XCIX. KAPITULUA

Amnonen heriotzea

2. Erreg. 13.

        Dabitek, ezagutu zuen ordutik bere bekhatua, egin zuen penitentziarik dorpheena, buztitzerainokoan bere ohea, bere nigarrez, eta hagorandua izaterainokoan bere gorphutzea: hain ziren minak haren hasgorapenak. Ordean zenbat ere zin-zinezkoa baitzen Dabiten penitentzia, eta ardietsi baitzuen bere bekhatuaren barkhamendua, konplitua izan zen Jainkoaren hitza, eta Dabitek yasan behar izan zituen Nathanek erran ziotzon zorigaitz guziak.

        Amnon, Dabiten seme zaharrena, erori izan zen bekhatu izigarri batean Thamar zaritzon bere arreba batekin: ondoan, haren amodio zoroa itzuli zen herrarat, eta khendu zuen bere begietarik haurride hura. Absalon, Dabiten bertze semea, eta Thamar bezala, ama beraren ume gerthatzen zena, yarri zen sumindura handian Amnonen alderat; hartu ere zuen haren gal-arazteko xedea, paradak emanen zioenean: etzion hargatik ematen erakutsterat mindua zela haren kontra. Bi urthe iragan ziren hunela. Azkenean, Absalonek erakharri nahi izan zituen othuruntza baterat Dabit bere aita, eta bere anaia printze guziak. Erregek erran zion Absaloni: zertako nahi gaitutzu guziak gonbidatu; karga ginduzketzu. Absalonek asko egin zuen, nahiz amoratu Dabit; ordean aita hau etzen erori bere semearen othoitzetarat, eta aldaratu zen aurkhitzen zen lekhutik. Absalonek ikhusi zuenean ezin eskura zezakeiela bere aita, erran zioen: ez duzunaz geroz nahi ethorri enekin othuruntzatzerat, bederen onhets zazu Amnon aurkhi dadin gurekin. Errege nekhez eman zen hartan; ordean Absalonek hunenbat behartu zuen, non utzi baitzuen Amnon bertze printze guziekin bazkari hartarat.

        Absalonek aphain arazi zuen errege bati dagokon othuruntza eder bat, eta erran zioten bere meneko zituen aitzindariei: goardia emazue noiz arnoak aphur bat harturen duen Amnon, eta noiz ikhusiren duzuen ene kheinua: orduan yazar diozozue, eta gal-araz bizia: ez izan deuseren beldurrik, nik ematen darotzuet manu hori. Aitzindariek konplitu zuten bere nausiaren manua, eta Amnon hilla izan zen othuruntza hura eman zen egun eta orenean. Dabiten bertze semeak altxatu ziren berehala mahainetik; higan ziren bere mandotarat, eta eman zitzaizkon ihesari: bidean zirela, hedatu zen Dabiten beharritarat berria Absalonek hil zituela printze guziak, guphidetsi gabe hetarik batere. Errege hark entzun zuenean berri lazgarri hau, artiki zuen bere burua lurrerat, eta gauza bera egin zuten haren ingurutan ziren guziek. Arte hartan printzeak hedatu ziren bere aitagana, nigar marrasketan. Dabitek eta haren azpikoek yakin zutenean Amnonen heriotzearen berri ondikozkoa, ezin baratu zituzten, hek ere, bere nigarrak.

        Absalonek, nahiz bere burua eman bere aitaren haserraduraren gerizean, egin zuen ihes Gesurko erregegana, eta egon zen, hirur urthez, haren lurretan. Dabit nekhez kontsolatzen zen bere seme Amnonen heriotzeaz; ordean denborarekin, eta emeki-emeki, gutitu zen haren bihotz mina, eta hasi zen maitatzen bere seme Absalon. Eman zioen libertatea heltzeko Jerusalemerat haren aitzinean ez agertzekotan. Handik laster, Dabitek, Joaben erranetarat eta othoitzetarat, permetitu zion Absaloni, egin ziozan salutantzia: ordu hartan, aita hark besarkatu zuen bere semea, eta bihurtu zioen leheneko amudioa.

        Absalonen alderako ontasuna gosta behar izan zitzaion Dabiti. Seme eskergabe hark ikhusi zuenean onhetsia zela bere aitaz, nahi izan zion eraman bere erresuma, gehiago dena, bere bizia; hortarakotzat hasi zen irabaztetik populuaren amudioa. Xehe eta arrai agertzen zen, bere eskatimeen xuritzerat Dabitenganat heldu zireneen alderat; erraten zioten, errege balitz, bat-bederari laster ezagut liozokela bere zuzena, eta nihork ez lukeiela erratekorik hartaz. Horra nola Absalonek eskuratu zituen yustizia galdez, Israelgo hiritarik Dabitengana heldu ziren guziak.

        Ume ondikozko hark ikhusi zuenean populua ekharria haren alde altxatzerat, galdegin zioen bere burasoari, Hebronat heltzeko laudamendua; hartu zuen estakurutzat bere desterruko denboran egin zuelako botu baten konplitzeko nahia. Etzen ordean hain laster Hebronat, non ezagut-arazi baitzuen bere burua erregetzat. Dabitek entzun zuenean iguriki behar etzuen berri hau, erran zioten berekin zituen aitzindariei: dugun ihes egin hemendik ez erortzekotzat Absalonen eskutarat. Erregek ordu hartan bazituen hirur hogoi urthe iraganak; athera behar izan zen, oinez, bere hiritik, etzuelarik berekin baizik bere goardak, eta oinezko sei ehun gizon Gethoo hiritik haren zerbitzatzerat ethorriak.

        Dabitek iragan zuen Zedrongo ibaia, eta higan zen, oinez eta nigarretan, Azitunetako edo Olibetako mendirat; ondotik yarraikitzen zitzaizkonak ere orobat zauden nigarrez: etzen alde guzietarik hasgorapen eta oihu minik baizen. Dabit hurbildu zenean Bathurimgo alderat, athera zitzaion Saulen ahaide bat Semei zaritzona: etzen hitz gaixtorik erregeren kontra ahorat heldu ez zitzaionik, etzen maledikzionerik egiten etzionik: haren atrebentziak etzakien non geldi; heltzen zen erraterainokoan bere erregeri, bekhokirat, kruel bat zela; etzuela ez legerik, ez konzientziarik; arrapatu zioela Sauli bere erresuma, eta hargatik Jainkoak bulhusten zuela hura ere erresuma beraz ematekotzat Absaloni. Hulako hitz zoroek sumindu zuten Abisai Joaben anaia, erran ere zioen erregeri. Zer! utziren diogu bizia bere nausiari horrela mintzo zaion nahasi bati? Ez, banhoako burua ebakitzerat. Emetasun gehiago agertu zuen Dabitek; ihardetsi zioen Abisairi: ez egin holakori: Jainkoak manatu dio gizon horri Dabiten idoiztatzeaz: ez da beraz zeren egin hortaz errenkurarik: ez duzu ikhusten ene semea bera niri bizia eraman nahiz dabilhala? Ez ahal da beraz miretsteko atze batek horrela egitea: Dabit, bere bekhatuez guzia humiliatua eta urrikiz zaurthua, yarraiki zitzaion bere bideari, eta Semei etzen behinere baratu haren madarikatzetik, eta haren harrikatzetik. Zer ahalkeria errege handi batentzat! Zer bihotz-min aita on batentzat!

        Absalon sarthu zen, denboratsu hartan Jerusalemeko hirian, faza eta morga guzien erdian. Kusai, Dabiten adiskide ohia, izan zen lehenbizikotarik salutantzia Absaloni egin zioena, eta ezagutu zuena bere erregetzat: hitz eman zion zerbitzaturen zuela haren aita zerbitzatu zuen leihaltasun berarekin. Absalon yabetu zen, Akitoselen abisu gaixtoz, Dabitek bere palazioan utzi zituen emazteez. Erakharri zituen itsuskeria guzietarat. Molde hartan, konplitua gerthatu zen Nathan profetaren errana.

        Zer laido! zer idoi! zer lastima ez darraio Dabiten bekhatuari! Ala gosta baitzitzaion errege dohakabe hari urruntzea Jainkoaganik, eta bere burua largatzea gaixkirat! Utzten dute bere adiskideek, bere meneko zituen populuak altxatzen dire haren kontra; azkenaz goiti, bere semeak berak eraman nahi dio bizia, bulhuzi duen ondoan bere erresumaz. Etsenplu huntarik ikhusteko da, bekhatore garenean, behar garela lehiatu Jainkoarekin baketzerat gure egiazko penitentziaz, bozki behar direla hartu Jainkoak barnetik eta kanpotik egortzen darozkigun gaitz eta atsekabe guziak. Bekhatua ezin dagoke punitua izan gabe: goiz, edo berant, mundu huntan edo bertzean, satisfatu behar da Jaunaren yustizia adoragarria.