. Aiek orduan, nola bada bataiatzen du, ezpada ori Kristo, eztare Elias, eztare Profeta? Errespondatu zue S. Juanek, nik bataiatzen dut urean: baña zuen erdian egon da zuek ezauntzen eztuzena: bera da ene atzetik etorriko dena, ni baño iago dena, zeñen oñetakoen lotzakia lazatzeko ezpainaiz digno ni. Berze egun batez ikusi zue Jesus eldu zela beragana, ta erran zue, ona Jangoikoaren axuria: ona kentzentuena munduko bekatuak. Au da, zeñetas nion, ene atzetik eldu dela ni baño iago dena. Eta testimonio ematen zue S. Juanek ikusi zuela Espiritu sandua jausten zerutik, ta jarri zen beraren gañean. Berze egun batez ere zegolaik bi Diszipuloeki ikusirik Jesus ibiltzen, erran zue, ara Jangoikoaren axuria. Orgatik agian pintatzen dute axuri bat San Juanen aldean, ta sandua mostratzen erias. S. Juan Bautistas erran zue S. Juan Ebanjelistak, c. 1. izan zela gizon bat Jangoikoaganik bialia deitzen zena Juan: au etorri zela testimoniotako, argi egiaskoas emateko testimonio, au da Jesu Kristos. Baña Jesu Kristo berak testimonio obea eman zue S. Juan Bautistas, erran ziotelaik Judatarrei, (Math. 11.) Zer ikustera joan zarate desertura? Kanaren bat aizeak dabilana? Baña zer ikustera joan zarate? agian gizonen bat galas bestitua? Alakoak erregeen etxeetan dire. Baña zer ikustera joan zarate? Profeta bat? Baietz diot, eta iago ezi Profeta. Au da zeintas dagon eskribiturik, orra nik bialtzen dut ene Aingerua ene alzinean prestatuko duena zure bidea zure alzinetik. Egiaz erraten dizet, emastekietaik jaioen ertean ezta jaiki andiagorik Juan Bautista baño.

        4. Gizon andi gau preso zeukatelarik, aiturik bere presondegian Kristoren obrak, bialirik bere Diszipuloetaik bida Kristogana, ezaunarazteagatik guziei nor zen berak ongi ezauntzen zuena, galdegin zio, Berori da etorri bear dena, edo berzerik esperatzen dugu? Jesus onak errespondatu zue, zoazte, konta zoze Juani aditu, ta ikusi du ziena, itsu zirenek ikusten dute, estropeatuak ibiltzen, sorrek aditzen, leprosoak garbitzen, ilak bizten dire, ta pobreek predikatzen dute ebanjelioa. Eta zori onekoa da eztuena artzen eskandalorik enebaitan. Guziau da erran ziotena Judioei, ezpadidazie sinestatu nai niri, sinesta ene obraei, ezi ebek ematen dute testimonio nitas. S. Juanek ematen zue testimonio bera, baizekie egia zela Jangoikoaren errebelazios. Jangoikoaren gizon gura preso zeukatela aipatu dugu; baita il ere zutela aipatuko dugu. Nor ezta admiratzen? baña nor admira daike ikusias geros egin zena Jesus onareki, Jangoiko gizonareki? eta beraren adiskide onetsia zela S. Juan Bautista: beras munduaren, Demonioaren, ta aragiaren kontrarioa, ta ebenganik aborrezitua? Nola, ta zergatik izan ote ze? adi zagun. Herodes Galileako errege, tratatu zuena hero gisa Jesus estalis eroen manta txuri bateki, eskarnio egines, ta txufeatus bere soldadoeki, Herodes gura izan ze in zuena preso ta ilarazi S. Juan: eta zergatik? Zergatik zeukan arturik beretako bere anaia Filiporen Andrea deitua Herodias eskandalo urrintzu publikoareki, murmuratus guziek alako gauza itsusi indignoas. S. Juan Bautistak erraten zio Herodesi, Jauna, konzienzias ez dezake iduki bere anaiaren bizikidea. Baña emakume urde gaixtofikatuak aborrezitzen zue S. Juan, ta nai zue ilarazi, ta etzuke logra: zeren erregek errespetatzen zue Juan, xakinik zela gizon justoa ta sandua; eta beraren konsejus iten zue anitz gauza, ta aditzen zue gustoreki. Eskalda ona izan ze, noiz ta Herodesek zelebratu zuen bere jaiteguna, konbidaturik erreinuko Jaundiak ta prinzipalak. Ondorean forjatu ze danza, ta danzatu ze arin eder Herodiasen alaba: baiki diona S. Anbrosiok, (1. 3, de virginibus) saltent adulterae filiae, urdearen alaba danzari: ongi iduriturik erregeri, ta gañarakoei, ark erran zio xoroturik, eska zazu nauzuna premiotako, ta emanen dizut, naiz dela erreinuaren erdia: eta juramentu egin zio. Neskak galdegin zio Amari, zer eskatuko diot? Amak errespondatu zio, eska zozu Juan Bautistaren burua. Prisaka joanik neska arinak erran zio, nai dutena da eman dezadan bereala Juan Bautistaren burua plater batean. Tristatu ze errege, baña juramentuagatik, ta presente zeudenengatik ebakiarazi zio burua, ta ekarrarazi plater batean; eman zio au neskari, ta neskak Amari. On aditurik Diszipuloek artu sanduaren gorputza, ta paratu zute monumentuan. Onaraño dio ebanjelioak. (Marc 6.) Eta gero aditurik Herodesek Jesu Kristoren prodijioak, erraten zuela, Juan biztu da ilen ertetik, eta arren birtutez agitzen dire prodijio goiek. Batzuek ziotelaik Kristos zela Elias, berze batzuek zela Profeta, ark zio, nik degollarazi nuen Juan, au da bizturik den ertetik. (Ibid. superiùs.) De manera ezi len uste zute S. Juan Bautista zela Kristo, ta gero berriz Kristo zela S. Juan Bautista. Ain elkarri idurituak zire biak!

        5. Nor ezta lastimatzen iltzeas ala Kristo, nola S. Juan? Eta nola mundua beti ibili den ta dabilan bere kontra bere kaltetan? Alako gizon sanduak, arimen ta gorputzen sendazaleak, on guzia guzieri iten dutenak, ez luzke munduak ibili bear andaetan bere onagatik ere, ta biziarazi bear betikos, al balezake? Baña jende gaixtoa itsutzen du bere maliziak, espezialki deshonestoa. Kastidadearen defensa ta faboretan utzi ze iltzera Martir S. Juan Bautista: Ilarazi zute deshonesto urdeek: Zein estimagarria da beras honestidade ederra! Zein abominable berriz deshonestidade itsusia! Onen kontra dago klamatzen oraño ere odol garbi garren boza. Pintatzen du S. Anbrosiok buru sandu gura plater gartan urde garren eskuetan, Beira, dio, urresko ago sandu goi, zeñen errana etzin duketen soporta: orai ixil dago, baña oraño ere badioze beldur. Beira begi goiek, ilik ere, testigo zuen maldadearen. Ertxirik dauzki, ez ainberze eriotzearen kasos, nola zuen luxuriaren odios ez ikusi naies. Beira gizon sanduena ilik ordien ta urdeen sentenzias, nolakoas ez lukenai libratu ere. Baña Juez sumoaren sentenzias orai zein aldaturik dauden gauzak! Nola dagon orai S. Juan Bautista, ta nola Herodes ta Herodias! Baña emen ere pagatu omen zute miserien monedas: ta danzari gura ugalde izoztu bat pasatzean izotza autxirik, leporaño ondaturik inguraka &. &.