DIRU-BILLTZAILLEA ETA XIMINOA

Gizon bat hari zen bill eta bill diru,

    Baiñan orok badakigu

    Enganio hau ardura,

    Furaraiño doala.

    Hunek etzuen pentsatzen

    Karraka eta otxiñez baizen.

Izantza horiek alfer daudenean,

    Deus eztire nere oldean.

Segurago bere tresora ukhaiteko,

Gure dirukoiak bere egoitzarako,

    Toki bat hautatu zuen

    Zoiña itsasoak baitzuen

    Inguraturik osoki

Ohoiñ orotarik salboan ezarri.

    Han haren plazer guzia,

    Nere oldez hagitz gutia,

    Bere ustez hagitz handia,

Zen diru billtzea bethi eta bethi.

    Gau-egunak zaramatzan

Konda eta errekonda, bethi karkuletan:

Karluka eta konda, errekonda bethi,

Yornalean hartu tatsa bat iduri:

    Bere karkuletan zeren

Bethi zerbait eskas baitzuen aurkitzen.

    Etzen gauza miretsgarri;

Zimino handi bat batzuen presiski,

    Zoiñak, hagitz zuhurrago

Nere ustez segurik bere yaunak baiño;

Otxiñ zenbait bethi, dostetaz bezala

Baitzuen botatzen leihotik kanpora;

Eta nausiaren nahasten karkula.

Ganbara zelakotz ontsa gakotua,

Aise zaiteken utz libroan dirua.

    Egun batez don Beltrani,

    Gogora zitzaion yautsi,

Zenaz egiteko ofrenda urari.

    Nitaz den bezanbatean

    Erkatzen ditudanean

    Ximino haren plazerak

    Eta dirukoiarenak;

    Nik ez nakike egiazki,

    Nere hautua eman zoiñi:

    Izpiritu batzu laiste

    Naski don Beltranen alde.

    Baiña erratea zertako,

    Orai laiteke luzesko.

Egun batez beraz gure animaleak

Bidegabe egiten net laket duenak,

Harturik metatik, orai dukado bat,

Karraka bat, edo Luis bat orobat,

    Geroxeago ontzako bat.

    Bere adrezia eta ahala

    Frogtu nahiz bezala,

Etxatzen zituen gero beso-gaiñka,

    Hark leihotik bederazka,

    Metal-zathi hek guziak;

    Gizon gaizoek bethitik

    Gauza guzien gaiñetik,

    Desiratzen dituztenak.

Baldiñ ezbalu hark aditu fiñean

    Giltza sartzen sarraillean:

Dukado guziak, bide bera-gaindi

Zorte berarekiñ zitzaitezken geldi:

Eta oro Beltranek, azkenekoraiño,

    Itsasoaren zolara

Hanbat kosta-egitez hain aberatstura,

    Zuzken hegalda-raziko.

    Fable hunek demaizkigu

    Begitara bi etsenplu:

    Zointarik bata ez bertzea

    Zuhur ez baita hartzea.

Dathorlakotz segur, bata erhoa ganik,

    Bertzea bestia-ganik.

Zer da pratikatu, beraz behar dena?

    Bien erdian datzana,

Eta bietrik, berdiñ urrun dena.

Dirua ezta behar, metatua iduki;

Haiñ guti leihotik, kanporat aurtiki.

Nola behar tutzun, sobrak gobernatu,

Ebanyelioan, ikhasiren duzu.