OTSOA ETA AXERIA

Nolaz Esopek othe du egiten axeria,

Ylko maltzurretan bethi bertze ororen nausia;

Oraiño eziñ aurkitu dut nik horren arrazoia.

          Yaunak behar duenean

          Bere bizia salbatu,

          Edo bertzena atakatu,

          Ez da haiñ yakiñ lanean?

          Baita yakiñago ere:

          Ner iduriko bedere.

          Eta hunen gaiñean nik,

          Kontra egiñ nezoke kasik

          Esopo ene nausiari;

          Baldiñ baniñteke atrebi.

Huna kasu bat hargatik, zoiñtan axeriari,

Gloria oro emaitea legez baita komeni.

Illhuntze batez zagola putzu baten hegian,

Illargi bethea ikhusten du barneko ur garbian:

Itxura biribill hura gasnatzat du hark hartzen,

Enganio hori segur barkha aise zakioken:

Oraiño akademiarik axeriek ez zuten.

Ura handik erautsteko, poliatik dilindan,

Aldizka goiti-behiti pusader bi zabilltzan.

Oillo-zalea aldi huntan, gasnaz ase nahia,

Goieko pusaderean paratzen da yarria.

Hau yautstean bertzea da goierat egorria.

Baiña ikhusten du tristeak han bere enganioa,

Segur dauka ere beretzat bethiko ondikoa:

Ezen nola zen lekhutik goiera itzul zaiteken,

Bertzen zenbait gormant hara baldiñ ez bazathorren?

Eta gasnaren itxura berak enganatua;

Yautsirik hara ez bazuen hartzen haren lekhua?

Bi egunez nihor harat ez zen yiñ urketara,

Bi gau hetan illargiak galdu zuen kantala,

Bere bidaia ohituan arrundan zebillala;

Etsitua zagolarik illhun urari beha,

Hor du betbetan ikusten otso baten mustatxa:

Goiko hegian zagoen egarriz ethorria.

Itzulirik hula zaio mintzatzen axeria:

          Oy! nausia, ongi-ethorri!

          Huna behar zare yautsi

          Nere bizian eztut nik

          Egiñ hulako bestarik:

          Beha zozu gasna huni,

          Zoin den zabal eta yori:

          Erregiñak berak ere

          Huntaz aise laiste zale:

          Nik diot yan kantal hori;

          Gaiñerako hortan naski,

          Zuretzat badaiteke aski.

          Pusader hortan sar zaite,

          Berehala hemen zare;

          Hortako dut hor utzia,

          Ez ukhan deusez antsia.

Nahi bezain axeria zaiteken ongi mintzo,

Hura sinhetsteko otsoa behar zen ongi gaizo:

Yatsten da; eta axeriak iguriki bezala,

Haren kargak egortzen du bera azpitik goiera:

Hargatik hanbat gostarik segurera denean,

Milla esker ere otsoari hark ez zioen erran.

          Otso hura bezai tonto

          Badire yendetan asko:

          Agintzen zaioteneko

          Aboro gasna ogi baiño:

          Yauzten dire berehala;

          Eta itsutuak bezala,

          Hek galtzera diazila,

          Ez dire ohartzen ondotik

          Berandu denean baizik.

Intresezko egitekotan aise ez zaitela enbarga,

Baiña aitziñetik ezazu zuhur zenbait konsulta:

Eta zure iduripenaz zaite mesfida bethi,

Hala nahi laitekena sinhetsten baita errexki.