www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Sanduen bizitzak
Joakin Lizarraga
c. 1793, 1994

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Jesukristo, Maria eta Santuen bizitzak, Joakin Lizarraga (Juan Apecherearen eta Francisco Ondarraren edizioa). Nafarroako Gobernua, 1994.

 

 

aurrekoa hurrengoa

Garagarzaroaren 6.an
San Norberto Arzobispoa

 

        1. S. Norberto jaio ze jendaki anditik Kolonia aldean; ari ze Arzobispoaren ta Enperadorearen palazioetan, amable bere kondizio onengatik, eta estimatua guzienganik: orgatik asi ze banidadean zebatzen, ta aizezko dorreak fabrikatzen bere imajinazioan. Baña nola mundua baita engañazale, ta ezin dezakena ase biotz humanoa, joan ze ezaundus, biotzaren satisfakzioa, ta arimaren errepausa Jangoikoan sollik daikela logra: eta ala len munduari baño iago asi ze ematen Jangoikoari. Ordenatu ze mezas, bestitu ze habitu pobreas, despeitu ze dibersio banoetaik, erretiratu ze egitera penitenzia ta orazio: Gero ia arturik Jangoikoaren suas asi ze predikatzen zelo andiareki. Asko irabazi zitue Jangoikoaren: baña izan ere zitue inbidiosoak ta kontrarioak, zeñen agrabioak sufritu zitue humil, barkatus gogotik, barka zezon berari Jangoikoak: zeñeki gozatzen ze orazioan zebaturik. Joaten ze berarias kanpoko elizetara errateagatik meza iago espazio ta debozioreki: ta egun batez konsagratuas geros goart eman zue kalizan armiarma (edo armirmau) beltz andi mota gaixtotako bat: egon ze dudan etxakin zer egin, edo artu biziaren peligroareki, edo utzi mezaren perfekzioa gabe. Azkeneko erresolbitu zue artzea, il edo bizi: ta meza bukaturik jarri ze orazioan etxidetan eriotzea. Baña Jangoikoak naita eman zio estornudo edo atija batek, oneki egotzi zue sudurretaik animale benenatua, gaitzik egin gabe: ikus daien alde bat sakrifizioari zuen erreberenzia, berze alde izan daiken konfianza Jangoikoan. Irur urteren buruan utzirik errenta zituen guziak, pobre gisa oiñ-urtuxian joan ze Romara, apatu zio oña Aita Sanduari, zeñen lizenzia ta bedeizioa izan zue predikatzeko Jangoikoaren itza mundu guzian. Oneki asi ze barratzen erris erri, ta ziudades ziudade doktrina zerukoa, ta logratus fruitu abasto Jangoikoaren graziaz.

        2. Dono espeziala zue baketzeko diskordia zutenak, eta Jangoikoak milagros ere inarazten ziote sanduaren erranak. Lagun asko arrimatzeareki fundatu zue errelijione Premostrazense deitua, S. Agustinen erreglareki Jangoikoaren gloriatan. Milagro anitz egiten zue, espezialki botatus espiritu gaixtoak gorputzetaik. Bat ze agitz errebel turiosoa, erraten zituena guzien alzinean guzien bekatu sekretoenak ere, baña ez ongi konfesatuak. Orgatik alkearen beldurrez utzi zute kasi bakarrik S. Norbertoreki; baña sanduak sujetatu ta atrarazi zue baru ta orazioen podores. Anitz pelea izan zue gaixto gaieki, baña sanduak izateareki lagun guzis poderosoa garaitu zitue beti. Egin zute nai etzuela Obispo Magdeburgoko: an izan zue berriz pelea gizon gaixtoeki, Elizako errentak usurpaturik zeuzkiteneki, obligarazis egitera errestitu zio. Orgatik artu ziote sanduari odio erru bat, ta zebiltza mendekatu naies. Ortzegun sandu batez zegolaik aditzen konfesioak, ellegatu ze bat penitente iduri konfesatu nai zuelako atxekian. Baña nork dezoke gaizkirik egin defendatzen duenai Jangoikoak? Sanduak manatu zio zegola geldi: eta errejistrarazirik aurkitu ziote zekarrala puñale bat, iltzeko sandua, deklaratu zuen bekala, ta noren ordez. Sandu gonek alaber on andia egin zio Elizari faboratus Aita Sandu Inozenzio II. zismatikoen kontra. Azkenean ellegaturik plazoa, joateko mundugontaik, sufriturik laur ilabetez heritasun trabajosoa pazienzia andiareki, beterik obra ones ta merejimentus iltze soseju ta bake onean 1134 urtean. Agertu ze glorioso bere errelijioso zenbaitei, eta Jangoikoak manifestatu zue milagroeki. Honra andia du fundatu zuen errelijioneas.

 

aurrekoa hurrengoa