LEHOIÑA, OTSOA ETA AXERIA

          Erromatismaz lothua,

          Eta adiñez eziñdua,

          Lehoiñ batek nahi zuen,

          Baitezpada ziozaten

          Aurki erremedioa

          Adiñaren kontrakoa.

          Gauza dela eziñ egiña

          Hori da gauza samiña,

          Erreger erran eziña.

Deitzen ditu beraz hunek arraza orotakoak,

Medikuntza eta barbertzan yakiñ direlakoak:

Badathorz lehiaz, ezen bakotxaren xedea,

Da errege sendatuazko ardietstea ospea.

Ethorri ziren yendetan axeria esta ikhusten,

Baiña buru-kolpe batez etxe-alde da gelditzen.

Hortaz laster otsoak du mintza-razten gorthea;

Eta erregeren gogoan beltz en egitatea.

Printzeak derra, kuxian axeri gaitztagiña,

Bere egoitzan bedi bertan prisonier egiña:

Bethorkit gero aitzinera amorez edo bortxaz,

Berak kontu emaitera haren kontra erran denaz.

          Badathor, eta agertzen da:

          Baiña ya yakintsu baita,

          Otsoaren lana dela

          Orduko tretu txar hura:

          Erraten dio erregeri:

          Yauna, zure aldean naski

          Hala ez dena kondaturik,

          Naokakete beltzturik;

          Mezprezioz orai arte

          Zuri homaia egiñ gabe

          Arauz egotu naizela:

          Yauna, gauza da bertzela.

          Beilla bat egina nuen,

          Arren zu senda ziñtezen:

          Hau konplitzen hari nintzen.

    Ditut ere ikhusi nere bidaiean,

    Asko yende aditu sabant medikuntzan:

    Eta orok diote zutan bertze gaitzik

    Eztela odolaren hotztasuna baizik;

    Dathorrena xoilki zure adiñ handitik.

Horren erremediotzat huna zer den komeni;

Zure manuz otso eder bat bizirik larru bedi:

Eta berehala haren bero-bero larrua,

Bizkarretik har ezazu zerbaitez tinkatua.

Pare gabea bethitik izatu da asmu hori,

Indar ganak itzultzeko natura hebaiñari.

Otso yauna gisa hortan, hau gaitzi ez bazaitzu,

Ganbarako soiñekotzat zerbitzaturen zaitzu.

          Gustatzen zaio erregeri

          Errezeta sinple hori:

          Murde otsoa da hartua,

          Larrutua, zathitua,

          Laur azpitan partitua.

Eta monarkak egiten du mamiez afari,

Eta beroki larruaz gorphutzaren estalki.

    Lehoiñaren gorthean, ikhusi izan zena,

    Gorthe guzietan da, maiz ikhusten dena:

    Elkhar eziñ yasana, eziñ ikhusia,

    Elkhar engana, elkhar beltz, da hango bizia.

          Oxala mihi gaitztorik,

          Ez balitz gorthetan baizik!

          Baiñan izurrite hori,

          Alde orotara da isuri.

Lehoiñaren gorthea aise, korreyitu zaiteken,

Otsoaren etsenplua, hortako net ona zen:

Baiña giza-artean egiñ, gauza bera ez baidaite,

Medisenter gosta-razi, behar litzaiokete,

Larrua khenduz ezpada, bertze moldez bedere.