Martxoaren 16.an
San Abraham sazerdotea eremutarra

        1. Buratso nobleen seme izan ze S. Abraham ongi onetsia ta ongi azia. Tratatu zute akomodatzeas matrimonioko estadoan: baña berak naiz ez erran mias, biotza zeuka gorago, ta gorago pensamentuak. Bodetako prebenzio ta festaen ertean iges joanik altxatu ze kanpoko etxetto batean. Aurkiturik gero ere nai zute itzularazi: baña desengañatu zitue etzela atrako andik; an bear zuela bizi Jangoikoareki bakarrik. Ertxirik paretas ataria, leiotto batetik emanes ogi ta ur guti bat, egon ze amar urtez Aingiru bat bekala. Pasaturik urte goiek, ta ilik buratsoak, aurkitu ze ondasun andien heredero. Baña kontent zegonak Jangoikoareki sollik, etzitue ukitu ere nai: enkargatu zue bere adiskide bat, sal zezkiela, ta erremediatu pobreak prezioareki. Ala egin ze, ta bera gelditu ze ain pobre nola len, solamente zuela manto edo silizio bat, estaltzeko gorputza, estera bat etzateko, ta onzi bat ur edateko. Baña zenbatenas gabetu zen iago emengoetaik, iago betetzen zue Jangoikoak an gorako ondasunes: eta orgatik ala nola eztaiken altxa iruzkia, ezin altxatu ze arren santidadea. Tenia deitzen zen erri batean bizi zire Jentilak ain itsuturik beren errorean, ezi nioren erranik etzute aditu nai, ta maltratatzen zuzte Predikari oben bialiak aien onnaiez. Obispoak ta bere sazerdoteek pensatu zute bialtzea Abraham: Ordenatu zue gogoaren bortxaz: baña entendaturik on zela Jangoikoaren borondatea apaldu zue bere burua: armatu ze orazio luzeas gau ta egun: oanze errira: inarazi zue eliza kurioso bat bere ondasun gelditu zireneki: An ze bere bizia, andik atratzen ze konbertitzera Infielak: eta nola baize animosoa, Jangoikoaren zelos beterik urratu zitue aien idolo guziak. Aiek ikusi zuztelaik beren Jangoiko gaiek ala deseginik, eman zute arren kontra, arrika ta makilukaldis golpaturik tenturik gabe utzi zute iltzat. Ura asirik akorritzen gau erdirat joan ze erdi arrastaka bere elizara. Goizean Infielak joan zire eliza gartara kuriosidadez: Ila uste zutena ikusi zutelaik bizirik, arrapatu zute berriro errabia andiareki, eta loturik soka batzueki atra elizatik ta arrastaka erabili zute karrikak barna tiratus arrukaldiak andik eta emendik: ta ala utzi zute bigarren aldian il gabe agitz porraturik. Alaere itzuli ze bere elizara, non zegon otoi ta otoi jende gaien onagatik: zeñek irugarren aldian golpatu, arrastatu, ta erritik bota zute. Sandua firme porfiatus onez, niori gaizkirik ez egin ta ez erran, tratatus bai guziak Aitaren eta Amaren amore fiñareki. Iru urtez iraundu zue tema sandu gontan: Ia asi zire admiratzen alako pazienzias ta karidadeas Infielak berak: eta egun batez batzarrean bildurik, ta an aipaturik Abrahanen ona, ellegatu zire ezauntzera, egiazko bide zela Jangoikoa ta errelijionea kristioena Abrahanek predikatzen zuena, erakusten ziona ala sufritzen, ta onesten gaizkiegilleak. Joan zire montonkan andik elizara, ta paraturik belauriko klamatzen zute Jangoiko Jesu Kristo, ta esker milla ziote, bialias aien onerako sandua. Eztaike pondera gozo ta kontentu artu zuena sanduak, ta nolako amore ta moduareki erakutsi zioten Jangoikoaren doktrina Kristioa. Bataiaturik milla bat bekala, gero urte bat pasaturik seguratzen, ia uste zuelaik etzela preziso bera an, bazuketela berzeek mantenitu, botarik bedeizioa errira, eskapatu ze sekretoan bere erretirora. Biramonean errikoek etzutelaik aurkitu elizan, an zire aien penak, ta negarrak, ta dilijenziak billatzeko alde guzietan. Ezin aurkitu zutelaik joan zire Obispoagana. Ark ere billatu, ta ezin aurkitu zuelaik, Joan ze bera konsolatzera Kristio berri gaiek; utzi zizkiote sazerdote, ta Ministro al zuzken obenak, mantenitzeko, ta aumentatzeko fruitu egin zuena sanduak, zein alegratu ze anitz on jakin zuelaik, eta segitu zue bere lenbiziko bizimoduan gogotik.

        2. Baña an izan zitue pelea fuerteak Deabruareki, eta biktoriak alaber. Agerturik bein Aingeru eder baten idurian asi ze laudatzen sandua, ditxoso zela, ta bere parerik etzuena. Ezaundu zue ark nor zen, ta zer nai zuen: eta apegaturik lurrai zego humil konfesatzen etzuela deus onik bereganik; ta orreki desaparezitu ze espiritu suberboa. Berze asko gisatan progatu ze sanduaren sendoa. Baña lanze bat agitu ze agitz notagarria. Iltze bere anaia bat utzirik alabatto bat emazurtz Aitarik ta Amarik gabe zazpi urtetako adinean. Au eraman ziote Abrahani, kuida zezan osaba zen bekala; etzela berze nior kuidatu nai zuenik. Lastimaturik aurttoas utzi zue aldakako etxolan, arara ematen ziola sustentua leiotto batetik, ta andik erakusten ziola doktrina Kristioa, orazio egiteko modua. Ikasi zue ongi, ta zego sanda bat eginik ogei urtetaraño. Deabruak orduan armatu zio lakio bat, zeintan erori zen pobrettoa. Monje iduri bat ikusteareki zenbait aldis, artu zire afizione elkarri, ta segitu ze erortzea bekatuan. Andik gero tristura, konfusionea, ta desesperazioa: o nere desditxatua, zio negarrez, zori gaixtoan jaioa, nola galdu duten ainberze urtetako irabazia! nola goratu begiak zerura ia itsustu nai zelaik ala Jangoikoaren begietan? Nola agertuko naiz osabaren alzinean ere? O ene osaba ona, ta ene arimaren Aita, zer kontu gaixtoa eman duten nik orrek ongi erakutsias? Ah! il banitza sikiera lenago! Ah ene sekulako galdua! Ez naiz digna, ta ez naiz trebe mintzatzera ene osaba onari ia sekulan. Ala Deabruak aumentatus alkea len kendu ziona, oanze desesperaturik urrun, alas galdu, olas galdu. Egin ze bekatari publika ziudade batean. Falta aurkiturik jarri ze orazioan S. Abraham: entendatu zue agitua, eta negar ta negar egines galduagatik, entendatu zue alaber bazeikela oraño erremedia. Eta informaturik non zegon, determinatu zue joatea billa; billaturik diru, ta zaldi bat, bestiturik soldado gisa ellegatu ze ostatura, non baizego Maria: ala deitzen ze. Aurkitu zirelaik bakarrik ganbaran, ta atariak ertxirik, mintzatu zekio sandua piadoso ezauntzera emanik nor zen. Gelditu ze lira arriturik, ta alke gorriturik, begiak apal, itzik ezin atra: geroxago aflikzioak arturik eman zio negarrai. Sanduak konsolatzen ta animatzen zue amorosoki, Maria, etzazula deskonfiatu: zergatik eztidazu errespondatzen? Zure ongi naiez etorri naiz: ain maite zaitut, nola len. Ezta gaitzik erremedia eztaikenik Jesus onaren odol preziosoas. Itzultzen bazara nereki, nik ermako dut zure bekatuen karga, ta emanen dut kontu aietas. Seguro nago barkatukotuela gure Jesus onak, non ta itzuli zaiten eneki. Bereala konsolaturik erresolbitu ze: ta utzirik gala ta gauza irabaziak bekatues, iganik zaldian itzuli ze, alzinean oñez zar sandua bozkariundez beterik, logratu baizue atratzea infernuko otsoaren agotik arima gura. Ellegaturik bere lengo etxolara, ertxirik an, garbitu zitue negarres ta Ze ta orazios bere kulpak, lagundus bere osaba sanduak: ta izan zute errebelazio, barkatua zela, eta mostratzen ze milagro iten zitueneki arren medios Jangoikoak, gozatzen zelaik ortas S. Abraham, zein ia zarturik adinean, baña gaste aurpegiaren alegrean ta kolorean iltze eriotze preziosoareki, honratus zeruak ta lurrak beraren ilaria. Elleba Maria ere iltze andik borz urte sanda bekala, mostratus ilaren edertasun miragarriak arimaren edertasuna. Zenbat balio duen gizon sandu batek! Eta nola diren gizon sanduak Jangoikoaren gizonak, beren pretensio, irabazi, ta gusto guzia dutenak egitean plazer Jangoikoai, prinzipalki irabaztean arimak: ala nola sandu gau. Zer afizionea! zer antsia! zer zeloa! zer konstanzia! Naiz arrikatu, naiz golpatu, naiz arrastatu, segi alaere, saldurik bekala bizia Jangoikoaren obsekiotan: atzendurik errentas, konbenienzies & oh! alke dakigula! &.