ZAPATAINA ETA BANKIERA

Hirur xangok zadukaten alki baten gaiñean,

Zapataiñtto bat hari zen kantuz bere lanean.

          Goiz arrats etzen ixiltzen,

          Othuruntzatzeko baizen;

          Loria zen ikhstea

          Eta areago entzutea:

          Nola zarabillkan boza

          Gora behera itzulika!

          Bethi zagon kontentago

          Ema erdi berria baiño.

Aitzitik hauzoan zuen aberats okhatuak.

Utziak zeuzkan aspaldi bai loa, bai kantuak.

          Eziñ bertzela zaitekekn

          Bankero bat hura baitzen:

          Nihoiz alba hurbillean

          Sarthu nahi bazen lotan:

Zapatai erneak kantuz atzartzen zuen betan,

Bankero logaleari hagitz zitzaion gaitzi

Nolaz zeru arthatsuak moda etzuen ezarri;

          Yaki eta ogiarekiñ

          Behar zaiteken orduan,

          Zediñ izan merkatuan,

          Loa ere betan sal-kidiñ.

Bere otelera hark deitzen du maistro kantaria,

Hauzo, errazu zer duzun, urtheko irabazia?

          Zapati madreak aldiz

          Ihardetsten dio hirriz:

          Nik eztut horla kondatzen,

          Ez nihoiz ere idukitzen,

          Bi yornal elkharren gainzka:

          Baiña ni kontent naduka,

          Yakiñak ene sabela

          Yanez eskas ez dagola:

Urthe buru batetik dudanean nik hasi,

Bertze burua atzematen dudala kasik-bethi:

          Biba yaunaren grazia!

          Bada eguneko ogia.

Errazu beraz egunak zer derautzun emaiten?

—Gutiago, gehiago, nola ere den gerthatzen

Makurtzen hargatik nau ni gauza batek halere,

Han hemenka urthe luzean, asko besta baitire:

Gure erretorak eztitu ahantzten nihoizere.

Hauk gure ofiziokoak ohi dituzte galtzen,

Lan-gabeko egunek zeren bi kalte badakharzten:

          Lehena ez irabaztea,

          Birdena aldiz gastatzea.

Zapataiña ren lenguaia phoz eta naturala,

Gustaturik bankerari, baderro berehala:

Petan, nahi zaitut egun nik egiñ urusago,

Thronuan ororen nausi yarria dena baiño.

Horra ehun luis: goarda-zkitzu behartzen zareneko:

Maistro Petani ordutik ziñez badiduritzo,

Hura bezain aberatsik zeru-pean ez dela,

Peruko urre-miak oro etxean dituela.

          Eta badioa alegera

          Diruaren zerratzera,

          Bere kutxa zaharrean

          Gilltza herdoillaren pean.

Baiña han zuen zerratu hark bere umore ona ere

Adio kantu ariñak: gehiago ez dezake,

Haren zintzur herstutuan bozak aurki pasaia;

Loak ere arras utzi du, haren egon-tokia.

          Suspitxa, trantze eta griñak,

          Ditu hark bizi-lagunak.

Egun guzia zaraman erne bethi begia:

Gauaz sentitzen bazuen gathu baten yauzia,

Baziduritzon dirua gathuak ebatsia.

          Giza gaizoa arkenean,

          Karta galtzeko menean,

          Badoatzu otelera

Aboro atzartzen ez zuen diruduna aurkitzera.

Ori, ori, derro, yauna, horra zure dirua;

Horren-gatik eztut nahi galdu loa, ez kantua.

Dirukoiak eztu xoilki kant eta loa galtzen,

Eta gau-egunak oro khexagunez bethetzen:

Baiña oraiño berthutea zaio egiten gaitzago

Baita zeruko bidea, hagitz nekhezkoago:

Khristok errana baidathor, aberats denarentzat,

Guziz dela gaitz heltzea, zeruko erresumarat.

Ez baita aise bidaiatzen, haiñbertze kargarekin,

Ez athe hertsitik sartzen, haiñbertze bagaiekiñ.

Kablea orratzetik ezen, pastzen da errexago

Zeruko bortha hertsitik, aberats dena baiño.

Zer yan, zer yauntz, non bizi zuk, baldiñ segur baduzu,

Kontent zaudezi: san Pablok, horla erraten drautzu.