Otxallaren 6.an
Santa Dorotea Birjin ta Martir

        1. S. Agedaren gisarakoa izan ze S. Dorotea zelebratzen dena urbilen egunean. Au bizi ze Kapadoziako Zesarean, donzella batean desea daizken graziak zituena, prinzipalki honestidade ta modestia humila azitzen zuena Jangoikoaren komunikazioareki orazioan. Guziek beiratzen ta estimatzen zute sanda bekala. Ellegatu ze proguaren denbora, ellegaturik arara Enperadorearen ordes Presidente bat Aprizio deitzen zena. Onek aiturik zuen fama, deitu zue bere tribunalera. Presentatu ze modesta humil begiak apal, baña serena ta animosa. Galdegin bere izenas, ta erran zio nola deitu zuen, adiarazteko Enperadoreen manamendua, adora zezkien aien Jangoikoak. Errespondatu zue Doroteak, zeruko Enperadoreak Jangoiko bakar egiaskoak manatu digu adoratzeko sollik bere Majestadea: Zeñi bear diogu obeditu, zeruko Enperadoreai, edo lurrekoai? Jangoikoak, edo gizonai? Presidenteak orduan, ea utzi platika alfer goiek, ta presta zaite adoratzera guk adoratzentugunak, ezperen, kario kostako zaizu, eta paratuko zaitut guzien eskarmentutako. Sandak emen, ni izanen naiz exenplu ez beldurrik izateko gizonei, baizik Jangoikoai sollik, zeren oiek ematentuten penak akabatuko dire, Jangoikoak emanentuenak infernuan eztire akabatzen. Asarraturik Apriziok manatu zue paratzeko tormentuen potroan. Paraturik artan ain serena seguro zego sanda erraten ziola, zertan detenitzen da? Zenbatenas iago prisa eman dezan akabarazteko ni, lasterrago joanen naiz ikustera ene Esposo dibinoa bere paraisoan, non baitire sagar ederrak denbora guzietan, azuzenak, arrosak, ta lore-mota miragarriak, beñere eztirenak deslustratzen, eta infinizio bat erregalo, gusto, ta preziosidade arima sanduendako. Arara naiz konbidatua, eta nago berantetsirik joan naiak: Eman bez prisa, auxteko gorputzaren lakio gau.

        2. Presidenteak erran zio, obe zinduke utzi erakeria goiek, ta adoratu gure Jangoikoak, eta artu senar, pasatzeko bizi ona. Sandak errespondatzen dio ausart, nik eztut adoratuko oien Jangoikoak, baitire Demonioak, zeren bainaiz Kristio; eztaere artuko senarrik, zeren bainaiz birjin konsagratua Jesu Kristori, zein baita nere Esposo dibinoa. Gogoratu zekio Juezari bialtzea sanda bi aizpa bazuengana, deituak Krista ta Kalista, izanik len Kristio, ukatu baizute fedea tormentuen beldurrez, agian ebek beraxtuko zutela sanda; pagu ona ofreziturik, logratzen bazute. Aiek eginala egin zute: baña sandak irabazi zue biktoria, zeren ezi aiei ezaunarazi ziote in zuten utsa ukatzean fedea, bizi labur emengoaren amorez galdus bizitza sekulakoa. Mogitu zitue egitera penitenzia, eskatzera, ta esperatzera barkamendua, eta ematera Jangoikoai satisfakzio. Joan zire Presidenteagana; erran ziote, ezin erreduzitu zutela Dorotea ukatzera fedea, ta berak zeudela urrikiturik ukatuas, eta prest ematera biziak Jesu Kristogatik. Bereala Juezak manatu zue lotzeko biak, ta loturik botatzeko sura. Aiek boza goratus erran zute, o gure Jaun ona Jesu Kristo, admiti bez gure penitenzia, ta barka bezagu. Presente zego Dorotea, eta sura botatzerakoan erran ziote, Zoazte, ene aizpa maiteak, zoazte ene alzinean zerura, seguraturik barkatu diziela Jangoikoak, ta errezibituko zaiztela besoak zabaldurik bere glorian. Aiek il zire Martir, ta sanda gelditu ze kontent irabazias bi arima.

        3. Manatu zue Juezak paratzeko berriro tormentuaren potroan, non deskoiuntatzerakoan mienbroak ta ezurrak, mostratzen ze alegre sanda. Juezak arriturik galdegin zio, Zer alegria gisa da saltzen diguzun on itxuras? Sandak, beñere ene bizian ez naiz egon ain kontent, nola bainago orai, alde bat kenduas orri ta Demonioari bi arima gaiek, ta irabazias Jangoikoarendako, zeintas ia baitaude gozatzen; berze alde duten esperanza onas gozatzeko nik ere Jaun ona aieki. Ortik eman bez prisa: egin bez bere ofizioa. Eturik arrek manatu zue paratzeko saietsetan zuzi itxekiak, erretzeko entrañaetaraño. Egin ze on ere; baña sanda, zenbatenas iago tormentatzen zuten, alegreago mostratzen ze, desafiatus bekala, ta burla egines tormentues ta tormentazalees. Kenarazirik andik emanarazi zio anitz bofetada aurpegian Juezak alketurik arren mintzatzeas ain ausart libre. Azkenean ia etsiturik eman zue sentenzia, ebakitzeko burua. Zeramatelaik ia ortako, badean Abogatu batek deitzen zenak Teofilo, ta su ematen zuenak Juezari Kristioen kontra, oiu egin zio pasatzean burla egines, ea donzela, biali bezada bere Esposoaren jardinetaik zenbait arrosa ta sagar laudatutigunak ainberze. Ongi da, erran zue sandak, bialikotiot. Berzea gelditu ze irris kontatzen lagunei nola egon zen sanda ponderatzen jardin eta lore gaiek. Belauriko ia sanda zegolarik esperatzen ezpataren golpea, agertu zekio an aur iduri bat, zekarrana saskitto bat irur sagar, ta irur arrosa miragarrieki, izanik otxallaren seigarrena. Sandak manatu zio eramateko Teofilori: ellegatu zekio aurtto gura presentareki, ura zegolaik burlatzen pasatuas. Ikusi zuelarik alako gauza, trukatu zekio biotza guzis: asi ze klamatzen Jesu Kristo Jangoiko egiaskoa: eta koraje admirableareki sufritu zue martirio errua ta gloriosoa. Nork entenda Jangoikoaren lan miragarriak? Sandari burua ebakirik, bolatu ze arima eder gura gozatzera bere Esposo dibinoaren besarka ongi merejitu zuena gloria eterno gartan.