Izotzillaren 14.an
San Felix Sazerdotea Nolan

        1. Gure Jangoiko Jaunak uztentuen bekala bereak pasatzera trabaju, ala konbeni delaik, guardatzen ere badakiela bear orduan nolanai, dugu progu S. Felizen bizian. Ze au sazerdote sandu bat Nolan, ango Obispo zelarik Maximo agitz zar benerablea. Eben denboran goratu ze persekuzione lotsagarri bat Kristioen kontra, ilarazis ebek, ez nolanai, baizik tormentu arrigarrieki. Etorri zire Nolara Enperadorearen Ministroak, da erratea, Deabruarenak. Ebek billatzen zuzte len lenik Kristioen Artzai eta kidariak. Obispo sandua pensatus, uzten baze iltzera berla, zeruan deskansatuko zela, baña bere ardiei falta inen zuela; kontra berriz, guardatzen baze orai, zezakela probetxa gero fielei, enkomendaturik ebek S. Felizen eskura, bera altxatu ze oianeko kubila batean. Ezin aurkitu zutelaik Ministro gaiek Obispoa, billatu, aurkitu, ta preso egin zute sandu gau: eta ezin errendiarazis promesas ta meatxus, sartu zute karzelean beterik tella-puskaes, ezin lorik ere in zezaken gisan. Bitarteo bere kubilan Obisp oa zego aflijiturik pasatzen zenas Ziudadean; berze alde goseak eta otzak erdi-ilik. Zeude bateo Obispoa ta sazerdotea txoil ertxiturik biak, bata zar, berzea gaste; aun preso, ura araiturik: Nola inen da? Jaun piadosoak biali zue bere Aingiru bat atratzera karzeletik Felix: atra zue, ta kidatu zue kubilara, non zegon Obispoa il-kolore. Artu zue besarka sanduak; nai zue akorritu ats emanes; baña ezin. Ori ikusirik, eta niondik etzela remediorik, itzuli ze Jangoikoagana orazioan otoi ta otoi: bereala goraturik begiak, ikusi zue malda batean matsoko bat dilindan, on neguaren erruan; artu zue Jangoikoaren erregalo bekala, eta kalkatus eskuas bota zio ago barnera arren zumoa, edo likorea; oneki asi ze akorritzen zar gizagaizoa, begiak idikirik, mintzoa itzulirik, lenik Jangoikoai eman zio esker milla, berla S. Felizi keja amorosoak, non egon zara orai arteo? ofrezitu zidalaik Jangoikoak etorriko zinala ene anparatzera desanparo gontan? Kontatzen dio sanduak pasatu zen guzia, ta Jangoikoaren fineza. O Jauna, nork eztu konfiatuko berorren baitan? Ene tema da, ezi Jangoikoai zerbitzatzen dionak Nagusi onari zerbitzatzen diola. Baña ezin iraun leku gartan.

        2. Determinatzen dute itzultzea Ziudadera sekretoan: Baña Obispoa ezin ibili oñes, ta abrerik ez, lagunik ere ez: zer inen dugu emen? Injeniosoa da karidadea ta indartsua: Kurtzen da Felix, ea Aita, erraten dio, para bedi ere soñetan: pizu gau ezta pizu enetako: zen. Eramaten du gau batez alargun zarren etxera, kuida zezan: bera altxatu ze berze etxe batean, pasatu arteo persekuzioaren ekaitza. Pasaturik, atra zire biak konsolatzera, ta erremediatzera fielak. Guti iraundu zue eguraldi onak. Berriro itzuli zire Deabruaren Ministroak arara: eta nola baizekite S. Felix zela Kristioen alzindari, au lenik billatu zute; Jangoikoak naita aurkitu zute plazan, baña etzute ezaundu. Berari galdegin ziote ia ezauntzen zuen Felix: Arrek errespondatu ziote, ezi aurpegis ezetz. Segitu zute alzina, ta bera altxatu ze aratxago bi pareteen erteka batean. Aiek laster ikasirik, mintzatu zioten gura zela billatzen zutena bera, itzuli ta laserka segitu ziote: baña o Jangoikoaren probidenzia ta podorea! nola burlatzen den gizonen astuzias! Erran dugun bi pareteen erteka gura derepente aurkitu ze beterik armirmau-sarees, edo telarañas, de manera ezi niori etzekio gogoratu sartu zela an gizonik aixtean. Sei ilabetez egon ze an altxaturik, iork etzekiela, Jangoikoak ezi. Eta sustentua nondik? Ona berze probidenzia miragarri ta amorosgarri bat Jangoiko onarena! Erteka artara ze etxe gaietaik baten leioa: ango etxokandreak paratzen zue egunoro leio gartan jateko gauza: beñere etze atzendu paratzeas an: ta beñere etze oroitzen paratuas. Oneki sustentatzen ze sandua. Eta edatekoa? Gauoro erortzen ze an intza aski zen adiña errefreskatzeko bera: baita exenplu ona Jangoikoaren onaren bere onetsieki.

        3. Pasaturik ekaitza, atra ze sandua erakustera Jangoikoaren gauzak jendeari, zeñek ikusirik ain ustekabean bera amatzen ta beneratzen zue, ala nola zerutik jautsia. Iltze denbora gartan Obispoa: Bereala guzi guziek nai zute Felix Obispotako: ezin garaitu zute, zeren baize txoil humila: berak bai logratu zue in zezaten berze bat deitzen zena Kinto, baize ordenatua zazpi egun lenago bera baño: orreki baten truk izain zuztela bida arimen lanetako. Zen bekala humila, ze desapegatua lurreko ondasunetaik. Zituen pixkak embargatu ta saldu zizkiote persekuzione-denboran. Gero berze askok errekobratu zute bere izana: sanduari ere konsejatzen ziote, eska zazkiela justizias: baña, Jangoikoak guarda, zio, nik billatzea berriz bein utzi nituenak Jangoikoagatik. Sustentatzen ze txurkiro nekazari gisa landus bere eskus baratzetto bat, ta irur erregen erria berze nekazari pobre bateki bateo. Beñere etzue baizik bestimenta bat, ta ematen baziote berze bat, bereala ematen zue pobreren bati. Ala bizitu ze mundurako pobre, abrats Jangoikoaren alzineko, izenean bezain Felix ditxoso errealidadean: ta ala iltze ditxoso, honratus zeruak asko milagros, ta munduak anitz debozios: ta Aita Sanduek, Obispoek, Doktoreek asko laudarios. Ze kostunbre len, ukatzen zuena deliktoren bat, etzeikelaik proga seguro berze gisas, eramatea sandu gonen obrara, eta in zezan juramentu: eta baldin iten bazue falsu, kastigatzen omen zue Jangoikoak berartan agerri: ezperen, ez: eta S. Agustinek biali omen zue bere denboran Afrikatik arara Apez bat infamatu zutena, garbi zeien an juramentuareki. Asko maneras honratzentu Jangoiko Jaunak bere onetsiak. amen.

        Izotzillaren 14.an S. Hilarlo Obispo p. 271.