LIBURU HUNEN ETSAMINATZAILLEEN LEHKUKOTASUNA

ESKARAZ ETA FRANZESEZ

        Irakurri dut atenzione handi batekin Testamen zaharreko eta Berriko Istorioa, M. de Royaumontek egin izan duenetik, berriro B. Larregi, Basusarriko Jaun Erretorak, eskararat itzulia, etsenplu eta erreflexione sainduekin; bi liburuetan ezarria. Lehenbiziko liburua: Testamen zaharra. Obra hunek atsegin egin darot. Esparantza dut Eskaldun guzien gogarakoa izanen dela, lehiarekin irakurriren dutela, eta on handi bat eginen duela gure diozesan. Uzte dut oraino bat bederak nik baino hobeki laudatuko duela liburu maite hunen merezimendua, eta prezatuko duela hunen moldatzaileak bere herritarren fagoretan hartu nahi izan duen pena luzea eta laugarria.

        Eskaldunek hemen ikhusiren dituzten bere erdararen garbitasun guzian, arrimurik ederrenean eta nahikarazko argitasunean, zertarainokoan gure Jainkoak egundainotik seinalarazi dituen bere bothere guzizkoa gaixtaginen kontra, eta bere miserikordia infinita haren manu errespektagarriak leihalki bethetzen dituztenen alderat. Zenbat fruitu gozo eta salbagarri ez du gure eskal herriak igurikitzeko hulako hazi saindu batetarik? Zer ontasun preziatu ez dute bilduren liburu huntan ezarriak diren gauza miragarriez, eta sentimendu Jainkozkoez baliatzeko zuhurtzia izanen dutenek!

        Getarian, otsaillaren hogoi eta hirurean milla eta zazpi ehun eta hirur-hogoi eta hamabortzean.

Salvat Etxart, Getariako Erretorea

        Ezin hemendik harat erranen da eskal herria gabetua dela bere erdarako liburuez. Lehia eta bozkariorik handienarekin bakotxak irakurtuko du M. Larregi Donibandarrak, Basusarriko Jaun Erretorak, esakararat eman duen Testamen Zaharreko Historioa, &c. Obra huntaz laudoriorik konpliena egitea da, nortaz egina izatu den erratea. Behinere ez dira ahantziko Jaun hark eman dituen kantiko gozo eta xarmagarriak; bihotza badaramate Jainkoaren maitatzerat. Liburu huntan ediren da gantzudura bera. Yakinek bezala eskolarik ez dutenek ere hemen aurkhituko dute hitzkuntzarik garbiena eta eskararik phuruena. Erran behar da lan idor eta nekhagarri huni lothzeak ematen duen ageriki erakusterat obra hunen, moldatzailearen amodioa bere eskal herritarren alderat; zuzen da guziok bihur diotzagun gure eskerrak. Atenzione handirekin irakurri izan dut liburu hau. Bazait guretzat probetxos bezain ohore egitekoa dela moldatu duenarentzat.

        Donibanen emana, otsaillaren hogoi eta seiean milla zazpi ehun eta hirur-hogoi eta hamabortzean.

Saint Martin, Donibaneko Apheza

        La piete & les talents du fieur Larreguy Nous étoient trop connus, pour ne pas bien, angurer d'un ouvrage qui porteroit son nom. Les certificats avantageux qu'en ont donné les fieurs Etchart & Saint-Martin, par Nous nommes pour l'examiner, ont changé nos conjectures en conviction. Un Peuple qui a toujours ignoré tout autre idiôme que le basque, lira, pour la premiere fois, avec admiration l'histoire de la création de l'homme, avec douleur celle de sa chûze, avec reconnoissance celle de sa rédemption, & avec une utile confusion (c'est notre espoir) celle de son ingratitude. Non-seulement donc Nous permettons au fieur Larreguy de faire passer entre les mains des fideles de ce diocese, le livre en langue basque intitulé: Testamen Çaharreco eta Berrico Historioa, M. de Royaumontek egin içan duenetik, berriro escararat itçulia, exemplu eta erreflexione sainduequin; bi liburuetan eçarria. Lehenbicico liburua: Testamen Çaharra: mais même Nous l'exhortons à se rendre le plutôt possible aux empressements qu'ils lui temoignent, pour repaître leur pieufe curiosité sur un article aussrinrérefessant pour eux.

        Doné a Bayonne, le huit mars mil sept cent soixante-&-quinze.

De Hureaux, Vicaire-general & Official