Abenduaren Amargarrenean
Santa Eulalia Meridakoa Birjin ta Martir

        1. Bi santa Eulalia, edo lengo euskaras Donalalla izan dire, bata Barzelonakoa, berzea Meridakoa: au da egun zelebratzen dena aioa Meridan jendaki nobletik. Azi zute sazerdote Donato deituaren doktrinan berze donzellatto Julia deituareki bateo. Ze agitz humila, modesta, juizioskoa, Jangoikoai emana aurzutuan ere. Amabi urtetakoa zelarik, Daziano Presidentearen partes ellegatu ze Meridara Kalfurniano Juez, persegitzeko Kristioak. Ezauntzeko zein ziren, manatu zue publikatzea sakrifizio edo festa solemne bat bere Jangoiko falsuen honratan egun señalatuan akuditzeko guziek. Sandattoa Kristoren amores Martir ilen zalako beldurrez zeukate buratsoek altxaturik erri batean urruti. Baña aitu zuelaik manamenduaren berri, eskapatu ze ixil ixila gau batez Meridarat laster, itxekirik amoresko suan il naiak Martir. Lagunari alzinean zoeienari erraten zio badean, Julia, alzinago bazoazi ere zu, ni lenik martirizatuko naute. Ellegaturik presentatu ze tribunalean Juezaren alzinean, eta turditu gabe defendatu zue ausarki errelijione Kristioa, erreprehenditu zue aien Jangoiko falsuen banidadea, ta Kristioeki usatzen zuten injustizia kruela. Juezak admiraturik korajea ain gastettoan, nai zue ones ekarrarazi bere opinionera: baña ikusirik geroago ta firmeago zegola Kristoren laudatzen, koleratu ze arras, ta erresolbitu zue tormentatzea tormentu genero guzieki axuritto gura, zeintan agertu ze Jangoikoaren graziaren indarra guzien garaitzeko.

        2. Lenik biluxirik moldegaizki azotatu zute gorputz guzia piedaderik gabe: bereala golpatu zizkiote ezurrak plomuzko azote batzueki: gero bota ziote olio irakiten zegona gorputz guzia barna: gero burriñazko aztaparreki larranzi ta txarrantxatu zute: goratu zute gero garrutxan, ta deskoiuntatu bere lekuetaik ezurrak. Noraño pasa daiken gizon Deabruen furia, eginartaño alako inhumanidade apenas sinesta daizkenak amabi urtetako neskatxo batean! Baña nola triunfatzen duen Jangoikoaren graziak munduaren ta infernuaren kontra! Zego bitarteo sanda, zeukana bekala Jangoikoa bereki, serena mostratzen koraje ta alegria, goraturik begiak zerurat ziola, orai ene esus ona, señalatzen da obeki enebaitan llaga geben markaeki, eta letra gebek ene odolareki daude adiarazten ongi berorren pasio dolorezkoa. Errabias suturik Juezak manatu zue ondatzeko guzia leporaño kalzina bizian, botatus gañetik ur, an erre ta egosi zeien bizirik. Zenbat diskurritzen duen biotz gaixtoak gaixtakerian! Baña Jangoikoaren birtutez libre atra ze artaik ere. Azkenean manatu zue saiets guzietaik sugarrak sandari, zeñek agoa idikirik artu zue barnera sua; oneki despeitu zue bere arima, zein ikusi ze usotto baten idurian igaten zerura. Lotsaturik berdugoak, iges eginik, utzirik an gorputz sandua, estali zue elur jautsi zenak zerutik ala nola maindre edo gala txuri eder bateki. Egun berean degollatu zute bere laguna Julia, gozatzeko biak glorian elkarren konpañian. Donalalla gau honratu dute Españan Erregeek eta guziek: Obiedon, nora eraman zen gorputza, daukate Patronatako, eta Kristio guziek exenplu, mantenitzeko firme Kristoren errelijionean ta amorean.