www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Koplak
Joakin Lizarraga
1793-1821, 1983

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Koplak, Joakin Lizarraga (Juan Apecechea Perurenaren edizioa). Euskaltzaindia, 1983

 

 

aurrekoa hurrengoa

Komunionea

 

 

                Nori gogoratu?

 

Nori gogoratu,

Jesus bazeikela

guri barneratu

janari iten dela?

O Jaun onegia,

nork duda du dela

on onago ezi ogia?

 

Gugatik anitz da

bera ofratzea!

Anitz baitare da

gureki egotea!

Petxora sartzea

ta alimentatzea,

au baita besarkatzea!

 

Ditxa kontatzen zen,

noiz ta etxe batean

jaun ona sartzen zen;

besoen ertean

iago bat artzea:

Bada zer barnean

da guri bera sartzea?

 

Non aitu da fama

kontatzen duela,

artzai edo ama

ain ona izan dela,

bereak nobleki

ala azituela

berak bere odolareki?

 

Ez aitu niondik;

bai launak egin du,

bizia gugatik

ta guzia eman du;

ez kontent orreki,

mantenitzen gaitu

bere gorputz odoleki.

 

Artzai, aita ta ama

guzieri sines

Jesusek darama

abantalla, egines

fabore ta amore

trabajus ta mines,

neke pena ta dolores.

 

Arimen esposo,

Jangoiko gizona

eden amoroso!

Egin du lan ona,

iltzea paloan

kosta zekiona

ematen erregaloan.

 

Amen preziosoa,

ongi kostaturik,

Jaun amorosoa

dauka prestaturik

erregalatzeko,

petxoan sarturik,

biotza ta amorosteko!

 

Naiz enpeñaturik

zeruko Jaun bera

an duen donorik

obena ematera,

an erregalorik,

naiz trebe erratera,

au gabe ez luke alakorik!

 

 

                Mai bedeikatua

 

Mai bedeikatua,

non prestatzen den

konbit sagratua,

zeintan ematen den

Jesus amablea,

bai ta gustatzen den

duen gusto admirablea!

 

Lengo bazkoaren

zuten axuria,

ez oraikoaren

baizik iduria:

Orai aldarean

Jesus, ta guzia

itzala da onen aldean.

 

Jaunak euritirik

manna deitu zena,

beira admiraturik

ikusten zutena!

Au zeruko ogia,

bai ta aingeruena,

gusto guziak tuena!

 

Manna da propia,

zeruko erauntsia,

aldareko hostia,

esne ta eztia

beti dariona,

Jesus onetsia,

ango ta emengo Jaun ona.

 

Testamentuaren

arka famatia:

Dabid santuaren

beira alegranzia,

ta arren aizinean

dantzatzeko ansia,

ponpan zeramatenean.

 

Ura zen itzala,

ta au aren egia;

ura zen azala,

ta au aren mamia:

Guk au barneratzen!

Arima guzia

nola gozos ez zoratzen?

 

Dulze den bekala,

Jangoiko delarik,

konbit erreala

dauka paraturik

pobreai maiean,

ez dezan faltarik

senti zeruko bidean.

 

 

                Indartsuaganik

 

Indartsuaganik

dulzura gozoa:

Zer den, zuenganik

explika, gogoa

niri deklaratu,

ta koropilloa

au emen niri lazatu:

 

Au zio Sansonek;

baña nork pensatu?

Leoi bat len onek

bakarrik urratu

zuen, ta gero an

eztia gustatu

aurkitua aren agoan.

 

Leoi famatua,

penas ta dolores

Jesus urratua,

baña gure amores

ematen zaiguna,

ta goxo zapores

emen gustatzen duguna.

 

O Jesus, zer nai du

exzeso gebeki?

Beñik bein nai gaitu

iduki bereki

sines beretako,

ta erregaloreki

azi bere zerurako.

 

Jesus tratatzeak

nornai sandutzen du;

barnean sartzeak

zer eginen eztu?

Jangoiko bekala

jangoikostatzen du,

ta egiten du eginala.

 

Jaunak ongi janik

bizi bizkortzen du,

bizi bizkorturik

arima azitzen du,

bizi bizkorrazis

indar ematen du,

gusto obenak gustarazis.

 

Arima sandua

iago santutzen du;

entendamentua

sines argitzen du;

memoria ernatzen,

eztaien atzendu;

naikundea oneratzen.

 

Du fedes argitzen,

esperanza azitzen,

amorea erretzen,

dolorea errutzen,

garbiak galantzen,

humilak barnatzen,

pazienzia apegatzen.

 

 

                Manso nai baduzu

 

Manso nai baduzu

izan, ona emen

axuria duzu

exenplu ematen,

errana len itzes,

ikasteko izaten

manso ta humila biotzes.

 

Nor den on guzia

sarturik barnera,

Jesus onegia

mintzo biotzera,

bat ezpada emendik

ematen onera,

nola dateke edo nondik?

 

Esne eta eztia

txoil gozo gozoa

da eukaristia:

Nola da gogoa?

Ez senti gustorik?

Señale gaixtoa,

eztuela obeagorik.

 

Eldu zaizu Jesus

barnera beterik

bere amoresko sus:

Zuk ez amorerik,

ez deboziorik:

Non da señalerik

ori baño txarragorik?

 

Bekatariaren

aixkide obena,

ta bekatuaren

da etsai andiena;

señale txarrena

ez artzea pena

gaizki len eginarena.

 

 

                Lore lilietan

 

Lore lilietan

da axuria azia,

biotz garbietan

da bere bizia,

gozanderik eztu

non den luxuria,

begiak apartatzentu.

 

Gaixto barin bada

biotza nolanai,

nola bera baita

gaizkiaren etsai,

an gustorik eztu,

ira ta pena bai,

eta ala kastigatzen du.

 

Pedro komekatu,

komekatu Judas;

ura zen protxatu,

au galdu zen arras,

Jauna artan gozatu,

ontan zen Satanas,

nola biotzak opatu.

 

Amen batek berak

ona salbatzen du,

ta kontra berberak

gaixtoa galtzen du,

ala da eguzkia,

loia gogortzen du,

ta beratzen argizaria.

 

Zara prestaturik,

laur gauza eginik:

Gorputza barurik,

arima garbirik,

debozio arturik,

zer den ikasirik:

Ona non tuzun bildurik.

 

 

                Maitatzen geiegi

 

O Jesus on ona,

baita ezin obea,

Jangoiko gizona,

orrek ni probea

maitatzen geiegi,

ta nere amorea

orrengana gutiegi!

 

Guzis poderoso,

zer iago egin zuke?

Naiz den ta amoroso,

zer iago eman zuke?

Emanik bizia,

Jesus, nola zuke

eman emen den guzia?

 

O Jesus, dirudi

maite nauela ni

iago ezi berori,

zergatik libreki

ilda gurutzean,

ni izan naien ongi

orai ta eternidadean. Amen.

 

Lurreko gizona,

zer iago nai duzu?

Zeruan dagona

errege, emen duzu

ango giltzaeki;

faltarik eztuzu,

non ta zauden berareki.

 

Ezin konta ala

egin faboreak,

amante bekala

erman doloreak,

guzien korona,

orren amoreak

emen eman, Jesus ona!

 

Saeta tzorrotzak

dire egintuenak,

bai gure biotzak

heritzentutenak;

emen azkenean

barneratzentuenak

aiek bereki batean.

 

Zein gogor biotza

berazten eztena

dateke, ta ain otza,

berotzen eztena

susko golpeeki,

urtzen ere eztena

su ta sutegi goneki?

 

Amatzen nauela,

o Jesus, orrek ni,

amatzen dutela

nik ere berori,

diot, ene Jesus:

Erre ta il banedi

ojala amore gonen sus!

 

Emen desterruan

maite barin badut,

an bere erreinuan

seguro izanen dut;

ona señalea,

dio: Maitatzen dut

nik nere maitazalea.

 

Grazia opatu

Jaunaren begian,

gloria arrapatu

bere jauregian

nai nik: bera ematen

zaida, nik egian

dut artzen, ofratzen, jaten.

 

Jesusen amores

emen gozatzen naiz,

Jesusen fabores

gozoso bizi naiz

esperanzareki,

noizbait izanen naiz

an ditxoso berareki.

 

aurrekoa hurrengoa