www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Testamen zaharreko historioa
Bernard Larregi
1775-1777

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Testamen Çaharreco eta Berrico Historioa (Lehenbicico liburua). Bernard Larreguy. Fauver-Duharte, 1775.

Testamen Çaharreco eta Berrico Historioa (Bi-garren liburua). Bernard Larreguy. Fauver-Duharte, 1777.

 

 

aurrekoa hurrengoa

LXXVIII. KAPITULUA

Ruth yarraikitzen zaio Noemiri

Ruth 2.

 

        Hanbat gauza edireten dire Ruthen bizian, non ezarria baida hedadurarekin iskribu sainduan. Yuieen denboran gerthatu zen Israelen gosete handi bat: erakharri zuen Bethleemgo gizon bat iragaterat bere emaztearekin eta bere bi semeekin, Moabeko herrirat. Elimelek zaritzon gizon hari, eta Noemi haren emazteari, Noemi alhargundu zenean, baratu zen Moaben, eta ezkondu zituen bere bi semeak herri hartako bi neskatxeekin; hautarik bata zen Orfa, eta bertzea Ruth. Noemiren bi semeak hil ziren hamabi urtheen buruan. Beraz emazte hura aurkhitzen zen bera, senharrik eta umerik gabe. Erran zioten bere bi errainei Jainkoari urrikaldu zitzaiola Israelgo populua, suntsi-arazi zuela Israelen zen gosetea, eta harat heltzeko xedea zaramala. Noemik utzi zituen herri atze hek, eta lothu zitzaion bideari bere bi errainekin. Bidean zohazela, erran zioten errain hei: bihur zaitezte zuen burasotarat, eta agian bigarren ezkontza batek arinduko du zuen alharguntzaren dolua. Urrun da bi errainek onhetsi baitzuten solas hura; aitzitik, ihardetsi zioten Noemiri etzirela harenganik hastanduren. Horren gainean Noemik eman zioten ezagutzerat etzutela zeren deusere gehiago iguriki harenganik, eta hek, harekin gelditzeaz, yasan beharko zuten atsekabeak emendatzen zuela haren ondikoa. Orfak entzun zuenean Noemi hala mintzatzen, egin ziotzan bere azken adiuak, eta utzi zuen. Orfaren urruntzeak oraino gehiago seinalarazi zuen Ruthen fede bizia eta bihotz-ontasuna: ez zitzaion gogoratzen ere hastandu behar zela bere amaginharrabaganik. Ihardetsi zioen fermuki hitz miragarri hautaz: Ez, othoi, niri gehiago mintza zure utzteaz: norako baitzara, eta ni ere harako naiz. Biziko naiz non ere zu biziko baitzara, eta han berean. Hillen naiz zu hillen zaren herri berean, eta ehortziren naiz zu ehortzia izanen zaren lekhu eta hobia berean.

        Noemik, ikhusi zuenean Ruthen fermutasuna, laudatu zuen yarraik zakion Bethleem, bere sor-lekhurat. Ordu hura zen sasoinen biltzeko denbora: hertstuak kausitzen ziren gosearen partetik; arrazoin huntaz Ruthek othoitztu zuen Noemi arren utz zezan bihi buruzken biltzerat. Hala beharra: gerthatu zen buruzkak biltzen zituen landa baitzen Boozena. Booz hura zen gizon aberats bat, Elimelek zenaren ahaide hurbilla.

        Booz agertu zenean bere langilletarat, galdegin zioten nor zen landan ikhusten zuen emazteki hura: ihardetsi zitzaion: hura da Noemirekin ethorri den moabitarra. Othoitztu gaitu utzteaz zenbeit buruzka biltzerat: eta hemen hari da lanean, goizetik huna, batere aldaratu gabe landatik. Orduan Boozek erran zion Rutheri: ene alaba, ez zohazela nihongo landetarat; bil zatzu hemen buruzkak, eta yan eta edan zazu ene alabeekin batean. Boozek oraino manatu zituen bihi biltzailleak utzteaz, berariaz, erortzerat zenbait ogi buru, Ruthek altxazetzantzat.

        Boozen bihotz-ontasunak ematen daroku, begien aitzinean, Jesu-Kristoren miserikorida infinitua elizaren alderat. Ez dio behatu, ez haren aphaltasunari; ez haren iragan idolatriari; ez eta haren umeen esker-gabetasunari: beti arraitasun bera, bethi amudio bera agertzen du eliza, bere espos sainduaren alderat. Ruthen etsenplu ederrak irakhatsten daroku ukho egiten burasoei, sor-lekhuari eta munduko gaixtakeriari; eta bilhatzen salbamendua gauza guzien gainetik. Ez dugu deusere galduren munduari ihes egiteaz, egin ahal bezanbatean, eta hainitz irabaziren dugu yarraikitzeaz gure Jainkoari, ontasun guzien yabe soberanoari. Noemik etzuen ontasunik; ordean horrek etzuen Ruth gibelatu yarriakitzetik emazte saindu hari: gehiago probetxatu zen harekin, ezen-ez izan balitu moabitarren ontasun guziak. Erran daite, aphur bat gora-behera, gauza bera gure eliza sainduaz: alhargun erromes baten pare da. Iduri du ez duela ontasunik bere ume maiteentzat; ordean erran dezakegu, egia guziarekin, amudio zinezko batez elizari datxeikon giriztino zuhurrak edireten duela zeruan dohatsutasun bat, mundu huntako urre eta zilhar guziak baino infinituki gehiago balio duena.

 

aurrekoa hurrengoa